logo
Data założenia klanu: 19.03.2014 r. | Stan osobowy: Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wgn/clans/info/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&clan_id=500041628): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 49
Status: Offline

SMIRNOFPL


Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/account/info/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&account_id=500371303): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 107
Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/account/achievements/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&account_id=500371303): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 691 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 779 Warning: sort() expects parameter 1 to be array, null given in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 802 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 804
Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004
Rozegrał bitew: 3
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Projekt czołgu lekkiego z uzbrojeniem z czołgu T-100. Projektowany wspólnie przez Instytut Badawczy Nr 100 i GSKB-47 (Państwowe Specjalistyczne Biuro Projektowe) w połowie lat sześćdziesiątych. Pojazd był wyposażony w dobry pancerz, który chronił go przed pociskami 90-mm (w przypadku uderzenia frontalnego) z dowolnej odległości.
T-100 LT
zsrr
Czołgi lekkie
10
Rozegrał bitew: 73
Wygrał bitew: 40
Krótki opis: We wczesnych latach 60. 75-mm działo o prędkości wylotowej 1000 m/s uznano za przestarzałe. Pojazd otrzymał nowe działo 90-mm F3, które używało potężnych pocisków kumulacyjnych. Ta modernizacja nie wymagała żadnych poważnych zmian projektu wieży ani pojazdu. Pierwsze pojazdy wyprodukowano w lutym 1967 roku. W istniejących pojazdach również zmodernizowano działo.
AMX 13 90
francja
Czołgi lekkie
9
Rozegrał bitew: 58
Wygrał bitew: 29
Krótki opis: Wariant lekkiego czołgu M41 z większą wieżą i działem kal.90 mm. Jego testy rozpoczęto 5 maja 1954 roku. Chociaż zakończyły się one pomyślnie, czołg nigdy nie wszedł do masowej produkcji, ponieważ nie wzbudził zainteresowania władz wojskowych.
T49
usa
Czołgi lekkie
9
Rozegrał bitew: 39
Wygrał bitew: 21
Krótki opis: Pojazd ten został zaprojektowany przez firmę Henschel w 1964 roku na bazie niszczyciela czołgów Kanonenjagdpanzer 4-5. Miał on zastąpić przestarzały model M41 Walker Buldog używany przez bataliony zwiadowcze dywizji pancernych armii niemieckiej. Czołg nigdy nie doczekał się masowej produkcji, ale dzięki niemu wprowadzono później kilka innowacji technicznych w projektach innych pojazdów. Liczba skonstruowanych prototypów nie jest znana.
Spähpanzer Ru 251
niemcy
Czołgi lekkie
9
Rozegrał bitew: 30
Wygrał bitew: 15
Krótki opis: Proponowana lekka wersja średniego czołgu typu T-54. Prace nad nim rozpoczęto w maju 1949 r. W porównaniu do swojego poprzednika, czołg wyróżniał się lepszymi osiągami i zwrotnością, w związku z czym planowano wprowadzić go na miejsce T-54 przy okazji skomplikowanych misji. T-54 z 1949 r. został jednak ulepszony i wszedł do masowej produkcji, a prace nad jego lżejszą wersją zostały przerwane w fazie projektowania.
T-54 ltwt.
zsrr
Czołgi lekkie
9
Rozegrał bitew: 65
Wygrał bitew: 29
Krótki opis: Prace nad tym lekkim czołgiem rozpoczęto na początku 1944 roku w Fabryce nr 174. Zostały one jednak wstrzymane w fazie projektowania oraz wyznaczania wymogów taktycznych i technicznych.
LTTB
zsrr
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 59
Wygrał bitew: 33
Krótki opis: Rozbudowana wersja eksperymentalnego czołgu T37. Pojazd przeszedł testy w 1949. Rok później podpisano umowę o produkcji masowej. Czołg był produkowany przez Cadillac Motor Car Division, jeden z działów General Motors.
M41 Walker Bulldog
usa
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 19
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Czołg lekki zaprojektowany w późnych latach czterdziestych przez Batignolles-Châtillon. Pojazd był wyposażony w wieżę oscylacyjną i 75-mm działo. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
Bat.-Châtillon 12 t
francja
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Seria lekkich opancerzonych transporterów kołowo-gąsienicowych HWK 10 została zaprojektowana przez zakłady Henschel-Werke w późnych latach pięćdziesiątych i wczesnych sześćdziesiątych. Pojazdy projektowano na cele eksportowe. Pierwszy prototyp HWK 11 wyprodukowano w 1963 roku, a 40 pojazdów wysłano później do Meksyku. Zbudowano również dwa prototypy HWK 13 (pojazdy rozpoznawcze). HWK 12 miał być produkowany na bazie tego samego podwozia, ale nie zbudowano żadnych prototypów.
HWK 12
niemcy
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Zamówienie na WZ-132 złożono w roku 1964. Jego rozwiązania bazowały na WZ-131, ale położono nacisk na zwiększenie siły ognia i grubość pancerza. Zbudowano kilka prototypów, lecz cały projekt przerwano pod koniec lat 60. Wszystkie egzemplarze zniszczono podczas prób z bronią atomową.
WZ-132
chiny
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 158
Wygrał bitew: 72
Krótki opis: Zwrotny czołg lekki z wieżą oscylacyjną i 75 mm działem wyposażonym w automat ładujący, które mogło wystrzelić do 10 pocisków w ciągu minuty. W tym czasie czołg ten miał lepszą penetrację w porównaniu do innych czołgów średnich.
AMX 13 75
francja
Czołgi lekkie
7
Rozegrał bitew: 155
Wygrał bitew: 77
Krótki opis: Eksperymentalny lekki czołg z wieżą oscylacyjną i systemem automatycznego ładowania, przeznaczony do transportu drogą powietrzną. Opracowywany w latach 1952-1953 przez Detroit Arsenal w charakterze następcy M41. Uzbrojenie uznano jednak za nieefektywne, a projekt zarzucono. Wybudowano tylko drewniany prototyp.
T71
usa
Czołgi lekkie
7
Rozegrał bitew: 93
Wygrał bitew: 43
Krótki opis: W 1957 roku rozpoczęto prace projektowe nad lżejszą wersją wozu Type 59. Pojazd stworzono do walk na górzystych i bagnistych terenach południowych Chin. Pierwszy prototyp powstał w 1962 roku. Później konstrukcja przeszła kilka etapów modernizacyjnych.
WZ-131
chiny
Czołgi lekkie
7
Rozegrał bitew: 9
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Zwiadowczy niszczyciel czołgów był opracowany przez firmy Hotchkiss i Klöckner-Humboldt-Deutz w latach 1956-1962 z myślą o wzmocnieniu zdolności niszczenia czołgów przez pancerne bataliony zwiadowcze. Planowano go wyposażyć w 90mm działo przeciwpancerne. Ostatecznie projekt zarzucono a ilość zbudowanych prototypów pozostaje nieznana.
Spähpanzer SP I C
niemcy
Czołgi lekkie
7
Rozegrał bitew: 7
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem opancerzonym były częścią celowego programu zatwierdzonego przez władze wojskowe w 1945. W 1949 firma Hotchkiss przedstawiła trzyosiowy prototyp. Po próbach projekt wstrzymano. Nie zachował się żaden prototyp.
Hotchkiss EBR
francja
Czołgi lekkie
7
Rozegrał bitew: 153
Wygrał bitew: 70
Krótki opis: W roku 1946 opracowano projekt bardzo szybkiego czołgu lekkiego. Posłużył on za wzór dla dobrze znanego pojazdu AMX 13. Pojazd nie wyszedł poza fazę projektu.
AMX 12 t
francja
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 84
Wygrał bitew: 43
Krótki opis: Pojazd rozpoznawczy zaprojektowany przez firmę Daimler-Benz. Istniał tylko na papierze.
VK 28.01
niemcy
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 73
Wygrał bitew: 35
Krótki opis: Propozycja lekkiego pojazdu kołowo-gąsienicowego. Projekt ukończono w lutym 1943 roku. Najbardziej innowacyjnym rozwiązaniem była konstrukcja podwozia. Koła nachodziły na siebie, a napęd był przekazywany na nie wszystkie. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
MT-25
zsrr
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 64
Wygrał bitew: 29
Krótki opis: Lekki czołg T37 został zaprojektowany przez Detroit-Arsenal pod koniec lat 40. w celu zastąpienia M24 Chaffee. Zamówiono trzy prototypy. Później wprowadzono innowacje techniczne w projekcie czołgów T41 i M41.
T37
usa
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 55
Wygrał bitew: 33
Krótki opis: Lżejsza wersja średniego czołgu T20 z przedłużonym podwoziem z M7. Pojazd opracowano w pierwszej połowie 1943 roku. W odróżnieniu od czołgu T20, T21 cechował się słabszym pancerzem i lżejszym uzbrojeniem. Wóz nigdy nie trafił do produkcji seryjnej ani do czynnej służby.
T21
usa
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 51
Wygrał bitew: 32
Krótki opis: Nowy lekki czołg Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej zaprojektowano w latach 1957-1959 roku. Ten 16-tonowy pojazd miał być wyposażony w czterokołowe zawieszenie z drążkami skrętnymi oraz kołem napędowym umieszczonym z tyłu konstrukcji. Całość wyposażono w działo 57 milimetrów (później zastosowano konstrukcję 76 mm).
59-16
chiny
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 34
Wygrał bitew: 18
Krótki opis: Produkcja tego sprawdzonego pojazdu opancerzonego Panhard AMD 178 z nową wieżą FL 1, działem SA 35 kal. 47 mm i współosiowym karabinem maszynowy ruszyła ponownie po II wojnie światowej. Prace nad nową wieżą rozpoczęto w 1940, ale zostały wstrzymane po upadku Francji. Nowy prototyp nazwano Panhard AMD 178B. Powstałe pojazdy uczestniczyły w walkach w Indochinach, Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie.
Panhard AMD 178B
francja
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 8
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: T-50 to czołg lekki produkowany w Fabryce Kirowa w Leningradzie. Rozwój nowego czołgu lekkiego mającego zastąpić T-26 rozpoczęto na początku 1940 roku. Jesienią, po przestudiowaniu projektu niemieckiego czołgu średniego Pz.Kpfw. III, przedstawiono wszystkie wymagania techniczne. Projekt pojazdu posiadał wieżyczkę dowódcy z możliwością obserwacji na wszystkie strony, a dowódca przestał wypełniać role celowniczego i ładowniczego. Ostateczne wymagania dopracowano do listopada 1940 roku, a nowy czołg otrzymał oznaczenie T-50. Na początku 1941 roku w Fabryce Kirowa zbudowano jeden prototyp, który przeszedł próby, ale nigdy nie wszedł do służby. Projekt przerwano na korzyść czołgu T-50 rozwijanego w Fabryce numer 174.
T-50-2
zsrr
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Na Tajwanie wyprodukowano ponad 50 takich pojazdów. Wszystkie podstawowe części pojazdu wzorowano na amerykańskich maszynach. Wieża Hellcata została zamontowana na podwoziu pojazdu przeciwlotniczego M42, a na uzbrojenie składało się sprawdzone działo M1A1. Do dziś zachował się tylko jeden prototyp Type 64.
Type 64
chiny
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 131
Wygrał bitew: 67
Krótki opis: Opracowany w październiku 1940 roku. Projekt przedstawiony przez Zakład nr 174 został skierowany do testów, które przeszedł pomyślnie w okresie luty-marzec 1941 roku. Pojazd wprowadzono do służby.
T-50
zsrr
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 56
Wygrał bitew: 26
Krótki opis: Projekt VK 16.02, znanego jako Leopart, bazował na opracowanych wcześniej Panzer II Ausf. J (VK 16.01) i Panzer II Ausf. M (VK 13.01). Makieta pojazdu była gotowa w maju-czerwcu, a pierwszy prototyp powstał 1 września 1942 roku. Zgodnie z "Panzerprogramm 41" zakładającym produkcję 339 pojazdów (105 do grudnia 1943 i 150 do połowy 1944 roku), masowa produkcja miała się rozpocząć w kwietniu 1943, lecz nigdy nie wystartowała. W późniejszym okresie wieża z Leoparda była montowana na czołgu Puma - Sd.Kfz.234/2.
VK 16.02 Leopard
niemcy
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 45
Wygrał bitew: 26
Krótki opis: Projektowanie tego czołgu rozpoczęto w 1941 roku. Początkowo był on projektowany jako czołg lekki, ale w miarę, jak model otrzymywał dodatkowy pancerz i uzbrojenie, został przemianowany na czołg średni. Produkcja M7 rozpoczęła się jesienią 1942 roku. Jednak przez to, że M7 był słabszy od seryjnie produkowanego Shermana M4 pod względem wszystkich parametrów oprócz prędkości i wymiarów, zaprzestano produkcji. Wyprodukowano łącznie 7 pojazdów.
M7
usa
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 39
Wygrał bitew: 20
Krótki opis: Stworzony w latach 1957-61 z myślą o dostarczeniu francuskim wojskom powietrzno-desantowym pojazdu przenaszalnego drogą lotniczą a jednocześnie zdolnego do walki z ciężkimi czołgami. Pojazd posiadał 90mm działo i bardzo niską sylwetkę. Dwóch członków załogi umieszczono w wieży, która mogła wykonać pełen obrót, ale tylko gdy czołg nie poruszał się. Planowano również warianty wyposażone w inne działa. Wyprodukowano tylko jeden prototyp i nigdy nie wprowadzono go do czynnej służby.
AMX ELC bis
francja
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 6
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Pojazd ten został opracowany z myślą o zastąpieniu wozu M3 Stuart. M24 wszedł do służby we wrześniu 1943 roku. Był produkowany w zakładach Massey-Harris oraz przez General Motors do lipca 1945 roku - wyprodukowano 4731 egzemplarze.
M24 Chaffee
usa
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 357
Wygrał bitew: 188
Krótki opis: Brytyjski czołg, który był sprowadzany do ZSRR w ramach Lend-Lease’u. W sumie wysłano 3782 czołgi, ale niektóre spoczęły na dnie Atlantyku wraz z transportującymi je do Murmańska statkami.
Valentine II
zsrr
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 102
Wygrał bitew: 56
Krótki opis: Czołg ten opracowano w 1938 r., należał on do najlepszych w swej klasie. W latach 1940-1944 wyprodukowano 8275 egzemplarzy różnych wersji tej maszyny.
Valentine
anglia
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 102
Wygrał bitew: 51
Krótki opis: M5 wszedł do produkcji w kwietniu 1942 jako ulepszona wersja pojazdu M3 Stuart Do czerwca 1944 wyprodukowano łącznie 8884 pojazdy w dwóch wariantach. Czołg był wykorzystany na wszystkich frontach.
M5 Stuart
usa
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 52
Wygrał bitew: 28
Krótki opis: W 1945 roku projekt czołgu Type 95 Ha-Go był już przestarzały. W 1942 firma Hino Jidosha zaczęła projektować nowy czołg. Prototyp oznaczony Type 5 Ke-Ho zbudowano w 1944 roku. Projekt czołgu przypominał czołg Czech LT vz.38 i japoński Chi-Ha. Czołg nie wszedł do produkcji seryjnej.
Type 5 Ke-Ho
japonia
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 52
Wygrał bitew: 31
Krótki opis: Prace nad pojazdem rozpoczęto w marcu 1940 roku. Pierwotnie miał on być wyposażony w napęd kołowo-gąsienicowy. Chociaż twórcom udało się ukończyć projekt, prace nad nim zostały przerwane w lipcu tego samego roku.
AMX 40
francja
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 52
Wygrał bitew: 26
Krótki opis: Rozwijany latem i jesienią 1942 roku w Biurze Konstrukcyjnym Fabryki Samochodów imienia Gorkiego pod kierownictwem N. A. Astrowa. Wszedł do służby w grudniu 1942 roku. Wyprodukowano seryjnie 85 pojazdów tego typu.
T-80
zsrr
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 51
Wygrał bitew: 29
Krótki opis: Pierwsze czołgi z serii M5 zostały wyprodukowane w kwietniu 1942, spośród kilku wariantów wybrano model M5A1. Po tym jak zaprojektowany został czołg M24 Chaffee, czołgi M5A1 uznano za przestarzałe i rozpoczęto ich eksport do innych krajów, w tym do Chin. W sumie 100 wozów tego typu zostało dostarczonych armii Kuomintangu. Podczas wojny domowej (1946-1949) wiele z tych maszyn zostało przejętych przez Chińską Armię Ludowo-Wyzwoleńczą.
M5A1 Stuart
chiny
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 48
Wygrał bitew: 22
Krótki opis: Nowy czołg krążowniczy posiadał takie innowacje, jak silnik z przeciwbieżnymi tłokami, czy położone z przodu chłodnice, zaś do jego stworzenia szeroko wykorzystano spawanie. Zamówienie produkcyjne złożono 17 kwietnia 1939 r. W sumie wyprodukowano 1771 czołgów w czterech podstawowych wersjach. Czołgi Covenanter wykorzystywano głównie do celów szkoleniowych w Wielkiej Brytanii od roku 1940 do 1943.
Covenanter
anglia
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 27
Wygrał bitew: 16
Krótki opis: W porównaniu do Pz.Kpfw. II Ausf. C, ten pojazd miał nowe kadłub i wieżę, jak również podwozie z naprzemiennym ułożeniem kół jezdnych. Ten czołg zwiadowczy miał dobre charakterystyki, ale wyprodukowano tylko 131 pojazdów wersji L, po tym jak ich wytwarzanie okazał się zbyt drogie.
Pz.Kpfw. II Luchs
niemcy
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 84
Wygrał bitew: 41
Krótki opis: Opracowywany razem z T-126 w fabryce #174 od wiosny do końca 1940 roku. Prace zostały zawieszone na wstępnym etapie projektowania z powodu problemów z rozwojem silników wysokoprężnych V-3.
T-127
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 44
Wygrał bitew: 27
Krótki opis: Zaprojektowano go w ramach programu mającego na celu poprawienie zwrotności czołgu lekkiego T-26 poprzez zmianę podwozia na kołowo-gąsienicowe. Prototyp zbudowano w 1935 roku. Pojazd wszedł do służby 29 lutego 1936 roku po serii modyfikacji. Przynajmniej 4 pojazdy z partii eksperymentalnej przeszły próby w 1937 roku, ale produkcję przerwano ze względu na awarie skrzyni biegów i wysoki koszt. Wyprodukowane pojazdy były używane podczas Wojny Zimowej oraz II Wojny Światowej.
T-46
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 40
Wygrał bitew: 18
Krótki opis: Rozkaz zaprojektowania 15-tonotwego pojazdu gąsienicowego uzbrojonego w działo został wydany w 1935. Pomimo że waga Pz. Kpfw. III Ausf. E, pierwszego seryjnego pojazdu, osiągnęła 19,5 tony, jego konfigurację przyjęto za udaną, a ilość pojazdów z wolna wzrosła do 96. Dalasze wersje stały się nawet bardziej popularne, a PZ. Kpfw. III stał się najliczniej produkowanym pojazdem Wehrmachtu.
Pz.Kpfw. III Ausf. E
niemcy
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 40
Wygrał bitew: 22
Krótki opis: Maszyna zaprojektowana przez Mitsubishi w latach 1935-1937. Czołg był w produkcji seryjnej w latach 1938-1942, przez ostatnie dwa lata równolegle produkowano również ulepszony czołg Shinhoto Chi-Ha. W sumie powstało 1220 pojazdów obu typów. Czołgi Chi-Ha oraz Shinhoto Chi-Ha były powszechnie wykorzystywane przez japońską armię w Chinach, a po kapitulacji Japonii trafiły do służby zarówno po stronie Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej jak i sił Kuomintangu w wojnie domowej w 1946 roku.
Type 2597 Chi-Ha
chiny
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 38
Wygrał bitew: 18
Krótki opis: W latach 1934-35, biuro projektowe charkowskiej fabryki lokomotyw opracowało modyfikację artyleryjską BT-7. Nowa, eliptyczna wieża została wyposażona w 76.2mm działo CT-28. Dodatkowo, niektóre pojazdy wyposażono w nowe radiostacje. Ogółem wyprodukowano 155 artyleryjskich BT-7. Uczestniczyły w bitwach o Przesmyk Karelski, w Mandżurii i w pierwszym okresie II Wojny Światowej.
BT-7 artillery
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 25
Wygrał bitew: 11
Krótki opis: Opracowany w roku 1937 przez firmę AMX na bazie wozu Renault R-40. Pojazd ten miał większą wieżę niż porównywalne maszyny i wyposażony został w silnik diesla. W roku 1940 dwa takie wozy były gotowe do testów.
AMX 38
francja
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 17
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Wszedł do produkcji w 1941 roku i był dostarczany Wielkiej Brytanii w ramach umowy Lend-Lease. Brytyjczycy otrzymali 6889 sztuk w wariantach od M3 do M5A1. Wersja M3 została przez nich ochrzczona Stuart I, a wersja M3A1 - Stuart III. Po raz pierwszy użyte w bitwie pod Sidi Rezegh.
Stuart I-IV
anglia
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 16
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: Zaprojektowany w październiku i listopadzie 1941 roku w Biurze Konstrukcyjnym Fabryki Samochodów imienia Gorkiego pod kierownictwem N. A. Astrowa czołg wszedł do służby w styczniu 1942 roku i produkowano go seryjnie do października 1943 roku. W sumie z linii montażowych zeszło 8 231 maszyn tego typu. Niektóre z nich wykorzystywano aż do końca wojny.
T-70
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: W 1940 roku szwedzka armia pilnie potrzebowała pojazdów opancerzonych. Jednym z rozwiązań problemu była modernizacja czołgów L-60. Pierwsze 100 zmodernizowanych pojazdów otrzymało ulepszony pancerz i nową automatyczną skrzynię biegów. Modernizacja została wykonana przez AB Landsverk i dlatego pojazdy weszły do służby pod nazwą Strv m/40L. Pojazdy wyprodukowane później w fabryce w Karlstad były wyposażone w mocniejsze silniki, ulepszone zawieszenie i pancerz. Były one oznaczone przez Strv m/40K.
Strv m/40L
szwecja
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: A10 Cruiser Mk. II to kolejna wersja rozwojowa wersji A9 zaprojektowana przez Johna Cardena. A10 posiadał wzmocniony pancerz, a usunięto z niego wieże z karabinami maszynowymi. Prototyp powstał w lipcu 1937 r. i wszedł do służby jako ciężki czołg krążowniczy. W latach 1939-1939 zamówiono 175 pojazdów, które wyprodukowano do września 1940 r. Pojazdy te brały udział w walkach we Francji (1940), Grecji (1941) i Afryce Północnej (1941).
Cruiser Mk. II
anglia
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Rozwijany od 1938 do 1941 roku na bazie czołgu M2. Produkowany seryjnie od 1941 roku. Zbudowano ponad 13000 pojazdów w różnych wersjach, od M3 do M3A3, wszystkie dostarczane praktycznie wszystkim narodom alianckim w ramach Lend-Lease. Czołgi M3 zostały oznaczone przez Stuart I przez Brytyjczyków, a wersję M3A1 oznaczyli oni przez Stuart III. Czołgi M3 pierwszy raz weszły do akcji w bitwie pod Sidi Rezegh.
M3 Stuart
usa
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 14
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: Kolejna modyfikacja czołgu Ha-Go opracowana przez Hino Jidosha Kogyo. Pomimo lepszych właściwości dynamicznych, czołg nie zastąpił czołgu Ha-Go. Mitsubishi oraz Hino wyprodukowały łącznie około 100 tych czołgów.
Type 98 Ke-Ni
japonia
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 13
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: Powstał na potrzeby sił zbrojnych stacjonujących w holenderskich Indiach Wschodnich. W latach 1941-1942 wyprodukowano 125 pojazdów. Do odbiorcy trafiło tylko 20 sztuk. Nie używano go w walce.
MTLS-1G14
usa
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 12
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Projekt lekkiego pojazdu, zaproponowany przez porucznika Prowornowa latem 1942 roku. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
LTP
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Wersja czołgu lekkiego 38M Toldi I. Pojazd został tak nazwany na cześć węgierskiego rycerza Miklosa Toldiego. W porównaniu z poprzednimi wersjami, czołg odznaczał się wzmocnionym pancerzem i zwiększoną ilością amunicji. Podczas II Wojny Światowej wyprodukowano około 12 sztuk.
43 M. Toldi III
niemcy
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Ulepszona modyfikacja czołgu krążowniczego Mk. III. Czołg ten odznaczał się pancerzem wyposażonym w dodatkowe ekrany. Cruiser Mk. IV walczył we Francji w roku 1940 i w początkowym etapie kampanii w Afryce Północnej. Pojazdy tego typu po raz ostatni uczestniczyły w boju zimą 1941-1942 r. W sumie wyprodukowano seryjnie 655 czołgów tego typu.
Cruiser Mk. IV
anglia
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 3
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Pierwsze zamówienie na tę maszynę złożono w 1939 roku. Pierwotnie miał być to bardzo szybki czołg zwiadowczy dla oddziałów powietrzno-desantowych. Masową produkcję rozpoczęto na początku 1942 roku, zaś na początku roku 1943 dwa takie pojazdy zostały włączone do 1 Dywizji Pancernej. Kolejnych 38 maszyn skierowano latem 1944 roku do LVIII Rezerwowego Korpusu Pancernego.
Pz.Kpfw. I Ausf. C
niemcy
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 45
Wygrał bitew: 24
Krótki opis: Ostatnia wersja czołgu lekkiego Pz. II. Pojazd odznaczał się wzmocnionym pancerzem, 2 cm działem Kw.K. 38 i lepszymi urządzeniami obserwacyjnymi. Od marca 1941 roku do grudnia 1942 roku wyprodukowano łącznie 524 pojazdy.
Pz.Kpfw. II
niemcy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 44
Wygrał bitew: 22
Krótki opis: Czołg wsparcia kawalerii. Opracowany w roku 1934. Produkcję seryjną rozpoczęto w roku 1935, a z taśm montażowych zjechało w sumie 400 takich maszyn. W roku 1938 do produkcji wprowadzono nową wersję oznaczoną jako model H38. Ogółem skonstruowano około 1000 egzemplarzy pojazdów H35/H38/H39.
Hotchkiss H35
francja
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 28
Wygrał bitew: 11
Krótki opis: Pojazd powstał w na bazie czołgów М1931 Christie, zakupionych przez armię brytyjską w roku 1936. Pojazd ten miał być szybkim, lekko opancerzonym czołgiem przełamującym. Zmodyfikowana konstrukcja okazała się dość udaną i stała się podstawą dla innych czołgów krążowniczych. Wyprodukowano 65 pojazdów tego typu. Brały udział w walkach we Francji i Afryce Północnej w latach 1940-1941.
Cruiser Mk. III
anglia
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 26
Wygrał bitew: 14
Krótki opis: Opracowany w 1936 roku w zakładach Vickers-Armstrong i wyprodukowany w latach 1941-1942 w liczbie 177 pojazdów w dwóch podstawowych wersjach (Mk I i Mk ICS). W 1942 roku na mocy ustawy Lend-Lease dwadzieścia takich pojazdów przekazano ZSRR, z czego 19 walczyło na Froncie Wschodnim do października 1943 roku.
Tetrarch
zsrr
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 23
Wygrał bitew: 12
Krótki opis: Te-Ke został opracowany przez Tokyo Gasu Denki, aby zastąpić przestarzały czołg lekki Type 94. Produkowano go w latach 1937–1942. Pojazd był wykorzystywany do zwiadu, łączności, patroli i wsparcia piechoty. Służył również jako opancerzony ciągnik. Łącznie wyprodukowano około 600 egzemplarzy.
Type 97 Te-Ke
japonia
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 16
Wygrał bitew: 7
Krótki opis: Prace nad tą maszyną rozpoczęto w 1929 roku. Rok później uruchomiono produkcję seryjną, a do 1935 roku zbudowano 160 takich pojazdów. Podczas kampanii francuskiej w linii znalazły się 152 takie czołgi. Osiemnaście maszyn wpadło w ręce Niemców, którzy wykorzystali je w celach szkoleniowych.
D1
francja
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 11
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Prototyp pojazdu został opracowany i zbudowany przez Rock Island Arsenal w 1933. Wykorzystano kadłub i elementy zawieszenia czołgu Vickers Mk. E (Vickers "sześciotonowiec"). Próby prototypu T2 były udane, ale wybrano wariant T2E1 z racji jego lepszej zdolności pokonywania terenu.
T2 Light Tank
usa
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 11
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Czołg lekki zbudowany na bazie brytyjskiego czołgu Vickers Mk. E. na początku lat 30. Pojazd przeznaczono do wsparcia piechoty i opracowano w kilku wariantach. Służył również jako baza dla wielu pojazdów specjalnych oraz dział samobieżnych, jednak ich użycie nie było masowe. Od 1931 do 1941 roku wybudowano 9686 pojazdów w różnych wariantach i konfiguracjach.
T-26
zsrr
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 11
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Poprawiona wersja czołgu T-60. W przeciwieństwie do oryginału, T-45 odznaczał się lepszym pancerzem i wieżą wyposażoną w 45-mm działo z 1938 roku oraz współosiowym karabinem maszynowym DT. Pojazd uznano za przestarzały w czerwcu 1942 roku, szczególnie w porównaniu do T-70. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej, ale jeden wyprodukowany prototyp wysłano na front.
T-45
zsrr
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Japoński czołg lekki znany również jako Type 95. Rozwijany w latach od 1933 do 1935 jako pojazd wsparcia kawalerii. Jednakże był często używany do wsparcia piechoty. Pierwszy prototyp został wyprodukowany przez Mitsubishi. Pojazd wszedł do produkcji seryjnej w 1936 a do roku 1943 wyprodukowano łącznie 2378 sztuk.
Type 95 Ha-Go
japonia
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: Maszyna zaprojektowana w 1928 roku przez J.V. Cardena i V. Loyda. Czołg nigdy nie trafił do służby w Wielkiej Brytanii, był jednak eksportowany do innych krajów, w tym do Chin. W 1937 roku dwadzieścia takich pojazdów walczyło z wojskami japońskimi pod Szanghajem. Sowieckie czołgi T-26 bazujące na Vickersie również trafiały na eksport do Chin, a 82 pojazdy tego typu trafiły do południowych Chin oraz Birmy w latach 1941-1942.
Vickers Mk. E Type B
chiny
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 7
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Pierwszy czołg krążowniczy w arsenale brytyjskim. Prace rozpoczęły się w 1934 r. w zakładach Vickers. W latach 1936-1937 wyprodukowano seryjnie 125 egzemplarzy.
Cruiser Mk. I
anglia
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 6
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Amerykański czołg lekki. Jego wariant M2A4, produkowany od 1940 do 1942 roku, był dostarczany Brytyjczykom w ramach umowy Lend-Lease. Wiosną 1941 roku dostarczono Wielkiej Brytanii 4 czołgi tego typu.
M2
anglia
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 6
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Modyfikacja czołgu Pz. II o wysokiej prędkości przewidziana dla dywizji lekkich utworzonych z kawalerii. Pz.Kpfw.II Ausf. D miał zupełnie nowy kadłub i zawieszenie. Wieżę i działa wzięto z wersji Ausf. C. Zawieszenie złożone było z ośmiu sparowanych kół o dużej średnicy z osobnymi drążkami skrętnymi i bez wałków wspierających. Niektóre czołgi o ulepszonych elementach zawieszenia, wliczając nowe koła napędowe i napinające, zostały oznaczone jako Ausf. E. Według różnych źródeł wyprodukowano około 200–250 pojazdów wersji D i E.
Pz.Kpfw. II Ausf. D
niemcy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 6
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Ten lekki pojazd kołowo-gąsienicowy wyposażony w karabiny maszynowe został zaprojektowany na potrzeby kawalerii USA. Testy pierwszego prototypu rozpoczęły się w kwietniu 1937 roku i trwały do 1939. Model T7 został jednak porzucony na rzecz pojazdów gąsienicowych.
T7 Combat Car
usa
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Rozwijany na bazie czołgu lekkiego L-60 przez firmę Landsverk AB. W czasie produkcji seryjnej pojazd przeszedł kilka modernizacji. Od 1939 do 1944 roku wyprodukowano łącznie 216 pojazdów w różnych wariantach. Pojazd pozostał w służbie w armii szwedzkiej do lat sześćdziesiątych XX wieku.
Strv m/38
szwecja
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Nowsza wersja lekkiego czołgu typu Mk.VI z ulepszonym uzbrojeniem (karabin maszynowy Besa, kal. 15 mm). W produkcji od grudnia 1939 do lipca 1940. Czołg ten zaprojektowano z myślą o wykorzystaniu go w koloniach. Łącznie wyprodukowano 130 pojazdów typu MK VIC.
Light Mk. VIC
anglia
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 4
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Zaprojektowany w sierpniu 1941 roku w Biurze Konstrukcyjnym Fabryki nr 37 pod kierownictwem N. A. Astrowa czołg wszedł do służby we wrześniu 1941 roku i był produkowany seryjnie do lutego 1943 roku. Powstało w sumie 5 920 pojazdów tego typu. Czołg T-60 był wykorzystywany do końca wojny.
T-60
zsrr
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 4
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Czołg na cele eksportowe stworzony przez firmę Krupp. Pierwszy prototyp przeszedł próby w 1940 roku, ale prace nad nim przerwano, a projekt nie zdołał przyciągnąć potencjalnych klientów. Zbudowano tylko jeden prototyp, który został później zezłomowany.
MKA
niemcy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 4
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Pojazdy eksperymentalne o nazwach kodowych od T1E4 do T1E6 były silnie wzorowane na brytyjskim czołgu Vickers E. Pierwszy prototyp powstał w warsztatach firmy Cunningham w 1931 roku. Po testach w 1932 roku zbudowano jego ulepszony wariant. Docelowo wybrano jednak inny czołg eksperymentalny - T2.
T1E6
usa
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 3
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Włoski czołg lekki rozwijany przez firmę Fiat-Ansaldo w późnych latach trzydziestych. Pojazd wszedł do produkcji seryjnej w 1940 roku i do służby w 1942 roku. Był używany przez Włoskie Siły Zbrojne na wszystkich frontach. Według jednego źródła, do września 1943 roku powstały 283 takie pojazdy. Jednakże niektóre źródła podają inną liczbę pojazdów — 440.
L6/40
włochy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: 7TP był modyfikacją brytyjskiego czołgu Vickers Mk.E produkowanego w Polsce na licencji. W przeciwieństwie do oryginału, ten czołg był wyposażony w mocniejszy silnik PZInż. 235 (Saurer VBLDb), ulepszoną wieżę i lepsze uzbrojenie. Pierwsze wyprodukowane czołgi miały dwie wieże. W 1935 roku szwedzka firma Bofors podpisała porozumienie na produkcję wieży i działa, w które miał być wyposażony model czołgu z jedną wieżą. Pierwszy prototyp czołgu 7TP z jedną wieżą przeszedł testy w lutym 1937 roku i rozpoczęto produkcję seryjną. Do września 1939 roku wyprodukowano łącznie 110 tych pojazdów.
7TP
polska
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Opracowany w 1933 roku jako rozbudowana wersja tankietki TK-3. W 1939 roku, aby zwiększyć siłę ognia, 24 pojazdy wyposażono w automatyczne działo wz. 38 FK-A kal. 20 mm. Tankietki wykorzystano jesienią 1939 roku.
TKS z n.k.m. 20 mm
polska
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Opracowany w połowie lat trzydziestych jako czołg wsparcia piechoty. Jedyny czołg fracuski wyposażony w silnik Diesla. Do 1939 roku wyprodukowano 100 sztuk.
FCM 36
francja
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Najliczniej produkowany francuski czołg lekki Drugiej Wojny Światowej. Opracowany na zamówienie armii w 1934r. jako czołg wsparcia piechoty. W latach 1936-40 wyprodukowano 1630 pojazdów.
Renault R35
francja
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 35
Wygrał bitew: 17
Krótki opis: Projekt NC-2 (nazwa komercyjna NC-31) był modyfikacją czołgu Renault FT-17, która charakteryzowała się miękkim zawieszeniem oraz gumowymi, karbowanymi gąsienicami Kegresse-Hinstin. Dzięki tym elementom oraz ulepszonej jednostce napędowej, czołg osiągał wyższą prędkość maksymalną, 16 km/h. W sumie do Chin wyeksportowano 15 pojazdów tego typu.
Renault NC-31
chiny
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 16
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: W latach 1930-1934 wyprodukowano 4 prototypy o różnym uzbrojeniu, liczebności załogi, masie i właściwościach trakcyjnych.
Leichttraktor
niemcy
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Pierwszy radziecki czołg, który wszedł do produkcji seryjnej. W latach 1928-1931 wyprodukowano 959 pojazdów.
MS-1
zsrr
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 8
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Eksperymentalny czołg lekki T1E1 zaprojektowany przez firmę Cunningham był wersją rozwojową czołgu T1. Do kwietnia 1928 roku wyprodukowano cztery pojazdy. Po przejściu przez pojazd prób w listopadzie 1928 roku, podjęto decyzję o pogrubieniu pancerza, co doprowadziło do stworzenia kolejnej wersji - T1E2.
T1 Cunningham
usa
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 4
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Rozwijany od 1925 do 1928 roku we Francji jako ulepszona wersja czołgu Renault FT. Projekt modernizacji zakończono i czołg ujrzał produkcję seryjną. W 1929 roku Japonia zakupiła łącznie 10 pojazdów i oznaczyła jako Otsu-Gata Sensha (Czołg Model B). Japońskie pojazdy były nieco unowocześnione i powszechnie używane zarówno w akcji jak i w celach treningowych.
Renault Otsu
japonia
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 4
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Rozwój nowego czołgu lekkiego na potrzeby Wojska Polskiego rozpoczęto w 1935 roku w Państwowych Zakładach Inżynieryjnych (PZInż) pod kierownictwem inżyniera Edwarda Habicha. Przy projektowaniu tego czołgu lekkiego czerpano obficie z projektów zagranicznych. Był on oparty na 4-tonowym brytyjskim czołgu lekkim Vickers Commercial Carden Loyd . Projekt techniczny wykonano w grudniu 1936 roku i zbudowano pierwszy prototyp czołgu PZInż.140. Pojazd był testowany od jesieni 1937 roku do wiosny 1939 roku, ale ostatecznie nie wszedł do produkcji seryjnej.
4TP
polska
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Czołg LK II został zaprojektowany w Niemczech w 1918 roku. Pojazd przeszedł próby i niemiecka armia zamówiła 1000 czołgów. Jednakże zamówienie nie zostało zrealizowane przed zakończeniem I wojny światowej. W 1920 roku Niemcy sprzedali 10 pojazdów LK II do Szwecji, gdzie weszły one do służby pod nazwą Stridsvagn fm/21. W latach 1929-1932 pojazdy przeszły modernizację i otrzymały mocniejsze silniki i usprawniony pancerz przedni. Wszystkie zmodernizowane pojazdy przemianowano na Stridsvagn m/21-29 i używano ich w celach treningowych do 1940 roku.
Strv fm/21
szwecja
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Pojazd ten wszedł do czynnej służby w roku 1917, a do końca I wojny światowej wyprodukowano 3177 z ogólnej liczby 3800 takich maszyn. Na początku II wojny światowej w służbie pozostawało wciąż 1560 takich pojazdów.
Renault FT
francja
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Ten pojazd został zaprojektowany na bazie francuskiego czołgu lekkiego Renault FT. Pierwszy prototyp powstał w 1919 roku. W latach od 1921 do 1930 wyprodukowano łącznie 150 pojazdów z działami wyposażonymi w automatyczne ładowanie i karabiny maszynowe. 26 z tych pojazdów wyeksportowano. Pojazdy służyły do 1943 roku.
Fiat 3000
włochy
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Lekki czołg kołowo-gąsienicowy został zaprojektowany na bazie podwozia ciągnika Hanomag WD-50. Pojazd nigdy nie wszedł do służby, gdyż po wynikach testów został uznany za przestarzały. Wyprodukowano kilka pojazdów w trzech wersjach; trzy wyeksportowano do Włoch i ZSRR. W czasie niemieckiej okupacji jedyny pojazd pozostały w Czechosłowacji przetrwał w formie pomnika.
Kolohousenka
czechosłowacja
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 96
Wygrał bitew: 41
Krótki opis: W 1945 roku E 50 był projektowany by zastąpić Panther i Panther II jako podstawowy czołg średni Panzerwaffe. Istniał jedynie na papierze.
E 50
niemcy
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 66
Wygrał bitew: 31
Krótki opis: Prototyp powstał w latach 1960-1961 jako czołg średni dla Bundeswehry - wyprodukowano w sumie 26 prototypów, które testowano do 1963 roku. Pojazd ten był poprzednikiem czołgu średniego Leopard.
Leopard Prototyp A
niemcy
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 30
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: Czołg M46 Patton zaprojektowano w latach 1948-1949 jako zmodernizowanego i ulepszonego następcę modelu M26 Pershing. W latach 1949-51 wyprodukowano łącznie 1168 sztuk w dwóch podstawowych wariantach. Był intensywnie wykorzystywany w wojnie koreańskiej.
M46 Patton
usa
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 564
Wygrał bitew: 285
Krótki opis: Aby zwiększyć siłę ognia, w styczniu 1945 roku w czołgu T26E1 zamontowano nową, długolufową armatę kalibru 90 mm. Tak stworzony prototyp nazwano T26E4. Prace zawieszono w styczniu 1947 roku ze względu na problemy z armatą i mechanizmem ładującym. Do tego czasu powstało 25 egzemplarzy, ale żaden nie trafił do służby.
T26E4 SuperPershing
usa
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 141
Wygrał bitew: 64
Krótki opis: Pojazd został opracowany w roku 1943. W roku 1944 zamówiono dwa prototypy z istniejącą już wieżą Panther I. W roku 1945 firma MAN wyprodukowała tylko jeden z nich.
Panther II
niemcy
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 81
Wygrał bitew: 40
Krótki opis: Prace nad czołgiem Centurion ruszyły w roku 1943. Zaprojektowano go jako „czołg uniwersalny”, mający zastąpić istniejące czołgi piechoty i pościgowe. Centurion był pierwszym brytyjskim czołgiem z pochyłymi płytami pancerza. Wszedł do służby w roku 1947. W sumie w latach 1945-1946 wyprodukowano 100 pojazdów tej serii.
Centurion Mk. I
anglia
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 77
Wygrał bitew: 30
Krótki opis: P.44 Pantera był jednym z wariantów włoskiego czołgu średniego rozwijanego w czasie IIWŚ. Istniał tylko na papierze.
P.44 Pantera
włochy
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 64
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Projekt czołgu średniego dla armii indyjskiej. Prace nad nim prowadziły firmy Porsche, Daimler-Benz i Zahnradfabrik AG z Friedrichshafen. Pojazd uznano jednakże za zbyt skomplikowany, by możliwa była jego produkcja w Indiach i projekt anulowano.
Indien-Panzer
niemcy
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 58
Wygrał bitew: 29
Krótki opis: Amerykański czołg średni, nazwany w uznaniu zasług generała Johna Pershinga, głównodowodzącego Amerykańskich Wojsk Ekspedycyjnych w okresie pierwszej wojny światowej. W amerykańskiej armii w latach 1944-46 M26 funkcjonował przejświowo jako czołg ciężki. Od lutego 1945r. brał czynny udział w drugiej wojnie światowej; w latach 1950-51 uczestniczył w wojnie w Korei.
M26 Pershing
usa
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 54
Wygrał bitew: 28
Krótki opis: Wprowadzony na stan armii w 1944 roku. Do końca wojny wyprodukowano 965 pojazdów. Czołg pozostawał w służbie do końca lat 70-tych.
T-44
zsrr
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 49
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Średni czołg z wieżą oscylacyjną i automatycznym mechanizmem ładującym. Opracowany na bazie eksperymentalnego czołgu średniego T42 w połowie lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Pojazd nigdy nie trafił do produkcji seryjnej.
T69
usa
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 27
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: Pierwszy japoński czołg powojenny był opracowany na bazie czołgów amerykańskich. Czołg STA-1 opracowano, biorąc pod uwagę ukształtowanie terenu Japonii, specyfikę sieci kolejowej oraz cechy antropometryczne japońskich czołgistów. Zbudowano tylko jeden prototyp: w grudniu 1956 roku.
STA-1
japonia
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 24
Wygrał bitew: 14
Krótki opis: Opracowany w Fabryce nr 183 w 1944 roku. Był oparty na czołgu T-44, z wieloma elementami zmienionymi w celu usprawnienia pancerza i uzbrojenia nowego pojazdu. Według jednego źródła, pierwszy prototyp ukończono pod koniec 1944 roku. Jednakże inne źródła wspominają inną datę—styczeń 1945 r. Czołg przeszedł próby w marcu i kwietniu 1945 roku, ale nigdy nie wszedł do produkcji masowej.
T-54 first prototype
zsrr
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 23
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: T-34-2 nie był zmodyfikowaną wersją sowieckiego czołgu T-34, tylko zupełnie innym pojazdem. Chińscy inżynierowie uważali T-34-2 za projekt analogiczny do radzieckiego T-54. W okresie późniejszym ZSRR przekazało technologię produkcji T-54 do Chin, co spowodowało przerwanie projektu.
T-34-2
chiny
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 23
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Projekt czołgu UDES 14 rozwijany przez Bofors. Ten projekt miał posiadać działo z automatycznym ładowaniem i hydrauliczne zawieszenie oraz możliwość ręcznego ładowania działa. Istniał tylko na papierze.
UDES 14 Alt 5
szwecja
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Wariant brytyjskiego powojennego czołgu Centurion Mk. 5 ze wzmocnionym pancerzem przednim, karabinami maszynowymi i mocniejszym silnikiem. Pojazd był wyposażony w dodatkowy opancerzony zbiornik na paliwo o pojemności 100 galonów umieszczony z tyłu i nie miał osłon bocznych. Pojazd wszedł do służby w australijskich oddziałach pancernych w Wietnamie.
Centurion Mk. 5/1 RAAC
anglia
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 8
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: W roku 1946 firma AMX przedstawiła projekt nowego pojazdu. Mocny silnik i niska waga miały zapewniać dużą mobilność, a 90mm działo ze zautomatyzowanym podajnikiem amunicji - wysoką szybkostrzelność. Mimo to, duże rozmiary, cienki pancerz, wysoki koszt i złożoność projektu sprawiały, że pomysł nie wydawał się atrakcyjny i nigdy nie przeszedł do fazy prototypowej.
AMX Chasseur de chars
francja
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Konkretyzacja szkicu rozwijanego na zamówienie generała Francesco Rossi, który wierzył, że w nowej wojnie sprawdzą się tylko lekkie pojazdy ważące do 35 ton. Nie zatwierdzono tego innowacyjnego projektu; rozwój zarzucono, kiedy Włochy przystąpiły do projektu Czołgu Standardowego.
Progetto M35 mod 46
włochy
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 3
Wygrał bitew: 1
Krótki opis:

usa
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: M4 Sherman w różnych wersjach był dostarczany do Francji w latach 50-tych dwudziestego wieku jako część programu o wzajemnej pomocy w działaniach obronnych MDAP. Francuskie biura projektowe rozpoczęły modernizację pojazdu w celu ulepszenia jego siły ognia. Projekt ten doczekał się swojego następcy w postaci programu modernizacyjnego dla Narodowych Sił Obronnych Izraela (Sherman M51). Czołg nigdy nie wszedł do służby we Francji. Liczba zbudowanych prototypów pozostaje nieznana.
M4A1 Revalorisé
francja
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 210
Wygrał bitew: 103
Krótki opis: Ten sławny czołg był produkowany między styczniem 1943 a kwietniem 1945 roku. Ogółem powstało 5796 sztuk, plus 8 pojazdów zbudowanych na podwoziu serii F.
Panther
niemcy
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 162
Wygrał bitew: 83
Krótki opis: Na początku 1945 roku wyprodukowano jeden prototyp. Pojazd przeszedł próby i został zatwierdzony do służby. Jednakże Japonia została pokonana przed rozpoczęciem produkcji seryjnej. Po kapitulacji prototyp został skonfiskowany przez amerykańskie władze okupacyjne i przesłany do Stanów Zjednoczonych.
Type 5 Chi-Ri
japonia
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 139
Wygrał bitew: 79
Krótki opis: Czołg stworzono jako odpowiedź na radziecki T-34 i pod jego wpływem. Zamówienie na 200 pojazdów anulowano. Pierwszeństwo w produkcji oddano wozowi klasy Pantera.
VK 30.02 (D)
niemcy
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 96
Wygrał bitew: 59
Krótki opis: Ten wóz był projektowany wiosną 1942 roku jako następca T-34. T-43 został rekomendowany do służby, ale prace nad projektem wstrzymano na korzyść rozwoju T-34. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
T-43
zsrr
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 96
Wygrał bitew: 39
Krótki opis: Kolejna wersja czołgu krążowniczego Cromwell, wykorzystywana przez Brytyjczyków podczas II wojny światowej. Od września 1944 roku końca 1945 wyprodukowano w sumie 1186 pojazdów.
Comet
anglia
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 95
Wygrał bitew: 48
Krótki opis: Pierwszy z serii amerykańskich projektów z lat 1942–1943 czołgów średnich mających zastąpić Shermana M4. Pierwszy prototyp wyprodukowano w maju 1943 roku, a testy trwały do 1944 roku. Pojazdu nie zatwierdzono do produkcji masowej, ale na bazie tego czołgu stworzono kolejne prototypy: T22 i T23. One z kolei posłużyły za bazę dla T25 i T26. Ostatecznie, na ich bazie powstał M26 Pershing, który wszedł do służby.
T20
usa
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 77
Wygrał bitew: 41
Krótki opis: W późnych latach czterdziestych XX wieku firma Landsverk rozwinęła serię czołgów przeznaczonych głównie na eksport. Czołg średni Strv Leo był najcięższy w tej serii. Zainteresowała się nim armia, ale nie miał on do zaoferowania żadnych znaczących korzyści nad zagranicznymi odpowiednikami dostępnymi w sprzedaży. W końcu armia zdecydowała się na inny projekt.
Leo
szwecja
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 62
Wygrał bitew: 31
Krótki opis: Rozwojowa wersja radzieckiego czołgu T-34-85 zaproponowana w kwietniu 1954 roku. Czechosłowacki wariant pojazdu miał otrzymać 100 mm działo i powiększoną wieżę. Rozpoczęcie produkcji planowano na 1955 rok, ale nigdy nie rozpoczęto prac.
Konštrukta T-34/100
czechosłowacja
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 55
Wygrał bitew: 28
Krótki opis: P.43 ter to włoski projekt czołgu średniego rozwijanego w połowie lat czterdziestych. Prace przerwano na etapie projektowania.
P.43 ter
włochy
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 47
Wygrał bitew: 26
Krótki opis: W 1954 roku rząd chiński rozważał możliwość uruchomienia produkcji T-34-85 w Chinach. W tym samym czasie chińscy inżynierowie zaproponowali rozwiązanie alternatywne - T-34-1. Bazował on na klasycznym T-34-85, ale zmodyfikowano w nim zawieszenie i system przeniesienia napędu, co dało mniejszą masę i niższy kadłub. W 1954 roku powstało kilka projektów pojazdu z rozmaitymi wieżami i uzbrojeniem, jednak nigdy nie zbudowano prototypu.
T-34-1
chiny
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 16
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: Projekt pojazdu został opracowany w Fabryce nr 183 przez inżyniera I. S. Bera w kwietniu 1941 roku. Konstrukcja miała być wytwarzana w trzech różnych wersjach o zróżnicowanym opancerzeniu, uzbrojeniu, masie bojowej oraz prędkości. Budowę prototypu zaplanowano na początek roku 1942. Projekt jednak porzucono ze względu na wybuch wojny pomiędzy ZSRR i Niemcami.
A-44
zsrr
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 7
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Podczas ofensywy w Ardenach kilka Panter wchodzących w skład niemieckiej 150. Brygady Pancernej zostało "ucharakteryzowanych" na niszczyciele czołgów M10 Wolverine. Była to część większej operacji, której celem było wywołanie zamętu na tyłach Aliantów. Wszystkie pojazdy utracono w bitwie stoczonej 21 lutego 1945 roku,gdy natknęły się na 120. pułk piechoty Armii USA.
Panther/M10
niemcy
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 475
Wygrał bitew: 237
Krótki opis: Firma Porsche zaproponowała koncepcję nowego pojazdu w 1939 roku. 5 marca 1941 roku, po licznych zatwierdzeniach, firma przygotowała projekty, a w lipcu 1941 wyprodukowała prototyp ze stali niestopowej. Kadłub i podwozie (z wyposażeniem odczepianym do okopywania) przeszły próby wydajnościowe. Wyprodukowano jeden drewniany prototyp wieży i jeden drewniany prototyp kadłuba. W 1942 roku projekt porzucono na korzyść nowych czołgów ciężkich.
VK 30.01 (P)
niemcy
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 184
Wygrał bitew: 89
Krótki opis: Ten czołg zaprojektowano w 1943 roku. Zostało zamówionych 400 pojazdów. Prototyp zbudowano na bazie czołgu AC I z powiększoną nadbudową, co pozwalało na zamontowanie zmodyfikowanej wieży z czołgu AC III z 17-funtowym działem. W lipcu 1943 roku zaprzestano prac nad projektem w ich finalnym etapie, gdyż program stworzenia australijskiego czołgu krążowniczego został przerwany.
AC 4 Experimental
anglia
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 166
Wygrał bitew: 91
Krótki opis: Oficjalnie czołg ten został oznaczony jako M4A3(76)W HVSS, ale "Sherman" okazało się łatwiejsze do przyswojenia. Pod koniec sierpnia 1944 roku opracowano nowe zawieszenie dla serii wozów M4. Produkcję seryjną rozpoczęto w marcu 1945 roku i łącznie wyprodukowano 4542 egzemplarze w obu wersjach zawieszenia.
M4A3E8 Sherman
usa
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 132
Wygrał bitew: 68
Krótki opis: ZSRR wyeksportował do Chin ok. 1800 wozów T-34-76 i T-34-85. W roku 1954 rząd chiński zdecydował o rozpoczęciu własnej produkcji T-34-85 począwszy od roku 1958 - nowy pojazd oznaczono jako Type 58. Produkcji jednakże nigdy nie rozpoczęto, a siły pancerne Chin musiały bazować na modyfikowanych wersjach T-34.
Type 58
chiny
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 113
Wygrał bitew: 64
Krótki opis: Ten pojazd został zaprojektowany dla Armii Niemieckiej jako kolejne stadium czołgu średniego T-24 w 1942 roku. Projekt uznano za przestarzały. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
Škoda T 25
czechosłowacja
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 88
Wygrał bitew: 48
Krótki opis: Czołg średni Type 4 Chi-To został opracowany w 1943 roku w oparciu o podwozie czołgu Chi-Nu. Miał zastąpić czołg Chi-Ha. Jednakże nie uruchomiono produkcji seryjnej ze względu na braki w częściach i niedobór materiałów. Wyprodukowano łącznie sześć podwozi i zbudowano na nich tylko dwa czołgi.
Type 4 Chi-To
japonia
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 88
Wygrał bitew: 45
Krótki opis: Cromwell został opracowany w latach 1941-1942 przez firmę BRC&W. Od końca roku 1943 do 1945 wyprodukowano w sumie 1070 egzemplarzy. Szeroko wykorzystywane przez Armię brytyjską podczas kampanii w Europie północno-zachodniej, w latach 1944-1945.
Cromwell
anglia
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 66
Wygrał bitew: 39
Krótki opis: P.43 bis jest jedną z wersji włoskiego czołgu średniego rozwijanego w połowie lat czterdziestych. W nowym pojeździe planowano umieścić 90-mm działo. Czołg miał w zamierzeniu z powodzeniem stawić czoła istniejącym pojazdom.
P.43 bis
włochy
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 65
Wygrał bitew: 40
Krótki opis: We wczesnych latach pięćdziesiątych XX wieku do służby w szwedzkiej armii wszedł czołg średni Centurion, ale potrzebny był pojazd lżejszy i o lepszej manewrowości. Zdecydowano się na modernizację starych pojazdów Strv m/42 poprzez wyposażenie ich w nowe wieże i uzbrojenie. Czołg otrzymał nową nazwę, Strv 74. Od 1957 do 1960 roku wyprodukowano łącznie 225 pojazdów. Szwedzka armia używała pojazdów aż do końca 1984 roku.
Strv 74
szwecja
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 64
Wygrał bitew: 34
Krótki opis: Projekt został opracowany przez Biuro Konstrukcyjne Fabryki Lokomotyw Charkowskiego Kominternu nr 183. Pojazd miał zastąpić T-34. Prace bazowano na wynikach analizy najnowszych maszyn niemieckich tego czasu. Fasadowy komisja zbadała materiały i zaproponowała szereg udoskonaleń. Mimo tego, prace nad pojazdem wstrzymano zaraz po rozpoczęciu wojny.
A-43
zsrr
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 55
Wygrał bitew: 31
Krótki opis: W połowie 1939 roku Edward Habich zaprojektował kilka pojazdów, uwzględniając doświadczenia niemieckich i radzieckich inżynierów. Jeden z tych projektów miał zawieszenie Hortsmanna, 60-milimetrowy pochyły pancerz, małą niemiecką wieżę i działo o wysokiej penetracji i małym odrzucie. W ten sposób Habich zaprojektował pojazd łączący cechy niemieckiego czołgu średniego Pz.Kpfw.IV i radzieckiego czołgu średniego T-34. Prace przerwano po ataku na Polskę w 1939 roku.
40TP Habicha
polska
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 22
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: W ramach rozwoju Strv 74, zaproponowano projekt pojazdu z wieżą oscylacyjną francuskiego czołgu AMX 13 z działem 7,5 cm kan strv 74, ale pojazdu nigdy nie zbudowano.
Strv m/42-57 Alt A.2
szwecja
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 21
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Zmodyfikowana wersja czołgu T-34-85 produkowana w Fabryce nr 183. W porównaniu do poprzednika wzmocniono przedni pancerz i osłabiono tylny, a baki z paliwem zostały przeniesione do tyłu pojazdu. Powstał tylko jeden prototyp. Produkcja została wstrzymana po tym, jak okazało się, że zawieszenie czołgu jest wadliwe.
T-34-85M
zsrr
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 17
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: Ostateczna wersja czołgu T-34 z 1943 roku. Wprowadzenie nowej, trzyosobowej wieży pozwoliło na instalację mocniejszego działa kal. 85 mm. Ta innowacja znacząco podniosła skuteczność bojową czołgu w porównaniu do jego poprzednika, T-34-76. Wyprodukowano łącznie 35 000 pojazdów tego typu w różnych wariantach. Niektóre z nich pełnią służbę w kilku krajach aż do dziś.
T-34-85
zsrr
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: W listopadzie 1944 roku zakłady Kruppa przedstawiły kilka pionierskich projektów, których celem było ulepszenie uzbrojenia czołgów i niszczycieli czołgów znajdujących się w czynnej służbie. Wśród nich znalazł się też pomysł zamontowania Panther Schmalturm (wąskiej wieży) na kadłubie Pz IV Ausf. J. Nie rozwijano tego pomysłu z powodu systematycznego ograniczania produkcji Pz IV.
Pz.Kpfw. IV Schmalturm
niemcy
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 371
Wygrał bitew: 202
Krótki opis: Pz IV w wariancie G był produkowany od maja 1942r. W kwietniu 1943 rozpoczęto prace nad wariantem H - ostatecznie najliczniej produkowaną wersją Pz IV. Ausf. H miał to samo ulepszone działo co Ausf. G i posiadał pojedynczą płytę czołową o grubości 80mm zamiast rozwiązania wielowarstwowego. Nowy układ przeniesienia napędu minimalnie zmniejszył prędkość pojazdu, ale był bardziej niezawodny. Czołgi w tym wariancie wyposażano również w ekrany siatkowe o grubości 5-8mm na kadłubie i bokach wieży. W sumie wyprodukowano 3774 sztuki Ausf. H.
Pz.Kpfw. IV Ausf. H
niemcy
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 231
Wygrał bitew: 122
Krótki opis: Pierwszy model Shermana, który wszedł do produkcji seryjnej. Wyprodukowano łącznie 49234 egzemplarzy tego czołgu. Po raz pierwszy został użyty bojowo w Afryce Północnej.
M4 Sherman
usa
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 137
Wygrał bitew: 65
Krótki opis: Pojazd został opracowany przez zakłady Skody, w ramach programu rozwoju broni pancernej, zainicjowanego przez Heer (wojska lądowe). Istniał tylko na deskach projektantów.
Pz.Kpfw. T 25
niemcy
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 131
Wygrał bitew: 73
Krótki opis: Spośród 1,800 czołgów T-34 dostarczonych Chinom przez ZSRR na początku lat 50, była tam grupa T-34-76. Po odbyciu służby w ChALW, prawie wszystkie zostały wysłane do Korei Północnej. Kolejne ulepszenia, m.in. nowy silnik i zmodernizowane zawieszenie, wprowadzone przez Chińczyków, znacznie wpłynęły na przydatność tych czołgów.
Type T-34
chiny
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 127
Wygrał bitew: 62
Krótki opis: Projekt nowego pojazdu o pochyłych płytach pancerza i komponentach z Pz.Kpfw. III oraz Pz.Kpfw. IV został zatwierdzony 4 stycznia 1944 roku. W marcu tego roku podpisano kontrakt na trzy prototypy, lecz program zakończono 12 lipca. Jedynie niszczyciel czołgów na podobnej bazie wszedł do produkcji seryjnej.
Pz.Kpfw. III/IV
niemcy
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 125
Wygrał bitew: 76
Krótki opis: Legenda radzieckich sił pancernych. Najliczniej produkowany czołg II wojny światowej. Od 1940 do 1944 roku w różnych zakładach ZSRR wyprodukowano 33805 pojazdów w trzech podstawowych wersjach.
T-34
zsrr
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 86
Wygrał bitew: 44
Krótki opis: Czołg średni Type 3 Chi-Nu jest modyfikacją czołgu Тype 1 Chi-He z nową wieżą i działem. Ten czołg był najpotężniejszym spośród produkowanych seryjnie japońskich czołgów z okresu wojny. Wyprodukowano jednak łącznie tylko 60 pojazdów ze względu na braki części i materiałów.
Type 3 Chi-Nu
japonia
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 85
Wygrał bitew: 45
Krótki opis: Crusader został opracowany przez firmę Nuffield Mechanizations Ltd. w latach 1938-1940. Od roku 1941 do 1943 wyprodukowano ponad 5300 pojazdów. Najliczniej wykorzystywano je podczas kampanii w Afryce Północnej, w latach 1941-1942.
Crusader
anglia
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 62
Wygrał bitew: 32
Krótki opis: Rozwijany dla Wehrmachtu w okupowanej Czechosłowacji w 1941 roku. Projekt odznaczał się pochyłymi płytami pancerza i wzmocnionym uzbrojeniem bazującym na radzieckim Т-34. Projekt uznano za przestarzały. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
Škoda T 24
czechosłowacja
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 60
Wygrał bitew: 33
Krótki opis: Rozwijany na bazie czołgu średniego Lago w latach trzydziestych XX wieku. 75-mm działo Bofors zamontowano w 22.5-tonowym czołgu. Wyprodukowano łącznie 282 pojazdy w różnych wariantach. Warianty TM, TH i TV używały bliźniaczych silników Scania-Vabis L-603 dostarczających 160 koni mechanicznych mocy, natomiast czołgi Strv m/42 EH były napędzane pojedynczym silnikiem Volvo A8B o mocy 370 koni mechanicznych.
Strv m/42
szwecja
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 51
Wygrał bitew: 27
Krótki opis: Pojazd ten uzbrojono w sześciofuntowe działo, które zamontowano w wieży A27. Wyprodukowano tylko jeden prototyp, po czym zrezygnowano z dalszych prac nad projektem z powodu komplikacji przy montażu wieży. Pojazd nigdy nie wszedł do czynnej służby.
Matilda Black Prince
anglia
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 48
Wygrał bitew: 21
Krótki opis: Amerykański czołg średni M4A2 był wyposażony w silnik diesla i dostarczany do Wielkiej Brytanii w ramach umowy Lend-Lease, gdzie został ochrzczony jako Sherman III. W ciągu wojny dostarczono do Wielkiej Brytanii 5045 tych czołgów.
Sherman III
anglia
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 37
Wygrał bitew: 19
Krótki opis: P.43 jest projektem włoskiego czołgu średniego rozwijanym w połowie lat czterdziestych. Wyprodukowano tylko drewniany prototyp w skali 1:10.
P.43
włochy
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 35
Wygrał bitew: 19
Krótki opis: Rozwój tego czołgu średniego (oznaczenie robocze 20/25TP) rozpoczęto w Polsce w styczniu 1937 roku. Komitet do Spraw Uzbrojenia i Sprzętu Ministerstwa Spraw Wojskowych (KSUS) zaproponował dwie wersje tego pojazdu. Druga z nich miała pancerz o grubości 50 mm i ulepszoną jednostkę napędową. Istniał tylko na papierze.
25TP KSUST II
polska
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 33
Wygrał bitew: 18
Krótki opis:

usa
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 26
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: Czołg średni Type 3 Chi-Nu Kai jest połączeniem zawieszenia i wieży z Type 3 Chi-Nu oraz działa z Type 4 Chi-To. Zbudowano tylko jeden prototyp, który był gotowy do prób w marcu 1945 roku.
Type 3 Chi-Nu Kai
japonia
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 6
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Brytyjski czołg, który sprowadzano do ZSRR w ramach Lend-Lease'u. W grudniu 1941 roku jeden pojazd Matilda został wyposażony w radzieckie działo ZiS-5 kal. 76,2 mm oraz karabin maszynowy DT. Polepszone zdolności penetracji oraz wykorzystanie pocisków odłamkowo-burzących zwiększyły siłę ognia. Nie ma danych dotyczących przebudowy tego pojazdu na masową skalę.
Matilda IV
zsrr
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 185
Wygrał bitew: 94
Krótki opis: Czołg T-28 został opracowany przez Eksperymentalne Biuro Projektowe Maszyn fabryki im. Woroszyłowa. Pojazd wszedł do służby 11 sierpnia 1933r. W sumie między 1933 a 1940 rokiem w fabryce im. Kirowa powstały 503 sztuki. W okresie masowej produkcji T-28 przeszedł wiele zmian projektowych i modyfikacji. Pojazdy wykorzystywano w wojnie z Finlandią w zimie 1939-40 oraz na początku 2 w.św.
T-28
zsrr
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 148
Wygrał bitew: 61
Krótki opis: Amerykański czołg średni z czasów II wojny światowej. Pojazd został nazwany na cześć generała wojsk konfederacji z amerykańskiej wojny secesyjnej, Roberta E. Lee. Szeroko znany również pod swoim brytyjskim oznaczeniem—M3 Grant—nadanym na cześć generała Unii, Ulyssessa Granta. M3 powstał w 1940 roku na bazie czołgu M2. Od czerwca 1941 do grudnia 1942 roku był produkowany masowo. Wyprodukowano 6258 egzemplarzy tego pojazdu w różnych wersjach.
M3 Lee
usa
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 123
Wygrał bitew: 60
Krótki opis: Produkcja wariantu J rozpoczęła się w marcu 1941r. Oprócz nowego opancerzenia, pojazdy otrzymały nowe działo 50 mm KwK 38, które okazało się bardzo udaną konstrukcją. 1067 pojazdów otrzymało działo KwK 39, ulepszoną wersję z większą zdolnością penetracji. Próby wykorzystania działa 75 mm (wariant N) uznano za porażkę i najdłuższymi seriami produkcyjnymi były pojazdy w wariantach J, L oraz M (z doskonale radzącymi sobie działami 50 mm). W sumie powstało 5691 pojazdów, z których 1969 wyposażono w działa długolufowe, a 2391 w krótkolufowe działa kal. 50 mm.
Pz.Kpfw. III Ausf. J
niemcy
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 103
Wygrał bitew: 55
Krótki opis: Prace konstrukcyjne trwały w latach 1936-1938. W sumie do sierpnia 1943 r. wyprodukowano 2987 egzemplarzy. To jedyny czołg brytyjski, wykorzystywany przez całą II wojnę światową.
Matilda
anglia
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 41
Wygrał bitew: 20
Krótki opis: Opracowany przez Huberta Clermont w latach 1940-1942 podczas niemieckiej okupacji Francji. Wykorzystano w nim elementy średniego czołgu SOMUA S35 i eksperymentalnego czołgu wsparcia piechoty G1R. Miano nadzieję że prace nad pojazdem będą kontynuowane po wyzwoleniu kraju. Niemniej jednak w 1944 projekt określono jako przestarzały.
SARL 42
francja
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 41
Wygrał bitew: 16
Krótki opis: Firma Landsverk rozpoczęła prace nad tym pojazdem w 1936 roku. Nowy pojazd zawierał pewne elementy czołgu lekkiego L-60. W 1939 roku projektem zainteresowały się Węgry. Do czasu powstania pierwszego prototypu w 1940 roku, Węgry zdecydowały się na rozwój własnego czołgu średniego w oparciu o czołg Škoda Т-21. Później, niektóre rozwiązania techniczne zastosowano w procesie rozwijania czołgu Strv m/42.
Lago
szwecja
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 38
Wygrał bitew: 19
Krótki opis: Ten wariant M3 Lee był produkowany w USA specjalnie w celu wysyłki do Wielkiej Brytanii, gdzie przyjął nazwę General Grant (Grant I).
Grant
anglia
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 37
Wygrał bitew: 21
Krótki opis: Czołg średni Type 1 Chi-He był wersją rozwojową czołgu Type 97 Chi-Ha. Został opracowany w 1941 roku, jednakże z uwagi na brak stali, produkcja rozpoczęła się dopiero w 1943 roku. Wyprodukowano łącznie tylko 170 czołgów tego typu. Większość z nich zachowano do obrony Japonii i nigdy nie użyto ich w walce.
Type 1 Chi-He
japonia
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 33
Wygrał bitew: 19
Krótki opis: V-8-H był wersją rozwojową czołgu średniego PS-II-b i lekkiego czołgu piechoty P-II-b. Pojazd przechodził próby od lata 1937 roku do wiosny 1938 roku. Jesienią 1938 roku przetestowano go ponownie. Po usunięciu wszystkich usterek, czołg wszedł do służby pod nazwą ST vz.39. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
ST vz. 39
czechosłowacja
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 29
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: Prace projektowe nad tym pojazdem rozpoczęto pod koniec 1940 roku, ale ze względu na trudności ze znalezieniem odpowiedniego silnika, pierwszy prototyp powstał dopiero na początku 1942 roku. Produkcję seryjną uruchomiono w 1943 roku w Turynie. Po kapitulacji Włoch jesienią 1943 roku, czołg wszedł do służby pod nazwą Panzerkampfwagen P40 737(i) i był używany przez niemieckie dywizje rezerwowe jako stałe stanowiska ogniowe. Wyprodukowano łącznie 100 tych pojazdów.
P26/40
włochy
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 127
Wygrał bitew: 81
Krótki opis: Z 400 pojazdów, które były na stanie armii francuskiej, część została zdobyta przez Niemców w 1940 roku. Były wykorzystywane do szkolenia i na drugorzędnych odcinkach frontu.
Pz.Kpfw. S35 739 (f)
niemcy
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 73
Wygrał bitew: 47
Krótki opis: Jedyny amerykański czołg średni, który został przyjęty do służby w okresie międzywojennym. Pojazd był wyposażony w działo 37 mm i sześć karabinów maszynowych 7.62 mm, z których cztery były zamontowane na obrotowych jednostkach ogniowych. Dwa nieobrotowe karabiny maszynowe były umieszczone na przodzie kadłuba. Pomimo niezbyt imponujących cech bojowych pojazdu M2A1 stał się kamieniem milowym dla amerykańskiego rozwoju czołgów od czasu wczesnego projektu, dzięki łatwej możliwości zaadaptowania do produkcji seryjnej. W 1940 roku wyprodukowano 94 pojazdy.
M2 Medium Tank
usa
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 42
Wygrał bitew: 17
Krótki opis: Dobra siła ognia, opancerzenie i zwrotność stanowiły o tym, że S35 stał się jednym z najlepszych czołgów swoich czasów. Niemniej jednak, mała wieża zmuszała dowódcę do wykonywania wielu zadań jednocześnie: wyszukiwania celów, celowania i przeładowywania, przy jednoczesnym koordynowaniu pracy załogi. Ograniczało to jego przegląd sytuacji i zmniejszało efektywność czołgu na polu walki. Do momentu kapitulacji Francji 22 czerwca 1940r. zbudowano 427 pojazdów.
Somua S35
francja
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 20
Wygrał bitew: 11
Krótki opis: Rozwijany przez Mitsubishi od 1935 do 1937 r. Pojazd ten był produkowany seryjnie od 1938 do 1942 r., równolegle do ulepszonego Shinhoto Chi-Ha, który produkowano od 1941 do 1942 r. Powstało łącznie 1220 pojazdów obu typów. Czołgi Chi-Ha oraz Shinhoto Chi-Ha były licznie używane przez siły japońskie w Chinach, na wyspach Pacyfiku i na Wyspach Kurylskich. Po kapitulacji Japonii pojazdy te służyły zarówno w siłach PLA, jak i Kuomintangu w Chińskiej Wojnie Domowej od 1946 do 1949 r.
Type 97 Chi-Ha
japonia
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 17
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: Włoski czołg średni produkowany od początku 1943 roku. Po kapitulacji Włoch wyprodukowano łącznie 90 pojazdów, z których niektóre zostały skonfiskowane przez Niemców. Później skonstruowano jeszcze 28 pojazdów. Te czołgi były używane przez Niemców w walce z partyzantami w Jugosławii, jak również w batalionach Leonessa i Leoncello Sił Zbrojnych Włoskiej Republiki Socjalnej.
M15/42
włochy
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 16
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: Kolejna modyfikacja czołgu D1. Opracowano ją w roku 1934 w zakładach Renault. W latach 1936-1940 wyprodukowano w sumie 100 takich pojazdów. Maszyny kolejnej serii oznaczono jako D2bis.
D2
francja
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 11
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Brytyjski czołg średni zwany także "szesnasto-tonowcem" Vickersa. W latach od 1926 do 1931 wyprodukowano trzy prototypy. Według niektórych źródeł, kolejne trzy czołgi wyprodukowano w 1933 roku, użytkowano je do roku 1938, ale nigdy nie wzięły udziału w walce.
Vickers Medium Mk. III
anglia
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 9
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Rozwijany w 1934 roku przez biuro czołgów w dziale ekonomicznym Zjednoczonego Państwowego Zarządu Politycznego. Projekt miał na celu zastąpienie T-28. Działający prototyp zbudowano w 1935 roku w Leningradzie, w Eksperymentalnej Fabryce Kirowa (Fabryka Nr 185), pod kierownictwem inżyniera W. N. Cejna. Pojazd był dostarczony z napędem kołowym i gąsienicowym. Wszedł do służby w lutym 1936 roku, a jego produkcję rozpoczęto w leningradzkiej Fabryce Kirowa. Wyprodukowano tylko kilka pojazdów, zanim zrezygnowano z dalszej produkcji ze względu na skomplikowaną konstrukcję i niesolidne podwozie.
T-29
zsrr
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 29
Wygrał bitew: 15
Krótki opis: Eksperymentalny czołg średni. Projektowany i testowany od 1930 do 1932 roku. Nie był produkowany seryjnie.
T2 Medium Tank
usa
Czołgi średnie
2
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: Brytyjski czołg średni stworzony w oparciu o czołg Vickers Medium Mark I, wytwarzany w latach 1924-1925 w zakładach Vickers. Produkcja seryjna nowego pojazdu trwała od roku 1925 do 1934, powstało około 100 czołgów tego typu.
Vickers Medium Mk. II
anglia
Czołgi średnie
2
Rozegrał bitew: 13
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Opracowany przez Arsenał Artylerii w Osace z zamiarem zastąpienia czołgu Type 2589. Chi-Ni oraz Chi-Ha przeszły wspólne próby w 1937 r. Czołg Chi-Ha został uznany za bardziej udany. Wyprodukowano tylko jeden prototyp.
Chi-Ni
japonia
Czołgi średnie
2
Rozegrał bitew: 9
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Opracowany w 1929r. Pierwszy czołg japoński z silnikiem Diesla, służył jako główny czołg sił zbrojnych w początku lat 30 XX wieku. W momencie rozpoczęcia 2 w. św. rozwiązania techniczne w pojeździe były już przestarzałe, lecz mimo to był szeroko wykorzystyway do końca wojny. Pojazdy tego typu po raz ostatni wykorzystano w walce w 1944 roku na Filipinach.
Type 89 I-Go/Chi-Ro
japonia
Czołgi średnie
2
Rozegrał bitew: 4
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Ten pojazd był ulepszoną wersją pojazdu M13/40. Pierwsze czołgi wyprodukowano latem 1941 roku. W przeciwieństwie do M13/40, ten pojazd był wyposażony w mocniejszy silnik i nowe filtry powietrza oraz paliwa, które lepiej sprawdzały się w trudnych warunkach afrykańskiego klimatu. Wyprodukowano łącznie 752 pojazdy.
M14/41
włochy
Czołgi średnie
2
Rozegrał bitew: 9
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Pierwszy czołg brytyjski z działem zamontowanym w ruchomej wieży. Prace rozpoczęto w roku 1922 w zakładach Vickers. W latach 1923-1925 wyprodukowano kilkadziesiąt egzemplarzy. Czołg użytkowano w latach 1924-1938.
Vickers Medium Mk. I
anglia
Czołgi średnie
1
Rozegrał bitew: 211
Wygrał bitew: 109
Krótki opis: Projekt opracowywało Biuro Projektowe czelabińskiej fabryki Kirowa od grudnia 1943r. W kwietniu 1944r. zbudowano dwa prototypy Object 701, ich testy wymusiły wprowadzenie ulepszoń do projektu. Pod koniec 1944r. i na początku 1945r. poddano testom kolejne dwa prototypy. Rekomendację do służby uzyskał Object 701 No. 5., lecz produkcja została odwołana ze względu na rozpoczęcie montażu IS-3. Po zawieszeniu w 1946r. produkcji IS-3, rozpoczęła się produkcja IS-4 i trwała aż do 1949r. W 1951r. zbudowano łącznie 25 sztuk IS-4M. Później, wszystkie dotychczas zbudowane pojazdy zmodernizowano do poziomu IS-4M. Według różnych źródeł wyprodukowano między 235 a 258 pojazdów, wszystkie rozlokowano na Dalekim Wschodzie.
IS-4
zsrr
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 79
Wygrał bitew: 40
Krótki opis: Prace nad czołgiem rozpoczęto na wiosnę 1945 roku. Prototypy były testowane w 1946 i 1947 roku. Wóz przeszedł pomyślnie serię testów, ale nie został skierowany do seryjnej produkcji.
IS-7
zsrr
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 6
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Opracowany od roku 1951 przez DEFA, państwowe biuro konstrukcji broni. Do roku 1958 AMX50B otrzymał szereg usprawnień, wliczając odlewany kadłub o niskim profilu, oraz zawieszenie oparte na drążkach skrętnych. Na pojeździe zamontowano także nową wieżę oscylacyjną ze 120-mm działem. Mimo faktu, że silnik Maybacha posiadał moc tylko 1000 koni mechanicznych, specjaliści z niemieckiej firmy Gruppe M szukali rozwiązania, które pozwoliłoby pojazdowi osiągnąć prędkość do 65 km/godz. Zbudowano tylko jeden kompletny prototyp tego wariantu.
AMX 50 B
francja
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 464
Wygrał bitew: 218
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się w 1949 roku. Pojazd wszedł do służby jako T-10 w 1953 roku. Dalszy rozwój zaowocował kilkoma usprawnieniami pojazdu, a najliczniej produkowaną wersją był T-10M. Wyprodukowano około 2500 sztuk tego pojazdu.
T-10
zsrr
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 329
Wygrał bitew: 165
Krótki opis: Prototyp czołgu AMX 50. Opracowany we wczesnych latach pięćdziesiątych pod wpływem radzieckiego IS-3 i T-10. Posiadał rozbudowane opancerzenie i 120mm działo w wieży oscylacyjnej.
AMX 50 120
francja
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 238
Wygrał bitew: 112
Krótki opis: Type 4, znany również jako Type 2604, był jednym z wariantów superciężkiego czołgu O-I, opracowanego w czasie 2 w.św. Pojazd zaprojektowano do przełamywania ufortyfikowanych linii obronnych oraz do obrony wybrzeża.
Type 4 Heavy
japonia
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 166
Wygrał bitew: 86
Krótki opis: Dwa prototypy zostały zaprojektowane przez Ferdynanda Porsche. Jeden z nich posiadał wieżę umieszczoną z przodu pojazdu, drugi - z tyłu. Nie wszedł do produkcji seryjnej.
VK 45.02 (P) Ausf. B
niemcy
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 92
Wygrał bitew: 41
Krótki opis: W 1945 roku E 75 był projektowany by zastąpić Tygrysa II jako podstawowy czołg ciężki Panzerwaffe. Istniał jedynie na papierze.
E 75
niemcy
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 79
Wygrał bitew: 39
Krótki opis: Projekt czołgu ciężkiego zaproponowany przez Tadeusza Tyszkiewicza z Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie we wczesnych latach pięćdziesiątych. Nowy pojazd miał w zamierzeniu ważyć do 50 ton. Istniał tylko na papierze.
50TP Tyszkiewicza
polska
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 55
Wygrał bitew: 21
Krótki opis: Wariant czołgu ciężkiego zaprojektowanego w 1949 roku. W 1952 roku zaproponowano trzy projekty czołgów ciężkich. EMIL 1952 E2 był drugim wariantem. W zależności od pancerza i zamontowanego silnika, jego waga wynosiła od 34 do 39 ton. Jednakże pod koniec 1952 roku przerwano rozwój wersji E2 na korzyść wersji E3, która miała podobne osiągi, ale ulepszony pancerz.
Emil II
szwecja
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 54
Wygrał bitew: 22
Krótki opis: Latem 1942 roku firma Porsche otrzymała zamówienie na projekt czołgu szturmowego z jak najgrubszym pancerzem i potężnym działem. Jednym z wyników projektu superciężkiego czołgu Maus był czołg Typ 205 Mäuschen, projekt czołgu o podobnym wnętrzu. Istniał tylko na papierze.
Mäuschen
niemcy
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 664
Wygrał bitew: 326
Krótki opis: Rozwijany w 1945 roku jako modernizacja czołgu ciężkiego T30. Pojazd wyposażono w działo 120 mm T53 oraz nowy silnik Continental AV-1790. Koniec II Wojny Światowej zmniejszył zainteresowanie rozwojem czołgów ciężkich, więc T34 nigdy nie wszedł do służby. Prototypy wykorzystano w próbach ogniowych.
T34
usa
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 570
Wygrał bitew: 294
Krótki opis: Masową produkcję pojazdu rozpoczęto w maju 1945 roku. 7 września 1945 roku pojazdy tego typu wzięły udział w paradzie zwycięstwa w Berlinie. Do końca roku 1946 wyprodukowano 1170 pojazdów po czym produkcję przerwano. Od roku 1948 do końca lat 50. pojazdy tego typu wielokrotnie modernizowano.
IS-3
zsrr
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 319
Wygrał bitew: 161
Krótki opis: Ciężki czołg AMX 50 100 był kojenym stadium projektu M4. Pierwszy prototyp zbudowano w 1949r. 55 tonowy pojazd posiadał działo 100mm w osadzone w wieży oscylacyjnej. Prototyp testowano zarówno z silnikiem benzynowym jak i Diesla w latach 1950-52. Pojazd nie wszedł do masowej produkcji ani do służby.
AMX 50 100
francja
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 296
Wygrał bitew: 162
Krótki opis: O-Ho to kolejne stadium rozwoju pomysłu na superciężki czołg o ulepszonym pancerzu. Pojazd posiadał skuteczny zestaw dział, pozwalający na jednoczesne prowadzenie ognia na wszystkie strony. Projekt wstrzymano ze względu na koniec wojny. Nie ukończono żadnego prototypu a czołg nigdy nie pojawił się w boju.
O-Ho
japonia
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 196
Wygrał bitew: 92
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęto w kwietniu 1942 roku. Firma Krupp otrzymała zlecenie na konstrukcję wież. Jednakże prototyp nigdy nie został wyprodukowany. Wieże zamontowano na pierwszych egzemplarzach czołgu Tiger II.
VK 45.02 (P) Ausf. A
niemcy
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 191
Wygrał bitew: 108
Krótki opis: Najciężęj opancerzony czołg wyposażony w najpotężniejsze działo przeciwpancerne. Do minusów konstrukcji należy zaliczyć przeciążone zawieszenie i układ przeniesienia napędu, jak również nadmierną masę. W starciu na dystans, Tiger II posiadał przewagę nad każdym innym pojazdem zarówno w ochronie pancerza jak i w sile działa. Mimo to, ze względu na nadmierną masę pojazdu, relatywnie niską wytrzymałość silnika i układu napędowego oraz małą liczbę zbudowanych pojazdów, Tiger II nie wywarł znacznego wpływu na losy wojny.
Tiger II
niemcy
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 144
Wygrał bitew: 61
Krótki opis: Od połowy lat czterdziestych aż do lat pięćdziesiątych zeszłego wieku radzieccy inżynierowie starali się zmodernizować czołg IS-2. Wariant IS-2U, zaprojektowany w listopadzie 1944 roku, miał posiadać wzmocniony przedni kadłub z układem płyt przypominającym maszynę IS-3. W połowie lat pięćdziesiątych projekt został przekazany do Chin, gdzie stał się podstawą rozwoju konstrukcji pancernych tego kraju.
110
chiny
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 99
Wygrał bitew: 49
Krótki opis: Wersja Maus z 4 czerwca 1942r. 120-tonowy przodek superciężkiego czołgu istniał tylko w planach i nigdy nie wszedł do służby. Był tylko fazą przejściową w pracach nad Maus.
VK 100.01 (P)
niemcy
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 73
Wygrał bitew: 34
Krótki opis: Eksperymentalny amerykański ciężki czołg z okresu drugiej wojny światowej. Zbudowany na bazie czołgów M26 Pershing i T29. Prototypy powstały w 1946r, lecz T32 nigdy nie wszedł do produkcji masowej.
T32
usa
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 71
Wygrał bitew: 43
Krótki opis: Wariant ciężkiego czołgu rozwijanego dla szwedzkiej armii w ramach projektu EMIL w latach pięćdziesiątych XX wieku. Na projekt miały wpływ rozwiązania z projektu francuskiego czołgu AMX 13, co jest oczywiste, gdy się spojrzy na projekt wieży. W 1951 roku przygotowano szkic, ale dalszego rozwoju zaniechano na korzyść późniejszych wersji.
Emil I
szwecja
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 66
Wygrał bitew: 31
Krótki opis: Francuski czołg ciężki, początkowo znany jako Project 141. Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się zaraz po zakończeniu II WŚ, gdyż Francja potrzebowała nowoczesnego czołgu ciężkiego. Zaistniał tylko na planach.
AMX M4 mle. 49
francja
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 65
Wygrał bitew: 29
Krótki opis: Proponowany plan czołgu ciężkiego, który miał być rozwijany w 1940 roku. Po rozpoczęciu II Wojny Światowej prace przerwano na etapie projektu.
53TP Markowskiego
polska
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 40
Wygrał bitew: 20
Krótki opis: Prace nad tym czołgiem wsparcia piechoty rozpoczęły się w roku 1944. Pierwszy prototyp był gotowy do prób w 1952 r. W sumie wyprodukowano 21 czołgów, ale żaden z nich nie wszedł do służby. Część z tych pojazdów przebudowano później do standardu czołgu ciężkiego Conqueror.
Caernarvon
anglia
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: W lecie 1942 Prosche otrzymał zamówienie na przełomowy pojazd z potężnym uzbrojeniem i najgrubszym możliwym w tej klasie pancerzem. VK 168 01 był kolejnym etapem rozwoju projektu Mäuschen. Główne różnice polegały na umieszczeniu wieży w przedniej części pojazdu. Istniał tylko na planach.
VK 168.01 Mauerbrecher
niemcy
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Prace nad czołgiem 112 ruszyły w 1962 r. Projekt miał wykorzystywać części i elementy czołgów średnich i ciężkich. Istniał tylko na papierze. Czołg 113 był rozwojową wersją typu 112.
112
chiny
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Francuski czołg ciężki, przedstawiany przez współzawodniczących projektantów jako alternatywa dla AMX 50. Prace nad nim rozpoczęły się w 1946, lecz prototyp nie został opracowany aż do października 1951. W projektowaniu wykorzystano niemieckie technologie z dziedziny budowy czołgów: został wyposażony w działo 100 mm z magazynkowym systemem automatycznego ładowania zainstalowanym w wieży oscylacyjnej. Czołg testowano od stycznia do lipca 1953, lecz nie dało to żadnych obiecujących wyników. W rezultacie projekt zarzucono na rzecz AMX 50.
Somua SM
francja
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 706
Wygrał bitew: 315
Krótki opis: Czołg ciężki IS-1 (IS-85) był gruntowną modernizacją czołgu KV-1. Był wyposażony w działo D-5T kalibru 85 mm. IS-1 wszedł do produkcji seryjnej w październiku 1943 r., ale przerwano ją na początku 1944 r., ponieważ w grudniu 1943 r. rozpozczęła się produkcja seryjna czołgu IS-2 (IS-122). Łącznie wyprodukowano 107 pojazdów tego typu.
IS
zsrr
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 394
Wygrał bitew: 205
Krótki opis: 26 maja 1941 r. Adolf Hitler zlecił Ferdynandowi Porsche i firmie Henschel opracowanie prototypu nowego czołgu. Prototypy pokazano Führerowi 20 kwietnia 1942 roku. Rozpoczęto produkcję, ale przerwano ją ze względu na złożoność systemów napędowych i kierowniczych czołgu, oraz brak potrzebnej miedzi. Później 90 wyprodukowanych kadłubów zaadaptowano na niszczyciele czołgów Ferdinand.
Tiger (P)
niemcy
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 252
Wygrał bitew: 124
Krótki opis: Prace nad tym ciężkim czołgiem rozpoczęto w roku 1945. W pojeździe wykorzystano kilka pomysłów z czołgu Pz.Kpfw. VI Ausf. B Tiger II. Zaistniał tylko w projektach. Później, AMX M4 (1945) stał się prototypem dla AMX 50 100.
AMX M4 mle. 45
francja
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 199
Wygrał bitew: 91
Krótki opis: Ten pojazd, zaprojektowany na bazie czołgu ciężkiego KV, początkowo niewiele różnił się od modelu produkowanego seryjnie. Testy polowe przeszedł w styczniu i lutym 1941 roku. Ostatecznie w projekcie dokonano kilku istotnych zmian, znacznie zwiększając osiągi bojowe tego pojazdu. Do 22 lipca 1941 roku ukończono rozwój podwozia i silnika. Według niektórych źródeł jesienią 1941 roku pojazd wyposażono w seryjną wieżę KV i wysłano na front.
KV-3
zsrr
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 178
Wygrał bitew: 87
Krótki opis: Rozwój tego eksperymentalnego czołgu ciężkiego rozpoczęto w 1944 roku. Prototyp zbudowano w 1947 roku. Pojazd był wyposażony w 105 mm działo T5E1. Stworzono tylko kilka prototypów tego pojazdu, bo po wojnie produkcję seryjną czołgów ciężkich uznano za nieracjonalną.
T29
usa
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 151
Wygrał bitew: 70
Krótki opis: Opracowanie konstrukcji czołgu Tiger I rozpoczęto w firmie Henschel w roku 1937. Masowa produkcja ruszyła w 1942 - łącznie wyprodukowano 1354 egzemplarze. Pierwszy raz użyto bojowo tego czołgu pod Leningradem - wozy tego typu jednakże spotkać można było na froncie od Tunezji po Kursk. Mimo przerwania produkcji w lecie 1944 roku, Tiger I używany był w walce do końca wojny.
Tiger I
niemcy
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 148
Wygrał bitew: 74
Krótki opis: Kolejny etap rozwoju O-I o ulepszonym dziale przeciwczołgowym. Plan dowództwa zakładał ulepszenie wcześniejszych modeli i osiągnięcie lepszych parametrów pancerza. Zaistniał tylko w planach. Nie ukończono żadnego prototypu i pojazd nie wszedł do służby.
O-Ni
japonia
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 134
Wygrał bitew: 72
Krótki opis: Sowieckie czołgi IS-2 eksportowano do Chin na początku lat pięćdziesiątych zeszłego wieku, a używano ich podczas wojny w Korei w latach 1950-1953. Według amerykańskich danych wywiadowczych, co najmniej cztery chińskie kompanie pancerne stacjonujące w Korei dysponowały tymi maszynami, po pięć sztuk w każdej z nich. IS-2 pozostawał w linii do końca lat 50. Jego produkcja została przerwana z powodu braku części i uruchomienia projektu Type 59. Chiny podarowały niektóre z czołgów IS-2 Wietnamowi, gdzie wzięły udział w końcowej fazie pierwszej wojny indochińskiej w latach 1946-1954.
IS-2
chiny
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 109
Wygrał bitew: 63
Krótki opis: Wersję Black Prince opracowano w latach 1943-1945 w oparciu o czołg typu Churchill. Posiadał on przedłużony kadłub umożliwiający montaż wieży z zainstalowaną armatą siedemnastofuntową. W sumie od roku 1944 do 1945 wyprodukowano sześć prototypów tego pojazdu. Kilka maszyn przeszło próby, ale nigdy nie wzięły udziału w walce.
Black Prince
anglia
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 84
Wygrał bitew: 41
Krótki opis: Proponowany projekt czołgu ciężkiego. Ten pojazd miał w zamierzeniu być dalszym rozwinięciem czołgu średniego Habicha. Kadłub miał być wyposażony w grubsze płyty pancerza. Projekt obejmował również wyposażenie czołgu w mocniejsze działo. Ale prototypu nigdy nie skonstruowano.
45TP Habicha
polska
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 11
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Podczas II Wojny Światowej wszystkie strony używały pojazdów pancernych zdobytych na przeciwniku, jak najszybciej malując je na standardowe kolory swojej armii i nakładając dobrze widoczne oznaczenia w celu zminimalizowania ryzyka „ognia bratobójczego”.
King Tiger (Captured)
usa
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 626
Wygrał bitew: 278
Krótki opis: T-150 był kolejnym etapem rozwoju modelu KV-1. Pojazd ważył 50 ton. T-150 trafił do testów w pierwszej połowie 1941 roku, a jego prototyp wziął udział w starciach pod Leningradem. Stał się on później bazą dla zmodyfikowanej wersji czołgu KV-1 ze wzmocnionym pancerzem.
T-150
zsrr
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 345
Wygrał bitew: 188
Krótki opis: Ciężki czołg szturmowy. Opracowany w styczniu 1940 roku na bazie KV-1, w latach 1940-1941 wyprodukowany w liczbie 334 egz. Czołgi KV-2 trafiły na pole bitwy w 1941 roku i większość z nich została zniszczona przed nadejściem zimy.
KV-2
zsrr
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 235
Wygrał bitew: 115
Krótki opis: Zaprojektowany przez biuro projektowe Atelier de Construction de Rueil podczas Drugiej Wojny Światowej. Pojazd bazował na przestarzałym nadwoziu B1 Bis i posiadał nowe i mocne działo. Czołg uważano za nieudany w porównaniu z podobnymi czołgami zagranicznymi. Wyprodukowano ogółem 60 pojazdów.
ARL 44
francja
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 167
Wygrał bitew: 94
Krótki opis: Prace nad tym superciężkim czołgiem rozpoczęły się po bitwach nad Chałchin-Goł w 1939r. Pojazd zaprojektowano jako zwrotną jednostkę ogniową o niespotykanych w tym czasie rozmiarach – sam kadłub ważył 100 ton. Wybudowano tylko jeden prototyp ze stali konstrukcyjnej i bez wieży. Próby wstrzymano ze względu na zawodny silnik; pod koniec 1944r. prototyp zezłomowano. W planach czołg miano wyposażyć w 15cm haubicę.
O-I
japonia
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 167
Wygrał bitew: 90
Krótki opis: Stworzony z myślą o wojnie okopowej. Początkowo uzbrojenie tego pojazdu miało znajdować się w przedniej części kadłuba i w bocznych sponsonach. Jednak później zrezygnowano ze sponsonów i postanowiono zainstalować wieżę. Do roku 1943, kiedy zakończono prace nad TOG 2* i przygotowano go do prób, stał się konstrukcją bardzo przestarzałą. Pojazd nigdy nie wszedł do służby.
TOG II*
anglia
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 140
Wygrał bitew: 69
Krótki opis: Czołg ten znajdował się w fazie projektowej od 1940 do 1942 roku. W okresie od listopada 1942 do lutego 1944 roku wyprodukowano zaledwie 40 egzemplarzy tego pojazdu. M6 nie brał udziału w walkach.
M6
usa
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 138
Wygrał bitew: 64
Krótki opis: Rozbudowana wersja czołgu KV-1S. W odróżnieniu do poprzednika KV-85 był lepiej uzbrojony. Pojazd został zaprojektowany wiosną 1943 roku w zakładach Czelabińsk Kirów. Po raz pierwszy wykorzystano go już 8 sierpnia. Czołg był produkowany do września, a łącznie wyprodukowano 148 pojazdów. KV-85 został wykorzystany przez kluczowe dla losów wojny pułki pancerne Armi Czerwonej.
KV-85
zsrr
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 78
Wygrał bitew: 40
Krótki opis: Modyfikacja A22 ze wzmocnionym pancerzem. Pierwsze pojazdy tego typu wyprodukowano tuż przed lądowaniem Aliantów w Normandii. Na tym modelu oparto też czołg z miotaczem ognia, któremu nadano przydomek Crocodile.
Churchill VII
anglia
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 777
Wygrał bitew: 395
Krótki opis: Prace projektowe rozpoczęły się pod koniec 1938 roku. W sierpniu 1939 roku powstał pierwszy prototyp. Maszyna po raz pierwszy sprawdziła się w boju w grudniu 1939 roku, na Linii Mannerheima. Pojazd produkowano seryjnie od marca 1940 roku do sierpnia 1942 roku, w sumie powstało 2769 sztuk.
KV-1
zsrr
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 629
Wygrał bitew: 342
Krótki opis: Brytyjski czołg, który był sprowadzany do ZSRR w ramach Lend-Lease’u. W sumie wysłano 301 czołgów, ale niektóre spoczęły na dnie Atlantyku wraz z transportującymi je statkami podczas rejsu do Murmańska.
Churchill III
zsrr
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 169
Wygrał bitew: 84
Krótki opis: Projekt nowego pojazdu został zaproponowany przez inżynierów firmy Baudet-Donon-Rousell w czerwcu 1938 roku. Do dalszych prac jednak nie doszło.
BDR G1 B
francja
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 150
Wygrał bitew: 85
Krótki opis: Prace nad T1E2 rozpoczęto w USA w maju 1940 r. Pojazd został zaprojektowany jako czołg ciężki. Charakteryzował się odlewanym kadłubem i hydromechanicznym przeniesieniem napędu z dwukołowym hydraulicznym konwerterem. Później czołg oznaczono jako M6. Wyprodukowano łącznie 9 pojazdów (w tym 1 eksperymentalny). Czołg nigdy nie uczestniczył w akcji bojowej.
T1 Heavy Tank
usa
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 143
Wygrał bitew: 78
Krótki opis: Prototyp A22 powstał jesienią 1940 roku w firmie Vauxhall Motors. Pojazd ten wszedł do produkcji seryjnej latem 1941 r. Wczesne modyfikacje nie posiadały błotników gąsienic, miały inny wentylator i trzycalową haubicę zainstalowaną w kadłubie. W sumie wyprodukowano 300 czołgów typu Churchill I.
Churchill I
anglia
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 86
Wygrał bitew: 42
Krótki opis: Prace nad tym superciężkim czołgiem rozpoczęły się z inicjatywy pułkownika Iwakuro z japońskiego Ministerstwa Armii. Projekt wykonała firma Mitsubishi, dlatego pojazd był również rozpoznawalny pod nazwą Mi-To. W armii pojazd slużył pod nazwą O-I. Szczegóły projektowe pozostają w znacznej części nieznane.
O-I Experimental
japonia
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 4
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Kolejna modyfikacja ciężkiego czołgu typu KV-1 zaprojektowana latem 1942 roku. Pojazd został włączony do Armii Czerwonej 20 sierpnia. W porównaniu do poprzedników KV-1S posiadał pewne cechy, które pozwoliły na redukcję wagi czołgu do 42,3 tony. Ponadto, przewyższał ich pod względem prędkości maksymalnej, zwrotności i wytrzymałości. Na jego wyposażeniu pozostało jednak działo ZIS-5 kal. 76 mm. W połączeniu z ograniczonym i mało wydajnym opancerzeniem, pojazd właściwie dorównywał T-34 na polu bitwy. Wyprodukowano łącznie 1083 egzemplarzy tego pojazdu. Czołg ten był często wykorzystywany na każdym froncie II Wojny Światowej.
KV-1S
zsrr
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 37
Wygrał bitew: 16
Krótki opis: Prace rozpoczęto w roku 1921. Pojazd wszedł do służby w 1934 roku. W fabrykach Renault, FCM, Schneider, FAHM i AMX wyprodukowano łącznie 403 czołgi. Pojazd wielokrotnie ulepszano. Pomimo przestarzałej konfiguracji, w bitwach przeciwko Niemcom w maju i czerwcu 1940 roku zyskał on sobie reputację niepokonanego pojazdu z mocnym pancerzem.
B1
francja
Czołgi ciężkie
4
Rozegrał bitew: 34
Wygrał bitew: 22
Krótki opis: Japoński ciężki czołg Type 95 został skonstruowany na bazie Type 91. Ten wielowieżowy pojazd okresu międzywojennego wykorzystywał pewne elementy czołgów niemieckich i włoskich. Główna wieża wyposażona była w działo 70mm. Oprócz tego, pojazd posiadał działo 37mm oraz dwa karabiny maszynowe 6.5mm. Zbudowano cztery prototypy.
Type 95 Heavy
japonia
Czołgi ciężkie
4
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: W trakcie kampanii europejskiej, niemieccy żołnierze przejęli 161 ciężkich czołgów B1 bis, które nazwano później Pz.Kpfw. B2 740 (f). Wszystkie pojazdy rozbudowano i wyposażono w niemiecki sprzęt radiokomunikacyjny oraz dwuczęściową pokrywę luku dowódcy. Część z nich, ze zdemontowanym uzbrojeniem, była wykorzystywana do szkolenia, a 16 przerobiono na samobieżne haubice. Większość pojazdów przerobiono na czołgi-miotacze ognia.
Pz.Kpfw. B2 740 (f)
niemcy
Czołgi ciężkie
4
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Prace nad Type 91, trzywieżowym osiemnastotonowym czołgiem japońskim, rozpoczęły się w 1927 a zakończyły w 1932 roku. Pojazd nie wszedł do masowej produkcji, zbudowano tylko jeden prototyp.
Type 91 Heavy
japonia
Czołgi ciężkie
3
Rozegrał bitew: 737
Wygrał bitew: 349
Krótki opis: E 100 powstawał jako kadłub do działa samobieżnego, działa przeciwlotniczego oraz niszczyciela czołgów. Jego produkcja nie została nigdy rozpoczęta.
Jagdpanzer E 100
niemcy
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 48
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Prace projektowe zostały rozpoczęte w leningradzkich Zakładach im. Kirowa w roku 1952 pod nadzorem Józefa Kotina. Pojazd został opracowany na podstawie ciężkiego czołgu T-10. Prototyp zbudowano w roku 1956. Pojazd przeszedł cykl prób technicznych, ale nie skierowano go do produkcji seryjnej.
Object 268
zsrr
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 33
Wygrał bitew: 12
Krótki opis: W 1954 roku w Detroit zorganizowano konferencję dotyczącą przyszłości czołgów ciężkich. Poza innymi zaawansowanymi projektami, firma Chrysler Corporation zaproponowała produkcję nowego czołgu na bazie projektu TS-31. Podstawowym założeniem dotyczącym gabarytów maszyny była możliwość odbycia swobodnej jazdy tunelem berneńskim. Rozważano kilka wariantów konstrukcji, ale projekt został anulowany.
T110E4
usa
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 3
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Plany ciężkiego działa samobieżnego opartego na pojeździe Mk.II Conqueror ze 183 mm działem i umieszczonymi z tyłu obrotową wieżą i przedziałem bojowym. Pojazd był zaprojektowany do zwalczania radzieckich czołgów ciężkich z dużej odległości (do 1829 metrów) i powinien był przetrwać ogień przeciwnika z dział122 mm z odległości do 500 metrów. Po powstaniu 193 mm rakiet przeciwczołgowych Malkara, które były tańszą i efektywniejszą alternatywą do zwalczania czołgów serii IS, ten pojazd stracił na znaczeniu. Projekt został anulowany wkrótce po powstaniu makiety.
FV215b (183)
anglia
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Projekt niszczyciela czołgu zbudowany na podwoziu Conqueror został opracowany w późnych latach 40. Zaistniał wyłącznie w planach.
FV217 Badger
anglia
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 449
Wygrał bitew: 223
Krótki opis: Opracowany od 1942 do 44 roku, ten ciężki niszczyciel czołgów na kadłubie ciężkiego czołgu Tiger II stał się najcięższym pojazdem w produkcji masowej wszechczasów. Według różnych źródeł, wyprodukowano 70-79 tych niszczycieli w latach 1944-45. Służyły w 653 i 512 batalionie Heavy Panzerjäger.
Jagdtiger
niemcy
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 389
Wygrał bitew: 187
Krótki opis: Niszczyciel czołgów stworzony w 1944 na bazie czołgu PzIV. Prace nad nim przerwano na rzecz podobnego projektu opartego o model Krupp Waffentrager 12.8 cm PaK 44 pochodzenia czeskiego. Pojazd ten zaistniał więc tylko na papierze.
Waffenträger auf Pz. IV
niemcy
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 384
Wygrał bitew: 173
Krótki opis: Prace nad tym czołgiem szturmowym rozpoczęły się w Wielkiej Brytanii w roku 1942. Projekt ukończono w lutym 1944 roku, a złożone zamówienie opiewało na 25 maszyn. Jednak do jesieni roku 1947 wyprodukowano zaledwie pięć egzemplarzy.
Tortoise
anglia
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 341
Wygrał bitew: 159
Krótki opis: Eksperymentalny czołg ciężki. Ten pojazd był wczesną wersją T29 z ulepszonym uzbrojeniem. W latach 1945-1947 wyprodukowano dwa prototypy, które przeszły próby na poligonie w Aberdeen w 1948 roku. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej ani do służby.
T30
usa
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 241
Wygrał bitew: 113
Krótki opis: Prace nad czołgiem rozpoczęto w 1943 roku. Planowano wyprodukować 25 pojazdów w ciągu roku, lecz zostało wyprodukowano tylko 2 pojazdy testowe. Nie był produkowany seryjnie. Nie brał udziału w walkach.
T95
usa
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 142
Wygrał bitew: 62
Krótki opis: Rozwinięty w 1945 roku na bazie pojazdów IS-2 i IS-3 pod kierownictwem Józefa Kotina. Jedną z charakterystycznych cech były zrównoważone kąty nachylenia płyt pancerza. Pozytywnie przeszedł testy, ale nigdy nie wszedł do służby.
Object 704
zsrr
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 697
Wygrał bitew: 349
Krótki opis: Prace nad zaawansowanym technicznie czołgiem dla armii szwedzkiej były prowadzone przez Svena Berge. Pierwsze szkice wyjątkowego pojazdu powstały w 1956. Do roku 1961 projekt nowego pojazdu był skończony i wybudowano drewnianą makietę. Następnie powstał pierwszy prototyp Strv S1, wykorzystywany do testów nowego rodzaju zawieszenia, pozwalającego na celowanie w pionie działem umieszczonym na sztywno w kadłubie. Do końca 1962 powstał prototyp Strv S2. Oba prototypy stały się podstawą masowo produkowanego czołgu Strv 103.
Strv S1
szwecja
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 342
Wygrał bitew: 181
Krótki opis: Pojazd stworzony na podwoziu "Tygrysa" konstrukcji Ferdynanda Porsche. Łącznie w kwietniu i maju 1943 r. wyprodukowano 90 pojazdów, które po raz pierwszy zostały użyte podczas bitwy na Łuku Kurskim (operacja "Cytadela").
Ferdinand
niemcy
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 320
Wygrał bitew: 168
Krótki opis: Powstał na podwoziu czołgu IS jako następca SU-152 po zakończeniu produkcji KV-1s. Od listopada 1943 do września 1945 roku wyprodukowano 4635 pojazdów.
ISU-152
zsrr
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 268
Wygrał bitew: 125
Krótki opis: Wczesny prototyp czołgu ciężkiego zaprojektowany do szturmowania fortyfikacji niemieckiej Linii Zygfryda. Istniał tylko jako projekt przygotowany w ramach programu rozwoju pojazdów ciężkich zapoczątkowanego we wrześniu 1943 r.
T28 Prototype
usa
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 262
Wygrał bitew: 129
Krótki opis: Zaprojektowany przez firmę Rheinmetall-Borsig jako specjalny pojazd do przewożenia artylerii, który oprócz tej funkcji był również zdolny do ostrzału z poziomu podwozia. Jego twórcy wykorzystali zawieszenie niszczyciela czołgów typu Hetzer. Projekt trwał od końca 1942 do połowy 1944 roku, jednak przerwano go na rzecz projektu Ardelt ze względu na skomplikowaną budowę, wysokie koszty i bardzo dużą wagę tego modelu.
Rhm.-Borsig Waffenträger
niemcy
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 229
Wygrał bitew: 117
Krótki opis: Czołg szturmowy przystosowany do przedzierania się przez ufortyfikowane pozycje. Projekt był gotowy jesienią 1943 roku, ale nie zbudowano żadnego prototypu. Jednak sam pomysł stał się punktem wyjścia dla projektu ciężkiego czołgu szturmowego A39 Tortoise.
AT 15
anglia
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 184
Wygrał bitew: 86
Krótki opis: W marcu 1944, armia amerykańska zamówiła pięć prototypów ciężkich pojazdów oznaczonych jako T28. Tak powstało działo samobieżne T95.
T28
usa
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 77
Wygrał bitew: 32
Krótki opis: Szkicowy projekt ciężkiego niszczyciela czołgów rozwijany w latach 1947–1948 pod wpływem pojazdu Jagdpanther. Jako główne uzbrojenie, pojazd miał posiadać działo 120 mm. Cechą szczególną pojazdu były trzy 20 mm karabiny maszynowe MG 151/20 montowane na szczycie przedziału bojowego i na tyle. Istniał tylko na papierze.
AMX AC mle. 48
francja
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 53
Wygrał bitew: 32
Krótki opis: Rozwijany we wczesnych latach siedemdziesiątych XX wieku przez grupę badawczą UDES oraz firmy Bofors i Hägglunds. W 1972 roku projekt został dostarczony przez firmę Bofors. Później zdecydowano się powrócić do koncepcji z obrotową wieżą i prace kontynuowano w ramach projektu UDES 14. Projekt firmy Bofors pozostał tylko na papierze.
UDES 03
szwecja
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 51
Wygrał bitew: 23
Krótki opis: Rozbudowana wersja czołgu Cromwell. Nowa wieża i dwudziestofuntowe działo kalibru 83.4mm czyniły z tego czołgu silnego przeciwnika. Według różnych źródeł, między 200 a 442 czołgów Cromwell rozbudowano do nowych standardów Charioteer.
Charioteer
anglia
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 36
Wygrał bitew: 16
Krótki opis: W 1944 roku biuro projektowe Uralmaszu opracowało wersję SU-101 z działem D-10S oraz SU-102 z działem D-25S. Oba pojazdy oznaczono jako Uralmasz-1. Pojazdy nie były produkowane seryjnie i nie weszły do służby liniowej.
SU-101
zsrr
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Niszczyciel czołgów Canon d'assaut de 105 jest projektem pojazdu bojowego stworzonym przez firmę AMX w 1958 roku. Zgodnie z zapisami archiwalnymi, ten niszczyciel czołgów miał na celu połączenie wysokiej manewrowości i mobilności z grubym pancerzem (do 100 mm w obszarze przednim) i mocnym 105-mm działem. Później rozwój przerwano. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
AMX Canon d'assaut 105
francja
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 797
Wygrał bitew: 431
Krótki opis: Prace nad tą maszyną rozpoczęto w czerwcu 1944 roku w biurze projektowym Uralmasz. Pojazd został oparty na podwoziu T-44 i miał standardową konfigurację - z przedziałem bojowym umieszczonym w przedniej części kadłuba. W październiku Ludowy Komisariat Przemysłu Czołgowego zaopiniował projekt SU-122-44 i w grudniu prace projektowe zostały zakończone. Jednak większą aprobatę uzyskała wersja SU-100-M-2 z przedziałem bojowym położonym w tylnej części kadłuba.
SU-122-44
zsrr
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 160
Wygrał bitew: 82
Krótki opis: Rozwój niszczyciela czołgów na bazie czołgu ciężkiego KV-1S rozpoczęto 4 stycznia 1943 roku. Pojazd otrzymał oznaczenie KV-14 (Object 236). Prototyp przeszedł testy polowe na początku lutego 1943 roku i wszedł do służby 14 lutego 1943 roku. W kwietniu KV-14 przemianowano na SU-152. Do grudnia 1943 roku wyprodukowano 670 pojazdów. Dzięki skuteczności w zwalczaniu niemieckich czołgów Tiger I oraz Panther, SU-152 został przez wojsko ochrzczony "Myśliwym".
SU-152
zsrr
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 160
Wygrał bitew: 74
Krótki opis: Eksperymentalny model niszczyciela czołgów. Zaprojektowany w oparciu o rozszerzone podwozie czołgu VK 30.01 (H). Pojazd ten był wyposażony w prototypowe przeciwpancerne działo 128-mm. Wyprodukowano tylko dwa pojazdy. Walczyły one na Froncie Południowym od lata do jesieni 1942 roku. Próby wykazały szereg problemów i pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
Sturer Emil
niemcy
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 159
Wygrał bitew: 88
Krótki opis: Niszczyciel czołgów na bazie T23. Prace nad projektem rozpoczęto w 1943 roku, ale przerwano je ponieważ T23 nie wszedł w końcu do służby. Pojazd ten zaistniał więc tylko na papierze.
T25/2
usa
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 158
Wygrał bitew: 88
Krótki opis: Czołg szturmowy przeznaczony do ataków przełamujących umocnione pozycje wroga. Projekt był gotowy 5 października 1943 r. Nie zbudowano żadnych prototypów, ale projekt ten posłużył za podstawę ciężkiego czołgu szturmowego A39 Tortoise.
AT 15A
anglia
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 155
Wygrał bitew: 84
Krótki opis: Planowana jako szturmowy czołg przełamujący, maszyna ta opuściła deski kreślarskie 10 czerwca 1943 roku. Nie powstał ani jeden kompletny prototyp, ale niektóre części i komponenty AT7 znalazły zastosowanie w pojeździe A39 Tortoise.
AT 7
anglia
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 152
Wygrał bitew: 79
Krótki opis: Pierwszy projekt ciężkiego niszczyciela czołgów opartego na maszynie M4. Prace nad tym pojazdem rozpoczęto w roku 1946. Jego konfiguracja była bardzo podobna do Jagdpanther. Pojazd nie wyszedł poza fazę projektu.
AMX AC mle. 46
francja
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 136
Wygrał bitew: 63
Krótki opis: Prace nad tym niszczycielem czołgów opartym na podwoziu VK 30.02 (MAN) rozpoczęły się w 1942 roku. W październiku 1943 roku przystąpiono do testów prototypu. W sumie wyprodukowano 392 pojazdy.
Jagdpanther
niemcy
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 132
Wygrał bitew: 57
Krótki opis: Stworzony w 1942 roku, powstał na bazie rozszerzonego podwozia Cromwella. Niezaprzeczalną zaletą tego pojazdu było jego siedemnastofuntowe działo, będące najsilniejszym brytyjskim działem w owym czasie. Pozwalało ono temu niszczycielowi czołgów skutecznie razić wroga na odległość do 1000 metrów. Problemem był dość wysoki profil i przeciążone podwozie. Zbudowano około 200 sztuk.
Challenger
anglia
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 120
Wygrał bitew: 65
Krótki opis: Był projektowany na bazie czołgu T23, ale prace nie zostały zakończone.
T25 AT
usa
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 107
Wygrał bitew: 40
Krótki opis: Projekt pojazdu firmy Bofors. Rozwijany w latach 1965-1966 jako część konkursu rozpisanego w ramach poszukiwania czołgu lekkiego przez Szwedzkie Ministerstwo Obrony. Ten lekko opancerzony pojazd miał na celu połączenie wysokiej prędkości, manewrowości i mocnego działa, co zapewniłoby mu na polu bitwy skuteczność przeciwko nowoczesnym czołgom i oddziałom wsparcia. Projekt był gotowy w styczniu 1966 roku. Zaplanowano wtedy dalsze prace, ale nie zbudowano prototypu.
Ikv 90 Typ B
szwecja
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 98
Wygrał bitew: 51
Krótki opis: Opracowany w Zakładach Przemysłu Ciężkiego na Uralu na bazie maszyny T-34-85. Przedział silnika był umieszczony w przedniej części kadłuba, a przedział bojowy w tylnej, co zapewniało dodatkową ochronę załodze i znacznie zmniejszało grubość pancerza spodniego. Chociaż SU-100M1 nigdy nie był produkowany, był etapem pośrednim pojazdów SU-100 i SU-101, które rzeczywiście zaistniały.
SU-100M1
zsrr
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 65
Wygrał bitew: 34
Krótki opis: Działo samobieżne M56 miało w zamierzeniu wspierać oddziały spadochronowe jako lekki niszczyciel czołgów, który można przewozić samolotem transportowym, zrzucić na spadochronie lub dostarczyć szybowcem. Pojazd był produkowany masowo w latach od 1953 do 1959, ale nie zyskał popularności i wkrótce został zastąpiony przez lekki czołg Sheridan. Scorpion był czasem używany jako wsparcie artyleryjskie w Wietnamie.
M56 Scorpion
usa
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 9
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Ciężkie działo ofensywne ISU-122S, zbudowane na bazie czołgu IS, było skuteczną bronią zarówno przeciwko niemieckim ciężkim czołgom jak i fortyfikacjom. Prototyp zbudowano w czelabińskiej fabryce Kirowa w kwietniu 1944. Został wcielony do służby w sierpniu tego samego roku; w latach 1944-1945 wyprodukowano 675 egzemplarzy.
ISU-122S
zsrr
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 207
Wygrał bitew: 110
Krótki opis: Początkowo planowano wykorzystać ten pojazd do niszczenia umocnień. Dwa prototypy zostały wyprodukowane wiosną 1941 roku. W okresie późniejszym pojazd przekwalifikowano na ciężki niszczyciel czołgów. Oba egzemplarze zostały użyte bojowo na froncie wschodnim. Nie podjęto masowej produkcji.
Dicker Max
niemcy
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 151
Wygrał bitew: 66
Krótki opis: Pojazd ten powstał na bazie czołgu Churchill. Przedział bojowy wraz z trzycalowym działem umieszczony był w przedniej części kadłuba. Pierwotne zamówienie na 100 egzemplarzy zredukowano później do 24. W sumie w latach 1941-1942 powstało 50 takich maszyn. Nigdy jednak nie weszły do czynnej służby.
Churchill Gun Carrier
anglia
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 134
Wygrał bitew: 63
Krótki opis: Prototyp ARL-40. Pojazd miał pełnić rolę szturmowego działa samobieżnego. Produkcja seryjna miała zostać uruchomiona w roku 1940, ale nigdy do tego nie doszło, ponieważ Francja znalazła się pod okupacją.
ARL V39
francja
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 131
Wygrał bitew: 69
Krótki opis: Średni czołg Pz. IV służył jako punkt wyjściowy dla projektów wielu pojazdów, w tym niszczycieli czołgów. Pod koniec 1944r. przygotowano dla niego wersję działa 75mm PaK 42 L/70. Nową wersję pojazdu nazwano JagdPzIV/70. Od października 1944 do marca 1945 roku firma Nibelungwerke wyprodukowała 278 pojazdów tego typu.
Jagdpanzer IV
niemcy
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 110
Wygrał bitew: 55
Krótki opis: W połowie lat sześćdziesiątych XX wieku Szwedzkie Ministerstwo Obrony określiło zapotrzebowanie na nowy czołg lekki. Lekko opancerzony pojazd powinien był łączyć dużą prędkość i manewrowość z mocnym uzbrojeniem zdolnym do stawienia czoła nowoczesnym czołgom i zapewnienia wsparcia ogniowego piechocie. Landsverk zaproponowało kilka projektów zarówno z obrotowymi wieżami, jak i działem montowanym w nieruchomej strukturze. W istocie były one niszczycielami czołgów. Rozwój projektu porzucono w fazie rozrysowywania i modelowania.
Ikv 65 Alt II
szwecja
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 100
Wygrał bitew: 52
Krótki opis: Achilles to brytyjski wariant amerykańskiego niszczyciela czołgów M10 GMC. Standardowe działo M10 zmieniono na mocniejsze brytyjskie siedemnastofuntowe OQF. Umożliwiło to niszczycielowi efektywną walkę przeciwko niemieckim pojazdom. W 1944 roku rozpoczęto w nim zmianę uzbrojenia, w ramach której wykonano 1100 przezbrojeń do końca wojny.
Achilles
anglia
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 93
Wygrał bitew: 46
Krótki opis: Jeden z najpotężniejszych amerykańskich niszczycieli czołgów. Opracowany z wykorzystaniem kadłuba M10A1 i M10. Od listopada 1943 do września 1945 roku wyprodukowano 2324 sztuki tego pojazdu.
M36 Jackson
usa
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 73
Wygrał bitew: 34
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się w 1942 roku. W kwietniu 1943 roku firma General Motors wyprodukowała pierwsze prototypy. To jeden z niewielu amerykańskich niszczycieli czołgów, dla którego skonstruowano kadłub, nie korzystając z wzorów już istniejących czołgów. Hellcat stał się jednym z najszybszych pojazdów pancernych swojego typu, wyprodukowanych podczas drugiej wojny światowej. Od lipca 1943 roku do października 1944 roku z taśm produkcyjnych zjechało w sumie 2507 egzemplarzy.
M18 Hellcat
usa
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 57
Wygrał bitew: 35
Krótki opis: Niszczyciel czołgów Nashorn („nosorożec”) występował pod oficjalną nazwą 8.8 cm PaK 43/1 auf Geschützwagen III/IV (Sf). Nazywany był „Hornisse” („szerszeń”) aż do 1944 r. Wyprodukowano go na bazie tego samego podwozia, którego użyto w ciężkim działe samobieżnym typu Hummel. Przeszedł chrzest bojowy na froncie wschodnim latem 1943 roku. Łącznie wyprodukowano 494 pojazdów tego typu.
Nashorn
niemcy
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 29
Wygrał bitew: 22
Krótki opis: Projekt niszczyciela czołgów opartego na czołgu Type 62 znanego również jako WZ-131. Pojazd zaprojektowano w 1963 roku. Podobnie jak pojazd podstawowy, ten niszczyciel czołgów był zaprojektowany do walki w górzystych i bagnistych terenach Południowych Chin połączonych wieloma mostami. Brak informacji o jakichkolwiek wyprodukowanych prototypach.
WZ-131G FT
chiny
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 239
Wygrał bitew: 144
Krótki opis: Oprócz stworzenia SU-76I, były również próby zamontowania działa 85-mm w zdobytych niemieckich czołgach Pz.Kpfw. III. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej ani do służby.
SU-85I
zsrr
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 113
Wygrał bitew: 58
Krótki opis: Pojazdy tego typu służyły we francuskiej armii pomiędzy 1943 a 1944. W 1944 roku 36 pojazdów z Régiment colonial de chasseurs de chars pod okiem Silvère Seurata, inżyniera artylerii morskiej, otrzymało celowniki dział morskich, pozwalające na zwiększenie ich zasięgu strzału do 3000 metrów. Sławny aktor francuski Jean Gabin (ur. Jean-Alexis Moncorgé) służył jako dowódca tego niszczyciela czołgów.
M10 RBFM
francja
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 101
Wygrał bitew: 52
Krótki opis: Pojazd po raz pierwszy użyto w boju we Francji w 1940 roku. Produkowany był w oparciu o czołg Pz. III w kilku wersjach do roku 1945. Do 1944 r. 9346 takich dział samobieżnych zniszczyło około 20 000 wrogich maszyn. Niektóre pojazdy pozostawały w służbie do 1967 r. i brały nawet udział w wojnie sześciodniowej stoczonej między częścią krajów arabskich i Izraelem.
StuG III Ausf. G
niemcy
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 93
Wygrał bitew: 49
Krótki opis: Skonstruowany na bazie czołgu T-34 i działa ofensywnego SU-122. W produkcji od sierpnia 1943 do października 1944 roku. 85mm działo D-5S umożliwiało SU-85 prowadzenie skutecznego ognia przeciwko średnim czołgom z odległości ponad 1000 metrów, a na mniejszych dystansach przebijało przedni pancerz czołgów ciężkich.
SU-85
zsrr
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 86
Wygrał bitew: 49
Krótki opis: Prace rozpoczęły się wiosną 1942. Po testach jesienią 1942 roku podjęto decyzję o zmianie działa kal. 57mm na 75 mm. Wyprodukowano dwa prototypy, ale pojazd nie wszedł do produkcji seryjnej ani do służby.
T67
usa
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 79
Wygrał bitew: 41
Krótki opis: Projekt pojazdu posiadającego na wyposażeniu działo przeciwlotnicze kal. 88 mm. Prace nad nim rozpoczęto w Niemczech w 1941 roku. Konstrukcję pojazdu oparto o podwozie czołgu Pz.Sfl.IVc. Stawiane przed nim wymogi nieustannie ulegały zmianie, a działo FlaK 41 znalazło się na jego wyposażeniu dopiero w 1944 roku. Początkowo w pojeździe miały być zainstalowane różne rodzaje uzbrojenia, ale ten plan nigdy nie doczekał się realizacji. Wyprodukowano tylko trzy prototypy tego modelu.
Pz.Sfl. IVc
niemcy
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 62
Wygrał bitew: 35
Krótki opis: W 1956 roku rozpoczęto produkcję zmodernizowanej wersji działa samobieżnego Ikv 102, oznaczonego Ikv 103. Te pojazdy zaprojektowano w celu wspierania ogniem piechoty. Wyprodukowano łącznie około 80 pojazdów, które pozostały w służbie do wczesnych lat osiemdziesiątych XX wieku.
Ikv 103
szwecja
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 58
Wygrał bitew: 33
Krótki opis: Projekt zakładał przebudowę czołgów w niszczyciele czołgów przez montaż siedemnastofuntowego działa na otwartej, lekkozbrojnej karoserii.
S35 CA
francja
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 57
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Projekt czołgu szturmowego, przystosowanego do pokonywania linii obronnych wroga. Prace projektowe zakończono 15 maja 1943 roku. Nie powstał co prawda żaden prototyp, ale rozpoczęte działania były pomocne podczas opracowywania innego czołgu ciężkiego - szturmowego A39 Tortoise.
AT 2
anglia
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 43
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Ten potężny, lekko opancerzony niszczyciel czołgów mógł podjąć walkę z czołgami wroga każdego typu na odległość do 1000 metrów. Maksymalną prędkość ograniczały zbyt niska moc silnika i słabe zawieszenie. Mimo tego, Archer to udana próba wskrzeszenia przestarzałego podwozia Valentine. W latach 1943-45 zbudowano łącznie 665 tych czołgów.
Archer
anglia
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 42
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Projekt niszczyciela czołgów opartego na radzieckim ciągniku artyleryjskim AT-T, eksportowany do wielu krajów i wielokrotnie kopiowany. Pojazd posłużył za podstawę do rozwoju szerokiego wachlarza pojazdów inżynieryjnych i transportowych. Planowano użyć ciągnika jako podstawy do rozwoju pojazdów bojowych, ale nigdy nie wprowadzono tych planów w życie.
60G FT
chiny
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 12
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Amerykański niszczyciel czołgów, który doczekał się największej liczby wyprodukowanych egzemplarzy. Od września 1942 do stycznia 1943 roku z taśmy zeszło 6406 pojazdów. Ponad jedna trzecia niszczycieli Wolverine została przekazana wojskom alianckim w Europie w ramach tzw. Lend-Lease Act.
M10 Wolverine
usa
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 8
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: W lutym 1943 roku, za namową ministerstwa zbrojeń, firma Krupp rozpoczęła testy nowego pojazdu o konstrukcji opartej na unowocześnionym Stug III, ale z zawieszeniem z czołgów Pz.Kpfw. IV H oraz J. Pierwsze pojazdy wyprodukowano do grudnia 1943 roku. Od stycznia 1944 roku, po wycofaniu Pz IV z produkcji, firma Krupp skoncentrowała się na produkcji nowych pojazdów. Wyprodukowano łącznie 1108 pojazdów, a dalsze 31 zaadaptowano z już istniejących czołgów.
StuG IV
niemcy
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 152
Wygrał bitew: 88
Krótki opis: W 1943 roku Wehrmacht miał duże braki pod względem niszczycieli czołgów StuG III, bo połączone naloty USA i Wielkiej Brytanii spowodowały duże uszkodzenia fabryki firmy Alkett, która produkowała te pojazdy. W grudniu 1943 roku podjęto decyzję o użyciu możliwości fabryki BMM w Pradze do rozpoczęcia produkcji niszczycieli czołgów. W nowym pojeździe użyto w dużym stopniu części czołgu Pz.Kpfw. 38(t). Pierwsze prototypy powstały w marcu 1944 roku. Do maja 1945 roku powstało ponad 2800 pojazdów.
Jagdpanzer 38(t) Hetzer
niemcy
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 84
Wygrał bitew: 46
Krótki opis: Rozwijany w latach 1941 i 1942 na bazie lekkiego czołgu M5 Stuart. To działo samobieżne jest przykładem udanego użycia przestarzałego podwozia. Pojazd został wyposażony w krótkolufową haubicę. Podjęto również próby umieszczenia 75 mm działa czołgowego w zmodernizowanej wieży.
M8A1
usa
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 76
Wygrał bitew: 39
Krótki opis: Projekt niszczyciela czołgów na wzór pojazdu Somua S35. Pozostał wyłącznie na papierze.
Somua SAu 40
francja
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 43
Wygrał bitew: 20
Krótki opis: Niszczyciel czołgów opracowany w latach 1944-1945 na bazie lekkiego czołgu Tetrarch. Projekt wstrzymano po zakończeniu II wojny światowej.
Alecto
anglia
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 35
Wygrał bitew: 21
Krótki opis: Niszczyciel czołgów stworzony na bazie podwozia czołgu Pz.Kpfw. 38 (t). Wyposażony w działo typu Pak 40 lub Pak 36(r) montowane w kabinie z odsłoniętym tyłem i szczytem. Pojazd wszedł do użytku pod koniec 1942 roku. Jego produkcja seryjna trwała do połowy 1944 roku, a niszczyciele czołgów tego typu były wykorzystywane aż do końca wojny.
Marder 38T
niemcy
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 35
Wygrał bitew: 17
Krótki opis: Eksperymentalny niszczyciel czołgów zaprojektowany na bazie M3 wiosną 1942 roku. Nigdy nie wszedł do produkcji masowej.
T40
usa
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 34
Wygrał bitew: 17
Krótki opis: Proponowana modyfikacja radzieckiego niszczyciela czołgów SU-76M. We wczesnych latach pięćdziesiątych około 90 sztuk SU-76M zostało wyeksportowanych do Chińskiej Demokratycznej Republiki Ludowej, gdzie zbadali je eksperci. Nie zbudowano żadnych prototypów.
SU-76G FT
chiny
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 575
Wygrał bitew: 355
Krótki opis: W 1943 roku dziesięć pojazdów FCM 36, przejętych przez Niemców, przekwalifikowano na niszczyciele czołgów. Pojazdy te walczyły we Francji w ramach Verstärkte Schnelle Brigade West.
FCM 36 Pak 40
francja
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 171
Wygrał bitew: 104
Krótki opis: Ten lekki niszczyciel czołgów został opracowany na początku 1942r. na bazie kadłuba przestarzałego, lecz produkowanego masowo Pz.Kpfw. II i wyposażony w potężne działo. Pojazd był szeroko wykorzystywany na Froncie Wschodnim; od 1944 walczył również we Włoszech i na Froncie Zachodnim. Pozostał w służbie do końca wojny.
Marder II
niemcy
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 30
Wygrał bitew: 14
Krótki opis: Pojazd opracowali Brytyjczycy w roku 1943, a projekt zakładał zamontowanie brytyjskiego 6 funtowego działa na podwoziu francuskiej tankietki UE2. Skonstruowano jeden prototyp.
Renault UE 57
francja
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 23
Wygrał bitew: 20
Krótki opis: Działo tego eksperymentalnego niszczyciela czołgów było zamontowane w centralnej części kadłuba i wyposażone w osłonę pancerną. Skonstruowano prototyp, ale prace nad tym pojazdem zostały przerwane, gdy pojawił się projekt nowego niszczyciela czołgów oparty na modelu Valentine i wyposażony w potężne, 17-funtowe działo.
Valentine AT
anglia
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 14
Wygrał bitew: 11
Krótki opis: W 1943 roku Narodowa Armia Rewolucyjna Kuomintangu otrzymała 48 lekkich czołgów M3A3 i M5A1 w ramach amerykańskiego programu Lend-Lease. Niektóre pojazdy zostały przejęte przez Ludową Armię Wyzwolenia. Po zakończeniu wojny domowej zdecydowano o zwiększeniu siły ognia tych czołgów. Planowano zamontowanie radzieckich dział przeciwczołgowych, ale ze po rozpoczęciu eksportu radzieckich czołgów T-34-85 problem modernizacji przedawnił się. Nie zbudowano żadnych prototypów.
M3G FT
chiny
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Po II wojnie światowej Szwecja miała pilne zapotrzebowanie na lekko opancerzone pojazdy, które mogłyby wspierać ogniem piechotę. Firma Landsverk stworzyła pojazd artylerii piechoty Ikv 72 w celu zaspokojenia tego zapotrzebowania. Przed 1954 rokiem do służby weszło 36 pojazdów. W latach 1956–1958 pojazdy przezbrojono i zamontowano w nich mocniejsze działa 105-mm. Pojazdy te pod nazwą Ikv 102 pozostały w służbie do połowy lat siedemdziesiątych XX wieku.
Ikv 72
szwecja
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 168
Wygrał bitew: 99
Krótki opis: Lekkie działo samobieżne do wsparcia piechoty i czołgów. Rozwijane w 1938 roku na podwoziu M1A3. Zbudowano tylko jeden prototyp. Testy wykazały szereg problemów technicznych i funkcjonalnych, a pojazd nigdy nie wszedł do służby.
T3 HMC
usa
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 48
Wygrał bitew: 19
Krótki opis: Niszczyciel czołgów AT-1 oparty na czołgu lekkim T-26 był rozwijany przez biuro konstrukcyjne Dział Mechaniczny Projektów Eksperymentalnych Fabryki nr 185 w Leningradzie w latach 1935 i 1936. Pojazd był zaprojektowany do zwalczania czołgów. Zbudowano dwa prototypy wyposażone w działa PS-3 kalibru 76.2 mm. Przeszły one próby do 1936 roku. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
AT-1
zsrr
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: Transporter Universal Carrier został opracowany w okresie międzywojennym i był jednym z najważniejszych pojazdów gąsienicowych używanych przez wojska Wspólnoty Brytyjskiej. Od roku 1937 do 1945 wyprodukowano w sumie 90 000 takich maszyn. Kolejne jej wersje były wykorzystywane do przewozu ludzi oraz sprzętu, służyły jako mobilna platforma dla karabinów maszynowych, a nawet sprawdzały się podczas misji zwiadowczych. W roku 1940 opracowano wersję wyposażoną w działo przeciwpancerne kal. 40 mm.
Universal Carrier 2-pdr
anglia
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 8
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Prace nad Panzerjäger I, niemieckim niszczycielem czołgów, rozpoczęły się w 1939r. przy wykorzystaniu planów Panzerkampfwagen I Ausf. B. Początkowo na kadłubie Panzerkampfwagen I Ausf. B montowano działo 37mm Pak 36. Niemniej jednak, w trakcie inwazji na Polskę okazało się że to działo było mało skuteczne przeciwko nowym pojazdom. Po zdobyciu przez Niemcy Czechosłowacji w 1940r. na niszczycielu zaczęto montować działo 47mm Pak 36(t) L/43.4 (Škoda 47-mm A-5 KP ÚV vz. 38 Model A5). W sumie wyprodukowano 202 pojazdy, które pozostawały w służbie do 1943r.
Panzerjäger I
niemcy
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 7
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: We francuskiej armii służyło wiele pojazdów typu Renault FT, co zmuszało do podejmowania licznych prób unowocześnienia tych przestarzałych maszyn. Jeden z projektów zakładał przerobienie ich na niszczyciele czołgów, ale nigdy do tego nie doszło.
Renault FT AC
francja
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 6
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Projekt podjęty w 1939 roku w celu stworzenia szwedzkiego niszczyciela czołgów na bazie czołgu lekkiego L-120. Pojazd nie wszedł do służby. Zbudowano jeden prototyp.
Pvlvv fm/42
szwecja
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 4
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: ZSRR eksportował czołgi T-26 do Chin w późnych latach trzydziestych. Tam wchodziły one do służby w 200. Dywizji Zmechanizowanej Narodowej Rewolucyjnej Armii Kuomintangu (Chiny). Podczas wojny domowej w latach 1946–50, pewna liczba pojazdów została przejęta przez Ludową Armię Wyzwolenia na wschodzie Chin w 1949 roku. w 1950 roku użyto ich jako podstawy do stworzenia przynajmniej dwóch wersji niszczycieli czołgów.
T-26G FT
chiny
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 423
Wygrał bitew: 189
Krótki opis: Parametry techniczne dla działa samobieżnego 212A opracowano w sierpniu 1940 roku. Specjalne Biuro Projektowe Nr 2 leningradzkiej fabryki Kirova rozpoczęło rozwój, bazując na KV-220. Plany pojazdu były gotowe 24 lutego 1941 roku, ale prototypu nigdy nie zbudowano. Do końca 1941 roku rozwój przekazano do Zakładów Przemysłu Ciężkiego na Uralu, ale nigdy nie zbudowano prototypu.
212A
zsrr
Działa samobieżne
9
Rozegrał bitew: 39
Wygrał bitew: 12
Krótki opis: Wersja działa samobieżnego oparta na А45 Conqueror. Pojazd miał być uzbrojony w haubicę 105 mm, 140 mm albo 152 mm, w zamkniętej, opancerzonej nadbudówce. Przygotowano tylko dokumentację techniczną.
FV207
anglia
Działa samobieżne
8
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Stworzony na bazie ciężkiego działa "Long Tom" M43 został najpotężniejszym działem samobieżnym aliantów. M40 brał udział w walkach o Kolonię. Pojazdy tego typu były używane także w wojnie koreańskiej.
M40/M43
usa
Działa samobieżne
8
Rozegrał bitew: 401
Wygrał bitew: 185
Krótki opis: Zaprojektowany i zbudowany na kadłubie KV-1S. Prace nad prototypem rozpoczęły się w styczniu 1944. Haubica B-4 kal. 203 mm została zamontowana na odbudowanym kadłubie KV-1S. Począwszy od marca aż do końca kwietnia 1944 roku przeprowadzano próby pojazdu. Pomimo ich pozytywnego wyniku, S-51 nigdy nie wszedł do masowej produkcji.
S-51
zsrr
Działa samobieżne
7
Rozegrał bitew: 151
Wygrał bitew: 67
Krótki opis: Zaprojektowany w latach 1943-1944 w firmie Krupp. Stworzono tylko model pojazdu, prototyp nie był wyprodukowany.
G.W. Panther
niemcy
Działa samobieżne
7
Rozegrał bitew: 116
Wygrał bitew: 61
Krótki opis: Modyfikacja działa samobieżnego na podwoziu Crusader wyposażona w haubicę 140 mm. Pojazd opracowany tuż po zakończeniu II Wojniy Światowej. Prace nad projektem zatrzymały się w fazie prototypu. Nigdy nie trafił do produkcji seryjnej i nie wszedł do służby.
Crusader 5.5-in. SP
anglia
Działa samobieżne
7
Rozegrał bitew: 88
Wygrał bitew: 43
Krótki opis: Powstało w Rock Island Arsenal. Wyprodukowano 100 egzemplarzy tego pojazdu, który otrzymał od amerykańskich żołnierzy przydomek „King Kong”. M12 odegrało ważną rolę w czasie zmagań na Linii Zygfryda.
M12
usa
Działa samobieżne
7
Rozegrał bitew: 13
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Opracowany w roku 1952 prototyp działa samobieżnego oparty na eksperymentalnym czołgu Lorraine 40t. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej ani tym bardziej do czynnej służby.
Lorraine 155 mle. 50
francja
Działa samobieżne
7
Rozegrał bitew: 176
Wygrał bitew: 104
Krótki opis: Jesienią 1942 roku firma Alkett rozpoczęła prace nad nowym działem samobieżnym o kalibrze 150mm. By przyspieszyć produkcję pojazdu, zaplanowano użycie dostępnych części z Pz. III i Pz. IV. Działo było produkowane na tym samym podwoziu, co niszczyciel ciężkich czołgów Nashorn. W sumie zbudowano 714 tych pojazdów oraz 150 transporterów amunicji, wykorzystujących to samo nadwozie.
Hummel
niemcy
Działa samobieżne
6
Rozegrał bitew: 82
Wygrał bitew: 48
Krótki opis: Prototypowe lekkie działo samobieżne stworzone przez firmę Vickers. Prace rozpoczęły się w roku 1947. Jednak prototyp powstał dopiero w 1950 roku. Do tego czasu konstrukcja działa samobieżnego stała się przestarzała i projekt anulowano.
FV304
anglia
Działa samobieżne
6
Rozegrał bitew: 49
Wygrał bitew: 24
Krótki opis: Działo samobieżne 155 mm na podwoziu czołgu lekkiego M41. Pojazd był używany w czasie wojny w Korei. We wczesnych latach sześćdziesiątych wprowadzono ulepszone działa samobieżne tego typu z obrotową wieżą, a M44 wycofano ze służby. Wedle różnych źródeł w latach 1953-54 wyprodukowano od 250 do 600 pojazdów tego typu.
M44
usa
Działa samobieżne
6
Rozegrał bitew: 42
Wygrał bitew: 22
Krótki opis: Skonstruowany pod koniec lat pięćdziesiątych na podwoziu AMX 13. Pojazd był masowo produkowany aż do końca lat sześćdziesiątych i wciąż jest używany przez Francję, Argentynę, Chile, Ekwador, Maroko i inne państwa.
AMX 13 F3 AM
francja
Działa samobieżne
6
Rozegrał bitew: 290
Wygrał bitew: 145
Krótki opis: Niemieckie działo samobieżne produkowane na podwoziu czechosłowackiego Pz.Kpfw. 38(t). Wytwarzano go od 1943 do 1944 roku. Łącznie wyprodukowano 282 takie pojazdy.
Grille
niemcy
Działa samobieżne
5
Rozegrał bitew: 90
Wygrał bitew: 48
Krótki opis: Działo samobieżne skonstruowane na bazie czołgu AMX-B. Prace nad prototypem oraz jego testy trwały od roku 1949. Masową produkcję uruchomiono w roku 1955.
AMX 13 105 AM mle. 50
francja
Działa samobieżne
5
Rozegrał bitew: 73
Wygrał bitew: 39
Krótki opis: Rozwijany na bazie czołgu Valentine. Standardową wieżę zastąpiono stacjonarną skrzynkową kabiną, w której zamontowano 25-funtową haubicę. Ze względu na niski kąt uniesienia działa (15 stopni), maksymalny zasięg ostrzału wynosił tylko 5800 metrów, czyli tylko połowę zasięgu holowanej haubicy. To działo samobieżne walczyło w Afryce Północnej, na Sycylii i w Południowych Włoszech. Według różnych źródeł, wyprodukowano od 80 do 100 pojazdów.
Bishop
anglia
Działa samobieżne
5
Rozegrał bitew: 41
Wygrał bitew: 21
Krótki opis: Lekkie działo samobieżne skonstruowane na bazie M24. Pojazd wykorzystano w Koreii przeciwko siłom Chin i Korei Północnej. Służył w armii USA do połowy lat 50 XXw, niektóre sztuki przekazano Francji. Według różnych źródeł, wyprodukowano między 85 a 250 sztuk tego działa.
M41 HMC
usa
Działa samobieżne
5
Rozegrał bitew: 56
Wygrał bitew: 37
Krótki opis: Pojazd powstał w 1944 roku na bazie czołgu lekkiego M24 Chaffee. Produkcję rozpoczęto w 1945 roku i wyprodukowano łącznie 150 pojazdów. Pojazdy zostały użyte w wojnie koreańskiej.
M37
usa
Działa samobieżne
4
Rozegrał bitew: 65
Wygrał bitew: 31
Krótki opis: Działo samobieżne na podwoziu przestarzałego Pz.Kpfw. II. Ten pojazd zaprojektowano jako mobilną artylerię dla oddziałów pancernych. Opancerzona kabina z ulepszoną haubicą polową 105 mm była montowana na środkowej i tylnej części podwozia. To działo pokazało możliwość dobrego ponownego wykorzystania przestarzałych podwozi. W latach 1943 i 1944 wyprodukowano łącznie 700 takich pojazdów.
Wespe
niemcy
Działa samobieżne
3
Rozegrał bitew: 37
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Działo samobieżne na bazie Lorraine 37L. Prace nad tym pojazdem rozpoczęto tuż przed wybuchem II wojny światowej, ale nigdy nie wykroczyły one poza fazę projektową.
Lorraine 39L AM
francja
Działa samobieżne
3
Rozegrał bitew: 37
Wygrał bitew: 24
Krótki opis: Działo samobieżne skonstruowane na podwoziu czołgu T-26, produkowane w Leningradzie pod koniec 1941 roku. Wyprodukowano 12 lub 14 pojazdów. Trzy z nich pozostawały na stanie armii jeszcze w 1944 roku.
SU-26
zsrr
Działa samobieżne
3
Rozegrał bitew: 20
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Działo samobieżne rozwijane od roku 1939 do 1940 na podwoziu Panzerkampfwagen I. Wyposażone w działo 150 mm s.I.G. 33, montowane na lawecie. Szybkostrzelność wynosiła trzy strzały na minutę; liczba pocisków na pokładzie sięgała ośmiu. Ten pojazd potrzebował wsparcia transportera amunicji. Działo było używane od roku 1940 do 1943 podczas kampanii we Francji, na Bałkanach i na Froncie Wschodnim. Potem zastąpił go Sturmpanzer II z podobnym działem.
Sturmpanzer I Bison
niemcy
Działa samobieżne
3
Rozegrał bitew: 19
Wygrał bitew: 7
Krótki opis: Pierwsze zamówienie na działo samobieżne na bazie pojazdu Renault FT-17 zostało złożone w grudniu 1917 roku. Jednak działo weszło do służby dopiero pod koniec I wojny światowej. Po jej zakończeniu wyprodukowano jeszcze 39 takich maszyn.
Renault FT 75 BS
francja
Działa samobieżne
2
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: T1 Howitzer Motor Carriage został stworzony jesienią 1930 roku na podwoziu T2. Projekt obejmował elementy czołgu T1 Cunningham. Ze względu na Wielki kryzys, prace nad projektem przerwano na etapie prototypu.
T1 HMC
usa
Działa samobieżne
2