Krótki opis: Ten lekki czołg był oryginalnie zaprojektowany przez firmę AMX z działem 57mm L/100. Problemy z budową spowolniły projekt do tego stopnia, że w latach pięćdziesiątych pojazd nie był jeszcze gotowy. Do tego czasu produkcja zmodyfikowanego podwozia z wieżą wyposażoną w działo 75 mm stała się priorytetem i produkcja wersji 57 mm została wstrzymana. | |
AMX 13 57 GF francja Czołgi lekkie 7 |
Krótki opis: Eksperymentalny lekki czołg z wieżą oscylacyjną i systemem automatycznego ładowania, przeznaczony do transportu drogą powietrzną. Opracowywany w latach 1952-1953 przez Detroit Arsenal w charakterze następcy M41. Uzbrojenie uznano jednak za nieefektywne, a projekt zarzucono. Wybudowano tylko drewniany prototyp. | |
T71 usa Czołgi lekkie 7 |
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem opancerzonym były częścią celowego programu zatwierdzonego przez władze wojskowe w 1945. W 1949 firma Hotchkiss przedstawiła trzyosiowy prototyp. Po próbach projekt wstrzymano. Nie zachował się żaden prototyp. | |
Hotchkiss EBR francja Czołgi lekkie 7 |
Krótki opis: Zwiadowczy niszczyciel czołgów był opracowany przez firmy Hotchkiss i Klöckner-Humboldt-Deutz w latach 1956-1962 z myślą o wzmocnieniu zdolności niszczenia czołgów przez pancerne bataliony zwiadowcze. Planowano go wyposażyć w 90mm działo przeciwpancerne. Ostatecznie projekt zarzucono a ilość zbudowanych prototypów pozostaje nieznana. | |
Spähpanzer SP I C niemcy Czołgi lekkie 7 |
Krótki opis: Prace nad lekką wersją czołgu Type 59 rozpoczęto w 1957r. Nowy czołg projektowano z myślą o walkach w górskich i bagiennych terenach południowych Chin. Pierwszy prototyp zbudowano w 1962r. W czasie późniejszym pojazd kilkakrotnie modernizowano. | |
Type 62 chiny Czołgi lekkie 7 |
Krótki opis: Produkcja tego sprawdzonego pojazdu opancerzonego Panhard AMD 178 z nową wieżą FL 1, działem SA 35 kal. 47 mm i współosiowym karabinem maszynowy ruszyła ponownie po II wojnie światowej. Prace nad nową wieżą rozpoczęto w 1940, ale zostały wstrzymane po upadku Francji. Nowy prototyp nazwano Panhard AMD 178B. Powstałe pojazdy uczestniczyły w walkach w Indochinach, Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie. | |
Panhard AMD 178B francja Czołgi lekkie 6 |
Krótki opis: Lekki czołg T37 został zaprojektowany przez Detroit-Arsenal pod koniec lat 40. w celu zastąpienia M24 Chaffee. Zamówiono trzy prototypy. Później wprowadzono innowacje techniczne w projekcie czołgów T41 i M41. | |
T37 usa Czołgi lekkie 6 |
Krótki opis: Lżejsza wersja średniego czołgu T20 z przedłużonym podwoziem z M7. Pojazd opracowano w pierwszej połowie 1943 roku. W odróżnieniu od czołgu T20, T21 cechował się słabszym pancerzem i lżejszym uzbrojeniem. Wóz nigdy nie trafił do produkcji seryjnej ani do czynnej służby. | |
T21 usa Czołgi lekkie 6 |
Krótki opis: T-50 to czołg lekki produkowany w Fabryce Kirowa w Leningradzie. Rozwój nowego czołgu lekkiego mającego zastąpić T-26 rozpoczęto na początku 1940 roku. Jesienią, po przestudiowaniu projektu niemieckiego czołgu średniego Pz.Kpfw. III, przedstawiono wszystkie wymagania techniczne. Projekt pojazdu posiadał wieżyczkę dowódcy z możliwością obserwacji na wszystkie strony, a dowódca przestał wypełniać role celowniczego i ładowniczego. Ostateczne wymagania dopracowano do listopada 1940 roku, a nowy czołg otrzymał oznaczenie T-50. Na początku 1941 roku w Fabryce Kirowa zbudowano jeden prototyp, który przeszedł próby, ale nigdy nie wszedł do służby. Projekt przerwano na korzyść czołgu T-50 rozwijanego w Fabryce numer 174. | |
T-50-2 zsrr Czołgi lekkie 6 |
Krótki opis: Projektowanie tego czołgu rozpoczęto w 1941 roku. Początkowo był on projektowany jako czołg lekki, ale w miarę, jak model otrzymywał dodatkowy pancerz i uzbrojenie, został przemianowany na czołg średni. Produkcja M7 rozpoczęła się jesienią 1942 roku. Jednak przez to, że M7 był słabszy od seryjnie produkowanego Shermana M4 pod względem wszystkich parametrów oprócz prędkości i wymiarów, zaprzestano produkcji. Wyprodukowano łącznie 7 pojazdów. | |
M7 usa Czołgi lekkie 5 |
Krótki opis: Pojazd ten został opracowany z myślą o zastąpieniu wozu M3 Stuart. M24 wszedł do służby we wrześniu 1943 roku. Był produkowany w zakładach Massey-Harris oraz przez General Motors do lipca 1945 roku - wyprodukowano 4731 egzemplarze. | |
M24 Chaffee usa Czołgi lekkie 5 |
Krótki opis: Stworzony w latach 1957-61 z myślą o dostarczeniu francuskim wojskom powietrzno-desantowym pojazdu przenaszalnego drogą lotniczą a jednocześnie zdolnego do walki z ciężkimi czołgami. Pojazd posiadał 90mm działo i bardzo niską sylwetkę. Dwóch członków załogi umieszczono w wieży, która mogła wykonać pełen obrót, ale tylko gdy czołg nie poruszał się. Planowano również warianty wyposażone w inne działa. Wyprodukowano tylko jeden prototyp i nigdy nie wprowadzono go do czynnej służby. | |
AMX ELC bis francja Czołgi lekkie 5 |
Krótki opis: M5 wszedł do produkcji w kwietniu 1942 jako ulepszona wersja pojazdu M3 Stuart Do czerwca 1944 wyprodukowano łącznie 8884 pojazdy w dwóch wariantach. Czołg był wykorzystany na wszystkich frontach. | |
M5 Stuart usa Czołgi lekkie 4 |
Krótki opis: Pierwsze czołgi z serii M5 zostały wyprodukowane w kwietniu 1942, spośród kilku wariantów wybrano model M5A1. Po tym jak zaprojektowany został czołg M24 Chaffee, czołgi M5A1 uznano za przestarzałe i rozpoczęto ich eksport do innych krajów, w tym do Chin. W sumie 100 wozów tego typu zostało dostarczonych armii Kuomintangu. Podczas wojny domowej (1946-1949) wiele z tych maszyn zostało przejętych przez Chińską Armię Ludowo-Wyzwoleńczą. | |
M5A1 Stuart chiny Czołgi lekkie 4 |
Krótki opis: W 1945 roku projekt czołgu Type 95 Ha-Go był już przestarzały. W 1942 firma Hino Jidosha zaczęła projektować nowy czołg. Prototyp oznaczony Type 5 Ke-Ho zbudowano w 1944 roku. Projekt czołgu przypominał czołg Czech LT vz.38 i japoński Chi-Ha. Czołg nie wszedł do produkcji seryjnej. | |
Type 5 Ke-Ho japonia Czołgi lekkie 4 |
Krótki opis: Ten pojazd miał być wersją rozwojową czołgu krążowniczego 10TP. 14TP również miał być wyposażony w zawieszenie Christie. Ale ten projekt obejmował tylko napęd kołowo-gąsienicowy. Rozwój czołgu 14TP rozpoczęto w 1938 roku. Pierwszy prototyp miał zostać skonstruowany w marcu 1939 roku, ale prace znacznie się opóźniły, bo brakowało odpowiedniego silnika. Nigdy nie zbudowano prototypu, bo Niemcy najechały Polskę we wrześniu 1939 roku. | |
14TP polska Czołgi lekkie 4 |
Krótki opis: Prace nad pojazdem rozpoczęto w marcu 1940 roku. Pierwotnie miał on być wyposażony w napęd kołowo-gąsienicowy. Chociaż twórcom udało się ukończyć projekt, prace nad nim zostały przerwane w lipcu tego samego roku. | |
AMX 40 francja Czołgi lekkie 4 |
Krótki opis: Opracowywany razem z T-126 w fabryce #174 od wiosny do końca 1940 roku. Prace zostały zawieszone na wstępnym etapie projektowania z powodu problemów z rozwojem silników wysokoprężnych V-3. | |
T-127 zsrr Czołgi lekkie 3 |
Krótki opis: Rozwijany od 1938 do 1941 roku na bazie czołgu M2. Produkowany seryjnie od 1941 roku. Zbudowano ponad 13000 pojazdów w różnych wersjach, od M3 do M3A3, wszystkie dostarczane praktycznie wszystkim narodom alianckim w ramach Lend-Lease. Czołgi M3 zostały oznaczone przez Stuart I przez Brytyjczyków, a wersję M3A1 oznaczyli oni przez Stuart III. Czołgi M3 pierwszy raz weszły do akcji w bitwie pod Sidi Rezegh. | |
M3 Stuart usa Czołgi lekkie 3 |
Krótki opis: Projekt lekkiego pojazdu, zaproponowany przez porucznika Prowornowa latem 1942 roku. Nie wyprodukowano żadnych prototypów. | |
LTP zsrr Czołgi lekkie 3 |
Krótki opis: W latach 1934-35, biuro projektowe charkowskiej fabryki lokomotyw opracowało modyfikację artyleryjską BT-7. Nowa, eliptyczna wieża została wyposażona w 76.2mm działo CT-28. Dodatkowo, niektóre pojazdy wyposażono w nowe radiostacje. Ogółem wyprodukowano 155 artyleryjskich BT-7. Uczestniczyły w bitwach o Przesmyk Karelski, w Mandżurii i w pierwszym okresie II Wojny Światowej. | |
BT-7 artillery zsrr Czołgi lekkie 3 |
Krótki opis: Rozkaz zaprojektowania 15-tonotwego pojazdu gąsienicowego uzbrojonego w działo został wydany w 1935. Pomimo że waga Pz. Kpfw. III Ausf. E, pierwszego seryjnego pojazdu, osiągnęła 19,5 tony, jego konfigurację przyjęto za udaną, a ilość pojazdów z wolna wzrosła do 96. Dalasze wersje stały się nawet bardziej popularne, a PZ. Kpfw. III stał się najliczniej produkowanym pojazdem Wehrmachtu. | |
Pz.Kpfw. III Ausf. E niemcy Czołgi lekkie 3 |
Krótki opis: Zaprojektowano go w ramach programu mającego na celu poprawienie zwrotności czołgu lekkiego T-26 poprzez zmianę podwozia na kołowo-gąsienicowe. Prototyp zbudowano w 1935 roku. Pojazd wszedł do służby 29 lutego 1936 roku po serii modyfikacji. Przynajmniej 4 pojazdy z partii eksperymentalnej przeszły próby w 1937 roku, ale produkcję przerwano ze względu na awarie skrzyni biegów i wysoki koszt. Wyprodukowane pojazdy były używane podczas Wojny Zimowej oraz II Wojny Światowej. | |
T-46 zsrr Czołgi lekkie 3 |
Krótki opis: Opracowany w roku 1937 przez firmę AMX na bazie wozu Renault R-40. Pojazd ten miał większą wieżę niż porównywalne maszyny i wyposażony został w silnik diesla. W roku 1940 dwa takie wozy były gotowe do testów. | |
AMX 38 francja Czołgi lekkie 3 |
Krótki opis: Powstał na potrzeby sił zbrojnych stacjonujących w holenderskich Indiach Wschodnich. W latach 1941-1942 wyprodukowano 125 pojazdów. Do odbiorcy trafiło tylko 20 sztuk. Nie używano go w walce. | |
MTLS-1G14 usa Czołgi lekkie 3 |
Krótki opis: Wersja czołgu lekkiego 38M Toldi I. Pojazd został tak nazwany na cześć węgierskiego rycerza Miklosa Toldiego. W porównaniu z poprzednimi wersjami, czołg odznaczał się wzmocnionym pancerzem i zwiększoną ilością amunicji. Podczas II Wojny Światowej wyprodukowano około 12 sztuk. | |
43 M. Toldi III niemcy Czołgi lekkie 3 |
Krótki opis: Projekt kołowo-gąsienicowego czołgu pościgowego rozwijany w późnych latach trzydziestych. Projekt był oparty na czołgu Christie. Jego prototyp przeszedł testy w latach 1938-1939, ale dalszych prac nie podjęto, bo zaczęła się II Wojna Światowa. Prototyp zniszczono. | |
10TP polska Czołgi lekkie 3 |
Krótki opis: Prace nad pojazdem bazującym na modelu M2A3 rozpoczęły się w grudniu 1938r. Czołg posiadał nową, dwuosobową wieżę z potężniejszym uzbrojeniem. W sumie od maja 1940 do marca 1941r. wyprodukowano 365 pojazdów. W kwietniu 1942 powstało 10 kolejnych jednostek w celach szkoleniowych. Niektóre pojazdy przekazano Wielkiej Brytani w ramach Lend-Leas'u, inne wcielono do korpusu amerykańskiej piechoty morskiej, gdzie brały udział w działaniach wojennych na Pacyfiku. | |
M2 Light Tank usa Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Pojazdy eksperymentalne o nazwach kodowych od T1E4 do T1E6 były silnie wzorowane na brytyjskim czołgu Vickers E. Pierwszy prototyp powstał w warsztatach firmy Cunningham w 1931 roku. Po testach w 1932 roku zbudowano jego ulepszony wariant. Docelowo wybrano jednak inny czołg eksperymentalny - T2. | |
T1E6 usa Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Opracowany w 1936 roku w zakładach Vickers-Armstrong i wyprodukowany w latach 1941-1942 w liczbie 177 pojazdów w dwóch podstawowych wersjach (Mk I i Mk ICS). W 1942 roku na mocy ustawy Lend-Lease dwadzieścia takich pojazdów przekazano ZSRR, z czego 19 walczyło na Froncie Wschodnim do października 1943 roku. | |
Tetrarch zsrr Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Ten lekki pojazd kołowo-gąsienicowy wyposażony w karabiny maszynowe został zaprojektowany na potrzeby kawalerii USA. Testy pierwszego prototypu rozpoczęły się w kwietniu 1937 roku i trwały do 1939. Model T7 został jednak porzucony na rzecz pojazdów gąsienicowych. | |
T7 Combat Car usa Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Opracowany w 1933 roku jako rozbudowana wersja tankietki TK-3. W 1939 roku, aby zwiększyć siłę ognia, 24 pojazdy wyposażono w automatyczne działo wz. 38 FK-A kal. 20 mm. Tankietki wykorzystano jesienią 1939 roku. | |
TKS z n.k.m. 20 mm polska Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Nowsza wersja lekkiego czołgu typu Mk.VI z ulepszonym uzbrojeniem (karabin maszynowy Besa, kal. 15 mm). W produkcji od grudnia 1939 do lipca 1940. Czołg ten zaprojektowano z myślą o wykorzystaniu go w koloniach. Łącznie wyprodukowano 130 pojazdów typu MK VIC. | |
Light Mk. VIC anglia Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Czołg na cele eksportowe stworzony przez firmę Krupp. Pierwszy prototyp przeszedł próby w 1940 roku, ale prace nad nim przerwano, a projekt nie zdołał przyciągnąć potencjalnych klientów. Zbudowano tylko jeden prototyp, który został później zezłomowany. | |
MKA niemcy Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Ostatnia wersja czołgu lekkiego Pz. II. Pojazd odznaczał się wzmocnionym pancerzem, 2 cm działem Kw.K. 38 i lepszymi urządzeniami obserwacyjnymi. Od marca 1941 roku do grudnia 1942 roku wyprodukowano łącznie 524 pojazdy. | |
Pz.Kpfw. II niemcy Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Zaprojektowany przez firmę Škoda. Wszedł do służby w armii czechosłowackiej jako pojazd wsparcia kawalerii i piechoty. W latach 1936 i 1937 wyprodukowano łącznie 298 pojazdów. | |
LT vz. 35 czechosłowacja Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Rozwijany na bazie czołgu lekkiego L-60 przez firmę Landsverk AB. W czasie produkcji seryjnej pojazd przeszedł kilka modernizacji. Od 1939 do 1944 roku wyprodukowano łącznie 216 pojazdów w różnych wariantach. Pojazd pozostał w służbie w armii szwedzkiej do lat sześćdziesiątych XX wieku. | |
Strv m/38 szwecja Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Czołg wsparcia kawalerii. Opracowany w roku 1934. Produkcję seryjną rozpoczęto w roku 1935, a z taśm montażowych zjechało w sumie 400 takich maszyn. W roku 1938 do produkcji wprowadzono nową wersję oznaczoną jako model H38. Ogółem skonstruowano około 1000 egzemplarzy pojazdów H35/H38/H39. | |
Hotchkiss H35 francja Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Czołg lekki zbudowany na bazie brytyjskiego czołgu Vickers Mk. E. na początku lat 30. Pojazd przeznaczono do wsparcia piechoty i opracowano w kilku wariantach. Służył również jako baza dla wielu pojazdów specjalnych oraz dział samobieżnych, jednak ich użycie nie było masowe. Od 1931 do 1941 roku wybudowano 9686 pojazdów w różnych wariantach i konfiguracjach. | |
T-26 zsrr Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Modyfikacja czołgu Pz. II o wysokiej prędkości przewidziana dla dywizji lekkich utworzonych z kawalerii. Pz.Kpfw.II Ausf. D miał zupełnie nowy kadłub i zawieszenie. Wieżę i działa wzięto z wersji Ausf. C. Zawieszenie złożone było z ośmiu sparowanych kół o dużej średnicy z osobnymi drążkami skrętnymi i bez wałków wspierających. Niektóre czołgi o ulepszonych elementach zawieszenia, wliczając nowe koła napędowe i napinające, zostały oznaczone jako Ausf. E. Według różnych źródeł wyprodukowano około 200–250 pojazdów wersji D i E. | |
Pz.Kpfw. II Ausf. D niemcy Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: 7TP był modyfikacją brytyjskiego czołgu Vickers Mk.E produkowanego w Polsce na licencji. W przeciwieństwie do oryginału, ten czołg był wyposażony w mocniejszy silnik PZInż. 235 (Saurer VBLDb), ulepszoną wieżę i lepsze uzbrojenie. Pierwsze wyprodukowane czołgi miały dwie wieże. W 1935 roku szwedzka firma Bofors podpisała porozumienie na produkcję wieży i działa, w które miał być wyposażony model czołgu z jedną wieżą. Pierwszy prototyp czołgu 7TP z jedną wieżą przeszedł testy w lutym 1937 roku i rozpoczęto produkcję seryjną. Do września 1939 roku wyprodukowano łącznie 110 tych pojazdów. | |
7TP polska Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Japoński czołg lekki znany również jako Type 95. Rozwijany w latach od 1933 do 1935 jako pojazd wsparcia kawalerii. Jednakże był często używany do wsparcia piechoty. Pierwszy prototyp został wyprodukowany przez Mitsubishi. Pojazd wszedł do produkcji seryjnej w 1936 a do roku 1943 wyprodukowano łącznie 2378 sztuk. | |
Type 95 Ha-Go japonia Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: W latach 1930-1934 wyprodukowano 4 prototypy o różnym uzbrojeniu, liczebności załogi, masie i właściwościach trakcyjnych. | |
Leichttraktor niemcy Czołgi lekkie 1 |
Krótki opis: Eksperymentalny czołg lekki T1E1 zaprojektowany przez firmę Cunningham był wersją rozwojową czołgu T1. Do kwietnia 1928 roku wyprodukowano cztery pojazdy. Po przejściu przez pojazd prób w listopadzie 1928 roku, podjęto decyzję o pogrubieniu pancerza, co doprowadziło do stworzenia kolejnej wersji - T1E2. | |
T1 Cunningham usa Czołgi lekkie 1 |
Krótki opis: Pierwszy radziecki czołg, który wszedł do produkcji seryjnej. W latach 1928-1931 wyprodukowano 959 pojazdów. | |
MS-1 zsrr Czołgi lekkie 1 |
Krótki opis: Rozwijany od 1925 do 1928 roku we Francji jako ulepszona wersja czołgu Renault FT. Projekt modernizacji zakończono i czołg ujrzał produkcję seryjną. W 1929 roku Japonia zakupiła łącznie 10 pojazdów i oznaczyła jako Otsu-Gata Sensha (Czołg Model B). Japońskie pojazdy były nieco unowocześnione i powszechnie używane zarówno w akcji jak i w celach treningowych. | |
Renault Otsu japonia Czołgi lekkie 1 |
Krótki opis: Projekt NC-2 (nazwa komercyjna NC-31) był modyfikacją czołgu Renault FT-17, która charakteryzowała się miękkim zawieszeniem oraz gumowymi, karbowanymi gąsienicami Kegresse-Hinstin. Dzięki tym elementom oraz ulepszonej jednostce napędowej, czołg osiągał wyższą prędkość maksymalną, 16 km/h. W sumie do Chin wyeksportowano 15 pojazdów tego typu. | |
Renault NC-31 chiny Czołgi lekkie 1 |
Krótki opis: Lekki czołg kołowo-gąsienicowy został zaprojektowany na bazie podwozia ciągnika Hanomag WD-50. Pojazd nigdy nie wszedł do służby, gdyż po wynikach testów został uznany za przestarzały. Wyprodukowano kilka pojazdów w trzech wersjach; trzy wyeksportowano do Włoch i ZSRR. W czasie niemieckiej okupacji jedyny pojazd pozostały w Czechosłowacji przetrwał w formie pomnika. | |
Kolohousenka czechosłowacja Czołgi lekkie 1 |
Krótki opis: Pojazd ten wszedł do czynnej służby w roku 1917, a do końca I wojny światowej wyprodukowano 3177 z ogólnej liczby 3800 takich maszyn. Na początku II wojny światowej w służbie pozostawało wciąż 1560 takich pojazdów. | |
Renault FT francja Czołgi lekkie 1 |
Krótki opis: Rozwój nowego czołgu lekkiego na potrzeby Wojska Polskiego rozpoczęto w 1935 roku w Państwowych Zakładach Inżynieryjnych (PZInż) pod kierownictwem inżyniera Edwarda Habicha. Przy projektowaniu tego czołgu lekkiego czerpano obficie z projektów zagranicznych. Był on oparty na 4-tonowym brytyjskim czołgu lekkim Vickers Commercial Carden Loyd . Projekt techniczny wykonano w grudniu 1936 roku i zbudowano pierwszy prototyp czołgu PZInż.140. Pojazd był testowany od jesieni 1937 roku do wiosny 1939 roku, ale ostatecznie nie wszedł do produkcji seryjnej. | |
4TP polska Czołgi lekkie 1 |
Krótki opis: We wczesnych latach 60. XX wieku Mitsubishi rozpoczęło opracowanie nowego czołgu zgodnego z wymaganiami rządu dotyczącymi uzbrojenia i zdolności obronnych. Pierwsze dwa prototypy czołgu STB-1 zbudowano do prób we wrześniu 1969 roku. W 1970 roku prototypy te zostały pokazane dziennikarzom i uczestniczyły w paradzie wojskowej. | |
STB-1 japonia Czołgi średnie 10 |
Krótki opis: Czołg średni z wieżą oscylacyjną i automatycznym mechanizmem ładującym. Opracowany na bazie czołgu M48 w połowie lat pięćdziesiątych XX wieku. Zbudowano dwa prototypy. Jednak podczas prób automatyczny mechanizm ładujący okazał się wadliwy i projekt zarzucono w 1957 roku. | |
T54E1 usa Czołgi średnie 9 |
Krótki opis: Pierwszy czołg opracowany w Japonii po zakończeniu II WŚ. Rozwijany od 1954 do 1961 na bazie amerykańskiego czołgu M47. Zmniejszono rozmiary czołgu i zredukowano pancerz. W rezultacie czołg stał się lżejszy, aby spełniał wymagania japońskich sił zbrojnych. | |
Type 61 japonia Czołgi średnie 9 |
Krótki opis: Kolejne stadium powojennej koncepcji czechosłowackiego czołgu ogólnego przeznaczenia. Projekt był rozwijany przez Škodę w 1947 roku. W 1948 roku przeszedł duże zmiany. Były plany zamontowania w nim działa 100 mm. Projekt zarzucono po zbudowaniu jednego pełnowymiarowego prototypu z drewna. | |
Škoda T 50 czechosłowacja Czołgi średnie 9 |
Krótki opis: Ten pojazd jest jednym z prototypów projektowanych i budowanych w ramach programu Kampfpanzer Standard (do którego Włochy dołączyły w 1958 roku) we współpracy z Ingenieurbüro Warneke, Rheinstahl Hanomag, Henschel i Rheinmetall. Po wszechstronnych próbach prototypy grupy A zyskały przewagę nad innymi wariantami, a dalsze prace doprowadziły do produkcji czołgu Leopard 1. W 1960 roku wyprodukowano dwa prototypy. | |
Prototipo Standard B włochy Czołgi średnie 9 |
Krótki opis: Pierwszy japoński czołg powojenny był opracowany na bazie czołgów amerykańskich. Czołg STA-1 opracowano, biorąc pod uwagę ukształtowanie terenu Japonii, specyfikę sieci kolejowej oraz cechy antropometryczne japońskich czołgistów. Zbudowano tylko jeden prototyp: w grudniu 1956 roku. | |
STA-1 japonia Czołgi średnie 8 |
Krótki opis: Amerykański czołg średni, nazwany w uznaniu zasług generała Johna Pershinga, głównodowodzącego Amerykańskich Wojsk Ekspedycyjnych w okresie pierwszej wojny światowej. W amerykańskiej armii w latach 1944-46 M26 funkcjonował przejświowo jako czołg ciężki. Od lutego 1945r. brał czynny udział w drugiej wojnie światowej; w latach 1950-51 uczestniczył w wojnie w Korei. | |
M26 Pershing usa Czołgi średnie 8 |
Krótki opis: Średni czołg z wieżą oscylacyjną i automatycznym mechanizmem ładującym. Opracowany na bazie eksperymentalnego czołgu średniego T42 w połowie lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Pojazd nigdy nie trafił do produkcji seryjnej. | |
T69 usa Czołgi średnie 8 |
Krótki opis: Projekt czołgu średniego zaproponowany przez firmę Škoda jako część rozwijanej w Czechosłowacji koncepcji pojazdu ogólnego przeznaczenia. Nie wyprodukowano żadnych prototypów. | |
TVP VTU Koncept czechosłowacja Czołgi średnie 8 |
Krótki opis: P.44 Pantera był jednym z wariantów włoskiego czołgu średniego rozwijanego w czasie IIWŚ. Istniał tylko na papierze. | |
P.44 Pantera włochy Czołgi średnie 8 |
Krótki opis: Jeden z pierwszych japońskich czołgów pierwszych lat powojennych został zaprojektowany na bazie pojazdów amerykańskich, po uwzględnieniu specyfiki terenu w Japonii, parametrów sieci kolejowej oraz mniejszej postury japońskich czołgistów. Ten wariant prototypu odznaczał się skróconym podwoziem i podniesionym kadłubem. Zbudowano jego dwa prototypy. | |
STA-2 japonia Czołgi średnie 8 |
Krótki opis: Pierwszy z serii amerykańskich projektów z lat 1942–1943 czołgów średnich mających zastąpić Shermana M4. Pierwszy prototyp wyprodukowano w maju 1943 roku, a testy trwały do 1944 roku. Pojazdu nie zatwierdzono do produkcji masowej, ale na bazie tego czołgu stworzono kolejne prototypy: T22 i T23. One z kolei posłużyły za bazę dla T25 i T26. Ostatecznie, na ich bazie powstał M26 Pershing, który wszedł do służby. | |
T20 usa Czołgi średnie 7 |
Krótki opis: Na początku 1945 roku wyprodukowano jeden prototyp. Pojazd przeszedł próby i został zatwierdzony do służby. Jednakże Japonia została pokonana przed rozpoczęciem produkcji seryjnej. Po kapitulacji prototyp został skonfiskowany przez amerykańskie władze okupacyjne i przesłany do Stanów Zjednoczonych. | |
Type 5 Chi-Ri japonia Czołgi średnie 7 |
Krótki opis: Rozwojowa wersja radzieckiego czołgu T-34-85 zaproponowana w kwietniu 1954 roku. Czechosłowacki wariant pojazdu miał otrzymać 100 mm działo i powiększoną wieżę. Rozpoczęcie produkcji planowano na 1955 rok, ale nigdy nie rozpoczęto prac. | |
Konštrukta T-34/100 czechosłowacja Czołgi średnie 7 |
Krótki opis: W późnych latach czterdziestych XX wieku firma Landsverk rozwinęła serię czołgów przeznaczonych głównie na eksport. Czołg średni Strv Leo był najcięższy w tej serii. Zainteresowała się nim armia, ale nie miał on do zaoferowania żadnych znaczących korzyści nad zagranicznymi odpowiednikami dostępnymi w sprzedaży. W końcu armia zdecydowała się na inny projekt. | |
Leo szwecja Czołgi średnie 7 |
Krótki opis: P.43 ter to włoski projekt czołgu średniego rozwijanego w połowie lat czterdziestych. Prace przerwano na etapie projektowania. | |
P.43 ter włochy Czołgi średnie 7 |
Krótki opis: Oficjalnie czołg ten został oznaczony jako M4A3(76)W HVSS, ale "Sherman" okazało się łatwiejsze do przyswojenia. Pod koniec sierpnia 1944 roku opracowano nowe zawieszenie dla serii wozów M4. Produkcję seryjną rozpoczęto w marcu 1945 roku i łącznie wyprodukowano 4542 egzemplarze w obu wersjach zawieszenia. | |
M4A3E8 Sherman usa Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: Brytyjska wersja amerykańskiego czołgu M4 Sherman, stworzona na początku roku 1944 roku. Posiadała mocniejsze niż w wersji amerykańskiej, siedemnastofuntowe działo, inne rozmieszczenie radiostacji i składu amunicji, zrezygnowano w nim z tylnego działka i zniesiono pozycję pomocnika kierowcy. W latach 1944-45 wybudowano między 2100 a 2300 sztuk tego pojazdu w różnych wariantach. | |
Sherman Firefly anglia Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: Czołg średni Type 4 Chi-To został opracowany w 1943 roku w oparciu o podwozie czołgu Chi-Nu. Miał zastąpić czołg Chi-Ha. Jednakże nie uruchomiono produkcji seryjnej ze względu na braki w częściach i niedobór materiałów. Wyprodukowano łącznie sześć podwozi i zbudowano na nich tylko dwa czołgi. | |
Type 4 Chi-To japonia Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: Ten pojazd został zaprojektowany dla Armii Niemieckiej jako kolejne stadium czołgu średniego T-24 w 1942 roku. Projekt uznano za przestarzały. Nie wyprodukowano żadnych prototypów. | |
Škoda T 25 czechosłowacja Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: ZSRR wyeksportował do Chin ok. 1800 wozów T-34-76 i T-34-85. W roku 1954 rząd chiński zdecydował o rozpoczęciu własnej produkcji T-34-85 począwszy od roku 1958 - nowy pojazd oznaczono jako Type 58. Produkcji jednakże nigdy nie rozpoczęto, a siły pancerne Chin musiały bazować na modyfikowanych wersjach T-34. | |
Type 58 chiny Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: Firma Porsche zaproponowała koncepcję nowego pojazdu w 1939 roku. 5 marca 1941 roku, po licznych zatwierdzeniach, firma przygotowała projekty, a w lipcu 1941 wyprodukowała prototyp ze stali niestopowej. Kadłub i podwozie (z wyposażeniem odczepianym do okopywania) przeszły próby wydajnościowe. Wyprodukowano jeden drewniany prototyp wieży i jeden drewniany prototyp kadłuba. W 1942 roku projekt porzucono na korzyść nowych czołgów ciężkich. | |
VK 30.01 (P) niemcy Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: Wariant czołgu Pz.Kpfw. V Panther Ausf. G, najliczniej produkowanej wersji niemieckiego czołgu Panther. Dwa niemieckie czołgi Panther Ausf. G zostały zdobyte przez polskie oddziały podczas Powstania Warszawskiego 2 sierpnia 1944 roku. Powstańcy namalowali na pojazdach barwy narodowe i różne emblematy, co ma odzwierciedlenie w grze. Jeden z czołgów został przezwany „Pudel” i był używany w walkach w mieście. | |
Pudel polska Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: W połowie 1939 roku Edward Habich zaprojektował kilka pojazdów, uwzględniając doświadczenia niemieckich i radzieckich inżynierów. Jeden z tych projektów miał zawieszenie Hortsmanna, 60-milimetrowy pochyły pancerz, małą niemiecką wieżę i działo o wysokiej penetracji i małym odrzucie. W ten sposób Habich zaprojektował pojazd łączący cechy niemieckiego czołgu średniego Pz.Kpfw.IV i radzieckiego czołgu średniego T-34. Prace przerwano po ataku na Polskę w 1939 roku. | |
40TP Habicha polska Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: P.43 bis jest jedną z wersji włoskiego czołgu średniego rozwijanego w połowie lat czterdziestych. W nowym pojeździe planowano umieścić 90-mm działo. Czołg miał w zamierzeniu z powodzeniem stawić czoła istniejącym pojazdom. | |
P.43 bis włochy Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: Ostateczna wersja czołgu T-34 z 1943 roku. Wprowadzenie nowej, trzyosobowej wieży pozwoliło na instalację mocniejszego działa kal. 85 mm. Ta innowacja znacząco podniosła skuteczność bojową czołgu w porównaniu do jego poprzednika, T-34-76. Wyprodukowano łącznie 35 000 pojazdów tego typu w różnych wariantach. Niektóre z nich pełnią służbę w kilku krajach aż do dziś. | |
T-34-85 zsrr Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: We wczesnych latach pięćdziesiątych XX wieku do służby w szwedzkiej armii wszedł czołg średni Centurion, ale potrzebny był pojazd lżejszy i o lepszej manewrowości. Zdecydowano się na modernizację starych pojazdów Strv m/42 poprzez wyposażenie ich w nowe wieże i uzbrojenie. Czołg otrzymał nową nazwę, Strv 74. Od 1957 do 1960 roku wyprodukowano łącznie 225 pojazdów. Szwedzka armia używała pojazdów aż do końca 1984 roku. | |
Strv 74 szwecja Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: Czołg Thunderbolt VII dowodzony przez podpułkownika Creightona Abramsa, dowódcy 37. batalionu czołgów (a potem generała i głównodowodzącego armii amerykańskiej) Pojazd był po prostu czołgiem M4A3E8 Sherman wyposażonym w dodatkowy pancerz montowany w polu. | |
M4A3E8 Thunderbolt VII usa Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: Pz IV w wariancie G był produkowany od maja 1942r. W kwietniu 1943 rozpoczęto prace nad wariantem H - ostatecznie najliczniej produkowaną wersją Pz IV. Ausf. H miał to samo ulepszone działo co Ausf. G i posiadał pojedynczą płytę czołową o grubości 80mm zamiast rozwiązania wielowarstwowego. Nowy układ przeniesienia napędu minimalnie zmniejszył prędkość pojazdu, ale był bardziej niezawodny. Czołgi w tym wariancie wyposażano również w ekrany siatkowe o grubości 5-8mm na kadłubie i bokach wieży. W sumie wyprodukowano 3774 sztuki Ausf. H. | |
Pz.Kpfw. IV Ausf. H niemcy Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: | |
usa Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Spośród 1,800 czołgów T-34 dostarczonych Chinom przez ZSRR na początku lat 50, była tam grupa T-34-76. Po odbyciu służby w ChALW, prawie wszystkie zostały wysłane do Korei Północnej. Kolejne ulepszenia, m.in. nowy silnik i zmodernizowane zawieszenie, wprowadzone przez Chińczyków, znacznie wpłynęły na przydatność tych czołgów. | |
Type T-34 chiny Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Czołg średni Type 3 Chi-Nu Kai jest połączeniem zawieszenia i wieży z Type 3 Chi-Nu oraz działa z Type 4 Chi-To. Zbudowano tylko jeden prototyp, który był gotowy do prób w marcu 1945 roku. | |
Type 3 Chi-Nu Kai japonia Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Rozwój tego czołgu średniego (oznaczenie robocze 20/25TP) rozpoczęto w Polsce w styczniu 1937 roku. Komitet do Spraw Uzbrojenia i Sprzętu Ministerstwa Spraw Wojskowych (KSUS) zaproponował dwie wersje tego pojazdu. Druga z nich miała pancerz o grubości 50 mm i ulepszoną jednostkę napędową. Istniał tylko na papierze. | |
25TP KSUST II polska Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Amerykański czołg średni M4A2 był wyposażony w silnik diesla i dostarczany do Wielkiej Brytanii w ramach umowy Lend-Lease, gdzie został ochrzczony jako Sherman III. W ciągu wojny dostarczono do Wielkiej Brytanii 5045 tych czołgów. | |
Sherman III anglia Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Czołg średni Type 3 Chi-Nu jest modyfikacją czołgu Тype 1 Chi-He z nową wieżą i działem. Ten czołg był najpotężniejszym spośród produkowanych seryjnie japońskich czołgów z okresu wojny. Wyprodukowano jednak łącznie tylko 60 pojazdów ze względu na braki części i materiałów. | |
Type 3 Chi-Nu japonia Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Pierwszy model Shermana, który wszedł do produkcji seryjnej. Wyprodukowano łącznie 49234 egzemplarzy tego czołgu. Po raz pierwszy został użyty bojowo w Afryce Północnej. | |
M4 Sherman usa Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Rozwijany dla Wehrmachtu w okupowanej Czechosłowacji w 1941 roku. Projekt odznaczał się pochyłymi płytami pancerza i wzmocnionym uzbrojeniem bazującym na radzieckim Т-34. Projekt uznano za przestarzały. Nie wyprodukowano żadnych prototypów. | |
Škoda T 24 czechosłowacja Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: P.43 jest projektem włoskiego czołgu średniego rozwijanym w połowie lat czterdziestych. Wyprodukowano tylko drewniany prototyp w skali 1:10. | |
P.43 włochy Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Pojazd został opracowany przez zakłady Skody, w ramach programu rozwoju broni pancernej, zainicjowanego przez Heer (wojska lądowe). Istniał tylko na deskach projektantów. | |
Pz.Kpfw. T 25 niemcy Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Ekranowanie T-34 było jednym ze sposobów na poprawienie jakości pancerza czołgów serii T-34. Ten wariant ekranowania został opracowany przez inżynierów 48. Instytutu Badawczego i Fabryki nr 112 pod kierownictwem I. Burcewa. W testach polowych ekranowane burty były w stanie wytrzymać ogień dział przeciwczołgowych kalibru od 37 do 50 mm, ale były przebijane pociskami przeciwpancernymi kal. 88 i 75 mm. Wszystkie wyprodukowane prototypy wysłano na front, gdzie zostały stracone w boju. | |
T-34 shielded zsrr Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Produkcja wariantu J rozpoczęła się w marcu 1941r. Oprócz nowego opancerzenia, pojazdy otrzymały nowe działo 50 mm KwK 38, które okazało się bardzo udaną konstrukcją. 1067 pojazdów otrzymało działo KwK 39, ulepszoną wersję z większą zdolnością penetracji. Próby wykorzystania działa 75 mm (wariant N) uznano za porażkę i najdłuższymi seriami produkcyjnymi były pojazdy w wariantach J, L oraz M (z doskonale radzącymi sobie działami 50 mm). W sumie powstało 5691 pojazdów, z których 1969 wyposażono w działa długolufowe, a 2391 w krótkolufowe działa kal. 50 mm. | |
Pz.Kpfw. III Ausf. J niemcy Czołgi średnie 4 |
Krótki opis: Amerykański czołg średni z czasów II wojny światowej. Pojazd został nazwany na cześć generała wojsk konfederacji z amerykańskiej wojny secesyjnej, Roberta E. Lee. Szeroko znany również pod swoim brytyjskim oznaczeniem—M3 Grant—nadanym na cześć generała Unii, Ulyssessa Granta. M3 powstał w 1940 roku na bazie czołgu M2. Od czerwca 1941 do grudnia 1942 roku był produkowany masowo. Wyprodukowano 6258 egzemplarzy tego pojazdu w różnych wersjach. | |
M3 Lee usa Czołgi średnie 4 |
Krótki opis: Czołg T-28 został opracowany przez Eksperymentalne Biuro Projektowe Maszyn fabryki im. Woroszyłowa. Pojazd wszedł do służby 11 sierpnia 1933r. W sumie między 1933 a 1940 rokiem w fabryce im. Kirowa powstały 503 sztuki. W okresie masowej produkcji T-28 przeszedł wiele zmian projektowych i modyfikacji. Pojazdy wykorzystywano w wojnie z Finlandią w zimie 1939-40 oraz na początku 2 w.św. | |
T-28 zsrr Czołgi średnie 4 |
Krótki opis: Prace konstrukcyjne trwały w latach 1936-1938. W sumie do sierpnia 1943 r. wyprodukowano 2987 egzemplarzy. To jedyny czołg brytyjski, wykorzystywany przez całą II wojnę światową. | |
Matilda anglia Czołgi średnie 4 |
Krótki opis: Prace projektowe nad tym pojazdem rozpoczęto pod koniec 1940 roku, ale ze względu na trudności ze znalezieniem odpowiedniego silnika, pierwszy prototyp powstał dopiero na początku 1942 roku. Produkcję seryjną uruchomiono w 1943 roku w Turynie. Po kapitulacji Włoch jesienią 1943 roku, czołg wszedł do służby pod nazwą Panzerkampfwagen P40 737(i) i był używany przez niemieckie dywizje rezerwowe jako stałe stanowiska ogniowe. Wyprodukowano łącznie 100 tych pojazdów. | |
P26/40 włochy Czołgi średnie 4 |
Krótki opis: Firma Landsverk rozpoczęła prace nad tym pojazdem w 1936 roku. Nowy pojazd zawierał pewne elementy czołgu lekkiego L-60. W 1939 roku projektem zainteresowały się Węgry. Do czasu powstania pierwszego prototypu w 1940 roku, Węgry zdecydowały się na rozwój własnego czołgu średniego w oparciu o czołg Škoda Т-21. Później, niektóre rozwiązania techniczne zastosowano w procesie rozwijania czołgu Strv m/42. | |
Lago szwecja Czołgi średnie 4 |
Krótki opis: V-8-H był wersją rozwojową czołgu średniego PS-II-b i lekkiego czołgu piechoty P-II-b. Pojazd przechodził próby od lata 1937 roku do wiosny 1938 roku. Jesienią 1938 roku przetestowano go ponownie. Po usunięciu wszystkich usterek, czołg wszedł do służby pod nazwą ST vz.39. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej. | |
ST vz. 39 czechosłowacja Czołgi średnie 4 |
Krótki opis: Brytyjski czołg średni zwany także "szesnasto-tonowcem" Vickersa. W latach od 1926 do 1931 wyprodukowano trzy prototypy. Według niektórych źródeł, kolejne trzy czołgi wyprodukowano w 1933 roku, użytkowano je do roku 1938, ale nigdy nie wzięły udziału w walce. | |
Vickers Medium Mk. III anglia Czołgi średnie 3 |
Krótki opis: Z 400 pojazdów, które były na stanie armii francuskiej, część została zdobyta przez Niemców w 1940 roku. Były wykorzystywane do szkolenia i na drugorzędnych odcinkach frontu. | |
Pz.Kpfw. S35 739 (f) niemcy Czołgi średnie 3 |
Krótki opis: Jedyny amerykański czołg średni, który został przyjęty do służby w okresie międzywojennym. Pojazd był wyposażony w działo 37 mm i sześć karabinów maszynowych 7.62 mm, z których cztery były zamontowane na obrotowych jednostkach ogniowych. Dwa nieobrotowe karabiny maszynowe były umieszczone na przodzie kadłuba. Pomimo niezbyt imponujących cech bojowych pojazdu M2A1 stał się kamieniem milowym dla amerykańskiego rozwoju czołgów od czasu wczesnego projektu, dzięki łatwej możliwości zaadaptowania do produkcji seryjnej. W 1940 roku wyprodukowano 94 pojazdy. | |
M2 Medium Tank usa Czołgi średnie 3 |
Krótki opis: Kolejna modyfikacja czołgu D1. Opracowano ją w roku 1934 w zakładach Renault. W latach 1936-1940 wyprodukowano w sumie 100 takich pojazdów. Maszyny kolejnej serii oznaczono jako D2bis. | |
D2 francja Czołgi średnie 3 |
Krótki opis: Włoski czołg średni produkowany od początku 1943 roku. Po kapitulacji Włoch wyprodukowano łącznie 90 pojazdów, z których niektóre zostały skonfiskowane przez Niemców. Później skonstruowano jeszcze 28 pojazdów. Te czołgi były używane przez Niemców w walce z partyzantami w Jugosławii, jak również w batalionach Leonessa i Leoncello Sił Zbrojnych Włoskiej Republiki Socjalnej. | |
M15/42 włochy Czołgi średnie 3 |
Krótki opis: Rozwijany w 1934 roku przez biuro czołgów w dziale ekonomicznym Zjednoczonego Państwowego Zarządu Politycznego. Projekt miał na celu zastąpienie T-28. Działający prototyp zbudowano w 1935 roku w Leningradzie, w Eksperymentalnej Fabryce Kirowa (Fabryka Nr 185), pod kierownictwem inżyniera W. N. Cejna. Pojazd był dostarczony z napędem kołowym i gąsienicowym. Wszedł do służby w lutym 1936 roku, a jego produkcję rozpoczęto w leningradzkiej Fabryce Kirowa. Wyprodukowano tylko kilka pojazdów, zanim zrezygnowano z dalszej produkcji ze względu na skomplikowaną konstrukcję i niesolidne podwozie. | |
T-29 zsrr Czołgi średnie 3 |
Krótki opis: Eksperymentalny czołg średni zaprojektowany w zakładach Krupp. Do roku 1929 wyprodukowano z niepancernej stali dwa prototypy i poddawano je próbom w Związku Radzieckim do 1933 r. Próby te ujawniły wiele wad i pojazdy nigdy nie weszły do służby. Niemniej jednak niemieccy inżynierowie wykorzystali zebrane doświadczenia w późniejszych pracach. | |
Großtraktor - Krupp niemcy Czołgi średnie 3 |
Krótki opis: Brytyjski czołg średni stworzony w oparciu o czołg Vickers Medium Mark I, wytwarzany w latach 1924-1925 w zakładach Vickers. Produkcja seryjna nowego pojazdu trwała od roku 1925 do 1934, powstało około 100 czołgów tego typu. | |
Vickers Medium Mk. II anglia Czołgi średnie 2 |
Krótki opis: Ten pojazd był ulepszoną wersją pojazdu M13/40. Pierwsze czołgi wyprodukowano latem 1941 roku. W przeciwieństwie do M13/40, ten pojazd był wyposażony w mocniejszy silnik i nowe filtry powietrza oraz paliwa, które lepiej sprawdzały się w trudnych warunkach afrykańskiego klimatu. Wyprodukowano łącznie 752 pojazdy. | |
M14/41 włochy Czołgi średnie 2 |
Krótki opis: Opracowany w 1929r. Pierwszy czołg japoński z silnikiem Diesla, służył jako główny czołg sił zbrojnych w początku lat 30 XX wieku. W momencie rozpoczęcia 2 w. św. rozwiązania techniczne w pojeździe były już przestarzałe, lecz mimo to był szeroko wykorzystyway do końca wojny. Pojazdy tego typu po raz ostatni wykorzystano w walce w 1944 roku na Filipinach. | |
Type 89 I-Go/Chi-Ro japonia Czołgi średnie 2 |
Krótki opis: Eksperymentalny czołg średni. Projektowany i testowany od 1930 do 1932 roku. Nie był produkowany seryjnie. | |
T2 Medium Tank usa Czołgi średnie 2 |
Krótki opis: Pierwszy czołg brytyjski z działem zamontowanym w ruchomej wieży. Prace rozpoczęto w roku 1922 w zakładach Vickers. W latach 1923-1925 wyprodukowano kilkadziesiąt egzemplarzy. Czołg użytkowano w latach 1924-1938. | |
Vickers Medium Mk. I anglia Czołgi średnie 1 |
Krótki opis: W czerwcu 1943 roku Adlerwerke otrzymało polecenie opracowania czołgu E 100, jednakże w 1944 rozwój czołgów ciężkich został wstrzymany. Do końca wojny ukończono tylko nadwozie, przechwycone później przez British Army. | |
E 100 niemcy Czołgi ciężkie 10 |
Krótki opis: Projekt ciężkiego czołgu z wieżą oscylacyjną i automatycznym mechanizmem ładującym. Opracowywany od 1951 roku. Do 1957 roku zbudowano eksperymentalne wieże dla armat kalibru 120 mm i 155 mm. Projekt jednak okazał się nieudany i prace nad nim zostały przerwane. | |
T57 Heavy Tank usa Czołgi ciężkie 10 |
Krótki opis: Projekt opracowywało Biuro Projektowe czelabińskiej fabryki Kirowa od grudnia 1943r. W kwietniu 1944r. zbudowano dwa prototypy Object 701, ich testy wymusiły wprowadzenie ulepszoń do projektu. Pod koniec 1944r. i na początku 1945r. poddano testom kolejne dwa prototypy. Rekomendację do służby uzyskał Object 701 No. 5., lecz produkcja została odwołana ze względu na rozpoczęcie montażu IS-3. Po zawieszeniu w 1946r. produkcji IS-3, rozpoczęła się produkcja IS-4 i trwała aż do 1949r. W 1951r. zbudowano łącznie 25 sztuk IS-4M. Później, wszystkie dotychczas zbudowane pojazdy zmodernizowano do poziomu IS-4M. Według różnych źródeł wyprodukowano między 235 a 258 pojazdów, wszystkie rozlokowano na Dalekim Wschodzie. | |
IS-4 zsrr Czołgi ciężkie 10 |
Krótki opis: Prace nad czołgiem rozpoczęto na wiosnę 1945 roku. Prototypy były testowane w 1946 i 1947 roku. Wóz przeszedł pomyślnie serię testów, ale nie został skierowany do seryjnej produkcji. | |
IS-7 zsrr Czołgi ciężkie 10 |
Krótki opis: Pojazd był projektowany od czerwca 1942 do lipca 1944 roku. Stworzono tylko 2 prototypy i zaledwie jeden z nich dysponował uzbrojoną wieżą. | |
Maus niemcy Czołgi ciężkie 10 |
Krótki opis: Projekt czołgu ciężkiego rozwijany w 1956 roku przez Ryszarda Lewandowskiego, który był słuchaczem Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie. Czołg miał ważyć 60 ton i mieć pancerz o grubości 200mm. Prace przerwano na etapie projektowym. | |
60TP Lewandowskiego polska Czołgi ciężkie 10 |
Krótki opis: Opracowany w latach 1956-58 w leningradzkiej Fabryce Kirowa pod kierownictwem Josepha Kotina. Dwa prototypy wyprodukowano i przetestowano w okresie 1959–60. Kadłub i wieżę wyprodukowano, by zbadać ich odporność na ostrzał. Prace wstrzymano w lecie 1960 z powodu niezadawalających postępów przy niektórych systemach i komponentach. Dodatkowo, pojazd nie miał żadnej przewagi nad czołgiem ciężkim Object 770. | |
Object 277 zsrr Czołgi ciężkie 10 |
Krótki opis: Opracowany od roku 1951 przez DEFA, państwowe biuro konstrukcji broni. Do roku 1958 AMX50B otrzymał szereg usprawnień, wliczając odlewany kadłub o niskim profilu, oraz zawieszenie oparte na drążkach skrętnych. Na pojeździe zamontowano także nową wieżę oscylacyjną ze 120-mm działem. Mimo faktu, że silnik Maybacha posiadał moc tylko 1000 koni mechanicznych, specjaliści z niemieckiej firmy Gruppe M szukali rozwiązania, które pozwoliłoby pojazdowi osiągnąć prędkość do 65 km/godz. Zbudowano tylko jeden kompletny prototyp tego wariantu. | |
AMX 50 B francja Czołgi ciężkie 10 |
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się w 1949 roku. Pojazd wszedł do służby jako T-10 w 1953 roku. Dalszy rozwój zaowocował kilkoma usprawnieniami pojazdu, a najliczniej produkowaną wersją był T-10M. Wyprodukowano około 2500 sztuk tego pojazdu. | |
T-10 zsrr Czołgi ciężkie 9 |
Krótki opis: W 1945 roku E 75 był projektowany by zastąpić Tygrysa II jako podstawowy czołg ciężki Panzerwaffe. Istniał jedynie na papierze. | |
E 75 niemcy Czołgi ciężkie 9 |
Krótki opis: Prototyp czołgu AMX 50. Opracowany we wczesnych latach pięćdziesiątych pod wpływem radzieckiego IS-3 i T-10. Posiadał rozbudowane opancerzenie i 120mm działo w wieży oscylacyjnej. | |
AMX 50 120 francja Czołgi ciężkie 9 |
Krótki opis: Dwa prototypy zostały zaprojektowane przez Ferdynanda Porsche. Jeden z nich posiadał wieżę umieszczoną z przodu pojazdu, drugi - z tyłu. Nie wszedł do produkcji seryjnej. | |
VK 45.02 (P) Ausf. B niemcy Czołgi ciężkie 9 |
Krótki opis: Projekt czołgu ciężkiego zaproponowany przez Tadeusza Tyszkiewicza z Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie we wczesnych latach pięćdziesiątych. Nowy pojazd miał w zamierzeniu ważyć do 50 ton. Istniał tylko na papierze. | |
50TP Tyszkiewicza polska Czołgi ciężkie 9 |
Krótki opis: Czołg ten, opracowany w latach 1949-1952, miał stanowić przeciwwagę dla nowych radzieckich czołgów ciężkich. W sumie w latach 1955-1959 wyprodukowano 185 maszyn tego typu. | |
Conqueror anglia Czołgi ciężkie 9 |
Krótki opis: Wariant czołgu ciężkiego zaprojektowanego w 1949 roku. W 1952 roku zaproponowano trzy projekty czołgów ciężkich. EMIL 1952 E2 był drugim wariantem. W zależności od pancerza i zamontowanego silnika, jego waga wynosiła od 34 do 39 ton. Jednakże pod koniec 1952 roku przerwano rozwój wersji E2 na korzyść wersji E3, która miała podobne osiągi, ale ulepszony pancerz. | |
Emil II szwecja Czołgi ciężkie 9 |
Krótki opis: Prototyp tego ciężkiego czołgu, na którego projekt silny wpływ wywarł sowiecki model T-10, powstał we wczesnych latach sześćdziesiątych XX wieku na bazie konstrukcji sowieckich IS-2 i IS-3. Pojazd miał na celu zmodernizowanie sił pancernych Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej . Podczas prób pojawiło się wiele usterek, wobec których prace nad pojazdem zostały wstrzymane w 1964 roku. | |
WZ-111 chiny Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: Masową produkcję pojazdu rozpoczęto w maju 1945 roku. 7 września 1945 roku pojazdy tego typu wzięły udział w paradzie zwycięstwa w Berlinie. Do końca roku 1946 wyprodukowano 1170 pojazdów po czym produkcję przerwano. Od roku 1948 do końca lat 50. pojazdy tego typu wielokrotnie modernizowano. | |
IS-3 zsrr Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: Najciężęj opancerzony czołg wyposażony w najpotężniejsze działo przeciwpancerne. Do minusów konstrukcji należy zaliczyć przeciążone zawieszenie i układ przeniesienia napędu, jak również nadmierną masę. W starciu na dystans, Tiger II posiadał przewagę nad każdym innym pojazdem zarówno w ochronie pancerza jak i w sile działa. Mimo to, ze względu na nadmierną masę pojazdu, relatywnie niską wytrzymałość silnika i układu napędowego oraz małą liczbę zbudowanych pojazdów, Tiger II nie wywarł znacznego wpływu na losy wojny. | |
Tiger II niemcy Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: Ciężki czołg AMX 50 100 był kojenym stadium projektu M4. Pierwszy prototyp zbudowano w 1949r. 55 tonowy pojazd posiadał działo 100mm w osadzone w wieży oscylacyjnej. Prototyp testowano zarówno z silnikiem benzynowym jak i Diesla w latach 1950-52. Pojazd nie wszedł do masowej produkcji ani do służby. | |
AMX 50 100 francja Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęto w kwietniu 1942 roku. Firma Krupp otrzymała zlecenie na konstrukcję wież. Jednakże prototyp nigdy nie został wyprodukowany. Wieże zamontowano na pierwszych egzemplarzach czołgu Tiger II. | |
VK 45.02 (P) Ausf. A niemcy Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: Proponowany plan czołgu ciężkiego, który miał być rozwijany w 1940 roku. Po rozpoczęciu II Wojny Światowej prace przerwano na etapie projektu. | |
53TP Markowskiego polska Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: Kolejny etap rozwoju pojazdów projektowanych przez fimę English Electric w koncepcji „czołg uniwersalny” (FV200). Projekt przerwano na rzecz czołgu A41 (Centurion). Nie zbudowano żadnego prototypu. | |
Caernarvon Action X anglia Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: Wariant ciężkiego czołgu rozwijanego dla szwedzkiej armii w ramach projektu EMIL w latach pięćdziesiątych XX wieku. Na projekt miały wpływ rozwiązania z projektu francuskiego czołgu AMX 13, co jest oczywiste, gdy się spojrzy na projekt wieży. W 1951 roku przygotowano szkic, ale dalszego rozwoju zaniechano na korzyść późniejszych wersji. | |
Emil I szwecja Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: Prace nad tym czołgiem wsparcia piechoty rozpoczęły się w roku 1944. Pierwszy prototyp był gotowy do prób w 1952 r. W sumie wyprodukowano 21 czołgów, ale żaden z nich nie wszedł do służby. Część z tych pojazdów przebudowano później do standardu czołgu ciężkiego Conqueror. | |
Caernarvon anglia Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: W lecie 1942 Prosche otrzymał zamówienie na przełomowy pojazd z potężnym uzbrojeniem i najgrubszym możliwym w tej klasie pancerzem. VK 168 01 był kolejnym etapem rozwoju projektu Mäuschen. Główne różnice polegały na umieszczeniu wieży w przedniej części pojazdu. Istniał tylko na planach. | |
VK 168.01 Mauerbrecher niemcy Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: Francuski czołg ciężki, początkowo znany jako Project 141. Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się zaraz po zakończeniu II WŚ, gdyż Francja potrzebowała nowoczesnego czołgu ciężkiego. Zaistniał tylko na planach. | |
AMX M4 mle. 49 francja Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: Projekt siedemdziesięciotonowego superciężkiego czołgu rozpoczęto 1 listopada 1941 roku. W lutym 1942, przedsiębiorstwo Kruppa przedstawiło zarys projektu VK 70.01, później przemianowanego na Löwe, czyli lew. Powstało kilka projektów, różniących się konfiguracją, uzbrojeniem i opancerzeniem. Mimo to, projekt został zamknięty po decyzji Führera o budowie jeszcze cięższych czołgów. Nie powstał nawet żaden prototyp. | |
Löwe niemcy Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: 26 maja 1941 r. Adolf Hitler zlecił Ferdynandowi Porsche i firmie Henschel opracowanie prototypu nowego czołgu. Prototypy pokazano Führerowi 20 kwietnia 1942 roku. Rozpoczęto produkcję, ale przerwano ją ze względu na złożoność systemów napędowych i kierowniczych czołgu, oraz brak potrzebnej miedzi. Później 90 wyprodukowanych kadłubów zaadaptowano na niszczyciele czołgów Ferdinand. | |
Tiger (P) niemcy Czołgi ciężkie 7 |
Krótki opis: Rozwój tego eksperymentalnego czołgu ciężkiego rozpoczęto w 1944 roku. Prototyp zbudowano w 1947 roku. Pojazd był wyposażony w 105 mm działo T5E1. Stworzono tylko kilka prototypów tego pojazdu, bo po wojnie produkcję seryjną czołgów ciężkich uznano za nieracjonalną. | |
T29 usa Czołgi ciężkie 7 |
Krótki opis: Czołg ciężki IS-1 (IS-85) był gruntowną modernizacją czołgu KV-1. Był wyposażony w działo D-5T kalibru 85 mm. IS-1 wszedł do produkcji seryjnej w październiku 1943 r., ale przerwano ją na początku 1944 r., ponieważ w grudniu 1943 r. rozpozczęła się produkcja seryjna czołgu IS-2 (IS-122). Łącznie wyprodukowano 107 pojazdów tego typu. | |
IS zsrr Czołgi ciężkie 7 |
Krótki opis: Opracowanie konstrukcji czołgu Tiger I rozpoczęto w firmie Henschel w roku 1937. Masowa produkcja ruszyła w 1942 - łącznie wyprodukowano 1354 egzemplarze. Pierwszy raz użyto bojowo tego czołgu pod Leningradem - wozy tego typu jednakże spotkać można było na froncie od Tunezji po Kursk. Mimo przerwania produkcji w lecie 1944 roku, Tiger I używany był w walce do końca wojny. | |
Tiger I niemcy Czołgi ciężkie 7 |
Krótki opis: Prace nad tym ciężkim czołgiem rozpoczęto w roku 1945. W pojeździe wykorzystano kilka pomysłów z czołgu Pz.Kpfw. VI Ausf. B Tiger II. Zaistniał tylko w projektach. Później, AMX M4 (1945) stał się prototypem dla AMX 50 100. | |
AMX M4 mle. 45 francja Czołgi ciężkie 7 |
Krótki opis: Proponowany projekt czołgu ciężkiego. Ten pojazd miał w zamierzeniu być dalszym rozwinięciem czołgu średniego Habicha. Kadłub miał być wyposażony w grubsze płyty pancerza. Projekt obejmował również wyposażenie czołgu w mocniejsze działo. Ale prototypu nigdy nie skonstruowano. | |
45TP Habicha polska Czołgi ciężkie 7 |
Krótki opis: Sowieckie czołgi IS-2 eksportowano do Chin na początku lat pięćdziesiątych zeszłego wieku, a używano ich podczas wojny w Korei w latach 1950-1953. Według amerykańskich danych wywiadowczych, co najmniej cztery chińskie kompanie pancerne stacjonujące w Korei dysponowały tymi maszynami, po pięć sztuk w każdej z nich. IS-2 pozostawał w linii do końca lat 50. Jego produkcja została przerwana z powodu braku części i uruchomienia projektu Type 59. Chiny podarowały niektóre z czołgów IS-2 Wietnamowi, gdzie wzięły udział w końcowej fazie pierwszej wojny indochińskiej w latach 1946-1954. | |
IS-2 chiny Czołgi ciężkie 7 |
Krótki opis: Kolejny etap rozwoju O-I o ulepszonym dziale przeciwczołgowym. Plan dowództwa zakładał ulepszenie wcześniejszych modeli i osiągnięcie lepszych parametrów pancerza. Zaistniał tylko w planach. Nie ukończono żadnego prototypu i pojazd nie wszedł do służby. | |
O-Ni japonia Czołgi ciężkie 7 |
Krótki opis: Ten pojazd, zaprojektowany na bazie czołgu ciężkiego KV, początkowo niewiele różnił się od modelu produkowanego seryjnie. Testy polowe przeszedł w styczniu i lutym 1941 roku. Ostatecznie w projekcie dokonano kilku istotnych zmian, znacznie zwiększając osiągi bojowe tego pojazdu. Do 22 lipca 1941 roku ukończono rozwój podwozia i silnika. Według niektórych źródeł jesienią 1941 roku pojazd wyposażono w seryjną wieżę KV i wysłano na front. | |
KV-3 zsrr Czołgi ciężkie 7 |
Krótki opis: Zbudowany w 1944, IS-2 (IS-122) był modyfikacją IS-1. Posiadał prosty, lity przedni pancerz. Elitarne radzieckie gwardyjskie regimenty ciężkich czołgów wykorzystywały IS-2 do szturmów na twierdze miast w Budapeszcie, Wrocławiu i Berlinie. W celu ułatwienia innym radzieckim załogom identyfikacji, czołgi te oznaczano grubymi, białymi pasami. Ten pojazd, czołg 7 Niezależnej Brygady Ciężkich Czołgów, stał się sławny dzięki zdjęciu na tle Bramy Brandenburskiej w samym sercu Berlina. | |
IS-2 zsrr Czołgi ciężkie 7 |
Krótki opis: Ciężki czołg szturmowy. Opracowany w styczniu 1940 roku na bazie KV-1, w latach 1940-1941 wyprodukowany w liczbie 334 egz. Czołgi KV-2 trafiły na pole bitwy w 1941 roku i większość z nich została zniszczona przed nadejściem zimy. | |
KV-2 zsrr Czołgi ciężkie 6 |
Krótki opis: Stworzony z myślą o wojnie okopowej. Początkowo uzbrojenie tego pojazdu miało znajdować się w przedniej części kadłuba i w bocznych sponsonach. Jednak później zrezygnowano ze sponsonów i postanowiono zainstalować wieżę. Do roku 1943, kiedy zakończono prace nad TOG 2* i przygotowano go do prób, stał się konstrukcją bardzo przestarzałą. Pojazd nigdy nie wszedł do służby. | |
TOG II* anglia Czołgi ciężkie 6 |
Krótki opis: Zaprojektowany przez biuro projektowe Atelier de Construction de Rueil podczas Drugiej Wojny Światowej. Pojazd bazował na przestarzałym nadwoziu B1 Bis i posiadał nowe i mocne działo. Czołg uważano za nieudany w porównaniu z podobnymi czołgami zagranicznymi. Wyprodukowano ogółem 60 pojazdów. | |
ARL 44 francja Czołgi ciężkie 6 |
Krótki opis: Eksperymentalny niemiecki ciężki czołg drugiej wojny światowej wyprodukowany przez firmę Henshel. Pojazd był efektem dalszego rozwoju projektu VK 30.01 (H) oraz stanowił etap w produkcji modelu Tiger. Ogółem, w 1942 roku wyprodukowano osiem nadwozi i jeden prototyp. W trakcie tworzenia wypróbowywano wiele rozwiązań technicznych. Niektóre z nich przeniesiono do projektów innych niemieckich ciężkich czołgów okresu drugiej wojny światowej. Nadwozia były również wykorzystywane w pancernych pojazdach ewakuacyjnych. | |
VK 36.01 (H) niemcy Czołgi ciężkie 6 |
Krótki opis: Prace nad tym superciężkim czołgiem rozpoczęły się po bitwach nad Chałchin-Goł w 1939r. Pojazd zaprojektowano jako zwrotną jednostkę ogniową o niespotykanych w tym czasie rozmiarach – sam kadłub ważył 100 ton. Wybudowano tylko jeden prototyp ze stali konstrukcyjnej i bez wieży. Próby wstrzymano ze względu na zawodny silnik; pod koniec 1944r. prototyp zezłomowano. W planach czołg miano wyposażyć w 15cm haubicę. | |
O-I japonia Czołgi ciężkie 6 |
Krótki opis: T-150 był kolejnym etapem rozwoju modelu KV-1. Pojazd ważył 50 ton. T-150 trafił do testów w pierwszej połowie 1941 roku, a jego prototyp wziął udział w starciach pod Leningradem. Stał się on później bazą dla zmodyfikowanej wersji czołgu KV-1 ze wzmocnionym pancerzem. | |
T-150 zsrr Czołgi ciężkie 6 |
Krótki opis: Czołg ten znajdował się w fazie projektowej od 1940 do 1942 roku. W okresie od listopada 1942 do lutego 1944 roku wyprodukowano zaledwie 40 egzemplarzy tego pojazdu. M6 nie brał udziału w walkach. | |
M6 usa Czołgi ciężkie 6 |
Krótki opis: Modyfikacja A22 ze wzmocnionym pancerzem. Pierwsze pojazdy tego typu wyprodukowano tuż przed lądowaniem Aliantów w Normandii. Na tym modelu oparto też czołg z miotaczem ognia, któremu nadano przydomek Crocodile. | |
Churchill VII anglia Czołgi ciężkie 6 |
Krótki opis: Prace nad T1E2 rozpoczęto w USA w maju 1940 r. Pojazd został zaprojektowany jako czołg ciężki. Charakteryzował się odlewanym kadłubem i hydromechanicznym przeniesieniem napędu z dwukołowym hydraulicznym konwerterem. Później czołg oznaczono jako M6. Wyprodukowano łącznie 9 pojazdów (w tym 1 eksperymentalny). Czołg nigdy nie uczestniczył w akcji bojowej. | |
T1 Heavy Tank usa Czołgi ciężkie 5 |
Krótki opis: Prace projektowe rozpoczęły się pod koniec 1938 roku. W sierpniu 1939 roku powstał pierwszy prototyp. Maszyna po raz pierwszy sprawdziła się w boju w grudniu 1939 roku, na Linii Mannerheima. Pojazd produkowano seryjnie od marca 1940 roku do sierpnia 1942 roku, w sumie powstało 2769 sztuk. | |
KV-1 zsrr Czołgi ciężkie 5 |
Krótki opis: Prototyp A22 powstał jesienią 1940 roku w firmie Vauxhall Motors. Pojazd ten wszedł do produkcji seryjnej latem 1941 r. Wczesne modyfikacje nie posiadały błotników gąsienic, miały inny wentylator i trzycalową haubicę zainstalowaną w kadłubie. W sumie wyprodukowano 300 czołgów typu Churchill I. | |
Churchill I anglia Czołgi ciężkie 5 |
Krótki opis: Projekt nowego pojazdu został zaproponowany przez inżynierów firmy Baudet-Donon-Rousell w czerwcu 1938 roku. Do dalszych prac jednak nie doszło. | |
BDR G1 B francja Czołgi ciężkie 5 |
Krótki opis: Prace nad tym superciężkim czołgiem rozpoczęły się z inicjatywy pułkownika Iwakuro z japońskiego Ministerstwa Armii. Projekt wykonała firma Mitsubishi, dlatego pojazd był również rozpoznawalny pod nazwą Mi-To. W armii pojazd slużył pod nazwą O-I. Szczegóły projektowe pozostają w znacznej części nieznane. | |
O-I Experimental japonia Czołgi ciężkie 5 |
Krótki opis: Zamówienie na opracowanie tego pojazdu zostało złożone 9 września 1939 r. W czasie jego rozwoju inżynierowie firmy Henschel aktywnie używali elementów projektu D.W. II. Pierwsze dwa prototypy były gotowe w marcu 1942 r.; kolejne dwa zbudowano do października tego samego roku. Podwozia prototypów przeszły próby na poligonie fabryki. Po testach dwa prototypy zamieniono na ciężkie niszczyciele czołgów. Sześć wież wyprodukowanych przez firmę Krupp umieszczono na Wale Atlantyckim. | |
VK 30.01 (H) niemcy Czołgi ciężkie 5 |
Krótki opis: Rozwój KV-220 na bazie czołgu ciężkiego KV rozpoczęto latem 1940 roku. Prototyp zbudowano 5 grudnia. W przeciwieństwie do innych modyfikacji KV, czołg miał wydłużony kadłub, dodatkowy wałek wspierający, wzmocniony pancerz (100 mm) i nową wieżę z działem 85 mm F-30. Jesienią 1941 roku przerwano produkcję KV-1. Pojazd otrzymał seryjnie produkowaną wieżę KV i został wysłany na front. | |
KV-220-2 zsrr Czołgi ciężkie 5 |
Krótki opis: Prace rozpoczęto w roku 1921. Pojazd wszedł do służby w 1934 roku. W fabrykach Renault, FCM, Schneider, FAHM i AMX wyprodukowano łącznie 403 czołgi. Pojazd wielokrotnie ulepszano. Pomimo przestarzałej konfiguracji, w bitwach przeciwko Niemcom w maju i czerwcu 1940 roku zyskał on sobie reputację niepokonanego pojazdu z mocnym pancerzem. | |
B1 francja Czołgi ciężkie 4 |
Krótki opis: Prace nad Type 91, trzywieżowym osiemnastotonowym czołgiem japońskim, rozpoczęły się w 1927 a zakończyły w 1932 roku. Pojazd nie wszedł do masowej produkcji, zbudowano tylko jeden prototyp. | |
Type 91 Heavy japonia Czołgi ciężkie 3 |
Krótki opis: W 1954 roku w Detroit zorganizowano konferencję dotyczącą przyszłości czołgów ciężkich. Poza innymi zaawansowanymi projektami, firma Chrysler Corporation zaproponowała produkcję nowego czołgu na bazie projektu TS-31. Podstawowym założeniem dotyczącym gabarytów maszyny była możliwość odbycia swobodnej jazdy tunelem berneńskim. Rozważano kilka wariantów konstrukcji, ale projekt został anulowany. | |
T110E4 usa Niszczyciele czołgów 10 |
Krótki opis: W 1954 roku w Detroit zorganizowano konferencję dotyczącą przyszłości czołgów ciężkich. Poza innymi zaawansowanymi projektami, firma Chrysler Corporation zaproponowała produkcję nowego czołgu na bazie projektu TS-31. Podstawowym założeniem dotyczącym gabarytów maszyny była możliwość odbycia swobodnej jazdy tunelem berneńskim. Rozważano kilka wariantów konstrukcji, ale projekt został anulowany. | |
T110E3 usa Niszczyciele czołgów 10 |
Krótki opis: Projekt tego niszczyciela czołgów rozpoczęto na początku lat pięćdziesiątych na bazie czołgu Centurion Mk3. Pojazd początkowo wyposażono w zmechanizowany podajnik amunicji, który jednak nie mieścił się w wieży i został później usunięty. Wyprodukowano jeden prototyp i poddano go testom, ale projekt nigdy nie wszedł do masowej produkcji. | |
FV4005 Stage II anglia Niszczyciele czołgów 10 |
Krótki opis: E 100 powstawał jako kadłub do działa samobieżnego, działa przeciwlotniczego oraz niszczyciela czołgów. Jego produkcja nie została nigdy rozpoczęta. | |
Jagdpanzer E 100 niemcy Niszczyciele czołgów 10 |
Krótki opis: Plany ciężkiego działa samobieżnego opartego na pojeździe Mk.II Conqueror ze 183 mm działem i umieszczonymi z tyłu obrotową wieżą i przedziałem bojowym. Pojazd był zaprojektowany do zwalczania radzieckich czołgów ciężkich z dużej odległości (do 1829 metrów) i powinien był przetrwać ogień przeciwnika z dział122 mm z odległości do 500 metrów. Po powstaniu 193 mm rakiet przeciwczołgowych Malkara, które były tańszą i efektywniejszą alternatywą do zwalczania czołgów serii IS, ten pojazd stracił na znaczeniu. Projekt został anulowany wkrótce po powstaniu makiety. | |
FV215b (183) anglia Niszczyciele czołgów 10 |
Krótki opis: Object 730 Version 4 miał być kolejnym projektem działa samobieżnego zbudowanego na bazie czołgu T-10 (Object 730) do 18 grudnia 1952 roku. W tym samym czasie projekt koncepcyjny był oznaczony jako Object 268. Projekt pozwalał na zamontowanie działa w zamkniętej stacjonarnej kabinie umieszczonej z tyłu kadłuba. Projekt przerwano, bo była w nim potrzebna skomplikowana modyfikacja kadłuba Object 730. | |
Object 268 Version 4 zsrr Niszczyciele czołgów 10 |
Krótki opis: Prace nad czołgiem rozpoczęto w 1943 roku. Planowano wyprodukować 25 pojazdów w ciągu roku, lecz zostało wyprodukowano tylko 2 pojazdy testowe. Nie był produkowany seryjnie. Nie brał udziału w walkach. | |
T95 usa Niszczyciele czołgów 9 |
Krótki opis: Prototyp niszczyciela czołgów został zbudowany na bazie średniego czołgu Centurion. Zbudowany do walki przeciw ciężkim czołgom z tego okresu, włączając w to IS-3. | |
FV4004 Conway anglia Niszczyciele czołgów 9 |
Krótki opis: Eksperymentalny czołg ciężki. Ten pojazd był wczesną wersją T29 z ulepszonym uzbrojeniem. W latach 1945-1947 wyprodukowano dwa prototypy, które przeszły próby na poligonie w Aberdeen w 1948 roku. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej ani do służby. | |
T30 usa Niszczyciele czołgów 9 |
Krótki opis: Opracowany od 1942 do 44 roku, ten ciężki niszczyciel czołgów na kadłubie ciężkiego czołgu Tiger II stał się najcięższym pojazdem w produkcji masowej wszechczasów. Według różnych źródeł, wyprodukowano 70-79 tych niszczycieli w latach 1944-45. Służyły w 653 i 512 batalionie Heavy Panzerjäger. | |
Jagdtiger niemcy Niszczyciele czołgów 9 |
Krótki opis: Prace nad ciężkim niszczycielem czołgów opartym na konstrukcji czołgu ciężkiego IS-7 rozpoczęły się w roku 1950. Przygotowano trzy projekty, z których jeden zaowocował pełnowymiarowym, drewnianym prototypem. Jednak dalsze prace zostały zarzucone, ponieważ IS-7 nie wszedł do produkcji seryjnej. | |
Object 263 zsrr Niszczyciele czołgów 9 |
Krótki opis: Kontrakt na produkcję pojazdu bez wieży podpisano z firmą Bofors w 1960 roku. Wyprodukowano łącznie 10 pojazdów „serii zero”. Pojazdy te różniły się od seryjnie produkowanych Strv 103 słabszym pancerzem i silnikiem, jak również pokrywą luku dowódcy. W 1964 roku pojazdy te wykorzystano jako podstawę do produkcji Strv 103A. | |
Strv 103-0 szwecja Niszczyciele czołgów 9 |
Krótki opis: Wczesny prototyp czołgu ciężkiego zaprojektowany do szturmowania fortyfikacji niemieckiej Linii Zygfryda. Istniał tylko jako projekt przygotowany w ramach programu rozwoju pojazdów ciężkich zapoczątkowanego we wrześniu 1943 r. | |
T28 Prototype usa Niszczyciele czołgów 8 |
Krótki opis: Rozbudowana wersja czołgu Cromwell. Nowa wieża i dwudziestofuntowe działo kalibru 83.4mm czyniły z tego czołgu silnego przeciwnika. Według różnych źródeł, między 200 a 442 czołgów Cromwell rozbudowano do nowych standardów Charioteer. | |
Charioteer anglia Niszczyciele czołgów 8 |
Krótki opis: W roku 1945 wzrosło zapotrzebowanie na maszyny typu Jagdtiger, a zaopatrzenie w pasujące działa okazało się niewystarczające. W efekcie, ok. 20 pojazdów zostało wyposażonych w działa 8,8 cm PaK 43 L/71. | |
8,8 cm Pak 43 Jagdtiger niemcy Niszczyciele czołgów 8 |
Krótki opis: W marcu 1944, armia amerykańska zamówiła pięć prototypów ciężkich pojazdów oznaczonych jako T28. Tak powstało działo samobieżne T95. | |
T28 usa Niszczyciele czołgów 8 |
Krótki opis: Rozwijany we wczesnych latach siedemdziesiątych XX wieku przez grupę badawczą UDES oraz firmy Bofors i Hägglunds. W 1972 roku projekt został dostarczony przez firmę Bofors. Później zdecydowano się powrócić do koncepcji z obrotową wieżą i prace kontynuowano w ramach projektu UDES 14. Projekt firmy Bofors pozostał tylko na papierze. | |
UDES 03 szwecja Niszczyciele czołgów 8 |
Krótki opis: Pojazd stworzony na podwoziu "Tygrysa" konstrukcji Ferdynanda Porsche. Łącznie w kwietniu i maju 1943 r. wyprodukowano 90 pojazdów, które po raz pierwszy zostały użyte podczas bitwy na Łuku Kurskim (operacja "Cytadela"). | |
Ferdinand niemcy Niszczyciele czołgów 8 |
Krótki opis: W 1944 roku biuro projektowe Uralmaszu opracowało wersję SU-101 z działem D-10S oraz SU-102 z działem D-25S. Oba pojazdy oznaczono jako Uralmasz-1. Pojazdy nie były produkowane seryjnie i nie weszły do służby liniowej. | |
SU-101 zsrr Niszczyciele czołgów 8 |
Krótki opis: | |
niemcy Niszczyciele czołgów 8 |
Krótki opis: Prace nad tą maszyną rozpoczęto w czerwcu 1944 roku w biurze projektowym Uralmasz. Pojazd został oparty na podwoziu T-44 i miał standardową konfigurację - z przedziałem bojowym umieszczonym w przedniej części kadłuba. W październiku Ludowy Komisariat Przemysłu Czołgowego zaopiniował projekt SU-122-44 i w grudniu prace projektowe zostały zakończone. Jednak większą aprobatę uzyskała wersja SU-100-M-2 z przedziałem bojowym położonym w tylnej części kadłuba. | |
SU-122-44 zsrr Niszczyciele czołgów 7 |
Krótki opis: Niszczyciel czołgów na bazie T23. Prace nad projektem rozpoczęto w 1943 roku, ale przerwano je ponieważ T23 nie wszedł w końcu do służby. Pojazd ten zaistniał więc tylko na papierze. | |
T25/2 usa Niszczyciele czołgów 7 |
Krótki opis: Stworzony w 1942 roku, powstał na bazie rozszerzonego podwozia Cromwella. Niezaprzeczalną zaletą tego pojazdu było jego siedemnastofuntowe działo, będące najsilniejszym brytyjskim działem w owym czasie. Pozwalało ono temu niszczycielowi czołgów skutecznie razić wroga na odległość do 1000 metrów. Problemem był dość wysoki profil i przeciążone podwozie. Zbudowano około 200 sztuk. | |
Challenger anglia Niszczyciele czołgów 7 |
Krótki opis: Proponowany projekt niszczyciela czołgów zbudowanego na bazie czołgu średniego T-34-2, który miał objąć innowacje techniczne wzięte z radzieckiego SU-122-54 i dział samobieżnych z okresu II Wojny Światowej. Nie zbudowano prototypów. | |
T-34-2G FT chiny Niszczyciele czołgów 7 |
Krótki opis: Opracowany w Zakładach Przemysłu Ciężkiego na Uralu na bazie maszyny T-34-85. Przedział silnika był umieszczony w przedniej części kadłuba, a przedział bojowy w tylnej, co zapewniało dodatkową ochronę załodze i znacznie zmniejszało grubość pancerza spodniego. Chociaż SU-100M1 nigdy nie był produkowany, był etapem pośrednim pojazdów SU-100 i SU-101, które rzeczywiście zaistniały. | |
SU-100M1 zsrr Niszczyciele czołgów 7 |
Krótki opis: Projekt pojazdu firmy Bofors. Rozwijany w latach 1965-1966 jako część konkursu rozpisanego w ramach poszukiwania czołgu lekkiego przez Szwedzkie Ministerstwo Obrony. Ten lekko opancerzony pojazd miał na celu połączenie wysokiej prędkości, manewrowości i mocnego działa, co zapewniłoby mu na polu bitwy skuteczność przeciwko nowoczesnym czołgom i oddziałom wsparcia. Projekt był gotowy w styczniu 1966 roku. Zaplanowano wtedy dalsze prace, ale nie zbudowano prototypu. | |
Ikv 90 Typ B szwecja Niszczyciele czołgów 7 |
Krótki opis: Prace nad tym ciężkim czołgiem przełamującym rozpoczęły się we wrześniu 1943 roku. W planie było wykorzystanie w nim pewnych części modelu M6, jak również elektromechanicznej skrzyni biegów i 100 mm działa z T5 montowanego w wieży o ograniczonym zakresie obrotu i 203 mm pancerzu. Pojazd miał w zamierzeniu szturmować niemieckie fortyfikacje "Linii Zygfryda" (nazywanej przez Niemców "Westwall"). Amerykańskie siły lądowe odrzuciły ten projekt w fazie planowania. Czołg został później zmodyfikowany, co zaowocowało stworzeniem ciężkiego czołgu przełamującego T95. | |
T28 Concept usa Niszczyciele czołgów 7 |
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się w 1942 roku. W kwietniu 1943 roku firma General Motors wyprodukowała pierwsze prototypy. To jeden z niewielu amerykańskich niszczycieli czołgów, dla którego skonstruowano kadłub, nie korzystając z wzorów już istniejących czołgów. Hellcat stał się jednym z najszybszych pojazdów pancernych swojego typu, wyprodukowanych podczas drugiej wojny światowej. Od lipca 1943 roku do października 1944 roku z taśm produkcyjnych zjechało w sumie 2507 egzemplarzy. | |
M18 Hellcat usa Niszczyciele czołgów 6 |
Krótki opis: Projekt niszczyciela czołgów opartego na czołgu Type 62 znanego również jako WZ-131. Pojazd zaprojektowano w 1963 roku. Podobnie jak pojazd podstawowy, ten niszczyciel czołgów był zaprojektowany do walki w górzystych i bagnistych terenach Południowych Chin połączonych wieloma mostami. Brak informacji o jakichkolwiek wyprodukowanych prototypach. | |
WZ-131G FT chiny Niszczyciele czołgów 6 |
Krótki opis: Pojazd ten powstał na bazie czołgu Churchill. Przedział bojowy wraz z trzycalowym działem umieszczony był w przedniej części kadłuba. Pierwotne zamówienie na 100 egzemplarzy zredukowano później do 24. W sumie w latach 1941-1942 powstało 50 takich maszyn. Nigdy jednak nie weszły do czynnej służby. | |
Churchill Gun Carrier anglia Niszczyciele czołgów 6 |
Krótki opis: W połowie lat sześćdziesiątych XX wieku Szwedzkie Ministerstwo Obrony określiło zapotrzebowanie na nowy czołg lekki. Lekko opancerzony pojazd powinien był łączyć dużą prędkość i manewrowość z mocnym uzbrojeniem zdolnym do stawienia czoła nowoczesnym czołgom i zapewnienia wsparcia ogniowego piechocie. Landsverk zaproponowało kilka projektów zarówno z obrotowymi wieżami, jak i działem montowanym w nieruchomej strukturze. W istocie były one niszczycielami czołgów. Rozwój projektu porzucono w fazie rozrysowywania i modelowania. | |
Ikv 65 Alt II szwecja Niszczyciele czołgów 6 |
Krótki opis: Ten projekt pojazdu używającego zawieszenia czołgu lekkiego T24 zaproponowano w lipcu 1943 roku. Pojazd miał być wyposażony w działo 90 mm z niszczyciela czołgów M36. Siły zbrojne USA zażyczyły sobie zakończenia prób i udoskonalenia zawieszenia przed przerobieniem pojazdu na niszczyciel czołgów, ale program przerwano w sierpniu 1943 roku pomimo udanych prób, które przeszedł czołg T24. Nie zbudowano żadnych prototypów. | |
T78 usa Niszczyciele czołgów 6 |
Krótki opis: Amerykański niszczyciel czołgów, który doczekał się największej liczby wyprodukowanych egzemplarzy. Od września 1942 do stycznia 1943 roku z taśmy zeszło 6406 pojazdów. Ponad jedna trzecia niszczycieli Wolverine została przekazana wojskom alianckim w Europie w ramach tzw. Lend-Lease Act. | |
M10 Wolverine usa Niszczyciele czołgów 5 |
Krótki opis: W 1956 roku rozpoczęto produkcję zmodernizowanej wersji działa samobieżnego Ikv 102, oznaczonego Ikv 103. Te pojazdy zaprojektowano w celu wspierania ogniem piechoty. Wyprodukowano łącznie około 80 pojazdów, które pozostały w służbie do wczesnych lat osiemdziesiątych XX wieku. | |
Ikv 103 szwecja Niszczyciele czołgów 5 |
Krótki opis: Skonstruowany na bazie czołgu T-34 i działa ofensywnego SU-122. W produkcji od sierpnia 1943 do października 1944 roku. 85mm działo D-5S umożliwiało SU-85 prowadzenie skutecznego ognia przeciwko średnim czołgom z odległości ponad 1000 metrów, a na mniejszych dystansach przebijało przedni pancerz czołgów ciężkich. | |
SU-85 zsrr Niszczyciele czołgów 5 |
Krótki opis: Projekt niszczyciela czołgów opartego na radzieckim ciągniku artyleryjskim AT-T, eksportowany do wielu krajów i wielokrotnie kopiowany. Pojazd posłużył za podstawę do rozwoju szerokiego wachlarza pojazdów inżynieryjnych i transportowych. Planowano użyć ciągnika jako podstawy do rozwoju pojazdów bojowych, ale nigdy nie wprowadzono tych planów w życie. | |
60G FT chiny Niszczyciele czołgów 5 |
Krótki opis: W lutym 1943 roku, za namową ministerstwa zbrojeń, firma Krupp rozpoczęła testy nowego pojazdu o konstrukcji opartej na unowocześnionym Stug III, ale z zawieszeniem z czołgów Pz.Kpfw. IV H oraz J. Pierwsze pojazdy wyprodukowano do grudnia 1943 roku. Od stycznia 1944 roku, po wycofaniu Pz IV z produkcji, firma Krupp skoncentrowała się na produkcji nowych pojazdów. Wyprodukowano łącznie 1108 pojazdów, a dalsze 31 zaadaptowano z już istniejących czołgów. | |
StuG IV niemcy Niszczyciele czołgów 5 |
Krótki opis: W 1943 roku Wehrmacht miał duże braki pod względem niszczycieli czołgów StuG III, bo połączone naloty USA i Wielkiej Brytanii spowodowały duże uszkodzenia fabryki firmy Alkett, która produkowała te pojazdy. W grudniu 1943 roku podjęto decyzję o użyciu możliwości fabryki BMM w Pradze do rozpoczęcia produkcji niszczycieli czołgów. W nowym pojeździe użyto w dużym stopniu części czołgu Pz.Kpfw. 38(t). Pierwsze prototypy powstały w marcu 1944 roku. Do maja 1945 roku powstało ponad 2800 pojazdów. | |
Jagdpanzer 38(t) Hetzer niemcy Niszczyciele czołgów 4 |
Krótki opis: Eksperymentalny niszczyciel czołgów zaprojektowany na bazie M3 wiosną 1942 roku. Nigdy nie wszedł do produkcji masowej. | |
T40 usa Niszczyciele czołgów 4 |
Krótki opis: Niszczyciel czołgów stworzony na bazie podwozia czołgu Pz.Kpfw. 38 (t). Wyposażony w działo typu Pak 40 lub Pak 36(r) montowane w kabinie z odsłoniętym tyłem i szczytem. Pojazd wszedł do użytku pod koniec 1942 roku. Jego produkcja seryjna trwała do połowy 1944 roku, a niszczyciele czołgów tego typu były wykorzystywane aż do końca wojny. | |
Marder 38T niemcy Niszczyciele czołgów 4 |
Krótki opis: Szwedzkie samobieżne działo szturmowe. Pojazd był rozwijany w latach 1941–1944. W marcu 1944 roku firma Scania-Vabis otrzymała zamówienie na 36 pojazdów. Pierwsze 18 z nich było przezbrojonymi pojazdami Strv m/41 SII. Początkowo te działa samobieżne wyposażono w armaty 75-mm, ale w marcu 1946 roku we wszystkich pojazdach zamontowano armaty 105-mm. Wyprodukowano łącznie 36 dział samobieżnych, które pozostały w służbie do 1973 roku. | |
Sav m/43 szwecja Niszczyciele czołgów 4 |
Krótki opis: W kwietniu i maju 1943 roku przeszedł próby niszczyciel czołgów SU-85B zaprojektowany przez Fabrykę Samochodów imienia Gorkiego. Pojazd był wersją rozwojową pojazdu SU-85A i był wyposażony w działo artyleryjskie LB-2, 160-konny silnik oraz podwozie SU-76M. Przeprojektowano kabinę, koła jezdne oraz zestawy części zamiennych. Zbudowano tylko jeden prototyp. | |
SU-85B zsrr Niszczyciele czołgów 4 |
Krótki opis: Proponowana modyfikacja radzieckiego niszczyciela czołgów SU-76M. We wczesnych latach pięćdziesiątych około 90 sztuk SU-76M zostało wyeksportowanych do Chińskiej Demokratycznej Republiki Ludowej, gdzie zbadali je eksperci. Nie zbudowano żadnych prototypów. | |
SU-76G FT chiny Niszczyciele czołgów 4 |
Krótki opis: Ten lekki niszczyciel czołgów został opracowany na początku 1942r. na bazie kadłuba przestarzałego, lecz produkowanego masowo Pz.Kpfw. II i wyposażony w potężne działo. Pojazd był szeroko wykorzystywany na Froncie Wschodnim; od 1944 walczył również we Włoszech i na Froncie Zachodnim. Pozostał w służbie do końca wojny. | |
Marder II niemcy Niszczyciele czołgów 3 |
Krótki opis: W 1943 roku dziesięć pojazdów FCM 36, przejętych przez Niemców, przekwalifikowano na niszczyciele czołgów. Pojazdy te walczyły we Francji w ramach Verstärkte Schnelle Brigade West. | |
FCM 36 Pak 40 francja Niszczyciele czołgów 3 |
Krótki opis: Lekki pojazd z działem 76mm, najpowszechniej produkowane radzieckie działo samobieżne. Pomimo słabego pancerza i uzbrojenia, był wykorzystywany jako wóz wsparcia piechoty i kawalerii. | |
SU-76M zsrr Niszczyciele czołgów 3 |
Krótki opis: W 1943 roku Narodowa Armia Rewolucyjna Kuomintangu otrzymała 48 lekkich czołgów M3A3 i M5A1 w ramach amerykańskiego programu Lend-Lease. Niektóre pojazdy zostały przejęte przez Ludową Armię Wyzwolenia. Po zakończeniu wojny domowej zdecydowano o zwiększeniu siły ognia tych czołgów. Planowano zamontowanie radzieckich dział przeciwczołgowych, ale ze po rozpoczęciu eksportu radzieckich czołgów T-34-85 problem modernizacji przedawnił się. Nie zbudowano żadnych prototypów. | |
M3G FT chiny Niszczyciele czołgów 3 |
Krótki opis: Program zamontowania 3-calowego działa samobieżnego na podwoziu M3A3 Stuart rozpoczęto we wrześniu 1942 roku. Próby na poligonie w Aberdeen w listopadzie wykazały, że dzało było za ciężkie dla podwozia czołgu lekkiego. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej. | |
T56 GMC usa Niszczyciele czołgów 3 |
Krótki opis: Lekkie działo samobieżne do wsparcia piechoty i czołgów. Rozwijane w 1938 roku na podwoziu M1A3. Zbudowano tylko jeden prototyp. Testy wykazały szereg problemów technicznych i funkcjonalnych, a pojazd nigdy nie wszedł do służby. | |
T3 HMC usa Niszczyciele czołgów 2 |
Krótki opis: ZSRR eksportował czołgi T-26 do Chin w późnych latach trzydziestych. Tam wchodziły one do służby w 200. Dywizji Zmechanizowanej Narodowej Rewolucyjnej Armii Kuomintangu (Chiny). Podczas wojny domowej w latach 1946–50, pewna liczba pojazdów została przejęta przez Ludową Armię Wyzwolenia na wschodzie Chin w 1949 roku. w 1950 roku użyto ich jako podstawy do stworzenia przynajmniej dwóch wersji niszczycieli czołgów. | |
T-26G FT chiny Niszczyciele czołgów 2 |
Krótki opis: Niszczyciel czołgów AT-1 oparty na czołgu lekkim T-26 był rozwijany przez biuro konstrukcyjne Dział Mechaniczny Projektów Eksperymentalnych Fabryki nr 185 w Leningradzie w latach 1935 i 1936. Pojazd był zaprojektowany do zwalczania czołgów. Zbudowano dwa prototypy wyposażone w działa PS-3 kalibru 76.2 mm. Przeszły one próby do 1936 roku. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej. | |
AT-1 zsrr Niszczyciele czołgów 2 |
Krótki opis: Rozwój działa samobieżnego opartego na podwoziu czołgu Pz.Kpfw. VIB Tiger II rozpoczął się w 1942 r. Projekt miał na celu stworzenie wspólnej samobieżnej lawety dla działa Kanone 72 kalibru 17 cm oraz haubicy Mörser 18/1 kalibru 21 cm. Koncept tego działa samobieżnego pozwalał na użycie systemów artyleryjskich zarówno z lawety, jak i z ziemi. Prace nad stworzeniem eksperymentalnego prototypu rozpoczęto w 1945 r. | |
G.W. Tiger niemcy Działa samobieżne 9 |
Krótki opis: Działo samobieżne na zmodyfikowanym podwoziu czołgu średniego M47. Prototyp wyprodukowano w 1952 roku, a cztery lata później pojazd wszedł do służby w dwóch wersjach: M55 dla armii i M53 dla piechoty morskiej. | |
M53/M55 usa Działa samobieżne 9 |
Krótki opis: Stworzony na bazie ciężkiego działa "Long Tom" M43 został najpotężniejszym działem samobieżnym aliantów. M40 brał udział w walkach o Kolonię. Pojazdy tego typu były używane także w wojnie koreańskiej. | |
M40/M43 usa Działa samobieżne 8 |
Krótki opis: Zaprojektowany w latach 1943-1944 w firmie Krupp. Stworzono tylko model pojazdu, prototyp nie był wyprodukowany. | |
G.W. Panther niemcy Działa samobieżne 7 |
Krótki opis: Powstało w Rock Island Arsenal. Wyprodukowano 100 egzemplarzy tego pojazdu, który otrzymał od amerykańskich żołnierzy przydomek „King Kong”. M12 odegrało ważną rolę w czasie zmagań na Linii Zygfryda. | |
M12 usa Działa samobieżne 7 |
Krótki opis: Jesienią 1942 roku firma Alkett rozpoczęła prace nad nowym działem samobieżnym o kalibrze 150mm. By przyspieszyć produkcję pojazdu, zaplanowano użycie dostępnych części z Pz. III i Pz. IV. Działo było produkowane na tym samym podwoziu, co niszczyciel ciężkich czołgów Nashorn. W sumie zbudowano 714 tych pojazdów oraz 150 transporterów amunicji, wykorzystujących to samo nadwozie. | |
Hummel niemcy Działa samobieżne 6 |
Krótki opis: Skonstruowany pod koniec lat pięćdziesiątych na podwoziu AMX 13. Pojazd był masowo produkowany aż do końca lat sześćdziesiątych i wciąż jest używany przez Francję, Argentynę, Chile, Ekwador, Maroko i inne państwa. | |
AMX 13 F3 AM francja Działa samobieżne 6 |
Krótki opis: Działo samobieżne skonstruowane na bazie czołgu AMX-B. Prace nad prototypem oraz jego testy trwały od roku 1949. Masową produkcję uruchomiono w roku 1955. | |
AMX 13 105 AM mle. 50 francja Działa samobieżne 5 |
Krótki opis: Działo samobieżne na bazie Lorraine 37L. Prace nad tym pojazdem rozpoczęto tuż przed wybuchem II wojny światowej, ale nigdy nie wykroczyły one poza fazę projektową. | |
Lorraine 39L AM francja Działa samobieżne 3 |
Krótki opis: Propozycja zamontowania działa 76,2 mm na podwoziu holownika artyleryjskiego Loyd Carrier. Rozwijany od roku 1940 do 1941. Nie powstały żadne prototypy. | |
Loyd Gun Carriage anglia Działa samobieżne 2 |