logo
Data założenia klanu: 19.03.2014 r. | Stan osobowy: Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wgn/clans/info/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&clan_id=500041628): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 49
Status: Offline

WielebnyRaf


Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/account/info/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&account_id=503013395): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 107
Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/account/achievements/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&account_id=503013395): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 691 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 779 Warning: sort() expects parameter 1 to be array, null given in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 802 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 804
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: We wczesnych latach sześćdziesiątych Instytut Naukowy numer 100 rozwijał kilka projektów opartych na pojeździe Object 432. Oprócz załogi pojazd miał przenosić dodatkowy oddział żołnierzy. Istniał tylko na papierze.
LT-432
zsrr
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 7
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Projekt czołgu lekkiego rozwijany przez Gawałowa w fabryce samochodów Gorkiego w 1944 roku. W tym pojeździe użyto kilku krańcowo niecodziennych rozwiązań projektowych – kierowca siedział w przedziale bojowym, a jego urządzenie obserwacyjne było montowane we włazie na górze wieży. Urządzenie było zsynchronizowane ze stanowiskiem kierowcy i obracało się w wieży zgodnie z obrotem siedzenia kierowcy. Projekt zarzucono na etapie rozwojowym.
LTG
zsrr
Czołgi lekkie
7
Rozegrał bitew: 121
Wygrał bitew: 55
Krótki opis: W roku 1946 opracowano projekt bardzo szybkiego czołgu lekkiego. Posłużył on za wzór dla dobrze znanego pojazdu AMX 13. Pojazd nie wyszedł poza fazę projektu.
AMX 12 t
francja
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 114
Wygrał bitew: 59
Krótki opis: Lekki czołg T37 został zaprojektowany przez Detroit-Arsenal pod koniec lat 40. w celu zastąpienia M24 Chaffee. Zamówiono trzy prototypy. Później wprowadzono innowacje techniczne w projekcie czołgów T41 i M41.
T37
usa
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 107
Wygrał bitew: 44
Krótki opis: Propozycja lekkiego pojazdu kołowo-gąsienicowego. Projekt ukończono w lutym 1943 roku. Najbardziej innowacyjnym rozwiązaniem była konstrukcja podwozia. Koła nachodziły na siebie, a napęd był przekazywany na nie wszystkie. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
MT-25
zsrr
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Lżejsza wersja średniego czołgu T20 z przedłużonym podwoziem z M7. Pojazd opracowano w pierwszej połowie 1943 roku. W odróżnieniu od czołgu T20, T21 cechował się słabszym pancerzem i lżejszym uzbrojeniem. Wóz nigdy nie trafił do produkcji seryjnej ani do czynnej służby.
T21
usa
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: T-50 to czołg lekki produkowany w Fabryce Kirowa w Leningradzie. Rozwój nowego czołgu lekkiego mającego zastąpić T-26 rozpoczęto na początku 1940 roku. Jesienią, po przestudiowaniu projektu niemieckiego czołgu średniego Pz.Kpfw. III, przedstawiono wszystkie wymagania techniczne. Projekt pojazdu posiadał wieżyczkę dowódcy z możliwością obserwacji na wszystkie strony, a dowódca przestał wypełniać role celowniczego i ładowniczego. Ostateczne wymagania dopracowano do listopada 1940 roku, a nowy czołg otrzymał oznaczenie T-50. Na początku 1941 roku w Fabryce Kirowa zbudowano jeden prototyp, który przeszedł próby, ale nigdy nie wszedł do służby. Projekt przerwano na korzyść czołgu T-50 rozwijanego w Fabryce numer 174.
T-50-2
zsrr
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 293
Wygrał bitew: 126
Krótki opis: Projektowanie tego czołgu rozpoczęto w 1941 roku. Początkowo był on projektowany jako czołg lekki, ale w miarę, jak model otrzymywał dodatkowy pancerz i uzbrojenie, został przemianowany na czołg średni. Produkcja M7 rozpoczęła się jesienią 1942 roku. Jednak przez to, że M7 był słabszy od seryjnie produkowanego Shermana M4 pod względem wszystkich parametrów oprócz prędkości i wymiarów, zaprzestano produkcji. Wyprodukowano łącznie 7 pojazdów.
M7
usa
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 97
Wygrał bitew: 44
Krótki opis: Stworzony w latach 1957-61 z myślą o dostarczeniu francuskim wojskom powietrzno-desantowym pojazdu przenaszalnego drogą lotniczą a jednocześnie zdolnego do walki z ciężkimi czołgami. Pojazd posiadał 90mm działo i bardzo niską sylwetkę. Dwóch członków załogi umieszczono w wieży, która mogła wykonać pełen obrót, ale tylko gdy czołg nie poruszał się. Planowano również warianty wyposażone w inne działa. Wyprodukowano tylko jeden prototyp i nigdy nie wprowadzono go do czynnej służby.
AMX ELC bis
francja
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 60
Wygrał bitew: 26
Krótki opis: Pojazd ten został opracowany z myślą o zastąpieniu wozu M3 Stuart. M24 wszedł do służby we wrześniu 1943 roku. Był produkowany w zakładach Massey-Harris oraz przez General Motors do lipca 1945 roku - wyprodukowano 4731 egzemplarze.
M24 Chaffee
usa
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 385
Wygrał bitew: 186
Krótki opis: Pierwsze czołgi z serii M5 zostały wyprodukowane w kwietniu 1942, spośród kilku wariantów wybrano model M5A1. Po tym jak zaprojektowany został czołg M24 Chaffee, czołgi M5A1 uznano za przestarzałe i rozpoczęto ich eksport do innych krajów, w tym do Chin. W sumie 100 wozów tego typu zostało dostarczonych armii Kuomintangu. Podczas wojny domowej (1946-1949) wiele z tych maszyn zostało przejętych przez Chińską Armię Ludowo-Wyzwoleńczą.
M5A1 Stuart
chiny
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 84
Wygrał bitew: 41
Krótki opis: Nowy czołg krążowniczy posiadał takie innowacje, jak silnik z przeciwbieżnymi tłokami, czy położone z przodu chłodnice, zaś do jego stworzenia szeroko wykorzystano spawanie. Zamówienie produkcyjne złożono 17 kwietnia 1939 r. W sumie wyprodukowano 1771 czołgów w czterech podstawowych wersjach. Czołgi Covenanter wykorzystywano głównie do celów szkoleniowych w Wielkiej Brytanii od roku 1940 do 1943.
Covenanter
anglia
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 56
Wygrał bitew: 27
Krótki opis: M5 wszedł do produkcji w kwietniu 1942 jako ulepszona wersja pojazdu M3 Stuart Do czerwca 1944 wyprodukowano łącznie 8884 pojazdy w dwóch wariantach. Czołg był wykorzystany na wszystkich frontach.
M5 Stuart
usa
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 45
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Prace nad pojazdem rozpoczęto w marcu 1940 roku. Pierwotnie miał on być wyposażony w napęd kołowo-gąsienicowy. Chociaż twórcom udało się ukończyć projekt, prace nad nim zostały przerwane w lipcu tego samego roku.
AMX 40
francja
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 38
Wygrał bitew: 19
Krótki opis: Rozwijany przez firmę BMM jako nowy lekki czołg zwiadowczy na podwoziu Pz.Kpfw. 38 (t) od lipca 1940 roku. Zamiast nitowania stali zastosowano spawanie. Nowy silnik i ulepszona skrzynia biegów pozwalały osiągnąć prędkość 64km/h. Rozwój przerwano na korzyść czołgu VK 1303. Wyprodukowano pięć prototypów.
Pz.Kpfw. 38 (t) n.A.
niemcy
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 11
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Rozwijany latem i jesienią 1942 roku w Biurze Konstrukcyjnym Fabryki Samochodów imienia Gorkiego pod kierownictwem N. A. Astrowa. Wszedł do służby w grudniu 1942 roku. Wyprodukowano seryjnie 85 pojazdów tego typu.
T-80
zsrr
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 36
Wygrał bitew: 20
Krótki opis: Rozwijany od 1938 do 1941 roku na bazie czołgu M2. Produkowany seryjnie od 1941 roku. Zbudowano ponad 13000 pojazdów w różnych wersjach, od M3 do M3A3, wszystkie dostarczane praktycznie wszystkim narodom alianckim w ramach Lend-Lease. Czołgi M3 zostały oznaczone przez Stuart I przez Brytyjczyków, a wersję M3A1 oznaczyli oni przez Stuart III. Czołgi M3 pierwszy raz weszły do akcji w bitwie pod Sidi Rezegh.
M3 Stuart
usa
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 26
Wygrał bitew: 11
Krótki opis: Maszyna zaprojektowana przez Mitsubishi w latach 1935-1937. Czołg był w produkcji seryjnej w latach 1938-1942, przez ostatnie dwa lata równolegle produkowano również ulepszony czołg Shinhoto Chi-Ha. W sumie powstało 1220 pojazdów obu typów. Czołgi Chi-Ha oraz Shinhoto Chi-Ha były powszechnie wykorzystywane przez japońską armię w Chinach, a po kapitulacji Japonii trafiły do służby zarówno po stronie Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej jak i sił Kuomintangu w wojnie domowej w 1946 roku.
Type 2597 Chi-Ha
chiny
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 25
Wygrał bitew: 14
Krótki opis: Zaprojektowano go w ramach programu mającego na celu poprawienie zwrotności czołgu lekkiego T-26 poprzez zmianę podwozia na kołowo-gąsienicowe. Prototyp zbudowano w 1935 roku. Pojazd wszedł do służby 29 lutego 1936 roku po serii modyfikacji. Przynajmniej 4 pojazdy z partii eksperymentalnej przeszły próby w 1937 roku, ale produkcję przerwano ze względu na awarie skrzyni biegów i wysoki koszt. Wyprodukowane pojazdy były używane podczas Wojny Zimowej oraz II Wojny Światowej.
T-46
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 20
Wygrał bitew: 12
Krótki opis: Rozwijany przez firmę ČKD dla czechosłowackiej armii w 1938 roku. Podczas niemieckiej okupacji pojazd wszedł do służby w Wehrmachcie i był używany w kampaniach w Polsce i we Francji, jak również na Froncie Wschodnim. Czołg walczył na linii frontu do połowy 1942 roku. Wyprodukowano łącznie około 1400 pojazdów w ośmiu wersjach (Ausf. A/B/C/D/E/F/S/G).
Pz.Kpfw. 38 (t)
niemcy
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 19
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Ulepszona modyfikacja czołgu krążowniczego Mk. III. Czołg ten odznaczał się pancerzem wyposażonym w dodatkowe ekrany. Cruiser Mk. IV walczył we Francji w roku 1940 i w początkowym etapie kampanii w Afryce Północnej. Pojazdy tego typu po raz ostatni uczestniczyły w boju zimą 1941-1942 r. W sumie wyprodukowano seryjnie 655 czołgów tego typu.
Cruiser Mk. IV
anglia
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 14
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Najsłynniejszy czołg lekki z czasów II wojny światowej. Łącznie wyprodukowano 13,859 sztuk od 1941 do września 1943. 1576 czołgów (głównie w wersji M3A1) zostały wysłane do ZSSR w ramach programu Lend-Lease.
M3 Light
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 14
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Projekt lekkiego pojazdu, zaproponowany przez porucznika Prowornowa latem 1942 roku. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
LTP
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 12
Wygrał bitew: 7
Krótki opis: Opracowany w roku 1937 przez firmę AMX na bazie wozu Renault R-40. Pojazd ten miał większą wieżę niż porównywalne maszyny i wyposażony został w silnik diesla. W roku 1940 dwa takie wozy były gotowe do testów.
AMX 38
francja
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 11
Wygrał bitew: 7
Krótki opis: Zaprojektowany w październiku i listopadzie 1941 roku w Biurze Konstrukcyjnym Fabryki Samochodów imienia Gorkiego pod kierownictwem N. A. Astrowa czołg wszedł do służby w styczniu 1942 roku i produkowano go seryjnie do października 1943 roku. W sumie z linii montażowych zeszło 8 231 maszyn tego typu. Niektóre z nich wykorzystywano aż do końca wojny.
T-70
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Rozkaz zaprojektowania 15-tonotwego pojazdu gąsienicowego uzbrojonego w działo został wydany w 1935. Pomimo że waga Pz. Kpfw. III Ausf. E, pierwszego seryjnego pojazdu, osiągnęła 19,5 tony, jego konfigurację przyjęto za udaną, a ilość pojazdów z wolna wzrosła do 96. Dalasze wersje stały się nawet bardziej popularne, a PZ. Kpfw. III stał się najliczniej produkowanym pojazdem Wehrmachtu.
Pz.Kpfw. III Ausf. E
niemcy
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Czołg lekki rozwijany przez grupę projektową ČKD w 1938 roku, wszedł do służby w Wehrmachcie pod nazwą Pz.Kpfw. 38 (t). Jest uznawany za najlepszy pojazd czechosłowacki: wyprodukowano łącznie 1400 pojazdów w 8 wersjach.
LT vz. 38
czechosłowacja
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 3
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Wersja czołgu lekkiego 38M Toldi I. Pojazd został tak nazwany na cześć węgierskiego rycerza Miklosa Toldiego. W porównaniu z poprzednimi wersjami, czołg odznaczał się wzmocnionym pancerzem i zwiększoną ilością amunicji. Podczas II Wojny Światowej wyprodukowano około 12 sztuk.
43 M. Toldi III
niemcy
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: W latach 1934-35, biuro projektowe charkowskiej fabryki lokomotyw opracowało modyfikację artyleryjską BT-7. Nowa, eliptyczna wieża została wyposażona w 76.2mm działo CT-28. Dodatkowo, niektóre pojazdy wyposażono w nowe radiostacje. Ogółem wyprodukowano 155 artyleryjskich BT-7. Uczestniczyły w bitwach o Przesmyk Karelski, w Mandżurii i w pierwszym okresie II Wojny Światowej.
BT-7 artillery
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 20
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Prace nad tą maszyną rozpoczęto w 1929 roku. Rok później uruchomiono produkcję seryjną, a do 1935 roku zbudowano 160 takich pojazdów. Podczas kampanii francuskiej w linii znalazły się 152 takie czołgi. Osiemnaście maszyn wpadło w ręce Niemców, którzy wykorzystali je w celach szkoleniowych.
D1
francja
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 20
Wygrał bitew: 11
Krótki opis: Maszyna Pz I Ausf. A była pierwszym niemieckim czołgiem produkowanym masowo. W roku 1935 projekt doczekał się ulepszenia w postaci przedłużenia kadłuba i potężniejszego silnika. Masowa produkcja tej wersji, nazwanej Pz I Ausf. B, zamknęła się liczbą 675 czołgów. Ich standardowe uzbrojenie było słabe, ale niektóre wozy doposażono już na polu bitwy w działka kal. 20 mm.
Pz.Kpfw. I
niemcy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 17
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Prace nad pojazdem bazującym na modelu M2A3 rozpoczęły się w grudniu 1938r. Czołg posiadał nową, dwuosobową wieżę z potężniejszym uzbrojeniem. W sumie od maja 1940 do marca 1941r. wyprodukowano 365 pojazdów. W kwietniu 1942 powstało 10 kolejnych jednostek w celach szkoleniowych. Niektóre pojazdy przekazano Wielkiej Brytani w ramach Lend-Leas'u, inne wcielono do korpusu amerykańskiej piechoty morskiej, gdzie brały udział w działaniach wojennych na Pacyfiku.
M2 Light Tank
usa
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 17
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Pojazd powstał w na bazie czołgów М1931 Christie, zakupionych przez armię brytyjską w roku 1936. Pojazd ten miał być szybkim, lekko opancerzonym czołgiem przełamującym. Zmodyfikowana konstrukcja okazała się dość udaną i stała się podstawą dla innych czołgów krążowniczych. Wyprodukowano 65 pojazdów tego typu. Brały udział w walkach we Francji i Afryce Północnej w latach 1940-1941.
Cruiser Mk. III
anglia
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 17
Wygrał bitew: 12
Krótki opis: Maszyna zaprojektowana w 1928 roku przez J.V. Cardena i V. Loyda. Czołg nigdy nie trafił do służby w Wielkiej Brytanii, był jednak eksportowany do innych krajów, w tym do Chin. W 1937 roku dwadzieścia takich pojazdów walczyło z wojskami japońskimi pod Szanghajem. Sowieckie czołgi T-26 bazujące na Vickersie również trafiały na eksport do Chin, a 82 pojazdy tego typu trafiły do południowych Chin oraz Birmy w latach 1941-1942.
Vickers Mk. E Type B
chiny
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 11
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Czołg wsparcia kawalerii. Opracowany w roku 1934. Produkcję seryjną rozpoczęto w roku 1935, a z taśm montażowych zjechało w sumie 400 takich maszyn. W roku 1938 do produkcji wprowadzono nową wersję oznaczoną jako model H38. Ogółem skonstruowano około 1000 egzemplarzy pojazdów H35/H38/H39.
Hotchkiss H35
francja
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Czołg lekki zbudowany na bazie brytyjskiego czołgu Vickers Mk. E. na początku lat 30. Pojazd przeznaczono do wsparcia piechoty i opracowano w kilku wariantach. Służył również jako baza dla wielu pojazdów specjalnych oraz dział samobieżnych, jednak ich użycie nie było masowe. Od 1931 do 1941 roku wybudowano 9686 pojazdów w różnych wariantach i konfiguracjach.
T-26
zsrr
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 9
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Ten lekki pojazd kołowo-gąsienicowy wyposażony w karabiny maszynowe został zaprojektowany na potrzeby kawalerii USA. Testy pierwszego prototypu rozpoczęły się w kwietniu 1937 roku i trwały do 1939. Model T7 został jednak porzucony na rzecz pojazdów gąsienicowych.
T7 Combat Car
usa
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Opracowany przez Skodę w 1935, służył w armi czechosłowackiej pod nazwą LT vz 35. Podczas okupacji Czechosłowacji przejęte czołgi przemianowano na Pz.Kpfw. 35 (t) i wcielono do Wehrmachtu. Były szeroko wykorzystywane przez Pierwszą Lekką Dywizję (po reorganizacji - Szóstą Dywizję Pancerną) aż do ostatnich miesięcy 1941r. W sumie wyprodukowano 434 tych czołgów.
Pz.Kpfw. 35 (t)
niemcy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Zaprojektowany przez Landsverk AB w 1934 jako kolejna rozbudowa czołgu L-10. Konfiguracja pojazdu posiadała kilka rewolucyjnych rozwiązań. Cztery pojazdy sprzedano Austrii, Węgrom i Irlandii. Po kilku przebudowach pojazd wszedł do służby w Szwecji pod nazwą Strindsvagn m/38.
L-60
szwecja
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 4
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Te-Ke został opracowany przez Tokyo Gasu Denki, aby zastąpić przestarzały czołg lekki Type 94. Produkowano go w latach 1937–1942. Pojazd był wykorzystywany do zwiadu, łączności, patroli i wsparcia piechoty. Służył również jako opancerzony ciągnik. Łącznie wyprodukowano około 600 egzemplarzy.
Type 97 Te-Ke
japonia
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 3
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Modyfikacja czołgu Pz. II o wysokiej prędkości przewidziana dla dywizji lekkich utworzonych z kawalerii. Pz.Kpfw.II Ausf. D miał zupełnie nowy kadłub i zawieszenie. Wieżę i działa wzięto z wersji Ausf. C. Zawieszenie złożone było z ośmiu sparowanych kół o dużej średnicy z osobnymi drążkami skrętnymi i bez wałków wspierających. Niektóre czołgi o ulepszonych elementach zawieszenia, wliczając nowe koła napędowe i napinające, zostały oznaczone jako Ausf. E. Według różnych źródeł wyprodukowano około 200–250 pojazdów wersji D i E.
Pz.Kpfw. II Ausf. D
niemcy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Poprawiona wersja czołgu T-60. W przeciwieństwie do oryginału, T-45 odznaczał się lepszym pancerzem i wieżą wyposażoną w 45-mm działo z 1938 roku oraz współosiowym karabinem maszynowym DT. Pojazd uznano za przestarzały w czerwcu 1942 roku, szczególnie w porównaniu do T-70. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej, ale jeden wyprodukowany prototyp wysłano na front.
T-45
zsrr
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 263
Wygrał bitew: 130
Krótki opis: Eksperymentalny czołg lekki T1E1 zaprojektowany przez firmę Cunningham był wersją rozwojową czołgu T1. Do kwietnia 1928 roku wyprodukowano cztery pojazdy. Po przejściu przez pojazd prób w listopadzie 1928 roku, podjęto decyzję o pogrubieniu pancerza, co doprowadziło do stworzenia kolejnej wersji - T1E2.
T1 Cunningham
usa
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 51
Wygrał bitew: 28
Krótki opis: Pierwszy radziecki czołg, który wszedł do produkcji seryjnej. W latach 1928-1931 wyprodukowano 959 pojazdów.
MS-1
zsrr
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 43
Wygrał bitew: 29
Krótki opis: Pojazd ten wszedł do czynnej służby w roku 1917, a do końca I wojny światowej wyprodukowano 3177 z ogólnej liczby 3800 takich maszyn. Na początku II wojny światowej w służbie pozostawało wciąż 1560 takich pojazdów.
Renault FT
francja
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 38
Wygrał bitew: 24
Krótki opis: Rozwój nowego czołgu lekkiego na potrzeby Wojska Polskiego rozpoczęto w 1935 roku w Państwowych Zakładach Inżynieryjnych (PZInż) pod kierownictwem inżyniera Edwarda Habicha. Przy projektowaniu tego czołgu lekkiego czerpano obficie z projektów zagranicznych. Był on oparty na 4-tonowym brytyjskim czołgu lekkim Vickers Commercial Carden Loyd . Projekt techniczny wykonano w grudniu 1936 roku i zbudowano pierwszy prototyp czołgu PZInż.140. Pojazd był testowany od jesieni 1937 roku do wiosny 1939 roku, ale ostatecznie nie wszedł do produkcji seryjnej.
4TP
polska
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 17
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: W latach 1930-1934 wyprodukowano 4 prototypy o różnym uzbrojeniu, liczebności załogi, masie i właściwościach trakcyjnych.
Leichttraktor
niemcy
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Rozwijany od 1925 do 1928 roku we Francji jako ulepszona wersja czołgu Renault FT. Projekt modernizacji zakończono i czołg ujrzał produkcję seryjną. W 1929 roku Japonia zakupiła łącznie 10 pojazdów i oznaczyła jako Otsu-Gata Sensha (Czołg Model B). Japońskie pojazdy były nieco unowocześnione i powszechnie używane zarówno w akcji jak i w celach treningowych.
Renault Otsu
japonia
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Czołg LK II został zaprojektowany w Niemczech w 1918 roku. Pojazd przeszedł próby i niemiecka armia zamówiła 1000 czołgów. Jednakże zamówienie nie zostało zrealizowane przed zakończeniem I wojny światowej. W 1920 roku Niemcy sprzedali 10 pojazdów LK II do Szwecji, gdzie weszły one do służby pod nazwą Stridsvagn fm/21. W latach 1929-1932 pojazdy przeszły modernizację i otrzymały mocniejsze silniki i usprawniony pancerz przedni. Wszystkie zmodernizowane pojazdy przemianowano na Stridsvagn m/21-29 i używano ich w celach treningowych do 1940 roku.
Strv fm/21
szwecja
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Projekt NC-2 (nazwa komercyjna NC-31) był modyfikacją czołgu Renault FT-17, która charakteryzowała się miękkim zawieszeniem oraz gumowymi, karbowanymi gąsienicami Kegresse-Hinstin. Dzięki tym elementom oraz ulepszonej jednostce napędowej, czołg osiągał wyższą prędkość maksymalną, 16 km/h. W sumie do Chin wyeksportowano 15 pojazdów tego typu.
Renault NC-31
chiny
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 300
Wygrał bitew: 116
Krótki opis: Konkretyzacja szkicu rozwijanego na zamówienie generała Francesco Rossi, który wierzył, że w nowej wojnie sprawdzą się tylko lekkie pojazdy ważące do 35 ton. Nie zatwierdzono tego innowacyjnego projektu; rozwój zarzucono, kiedy Włochy przystąpiły do projektu Czołgu Standardowego.
Progetto M35 mod 46
włochy
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 269
Wygrał bitew: 102
Krótki opis: Amerykański czołg średni, nazwany w uznaniu zasług generała Johna Pershinga, głównodowodzącego Amerykańskich Wojsk Ekspedycyjnych w okresie pierwszej wojny światowej. W amerykańskiej armii w latach 1944-46 M26 funkcjonował przejświowo jako czołg ciężki. Od lutego 1945r. brał czynny udział w drugiej wojnie światowej; w latach 1950-51 uczestniczył w wojnie w Korei.
M26 Pershing
usa
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 190
Wygrał bitew: 79
Krótki opis: Pojazd eksperymentalny oparty na konstrukcji czołgu średniego Centurion. Opracowywano go od roku 1956 do 1959. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej. Rozwiązania techniczne i innowacje wprowadzone w FV4202 stały się podstawą dla FV4201 Chieftain.
FV4202 (P)
anglia
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 374
Wygrał bitew: 184
Krótki opis: Pierwszy z serii amerykańskich projektów z lat 1942–1943 czołgów średnich mających zastąpić Shermana M4. Pierwszy prototyp wyprodukowano w maju 1943 roku, a testy trwały do 1944 roku. Pojazdu nie zatwierdzono do produkcji masowej, ale na bazie tego czołgu stworzono kolejne prototypy: T22 i T23. One z kolei posłużyły za bazę dla T25 i T26. Ostatecznie, na ich bazie powstał M26 Pershing, który wszedł do służby.
T20
usa
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 71
Wygrał bitew: 27
Krótki opis: Kolejna wersja czołgu krążowniczego Cromwell, wykorzystywana przez Brytyjczyków podczas II wojny światowej. Od września 1944 roku końca 1945 wyprodukowano w sumie 1186 pojazdów.
Comet
anglia
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem zaczęto na przełomie 1941 roku pod inicjatywą S. Ginsburga. Po zakończonych sukcesem testach zaczęto prace nad drugim prototypem w 1942 roku.
KV-13
zsrr
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 923
Wygrał bitew: 456
Krótki opis: Cromwell został opracowany w latach 1941-1942 przez firmę BRC&W. Od końca roku 1943 do 1945 wyprodukowano w sumie 1070 egzemplarzy. Szeroko wykorzystywane przez Armię brytyjską podczas kampanii w Europie północno-zachodniej, w latach 1944-1945.
Cromwell
anglia
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 389
Wygrał bitew: 182
Krótki opis: Oficjalnie czołg ten został oznaczony jako M4A3(76)W HVSS, ale "Sherman" okazało się łatwiejsze do przyswojenia. Pod koniec sierpnia 1944 roku opracowano nowe zawieszenie dla serii wozów M4. Produkcję seryjną rozpoczęto w marcu 1945 roku i łącznie wyprodukowano 4542 egzemplarze w obu wersjach zawieszenia.
M4A3E8 Sherman
usa
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 66
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Ten czołg zaprojektowano w 1943 roku. Zostało zamówionych 400 pojazdów. Prototyp zbudowano na bazie czołgu AC I z powiększoną nadbudową, co pozwalało na zamontowanie zmodyfikowanej wieży z czołgu AC III z 17-funtowym działem. W lipcu 1943 roku zaprzestano prac nad projektem w ich finalnym etapie, gdyż program stworzenia australijskiego czołgu krążowniczego został przerwany.
AC 4 Experimental
anglia
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 146
Wygrał bitew: 77
Krótki opis: Crusader został opracowany przez firmę Nuffield Mechanizations Ltd. w latach 1938-1940. Od roku 1941 do 1943 wyprodukowano ponad 5300 pojazdów. Najliczniej wykorzystywano je podczas kampanii w Afryce Północnej, w latach 1941-1942.
Crusader
anglia
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 56
Wygrał bitew: 30
Krótki opis: Rozwijany dla Wehrmachtu w okupowanej Czechosłowacji w 1941 roku. Projekt odznaczał się pochyłymi płytami pancerza i wzmocnionym uzbrojeniem bazującym na radzieckim Т-34. Projekt uznano za przestarzały. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
Škoda T 24
czechosłowacja
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 25
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Pz IV w wariancie G był produkowany od maja 1942r. W kwietniu 1943 rozpoczęto prace nad wariantem H - ostatecznie najliczniej produkowaną wersją Pz IV. Ausf. H miał to samo ulepszone działo co Ausf. G i posiadał pojedynczą płytę czołową o grubości 80mm zamiast rozwiązania wielowarstwowego. Nowy układ przeniesienia napędu minimalnie zmniejszył prędkość pojazdu, ale był bardziej niezawodny. Czołgi w tym wariancie wyposażano również w ekrany siatkowe o grubości 5-8mm na kadłubie i bokach wieży. W sumie wyprodukowano 3774 sztuki Ausf. H.
Pz.Kpfw. IV Ausf. H
niemcy
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Spośród 1,800 czołgów T-34 dostarczonych Chinom przez ZSRR na początku lat 50, była tam grupa T-34-76. Po odbyciu służby w ChALW, prawie wszystkie zostały wysłane do Korei Północnej. Kolejne ulepszenia, m.in. nowy silnik i zmodernizowane zawieszenie, wprowadzone przez Chińczyków, znacznie wpłynęły na przydatność tych czołgów.
Type T-34
chiny
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 3
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Prototyp węgierskiego czołgu średniego z okresu II Wojny Światowej. Był uzbrojony w długolufowe działo 75 mm 43.M i pancerz wzmocniony względem poprzednich wersji. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej ze względu na zakończenie produkcji na Węgrzech do lata 1944 roku.
Turán III prototípus
niemcy
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: P.43 jest projektem włoskiego czołgu średniego rozwijanym w połowie lat czterdziestych. Wyprodukowano tylko drewniany prototyp w skali 1:10.
P.43
włochy
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 94
Wygrał bitew: 46
Krótki opis: Czołg T-28 został opracowany przez Eksperymentalne Biuro Projektowe Maszyn fabryki im. Woroszyłowa. Pojazd wszedł do służby 11 sierpnia 1933r. W sumie między 1933 a 1940 rokiem w fabryce im. Kirowa powstały 503 sztuki. W okresie masowej produkcji T-28 przeszedł wiele zmian projektowych i modyfikacji. Pojazdy wykorzystywano w wojnie z Finlandią w zimie 1939-40 oraz na początku 2 w.św.
T-28
zsrr
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 88
Wygrał bitew: 36
Krótki opis: Prace projektowe nad tym pojazdem rozpoczęto pod koniec 1940 roku, ale ze względu na trudności ze znalezieniem odpowiedniego silnika, pierwszy prototyp powstał dopiero na początku 1942 roku. Produkcję seryjną uruchomiono w 1943 roku w Turynie. Po kapitulacji Włoch jesienią 1943 roku, czołg wszedł do służby pod nazwą Panzerkampfwagen P40 737(i) i był używany przez niemieckie dywizje rezerwowe jako stałe stanowiska ogniowe. Wyprodukowano łącznie 100 tych pojazdów.
P26/40
włochy
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 44
Wygrał bitew: 17
Krótki opis: Amerykański czołg średni z czasów II wojny światowej. Pojazd został nazwany na cześć generała wojsk konfederacji z amerykańskiej wojny secesyjnej, Roberta E. Lee. Szeroko znany również pod swoim brytyjskim oznaczeniem—M3 Grant—nadanym na cześć generała Unii, Ulyssessa Granta. M3 powstał w 1940 roku na bazie czołgu M2. Od czerwca 1941 do grudnia 1942 roku był produkowany masowo. Wyprodukowano 6258 egzemplarzy tego pojazdu w różnych wersjach.
M3 Lee
usa
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 24
Wygrał bitew: 11
Krótki opis: Produkcja wariantu J rozpoczęła się w marcu 1941r. Oprócz nowego opancerzenia, pojazdy otrzymały nowe działo 50 mm KwK 38, które okazało się bardzo udaną konstrukcją. 1067 pojazdów otrzymało działo KwK 39, ulepszoną wersję z większą zdolnością penetracji. Próby wykorzystania działa 75 mm (wariant N) uznano za porażkę i najdłuższymi seriami produkcyjnymi były pojazdy w wariantach J, L oraz M (z doskonale radzącymi sobie działami 50 mm). W sumie powstało 5691 pojazdów, z których 1969 wyposażono w działa długolufowe, a 2391 w krótkolufowe działa kal. 50 mm.
Pz.Kpfw. III Ausf. J
niemcy
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 18
Wygrał bitew: 12
Krótki opis: Czołg średni Type 1 Chi-He był wersją rozwojową czołgu Type 97 Chi-Ha. Został opracowany w 1941 roku, jednakże z uwagi na brak stali, produkcja rozpoczęła się dopiero w 1943 roku. Wyprodukowano łącznie tylko 170 czołgów tego typu. Większość z nich zachowano do obrony Japonii i nigdy nie użyto ich w walce.
Type 1 Chi-He
japonia
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 9
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: V-8-H był wersją rozwojową czołgu średniego PS-II-b i lekkiego czołgu piechoty P-II-b. Pojazd przechodził próby od lata 1937 roku do wiosny 1938 roku. Jesienią 1938 roku przetestowano go ponownie. Po usunięciu wszystkich usterek, czołg wszedł do służby pod nazwą ST vz.39. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
ST vz. 39
czechosłowacja
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 75
Wygrał bitew: 37
Krótki opis: Rozwijany w 1934 roku przez biuro czołgów w dziale ekonomicznym Zjednoczonego Państwowego Zarządu Politycznego. Projekt miał na celu zastąpienie T-28. Działający prototyp zbudowano w 1935 roku w Leningradzie, w Eksperymentalnej Fabryce Kirowa (Fabryka Nr 185), pod kierownictwem inżyniera W. N. Cejna. Pojazd był dostarczony z napędem kołowym i gąsienicowym. Wszedł do służby w lutym 1936 roku, a jego produkcję rozpoczęto w leningradzkiej Fabryce Kirowa. Wyprodukowano tylko kilka pojazdów, zanim zrezygnowano z dalszej produkcji ze względu na skomplikowaną konstrukcję i niesolidne podwozie.
T-29
zsrr
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 43
Wygrał bitew: 22
Krótki opis: Kolejna modyfikacja czołgu D1. Opracowano ją w roku 1934 w zakładach Renault. W latach 1936-1940 wyprodukowano w sumie 100 takich pojazdów. Maszyny kolejnej serii oznaczono jako D2bis.
D2
francja
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 35
Wygrał bitew: 19
Krótki opis: Rozwój pojazdu rozpoczęto w roku 1935. W kwietniu 1936 roku nadano mu nazwę Pz.Kpfw. IV. Produkcja masowa ruszyła jesienią 1937 roku, a pierwsze pojazdy weszły do służby na początku roku 1938. Wyprodukowano łącznie 35 pojazdów, które pozostały w służbie do 1941 roku.
Pz.Kpfw. IV Ausf. A
niemcy
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 12
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Jedyny amerykański czołg średni, który został przyjęty do służby w okresie międzywojennym. Pojazd był wyposażony w działo 37 mm i sześć karabinów maszynowych 7.62 mm, z których cztery były zamontowane na obrotowych jednostkach ogniowych. Dwa nieobrotowe karabiny maszynowe były umieszczone na przodzie kadłuba. Pomimo niezbyt imponujących cech bojowych pojazdu M2A1 stał się kamieniem milowym dla amerykańskiego rozwoju czołgów od czasu wczesnego projektu, dzięki łatwej możliwości zaadaptowania do produkcji seryjnej. W 1940 roku wyprodukowano 94 pojazdy.
M2 Medium Tank
usa
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 8
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Rozwijany przez Mitsubishi od 1935 do 1937 r. Pojazd ten był produkowany seryjnie od 1938 do 1942 r., równolegle do ulepszonego Shinhoto Chi-Ha, który produkowano od 1941 do 1942 r. Powstało łącznie 1220 pojazdów obu typów. Czołgi Chi-Ha oraz Shinhoto Chi-Ha były licznie używane przez siły japońskie w Chinach, na wyspach Pacyfiku i na Wyspach Kurylskich. Po kapitulacji Japonii pojazdy te służyły zarówno w siłach PLA, jak i Kuomintangu w Chińskiej Wojnie Domowej od 1946 do 1949 r.
Type 97 Chi-Ha
japonia
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 4
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Włoski czołg średni produkowany od początku 1943 roku. Po kapitulacji Włoch wyprodukowano łącznie 90 pojazdów, z których niektóre zostały skonfiskowane przez Niemców. Później skonstruowano jeszcze 28 pojazdów. Te czołgi były używane przez Niemców w walce z partyzantami w Jugosławii, jak również w batalionach Leonessa i Leoncello Sił Zbrojnych Włoskiej Republiki Socjalnej.
M15/42
włochy
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 18
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: Ten pojazd był ulepszoną wersją pojazdu M13/40. Pierwsze czołgi wyprodukowano latem 1941 roku. W przeciwieństwie do M13/40, ten pojazd był wyposażony w mocniejszy silnik i nowe filtry powietrza oraz paliwa, które lepiej sprawdzały się w trudnych warunkach afrykańskiego klimatu. Wyprodukowano łącznie 752 pojazdy.
M14/41
włochy
Czołgi średnie
2
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Eksperymentalny czołg średni. Projektowany i testowany od 1930 do 1932 roku. Nie był produkowany seryjnie.
T2 Medium Tank
usa
Czołgi średnie
2
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Opracowany w 1929r. Pierwszy czołg japoński z silnikiem Diesla, służył jako główny czołg sił zbrojnych w początku lat 30 XX wieku. W momencie rozpoczęcia 2 w. św. rozwiązania techniczne w pojeździe były już przestarzałe, lecz mimo to był szeroko wykorzystyway do końca wojny. Pojazdy tego typu po raz ostatni wykorzystano w walce w 1944 roku na Filipinach.
Type 89 I-Go/Chi-Ro
japonia
Czołgi średnie
2
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Pierwszy czołg brytyjski z działem zamontowanym w ruchomej wieży. Prace rozpoczęto w roku 1922 w zakładach Vickers. W latach 1923-1925 wyprodukowano kilkadziesiąt egzemplarzy. Czołg użytkowano w latach 1924-1938.
Vickers Medium Mk. I
anglia
Czołgi średnie
1
Rozegrał bitew: 58
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Prace nad czołgiem rozpoczęto na wiosnę 1945 roku. Prototypy były testowane w 1946 i 1947 roku. Wóz przeszedł pomyślnie serię testów, ale nie został skierowany do seryjnej produkcji.
IS-7
zsrr
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 158
Wygrał bitew: 71
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się w 1949 roku. Pojazd wszedł do służby jako T-10 w 1953 roku. Dalszy rozwój zaowocował kilkoma usprawnieniami pojazdu, a najliczniej produkowaną wersją był T-10M. Wyprodukowano około 2500 sztuk tego pojazdu.
T-10
zsrr
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 112
Wygrał bitew: 43
Krótki opis: Projekt czołgu ciężkiego oznaczonego jako IS-7 rozwijany w 1945 roku. Pojazd miał być wyposażony w elektromechaniczne przeniesienie napędu. Prace przerwano na etapie spisywania dokumentacji. Istniał tylko na papierze.
Object 257
zsrr
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 1346
Wygrał bitew: 663
Krótki opis: Masową produkcję pojazdu rozpoczęto w maju 1945 roku. 7 września 1945 roku pojazdy tego typu wzięły udział w paradzie zwycięstwa w Berlinie. Do końca roku 1946 wyprodukowano 1170 pojazdów po czym produkcję przerwano. Od roku 1948 do końca lat 50. pojazdy tego typu wielokrotnie modernizowano.
IS-3
zsrr
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 60
Wygrał bitew: 26
Krótki opis: Szkic projektowy przygotowany podczas rozwoju ciężkiego czołgu IS-6. Szkic ukończono do końca 1944 roku. Później prace nad IS-6 przerwano i zaniechano dalszego rozwoju tego projektu. Pojazd nigdy nie wszedł do służby.
Object 252U Defender
zsrr
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 49
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: W latach 1956-57 Wojskowa Akademia Wojsk Pancernych opracowała futurystyczny projekt systemu ładowania dla ciężkich czołgów IS-3 i T-10. Wariant dla IS-3 zakładał dwurzędowy stojak amunicyjny z automatycznym systemem ładowania. Załogę zmniejszono do trzech osób: dowódcy, działonowego i kierowcy. Wieżę przeorganizowano tak, aby pomieściła mechanizm ładujący. Pojazd zaistniał tylko na deskach kreślarskich.
IS-3A
zsrr
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 46
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: O-Ho to kolejne stadium rozwoju pomysłu na superciężki czołg o ulepszonym pancerzu. Pojazd posiadał skuteczny zestaw dział, pozwalający na jednoczesne prowadzenie ognia na wszystkie strony. Projekt wstrzymano ze względu na koniec wojny. Nie ukończono żadnego prototypu a czołg nigdy nie pojawił się w boju.
O-Ho
japonia
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 297
Wygrał bitew: 133
Krótki opis: Czołg ciężki IS-1 (IS-85) był gruntowną modernizacją czołgu KV-1. Był wyposażony w działo D-5T kalibru 85 mm. IS-1 wszedł do produkcji seryjnej w październiku 1943 r., ale przerwano ją na początku 1944 r., ponieważ w grudniu 1943 r. rozpozczęła się produkcja seryjna czołgu IS-2 (IS-122). Łącznie wyprodukowano 107 pojazdów tego typu.
IS
zsrr
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 134
Wygrał bitew: 70
Krótki opis: Kolejny etap rozwoju O-I o ulepszonym dziale przeciwczołgowym. Plan dowództwa zakładał ulepszenie wcześniejszych modeli i osiągnięcie lepszych parametrów pancerza. Zaistniał tylko w planach. Nie ukończono żadnego prototypu i pojazd nie wszedł do służby.
O-Ni
japonia
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 2138
Wygrał bitew: 1031
Krótki opis: Rozbudowana wersja czołgu KV-1S. W odróżnieniu do poprzednika KV-85 był lepiej uzbrojony. Pojazd został zaprojektowany wiosną 1943 roku w zakładach Czelabińsk Kirów. Po raz pierwszy wykorzystano go już 8 sierpnia. Czołg był produkowany do września, a łącznie wyprodukowano 148 pojazdów. KV-85 został wykorzystany przez kluczowe dla losów wojny pułki pancerne Armi Czerwonej.
KV-85
zsrr
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 111
Wygrał bitew: 47
Krótki opis: Prace nad tym superciężkim czołgiem rozpoczęły się po bitwach nad Chałchin-Goł w 1939r. Pojazd zaprojektowano jako zwrotną jednostkę ogniową o niespotykanych w tym czasie rozmiarach – sam kadłub ważył 100 ton. Wybudowano tylko jeden prototyp ze stali konstrukcyjnej i bez wieży. Próby wstrzymano ze względu na zawodny silnik; pod koniec 1944r. prototyp zezłomowano. W planach czołg miano wyposażyć w 15cm haubicę.
O-I
japonia
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 533
Wygrał bitew: 284
Krótki opis: Prace nad T1E2 rozpoczęto w USA w maju 1940 r. Pojazd został zaprojektowany jako czołg ciężki. Charakteryzował się odlewanym kadłubem i hydromechanicznym przeniesieniem napędu z dwukołowym hydraulicznym konwerterem. Później czołg oznaczono jako M6. Wyprodukowano łącznie 9 pojazdów (w tym 1 eksperymentalny). Czołg nigdy nie uczestniczył w akcji bojowej.
T1 Heavy Tank
usa
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 281
Wygrał bitew: 144
Krótki opis: Prace projektowe rozpoczęły się pod koniec 1938 roku. W sierpniu 1939 roku powstał pierwszy prototyp. Maszyna po raz pierwszy sprawdziła się w boju w grudniu 1939 roku, na Linii Mannerheima. Pojazd produkowano seryjnie od marca 1940 roku do sierpnia 1942 roku, w sumie powstało 2769 sztuk.
KV-1
zsrr
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 51
Wygrał bitew: 21
Krótki opis: Prace nad tym superciężkim czołgiem rozpoczęły się z inicjatywy pułkownika Iwakuro z japońskiego Ministerstwa Armii. Projekt wykonała firma Mitsubishi, dlatego pojazd był również rozpoznawalny pod nazwą Mi-To. W armii pojazd slużył pod nazwą O-I. Szczegóły projektowe pozostają w znacznej części nieznane.
O-I Experimental
japonia
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Rozwój KV-220 na bazie czołgu ciężkiego KV rozpoczęto latem 1940 roku. Prototyp zbudowano 5 grudnia. W przeciwieństwie do innych modyfikacji KV, czołg miał wydłużony kadłub, dodatkowy wałek wspierający, wzmocniony pancerz (100 mm) i nową wieżę z działem 85 mm F-30. Jesienią 1941 roku przerwano produkcję KV-1. Pojazd otrzymał seryjnie produkowaną wieżę KV i został wysłany na front.
KV-220-2
zsrr
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 17
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Japoński ciężki czołg Type 95 został skonstruowany na bazie Type 91. Ten wielowieżowy pojazd okresu międzywojennego wykorzystywał pewne elementy czołgów niemieckich i włoskich. Główna wieża wyposażona była w działo 70mm. Oprócz tego, pojazd posiadał działo 37mm oraz dwa karabiny maszynowe 6.5mm. Zbudowano cztery prototypy.
Type 95 Heavy
japonia
Czołgi ciężkie
4
Rozegrał bitew: 7
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Prace rozpoczęto w roku 1921. Pojazd wszedł do służby w 1934 roku. W fabrykach Renault, FCM, Schneider, FAHM i AMX wyprodukowano łącznie 403 czołgi. Pojazd wielokrotnie ulepszano. Pomimo przestarzałej konfiguracji, w bitwach przeciwko Niemcom w maju i czerwcu 1940 roku zyskał on sobie reputację niepokonanego pojazdu z mocnym pancerzem.
B1
francja
Czołgi ciężkie
4
Rozegrał bitew: 9
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Prace nad Type 91, trzywieżowym osiemnastotonowym czołgiem japońskim, rozpoczęły się w 1927 a zakończyły w 1932 roku. Pojazd nie wszedł do masowej produkcji, zbudowano tylko jeden prototyp.
Type 91 Heavy
japonia
Czołgi ciężkie
3
Rozegrał bitew: 203
Wygrał bitew: 74
Krótki opis: W 1954 roku w Detroit zorganizowano konferencję dotyczącą przyszłości czołgów ciężkich. Poza innymi zaawansowanymi projektami, firma Chrysler Corporation zaproponowała produkcję nowego czołgu na bazie projektu TS-31. Podstawowym założeniem dotyczącym gabarytów maszyny była możliwość odbycia swobodnej jazdy tunelem berneńskim. Rozważano kilka wariantów konstrukcji, ale projekt został anulowany.
T110E4
usa
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 576
Wygrał bitew: 264
Krótki opis: Eksperymentalny czołg ciężki. Ten pojazd był wczesną wersją T29 z ulepszonym uzbrojeniem. W latach 1945-1947 wyprodukowano dwa prototypy, które przeszły próby na poligonie w Aberdeen w 1948 roku. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej ani do służby.
T30
usa
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 452
Wygrał bitew: 219
Krótki opis: Wczesny prototyp czołgu ciężkiego zaprojektowany do szturmowania fortyfikacji niemieckiej Linii Zygfryda. Istniał tylko jako projekt przygotowany w ramach programu rozwoju pojazdów ciężkich zapoczątkowanego we wrześniu 1943 r.
T28 Prototype
usa
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 6
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Wariant niszczyciela czołgów opartego na czołgu średnim Type 59 (oznaczenie fabryczne WZ-120), który wszedł do służby w 1959 roku. Istniał tylko na papierze.
WZ-120-1G FT
chiny
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 265
Wygrał bitew: 121
Krótki opis: Niszczyciel czołgów na bazie T23. Prace nad projektem rozpoczęto w 1943 roku, ale przerwano je ponieważ T23 nie wszedł w końcu do służby. Pojazd ten zaistniał więc tylko na papierze.
T25/2
usa
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 41
Wygrał bitew: 17
Krótki opis: Prace nad tym niszczycielem czołgów opartym na podwoziu VK 30.02 (MAN) rozpoczęły się w 1942 roku. W październiku 1943 roku przystąpiono do testów prototypu. W sumie wyprodukowano 392 pojazdy.
Jagdpanther
niemcy
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 891
Wygrał bitew: 472
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się w 1942 roku. W kwietniu 1943 roku firma General Motors wyprodukowała pierwsze prototypy. To jeden z niewielu amerykańskich niszczycieli czołgów, dla którego skonstruowano kadłub, nie korzystając z wzorów już istniejących czołgów. Hellcat stał się jednym z najszybszych pojazdów pancernych swojego typu, wyprodukowanych podczas drugiej wojny światowej. Od lipca 1943 roku do października 1944 roku z taśm produkcyjnych zjechało w sumie 2507 egzemplarzy.
M18 Hellcat
usa
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 130
Wygrał bitew: 61
Krótki opis: Średni czołg Pz. IV służył jako punkt wyjściowy dla projektów wielu pojazdów, w tym niszczycieli czołgów. Pod koniec 1944r. przygotowano dla niego wersję działa 75mm PaK 42 L/70. Nową wersję pojazdu nazwano JagdPzIV/70. Od października 1944 do marca 1945 roku firma Nibelungwerke wyprodukowała 278 pojazdów tego typu.
Jagdpanzer IV
niemcy
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 226
Wygrał bitew: 124
Krótki opis: Prace rozpoczęły się wiosną 1942. Po testach jesienią 1942 roku podjęto decyzję o zmianie działa kal. 57mm na 75 mm. Wyprodukowano dwa prototypy, ale pojazd nie wszedł do produkcji seryjnej ani do służby.
T67
usa
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 157
Wygrał bitew: 76
Krótki opis: Pojazd po raz pierwszy użyto w boju we Francji w 1940 roku. Produkowany był w oparciu o czołg Pz. III w kilku wersjach do roku 1945. Do 1944 r. 9346 takich dział samobieżnych zniszczyło około 20 000 wrogich maszyn. Niektóre pojazdy pozostawały w służbie do 1967 r. i brały nawet udział w wojnie sześciodniowej stoczonej między częścią krajów arabskich i Izraelem.
StuG III Ausf. G
niemcy
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 86
Wygrał bitew: 45
Krótki opis: Skonstruowany na bazie czołgu T-34 i działa ofensywnego SU-122. W produkcji od sierpnia 1943 do października 1944 roku. 85mm działo D-5S umożliwiało SU-85 prowadzenie skutecznego ognia przeciwko średnim czołgom z odległości ponad 1000 metrów, a na mniejszych dystansach przebijało przedni pancerz czołgów ciężkich.
SU-85
zsrr
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 66
Wygrał bitew: 35
Krótki opis: Projekt czołgu szturmowego, przystosowanego do pokonywania linii obronnych wroga. Prace projektowe zakończono 15 maja 1943 roku. Nie powstał co prawda żaden prototyp, ale rozpoczęte działania były pomocne podczas opracowywania innego czołgu ciężkiego - szturmowego A39 Tortoise.
AT 2
anglia
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 43
Wygrał bitew: 17
Krótki opis: W lutym 1943 roku, za namową ministerstwa zbrojeń, firma Krupp rozpoczęła testy nowego pojazdu o konstrukcji opartej na unowocześnionym Stug III, ale z zawieszeniem z czołgów Pz.Kpfw. IV H oraz J. Pierwsze pojazdy wyprodukowano do grudnia 1943 roku. Od stycznia 1944 roku, po wycofaniu Pz IV z produkcji, firma Krupp skoncentrowała się na produkcji nowych pojazdów. Wyprodukowano łącznie 1108 pojazdów, a dalsze 31 zaadaptowano z już istniejących czołgów.
StuG IV
niemcy
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 1883
Wygrał bitew: 1042
Krótki opis: W kwietniu i maju 1943 roku przeszedł próby niszczyciel czołgów SU-85B zaprojektowany przez Fabrykę Samochodów imienia Gorkiego. Pojazd był wersją rozwojową pojazdu SU-85A i był wyposażony w działo artyleryjskie LB-2, 160-konny silnik oraz podwozie SU-76M. Przeprojektowano kabinę, koła jezdne oraz zestawy części zamiennych. Zbudowano tylko jeden prototyp.
SU-85B
zsrr
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 64
Wygrał bitew: 28
Krótki opis: Niszczyciel czołgów opracowany w latach 1944-1945 na bazie lekkiego czołgu Tetrarch. Projekt wstrzymano po zakończeniu II wojny światowej.
Alecto
anglia
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 55
Wygrał bitew: 30
Krótki opis: W 1943 roku Wehrmacht miał duże braki pod względem niszczycieli czołgów StuG III, bo połączone naloty USA i Wielkiej Brytanii spowodowały duże uszkodzenia fabryki firmy Alkett, która produkowała te pojazdy. W grudniu 1943 roku podjęto decyzję o użyciu możliwości fabryki BMM w Pradze do rozpoczęcia produkcji niszczycieli czołgów. W nowym pojeździe użyto w dużym stopniu części czołgu Pz.Kpfw. 38(t). Pierwsze prototypy powstały w marcu 1944 roku. Do maja 1945 roku powstało ponad 2800 pojazdów.
Jagdpanzer 38(t) Hetzer
niemcy
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 30
Wygrał bitew: 15
Krótki opis: Rozwijany w latach 1941 i 1942 na bazie lekkiego czołgu M5 Stuart. To działo samobieżne jest przykładem udanego użycia przestarzałego podwozia. Pojazd został wyposażony w krótkolufową haubicę. Podjęto również próby umieszczenia 75 mm działa czołgowego w zmodernizowanej wieży.
M8A1
usa
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 7
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Niszczyciel czołgów stworzony na bazie podwozia czołgu Pz.Kpfw. 38 (t). Wyposażony w działo typu Pak 40 lub Pak 36(r) montowane w kabinie z odsłoniętym tyłem i szczytem. Pojazd wszedł do użytku pod koniec 1942 roku. Jego produkcja seryjna trwała do połowy 1944 roku, a niszczyciele czołgów tego typu były wykorzystywane aż do końca wojny.
Marder 38T
niemcy
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 63
Wygrał bitew: 31
Krótki opis: Ten lekki niszczyciel czołgów został opracowany na początku 1942r. na bazie kadłuba przestarzałego, lecz produkowanego masowo Pz.Kpfw. II i wyposażony w potężne działo. Pojazd był szeroko wykorzystywany na Froncie Wschodnim; od 1944 walczył również we Włoszech i na Froncie Zachodnim. Pozostał w służbie do końca wojny.
Marder II
niemcy
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 42
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Program zamontowania 3-calowego działa samobieżnego na podwoziu M3A3 Stuart rozpoczęto we wrześniu 1942 roku. Próby na poligonie w Aberdeen w listopadzie wykazały, że dzało było za ciężkie dla podwozia czołgu lekkiego. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
T56 GMC
usa
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 27
Wygrał bitew: 14
Krótki opis: Działo tego eksperymentalnego niszczyciela czołgów było zamontowane w centralnej części kadłuba i wyposażone w osłonę pancerną. Skonstruowano prototyp, ale prace nad tym pojazdem zostały przerwane, gdy pojawił się projekt nowego niszczyciela czołgów oparty na modelu Valentine i wyposażony w potężne, 17-funtowe działo.
Valentine AT
anglia
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 16
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Lekki pojazd z działem 76mm, najpowszechniej produkowane radzieckie działo samobieżne. Pomimo słabego pancerza i uzbrojenia, był wykorzystywany jako wóz wsparcia piechoty i kawalerii.
SU-76M
zsrr
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Po II wojnie światowej Szwecja miała pilne zapotrzebowanie na lekko opancerzone pojazdy, które mogłyby wspierać ogniem piechotę. Firma Landsverk stworzyła pojazd artylerii piechoty Ikv 72 w celu zaspokojenia tego zapotrzebowania. Przed 1954 rokiem do służby weszło 36 pojazdów. W latach 1956–1958 pojazdy przezbrojono i zamontowano w nich mocniejsze działa 105-mm. Pojazdy te pod nazwą Ikv 102 pozostały w służbie do połowy lat siedemdziesiątych XX wieku.
Ikv 72
szwecja
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 7
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Prace nad Panzerjäger I, niemieckim niszczycielem czołgów, rozpoczęły się w 1939r. przy wykorzystaniu planów Panzerkampfwagen I Ausf. B. Początkowo na kadłubie Panzerkampfwagen I Ausf. B montowano działo 37mm Pak 36. Niemniej jednak, w trakcie inwazji na Polskę okazało się że to działo było mało skuteczne przeciwko nowym pojazdom. Po zdobyciu przez Niemcy Czechosłowacji w 1940r. na niszczycielu zaczęto montować działo 47mm Pak 36(t) L/43.4 (Škoda 47-mm A-5 KP ÚV vz. 38 Model A5). W sumie wyprodukowano 202 pojazdy, które pozostawały w służbie do 1943r.
Panzerjäger I
niemcy
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 6
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Projekt podjęty w 1939 roku w celu stworzenia szwedzkiego niszczyciela czołgów na bazie czołgu lekkiego L-120. Pojazd nie wszedł do służby. Zbudowano jeden prototyp.
Pvlvv fm/42
szwecja
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Lekkie działo samobieżne do wsparcia piechoty i czołgów. Rozwijane w 1938 roku na podwoziu M1A3. Zbudowano tylko jeden prototyp. Testy wykazały szereg problemów technicznych i funkcjonalnych, a pojazd nigdy nie wszedł do służby.
T3 HMC
usa
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: We francuskiej armii służyło wiele pojazdów typu Renault FT, co zmuszało do podejmowania licznych prób unowocześnienia tych przestarzałych maszyn. Jeden z projektów zakładał przerobienie ich na niszczyciele czołgów, ale nigdy do tego nie doszło.
Renault FT AC
francja
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 34
Wygrał bitew: 12
Krótki opis: Projekt 210 mm moździerza na podwoziu E 100. Pojazdu nigdy nie wyprodukowano.
G.W. E 100
niemcy
Działa samobieżne
10
Rozegrał bitew: 344
Wygrał bitew: 167
Krótki opis: Rozwój działa samobieżnego opartego na podwoziu czołgu Pz.Kpfw. VIB Tiger II rozpoczął się w 1942 r. Projekt miał na celu stworzenie wspólnej samobieżnej lawety dla działa Kanone 72 kalibru 17 cm oraz haubicy Mörser 18/1 kalibru 21 cm. Koncept tego działa samobieżnego pozwalał na użycie systemów artyleryjskich zarówno z lawety, jak i z ziemi. Prace nad stworzeniem eksperymentalnego prototypu rozpoczęto w 1945 r.
G.W. Tiger
niemcy
Działa samobieżne
9
Rozegrał bitew: 1769
Wygrał bitew: 857
Krótki opis: Projekt ciężkiego działa samobieżnego opartego na wydłużonym podwoziu pojazdu klasy Tiger w wersji prof. Porsche. Wiadomym jest, że Ferdynand Porsche chciał stworzyć działo samobieżne, ale prace nigdy nie zostały rozpoczęte.
G.W. Tiger (P)
niemcy
Działa samobieżne
8
Rozegrał bitew: 65
Wygrał bitew: 24
Krótki opis: Stworzony na bazie ciężkiego działa "Long Tom" M43 został najpotężniejszym działem samobieżnym aliantów. M40 brał udział w walkach o Kolonię. Pojazdy tego typu były używane także w wojnie koreańskiej.
M40/M43
usa
Działa samobieżne
8
Rozegrał bitew: 1059
Wygrał bitew: 536
Krótki opis: Zaprojektowany w latach 1943-1944 w firmie Krupp. Stworzono tylko model pojazdu, prototyp nie był wyprodukowany.
G.W. Panther
niemcy
Działa samobieżne
7
Rozegrał bitew: 166
Wygrał bitew: 82
Krótki opis: Powstało w Rock Island Arsenal. Wyprodukowano 100 egzemplarzy tego pojazdu, który otrzymał od amerykańskich żołnierzy przydomek „King Kong”. M12 odegrało ważną rolę w czasie zmagań na Linii Zygfryda.
M12
usa
Działa samobieżne
7
Rozegrał bitew: 220
Wygrał bitew: 113
Krótki opis: Działo samobieżne 155 mm na podwoziu czołgu lekkiego M41. Pojazd był używany w czasie wojny w Korei. We wczesnych latach sześćdziesiątych wprowadzono ulepszone działa samobieżne tego typu z obrotową wieżą, a M44 wycofano ze służby. Wedle różnych źródeł w latach 1953-54 wyprodukowano od 250 do 600 pojazdów tego typu.
M44
usa
Działa samobieżne
6
Rozegrał bitew: 184
Wygrał bitew: 94
Krótki opis: Jesienią 1942 roku firma Alkett rozpoczęła prace nad nowym działem samobieżnym o kalibrze 150mm. By przyspieszyć produkcję pojazdu, zaplanowano użycie dostępnych części z Pz. III i Pz. IV. Działo było produkowane na tym samym podwoziu, co niszczyciel ciężkich czołgów Nashorn. W sumie zbudowano 714 tych pojazdów oraz 150 transporterów amunicji, wykorzystujących to samo nadwozie.
Hummel
niemcy
Działa samobieżne
6
Rozegrał bitew: 186
Wygrał bitew: 84
Krótki opis: Niemieckie działo samobieżne produkowane na podwoziu czechosłowackiego Pz.Kpfw. 38(t). Wytwarzano go od 1943 do 1944 roku. Łącznie wyprodukowano 282 takie pojazdy.
Grille
niemcy
Działa samobieżne
5
Rozegrał bitew: 115
Wygrał bitew: 55
Krótki opis: Lekkie działo samobieżne skonstruowane na bazie M24. Pojazd wykorzystano w Koreii przeciwko siłom Chin i Korei Północnej. Służył w armii USA do połowy lat 50 XXw, niektóre sztuki przekazano Francji. Według różnych źródeł, wyprodukowano między 85 a 250 sztuk tego działa.
M41 HMC
usa
Działa samobieżne
5
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Czołgi ciężkie B1 zdobyte przez armię niemiecką podczas kampanii francuskiej przeszły modyfikacje i były aktywnie używane przez Wehrmacht. Niektóre pojazdy przebudowano na działa samobieżne o oznaczeniu 10.5 cm leFH18/3 auf Geschützwagen B2 (f).
105 leFH18B2
francja
Działa samobieżne
5
Rozegrał bitew: 54
Wygrał bitew: 30
Krótki opis: Pojazd powstał w 1944 roku na bazie czołgu lekkiego M24 Chaffee. Produkcję rozpoczęto w 1945 roku i wyprodukowano łącznie 150 pojazdów. Pojazdy zostały użyte w wojnie koreańskiej.
M37
usa
Działa samobieżne
4
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: W latach dwudziestych brytyjscy inżynierowie badali możliwość umieszczenia działa samobieżnego na podwoziu czołgu. Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się w roku 1923 w Arsenale Królewskim w Woolwich. Powstał on na bazie czołgu Vickers Medium Mark II, którego podwozie mogło unieść wymagane moduły. Wyprodukowano siedem prototypów, które włączono do Eksperymentalnych Sił Zmechanizowanych utworzonych 1 maja 1927 roku. Później rozwiązano tę jednostkę i porzucono program dział samobieżnych.
Birch Gun
anglia
Działa samobieżne
4
Rozegrał bitew: 47
Wygrał bitew: 19
Krótki opis: Działo samobieżne na podwoziu przestarzałego Pz.Kpfw. II. Ten pojazd zaprojektowano jako mobilną artylerię dla oddziałów pancernych. Opancerzona kabina z ulepszoną haubicą polową 105 mm była montowana na środkowej i tylnej części podwozia. To działo pokazało możliwość dobrego ponownego wykorzystania przestarzałych podwozi. W latach 1943 i 1944 wyprodukowano łącznie 700 takich pojazdów.
Wespe
niemcy
Działa samobieżne
3
Rozegrał bitew: 9
Wygrał bitew: 7
Krótki opis: Modyfikacja czołgu Grizzly (M4A1 Sherman) z zamontowaną brytyjską 25-funtową haubicą polową. Produkcja seryjna została rozpoczęta w kanadyjskim Montreal Locomotive Works - w latach 1943 - 1945 z taśm montażowych zjechało 2150 takich pojazdów.
Sexton II
anglia
Działa samobieżne
3
Rozegrał bitew: 37
Wygrał bitew: 17
Krótki opis: T1 Howitzer Motor Carriage został stworzony jesienią 1930 roku na podwoziu T2. Projekt obejmował elementy czołgu T1 Cunningham. Ze względu na Wielki kryzys, prace nad projektem przerwano na etapie prototypu.
T1 HMC
usa
Działa samobieżne
2
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: W roku 1940 wojska niemieckie zdobyły trochę brytyjskich czołgów lekkich Mk. VI. Zdobyczne pojazdy przemianowano na Leichter Panzerkampfwagen Mk. IV 734(e) i wykorzystywano do celów szkoleniowych Wehrmachtu aż do jesieni 1942 roku. W listopadzie postanowiono stworzyć działo samobieżne oparte na tej konstrukcji. W 1942 r. stworzono wersje z haubicami 105 i 150 mm. Wszystkie pojazdy zostały utracone podczas walk we Francji latem i jesienią 1944 r.
G.Pz. Mk. VI (e)
niemcy
Działa samobieżne
2
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Pierwsze zamówienie na działo samobieżne na bazie pojazdu Renault FT-17 zostało złożone w grudniu 1917 roku. Jednak działo weszło do służby dopiero pod koniec I wojny światowej. Po jej zakończeniu wyprodukowano jeszcze 39 takich maszyn.
Renault FT 75 BS
francja
Działa samobieżne
2