logo
Data założenia klanu: 19.03.2014 r. | Stan osobowy: Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wgn/clans/info/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&clan_id=500041628): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 49
Status: Offline

colin9876


Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/account/info/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&account_id=503746708): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 107
Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/account/achievements/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&account_id=503746708): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 691 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 779 Warning: sort() expects parameter 1 to be array, null given in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 802 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 804
Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined index: data in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 985 Notice: Undefined index: data in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 999 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004
Rozegrał bitew: 437
Wygrał bitew: 209
Krótki opis: Projekt czołgu lekkiego z uzbrojeniem z czołgu T-100. Projektowany wspólnie przez Instytut Badawczy Nr 100 i GSKB-47 (Państwowe Specjalistyczne Biuro Projektowe) w połowie lat sześćdziesiątych. Pojazd był wyposażony w dobry pancerz, który chronił go przed pociskami 90-mm (w przypadku uderzenia frontalnego) z dowolnej odległości.
T-100 LT
zsrr
Czołgi lekkie
10
Rozegrał bitew: 230
Wygrał bitew: 119
Krótki opis: Chiński pojazd eksperymentalny, który połączył różne projekty modernizacji czołgu Type 62. Nazwa jest konwencjonalna. Nie zbudowano żadnych prototypów.
WZ-132-1
chiny
Czołgi lekkie
10
Rozegrał bitew: 225
Wygrał bitew: 111
Krótki opis: Prace nad projektem rozpoczęto w styczniu 1959 roku pod kryptonimem AR/AAV (Armored Reconnaissance/Airborne Assault Vehicle – opancerzony pojazd zwiadowczy / desantu powietrznego). W czerwcu 1962 roku Cadillac Motor Car Division przekazało pierwszy prototyp pojazdu klientowi. Pierwsza generacja składała się z trzech prototypów. Prace kontynuowano, a pojazd w końcu wszedł do służby pod nazwą M551 Sheridan w 1966 roku.
XM551 Sheridan
usa
Czołgi lekkie
10
Rozegrał bitew: 140
Wygrał bitew: 55
Krótki opis: 8 czerwca 1957 roku Rheinmetall zgłosiło patent nowego czołgu lekkiego z wieżą oscylacyjną i działem czopowym. Proponowany projekt umożliwiał inżynierom wyposażenie lekkich pojazdów w potężne 90-mm i 105-mm działa przy zachowaniu minimalnej wysokości pojazdów. Rheinmetall nie posiadało własnych podwozi do dalszej produkcji czołgu i zaproponowało swoją wieżę innym producentom. Ten pojazd reprezentuje projekt oparty na bazie podwozia Hanomag i Henschel. Istniał tylko na papierze.
Rheinmetall Panzerwagen
niemcy
Czołgi lekkie
10
Rozegrał bitew: 84
Wygrał bitew: 44
Krótki opis: Wariant pojazdu opancerzonego Panhard EBR z potężniejszym uzbrojeniem. Posiadał ulepszone zawieszenie i dwuosobową wieżę GIAT TS 90, przebudowaną tak, by pomieściła działo 105 mm. Pojazd nigdy nie wszedł do masowej produkcji ani do służby.
Panhard EBR 105
francja
Czołgi lekkie
10
Rozegrał bitew: 53
Wygrał bitew: 26
Krótki opis: Wariant czołgu AMX 13 zaprojektowany w późnych latach pięćdziesiątych. W pojeździe zamontowano wieżę FL 12 przystosowaną do 105-mm działa. Nowa wersja czołgu AMX 13 nie weszła do służby w armii francuskiej, ale była eksportowana do innych krajów. Pojazd był produkowany na licencji w Argentynie. Chociaż wzmocniono siłę ognia, nowy projekt miał kilka wad. Na przykład mocniejszy odrzut czasem powodował pękanie wieży.
AMX 13 105
francja
Czołgi lekkie
10
Rozegrał bitew: 1006
Wygrał bitew: 481
Krótki opis: We wczesnych latach 60. 75-mm działo o prędkości wylotowej 1000 m/s uznano za przestarzałe. Pojazd otrzymał nowe działo 90-mm F3, które używało potężnych pocisków kumulacyjnych. Ta modernizacja nie wymagała żadnych poważnych zmian projektu wieży ani pojazdu. Pierwsze pojazdy wyprodukowano w lutym 1967 roku. W istniejących pojazdach również zmodernizowano działo.
AMX 13 90
francja
Czołgi lekkie
9
Rozegrał bitew: 664
Wygrał bitew: 328
Krótki opis: Wariant lekkiego czołgu M41 z większą wieżą i działem kal.90 mm. Jego testy rozpoczęto 5 maja 1954 roku. Chociaż zakończyły się one pomyślnie, czołg nigdy nie wszedł do masowej produkcji, ponieważ nie wzbudził zainteresowania władz wojskowych.
T49
usa
Czołgi lekkie
9
Rozegrał bitew: 649
Wygrał bitew: 324
Krótki opis: Pojazd ten został zaprojektowany przez firmę Henschel w 1964 roku na bazie niszczyciela czołgów Kanonenjagdpanzer 4-5. Miał on zastąpić przestarzały model M41 Walker Buldog używany przez bataliony zwiadowcze dywizji pancernych armii niemieckiej. Czołg nigdy nie doczekał się masowej produkcji, ale dzięki niemu wprowadzono później kilka innowacji technicznych w projektach innych pojazdów. Liczba skonstruowanych prototypów nie jest znana.
Spähpanzer Ru 251
niemcy
Czołgi lekkie
9
Rozegrał bitew: 607
Wygrał bitew: 323
Krótki opis: Proponowana lekka wersja średniego czołgu typu T-54. Prace nad nim rozpoczęto w maju 1949 r. W porównaniu do swojego poprzednika, czołg wyróżniał się lepszymi osiągami i zwrotnością, w związku z czym planowano wprowadzić go na miejsce T-54 przy okazji skomplikowanych misji. T-54 z 1949 r. został jednak ulepszony i wszedł do masowej produkcji, a prace nad jego lżejszą wersją zostały przerwane w fazie projektowania.
T-54 ltwt.
zsrr
Czołgi lekkie
9
Rozegrał bitew: 437
Wygrał bitew: 218
Krótki opis: Wersja rozwojowa projektu WZ-132. Główną różnicą miało być krótsze podwozie pojazdu. Inżynierowie chcieli połączyć wysoką mobilność i siłę ognia. Prototyp przeszedł próby w późnych latach sześćdziesiątych, ale projekt zarzucono. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej, a prototyp nie przetrwał do dzisiaj.
WZ-132A
chiny
Czołgi lekkie
9
Rozegrał bitew: 225
Wygrał bitew: 111
Krótki opis: We wczesnych latach 60. XX wieku działa kalibru 75 mm zaczęto uważać za przestarzałe. W latach 1963–64 łącznie 650 pojazdów wyposażonych w wieże FL 11 otrzymało działa kal. 90 mm w celu poprawienia ich mocy ogniowej. Inne pojazdy z tą samą wieżą i „przestarzałymi” działami zostały wycofane ze służby w Armii Francuskiej.
Panhard EBR 90
francja
Czołgi lekkie
9
Rozegrał bitew: 890
Wygrał bitew: 439
Krótki opis: Projekt czołgu lekkiego do desantu lotniczego. Opracowany przez Aircraft Armaments jako następca M41. Projekt zawierał wiele nowości. Wyprodukowano dwa prototypy, które poddano testom na poligonie Aberdeen. Projekt zamknięto w czerwcu 1958 roku.
T92
usa
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 808
Wygrał bitew: 406
Krótki opis: Zamówienie na WZ-132 złożono w roku 1964. Jego rozwiązania bazowały na WZ-131, ale położono nacisk na zwiększenie siły ognia i grubość pancerza. Zbudowano kilka prototypów, lecz cały projekt przerwano pod koniec lat 60. Wszystkie egzemplarze zniszczono podczas prób z bronią atomową.
WZ-132
chiny
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 615
Wygrał bitew: 295
Krótki opis: Seria pojazdów opracowanych przez BRUNON-VALETTE w ramach programu ELC w póżnych latach 50. Celem było stworzenie lekkiego, aeromobilnego czołgu jako jednostki wsparcia ogniowego. Pojazd był niewielkich rozmiarów i posiadał dobrą manewrowość. Wyprodukowano ogółem 10 pojazdów pilotowych, różniących się rodzajem uzbrojenia. Przeszły próby, lecz pojazd nie wszedł nigdy do masowej produkcji.
ELC EVEN 90
francja
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 444
Wygrał bitew: 216
Krótki opis: Rozbudowana wersja eksperymentalnego czołgu T37. Pojazd przeszedł testy w 1949. Rok później podpisano umowę o produkcji masowej. Czołg był produkowany przez Cadillac Motor Car Division, jeden z działów General Motors.
M41 Walker Bulldog
usa
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 426
Wygrał bitew: 211
Krótki opis: Prace nad tym lekkim czołgiem rozpoczęto na początku 1944 roku w Fabryce nr 174. Zostały one jednak wstrzymane w fazie projektowania oraz wyznaczania wymogów taktycznych i technicznych.
LTTB
zsrr
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 290
Wygrał bitew: 157
Krótki opis: Seria lekkich opancerzonych transporterów kołowo-gąsienicowych HWK 10 została zaprojektowana przez zakłady Henschel-Werke w późnych latach pięćdziesiątych i wczesnych sześćdziesiątych. Pojazdy projektowano na cele eksportowe. Pierwszy prototyp HWK 11 wyprodukowano w 1963 roku, a 40 pojazdów wysłano później do Meksyku. Zbudowano również dwa prototypy HWK 13 (pojazdy rozpoznawcze). HWK 12 miał być produkowany na bazie tego samego podwozia, ale nie zbudowano żadnych prototypów.
HWK 12
niemcy
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 266
Wygrał bitew: 126
Krótki opis: Czołg lekki zaprojektowany w późnych latach czterdziestych przez Batignolles-Châtillon. Pojazd był wyposażony w wieżę oscylacyjną i 75-mm działo. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
Bat.-Châtillon 12 t
francja
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 184
Wygrał bitew: 94
Krótki opis: Dalszy etap rozwoju pojazdu opancerzonego Panhard AML; wyposażony w zawieszenie z napędem na sześć kół, nową wieżą i potężniejszym uzbrojeniem.
Panhard AML Lynx 6x6
francja
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 92
Wygrał bitew: 42
Krótki opis: Niemiecki wariant amerykańskiego czołgu lekkiego M41A1 Walker Bulldog. Zmiany głównie objęły działo M32 kal. 76 mm, które rozwiercono do 90 mm i skrócono o 425 mm.
leKpz M 41 90 mm GF
niemcy
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 305
Wygrał bitew: 158
Krótki opis: Czołg zaprojektowany jako ciężki pojazd rozpoznawczy. Postanowiono wykorzystać w nim kadłub Pantery, by uprościć produkcję seryjną. Maszyna ta miała posiadać wieżę z Leoparda, wyposażoną w armatę o lufie nie dłuższej niż kadłub pojazdu, co miało zapewnić lepszą manewrowość w terenie leśnym. Nie zbudowano prototypów tego pojazdu.
Aufklärungspanzer Panther
niemcy
Czołgi lekkie
7
Rozegrał bitew: 167
Wygrał bitew: 79
Krótki opis: Zwrotny czołg lekki z wieżą oscylacyjną i 75 mm działem wyposażonym w automat ładujący, które mogło wystrzelić do 10 pocisków w ciągu minuty. W tym czasie czołg ten miał lepszą penetrację w porównaniu do innych czołgów średnich.
AMX 13 75
francja
Czołgi lekkie
7
Rozegrał bitew: 146
Wygrał bitew: 81
Krótki opis: W 1957 roku rozpoczęto prace projektowe nad lżejszą wersją wozu Type 59. Pojazd stworzono do walk na górzystych i bagnistych terenach południowych Chin. Pierwszy prototyp powstał w 1962 roku. Później konstrukcja przeszła kilka etapów modernizacyjnych.
WZ-131
chiny
Czołgi lekkie
7
Rozegrał bitew: 144
Wygrał bitew: 70
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem opancerzonym były częścią celowego programu zatwierdzonego przez władze wojskowe w 1945. W 1949 firma Hotchkiss przedstawiła trzyosiowy prototyp. Po próbach projekt wstrzymano. Nie zachował się żaden prototyp.
Hotchkiss EBR
francja
Czołgi lekkie
7
Rozegrał bitew: 121
Wygrał bitew: 65
Krótki opis: Eksperymentalny lekki czołg z wieżą oscylacyjną i systemem automatycznego ładowania, przeznaczony do transportu drogą powietrzną. Opracowywany w latach 1952-1953 przez Detroit Arsenal w charakterze następcy M41. Uzbrojenie uznano jednak za nieefektywne, a projekt zarzucono. Wybudowano tylko drewniany prototyp.
T71
usa
Czołgi lekkie
7
Rozegrał bitew: 119
Wygrał bitew: 68
Krótki opis: Zwiadowczy niszczyciel czołgów był opracowany przez firmy Hotchkiss i Klöckner-Humboldt-Deutz w latach 1956-1962 z myślą o wzmocnieniu zdolności niszczenia czołgów przez pancerne bataliony zwiadowcze. Planowano go wyposażyć w 90mm działo przeciwpancerne. Ostatecznie projekt zarzucono a ilość zbudowanych prototypów pozostaje nieznana.
Spähpanzer SP I C
niemcy
Czołgi lekkie
7
Rozegrał bitew: 269
Wygrał bitew: 129
Krótki opis: W roku 1946 opracowano projekt bardzo szybkiego czołgu lekkiego. Posłużył on za wzór dla dobrze znanego pojazdu AMX 13. Pojazd nie wyszedł poza fazę projektu.
AMX 12 t
francja
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 173
Wygrał bitew: 89
Krótki opis: Propozycja lekkiego pojazdu kołowo-gąsienicowego. Projekt ukończono w lutym 1943 roku. Najbardziej innowacyjnym rozwiązaniem była konstrukcja podwozia. Koła nachodziły na siebie, a napęd był przekazywany na nie wszystkie. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
MT-25
zsrr
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 149
Wygrał bitew: 74
Krótki opis: Produkcja tego sprawdzonego pojazdu opancerzonego Panhard AMD 178 z nową wieżą FL 1, działem SA 35 kal. 47 mm i współosiowym karabinem maszynowy ruszyła ponownie po II wojnie światowej. Prace nad nową wieżą rozpoczęto w 1940, ale zostały wstrzymane po upadku Francji. Nowy prototyp nazwano Panhard AMD 178B. Powstałe pojazdy uczestniczyły w walkach w Indochinach, Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie.
Panhard AMD 178B
francja
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 131
Wygrał bitew: 57
Krótki opis: T-50 to czołg lekki produkowany w Fabryce Kirowa w Leningradzie. Rozwój nowego czołgu lekkiego mającego zastąpić T-26 rozpoczęto na początku 1940 roku. Jesienią, po przestudiowaniu projektu niemieckiego czołgu średniego Pz.Kpfw. III, przedstawiono wszystkie wymagania techniczne. Projekt pojazdu posiadał wieżyczkę dowódcy z możliwością obserwacji na wszystkie strony, a dowódca przestał wypełniać role celowniczego i ładowniczego. Ostateczne wymagania dopracowano do listopada 1940 roku, a nowy czołg otrzymał oznaczenie T-50. Na początku 1941 roku w Fabryce Kirowa zbudowano jeden prototyp, który przeszedł próby, ale nigdy nie wszedł do służby. Projekt przerwano na korzyść czołgu T-50 rozwijanego w Fabryce numer 174.
T-50-2
zsrr
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 128
Wygrał bitew: 62
Krótki opis: Lżejsza wersja średniego czołgu T20 z przedłużonym podwoziem z M7. Pojazd opracowano w pierwszej połowie 1943 roku. W odróżnieniu od czołgu T20, T21 cechował się słabszym pancerzem i lżejszym uzbrojeniem. Wóz nigdy nie trafił do produkcji seryjnej ani do czynnej służby.
T21
usa
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 107
Wygrał bitew: 51
Krótki opis: Nowy lekki czołg Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej zaprojektowano w latach 1957-1959 roku. Ten 16-tonowy pojazd miał być wyposażony w czterokołowe zawieszenie z drążkami skrętnymi oraz kołem napędowym umieszczonym z tyłu konstrukcji. Całość wyposażono w działo 57 milimetrów (później zastosowano konstrukcję 76 mm).
59-16
chiny
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 91
Wygrał bitew: 43
Krótki opis: Pojazd rozpoznawczy zaprojektowany przez firmę Daimler-Benz. Istniał tylko na papierze.
VK 28.01
niemcy
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 56
Wygrał bitew: 33
Krótki opis: Lekki czołg T37 został zaprojektowany przez Detroit-Arsenal pod koniec lat 40. w celu zastąpienia M24 Chaffee. Zamówiono trzy prototypy. Później wprowadzono innowacje techniczne w projekcie czołgów T41 i M41.
T37
usa
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 36
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: Na Tajwanie wyprodukowano ponad 50 takich pojazdów. Wszystkie podstawowe części pojazdu wzorowano na amerykańskich maszynach. Wieża Hellcata została zamontowana na podwoziu pojazdu przeciwlotniczego M42, a na uzbrojenie składało się sprawdzone działo M1A1. Do dziś zachował się tylko jeden prototyp Type 64.
Type 64
chiny
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 700
Wygrał bitew: 352
Krótki opis: Stworzony w latach 1957-61 z myślą o dostarczeniu francuskim wojskom powietrzno-desantowym pojazdu przenaszalnego drogą lotniczą a jednocześnie zdolnego do walki z ciężkimi czołgami. Pojazd posiadał 90mm działo i bardzo niską sylwetkę. Dwóch członków załogi umieszczono w wieży, która mogła wykonać pełen obrót, ale tylko gdy czołg nie poruszał się. Planowano również warianty wyposażone w inne działa. Wyprodukowano tylko jeden prototyp i nigdy nie wprowadzono go do czynnej służby.
AMX ELC bis
francja
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 271
Wygrał bitew: 142
Krótki opis: Projekt VK 16.02, znanego jako Leopart, bazował na opracowanych wcześniej Panzer II Ausf. J (VK 16.01) i Panzer II Ausf. M (VK 13.01). Makieta pojazdu była gotowa w maju-czerwcu, a pierwszy prototyp powstał 1 września 1942 roku. Zgodnie z "Panzerprogramm 41" zakładającym produkcję 339 pojazdów (105 do grudnia 1943 i 150 do połowy 1944 roku), masowa produkcja miała się rozpocząć w kwietniu 1943, lecz nigdy nie wystartowała. W późniejszym okresie wieża z Leoparda była montowana na czołgu Puma - Sd.Kfz.234/2.
VK 16.02 Leopard
niemcy
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 236
Wygrał bitew: 127
Krótki opis: Opracowany w październiku 1940 roku. Projekt przedstawiony przez Zakład nr 174 został skierowany do testów, które przeszedł pomyślnie w okresie luty-marzec 1941 roku. Pojazd wprowadzono do służby.
T-50
zsrr
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 67
Wygrał bitew: 28
Krótki opis: Projektowanie tego czołgu rozpoczęto w 1941 roku. Początkowo był on projektowany jako czołg lekki, ale w miarę, jak model otrzymywał dodatkowy pancerz i uzbrojenie, został przemianowany na czołg średni. Produkcja M7 rozpoczęła się jesienią 1942 roku. Jednak przez to, że M7 był słabszy od seryjnie produkowanego Shermana M4 pod względem wszystkich parametrów oprócz prędkości i wymiarów, zaprzestano produkcji. Wyprodukowano łącznie 7 pojazdów.
M7
usa
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 60
Wygrał bitew: 34
Krótki opis: Pojazd ten został opracowany z myślą o zastąpieniu wozu M3 Stuart. M24 wszedł do służby we wrześniu 1943 roku. Był produkowany w zakładach Massey-Harris oraz przez General Motors do lipca 1945 roku - wyprodukowano 4731 egzemplarze.
M24 Chaffee
usa
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 193
Wygrał bitew: 110
Krótki opis: M5 wszedł do produkcji w kwietniu 1942 jako ulepszona wersja pojazdu M3 Stuart Do czerwca 1944 wyprodukowano łącznie 8884 pojazdy w dwóch wariantach. Czołg był wykorzystany na wszystkich frontach.
M5 Stuart
usa
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 142
Wygrał bitew: 77
Krótki opis: Rozwijany przez firmę BMM jako nowy lekki czołg zwiadowczy na podwoziu Pz.Kpfw. 38 (t) od lipca 1940 roku. Zamiast nitowania stali zastosowano spawanie. Nowy silnik i ulepszona skrzynia biegów pozwalały osiągnąć prędkość 64km/h. Rozwój przerwano na korzyść czołgu VK 1303. Wyprodukowano pięć prototypów.
Pz.Kpfw. 38 (t) n.A.
niemcy
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 91
Wygrał bitew: 46
Krótki opis: Prace nad czołgiem A-20 rozpoczęto w Fabryce nr 183 w Charkowie w grudniu 1937 r. Projekt stanowił wersję rozwojową czołgu BT-7 i stał się podstawą dla słynnego T-34. Prace prowadził Michaił Koszkin. 18 maja 1938 r. zatwierdzono parametry techniczne czołgu oznaczonego jako BT-20. Wyprodukowano tylko kilka prototypów z zawieszeniem kołowo-gąsienicowym do celów treningowych.
A-20
zsrr
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 78
Wygrał bitew: 32
Krótki opis: Prace nad pojazdem rozpoczęto w marcu 1940 roku. Pierwotnie miał on być wyposażony w napęd kołowo-gąsienicowy. Chociaż twórcom udało się ukończyć projekt, prace nad nim zostały przerwane w lipcu tego samego roku.
AMX 40
francja
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 57
Wygrał bitew: 35
Krótki opis: Pierwsze czołgi z serii M5 zostały wyprodukowane w kwietniu 1942, spośród kilku wariantów wybrano model M5A1. Po tym jak zaprojektowany został czołg M24 Chaffee, czołgi M5A1 uznano za przestarzałe i rozpoczęto ich eksport do innych krajów, w tym do Chin. W sumie 100 wozów tego typu zostało dostarczonych armii Kuomintangu. Podczas wojny domowej (1946-1949) wiele z tych maszyn zostało przejętych przez Chińską Armię Ludowo-Wyzwoleńczą.
M5A1 Stuart
chiny
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 51
Wygrał bitew: 19
Krótki opis: W porównaniu do Pz.Kpfw. II Ausf. C, ten pojazd miał nowe kadłub i wieżę, jak również podwozie z naprzemiennym ułożeniem kół jezdnych. Ten czołg zwiadowczy miał dobre charakterystyki, ale wyprodukowano tylko 131 pojazdów wersji L, po tym jak ich wytwarzanie okazał się zbyt drogie.
Pz.Kpfw. II Luchs
niemcy
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 31
Wygrał bitew: 16
Krótki opis: Czołg ten opracowano w 1938 r., należał on do najlepszych w swej klasie. W latach 1940-1944 wyprodukowano 8275 egzemplarzy różnych wersji tej maszyny.
Valentine
anglia
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 25
Wygrał bitew: 15
Krótki opis: Nowy czołg krążowniczy posiadał takie innowacje, jak silnik z przeciwbieżnymi tłokami, czy położone z przodu chłodnice, zaś do jego stworzenia szeroko wykorzystano spawanie. Zamówienie produkcyjne złożono 17 kwietnia 1939 r. W sumie wyprodukowano 1771 czołgów w czterech podstawowych wersjach. Czołgi Covenanter wykorzystywano głównie do celów szkoleniowych w Wielkiej Brytanii od roku 1940 do 1943.
Covenanter
anglia
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Brytyjski czołg, który był sprowadzany do ZSRR w ramach Lend-Lease’u. W sumie wysłano 3782 czołgi, ale niektóre spoczęły na dnie Atlantyku wraz z transportującymi je do Murmańska statkami.
Valentine II
zsrr
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 204
Wygrał bitew: 106
Krótki opis: Projekt lekkiego pojazdu, zaproponowany przez porucznika Prowornowa latem 1942 roku. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
LTP
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 87
Wygrał bitew: 54
Krótki opis: Ten eksperymentalny czołg lekki opracowano w fabrykach Skody w latach 1941-1943. Powstało w sumie 5 prototypów, ale czołg ten nigdy nie wszedł do masowej produkcji, nie został też użyty na polu bitwy.
Pz.Kpfw. T 15
niemcy
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 78
Wygrał bitew: 32
Krótki opis: Zaprojektowano go w ramach programu mającego na celu poprawienie zwrotności czołgu lekkiego T-26 poprzez zmianę podwozia na kołowo-gąsienicowe. Prototyp zbudowano w 1935 roku. Pojazd wszedł do służby 29 lutego 1936 roku po serii modyfikacji. Przynajmniej 4 pojazdy z partii eksperymentalnej przeszły próby w 1937 roku, ale produkcję przerwano ze względu na awarie skrzyni biegów i wysoki koszt. Wyprodukowane pojazdy były używane podczas Wojny Zimowej oraz II Wojny Światowej.
T-46
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 64
Wygrał bitew: 27
Krótki opis: Rozwijany przez firmę ČKD dla czechosłowackiej armii w 1938 roku. Podczas niemieckiej okupacji pojazd wszedł do służby w Wehrmachcie i był używany w kampaniach w Polsce i we Francji, jak również na Froncie Wschodnim. Czołg walczył na linii frontu do połowy 1942 roku. Wyprodukowano łącznie około 1400 pojazdów w ośmiu wersjach (Ausf. A/B/C/D/E/F/S/G).
Pz.Kpfw. 38 (t)
niemcy
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 46
Wygrał bitew: 21
Krótki opis: Ulepszona modyfikacja czołgu krążowniczego Mk. III. Czołg ten odznaczał się pancerzem wyposażonym w dodatkowe ekrany. Cruiser Mk. IV walczył we Francji w roku 1940 i w początkowym etapie kampanii w Afryce Północnej. Pojazdy tego typu po raz ostatni uczestniczyły w boju zimą 1941-1942 r. W sumie wyprodukowano seryjnie 655 czołgów tego typu.
Cruiser Mk. IV
anglia
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 44
Wygrał bitew: 26
Krótki opis: Radziecki czołg kołowo gąsienicowy używany w latach 30. i 40. Trzeci pojazd w serii radzieckich czołgów lekkich BT. B-7 różnił się od poprzedników spawanym kadłubem o zmienionym kształcie i nowym silnikiem. Wyprodukowano łącznie 5556 pojazdów w różnych wersjach. Weszły one do akcji w bitwach nad Chałchin-Goł, w kampanii w Polsce, w Wojnie Zimowej i w II Wojnie Światowej.
BT-7
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 30
Wygrał bitew: 20
Krótki opis: Opracowany w roku 1937 przez firmę AMX na bazie wozu Renault R-40. Pojazd ten miał większą wieżę niż porównywalne maszyny i wyposażony został w silnik diesla. W roku 1940 dwa takie wozy były gotowe do testów.
AMX 38
francja
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 27
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: A10 Cruiser Mk. II to kolejna wersja rozwojowa wersji A9 zaprojektowana przez Johna Cardena. A10 posiadał wzmocniony pancerz, a usunięto z niego wieże z karabinami maszynowymi. Prototyp powstał w lipcu 1937 r. i wszedł do służby jako ciężki czołg krążowniczy. W latach 1939-1939 zamówiono 175 pojazdów, które wyprodukowano do września 1940 r. Pojazdy te brały udział w walkach we Francji (1940), Grecji (1941) i Afryce Północnej (1941).
Cruiser Mk. II
anglia
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 25
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: Rozkaz zaprojektowania 15-tonotwego pojazdu gąsienicowego uzbrojonego w działo został wydany w 1935. Pomimo że waga Pz. Kpfw. III Ausf. E, pierwszego seryjnego pojazdu, osiągnęła 19,5 tony, jego konfigurację przyjęto za udaną, a ilość pojazdów z wolna wzrosła do 96. Dalasze wersje stały się nawet bardziej popularne, a PZ. Kpfw. III stał się najliczniej produkowanym pojazdem Wehrmachtu.
Pz.Kpfw. III Ausf. E
niemcy
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 25
Wygrał bitew: 12
Krótki opis: Rozwijany od 1938 do 1941 roku na bazie czołgu M2. Produkowany seryjnie od 1941 roku. Zbudowano ponad 13000 pojazdów w różnych wersjach, od M3 do M3A3, wszystkie dostarczane praktycznie wszystkim narodom alianckim w ramach Lend-Lease. Czołgi M3 zostały oznaczone przez Stuart I przez Brytyjczyków, a wersję M3A1 oznaczyli oni przez Stuart III. Czołgi M3 pierwszy raz weszły do akcji w bitwie pod Sidi Rezegh.
M3 Stuart
usa
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 14
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Powstał na potrzeby sił zbrojnych stacjonujących w holenderskich Indiach Wschodnich. W latach 1941-1942 wyprodukowano 125 pojazdów. Do odbiorcy trafiło tylko 20 sztuk. Nie używano go w walce.
MTLS-1G14
usa
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 8
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Wersja czołgu lekkiego 38M Toldi I. Pojazd został tak nazwany na cześć węgierskiego rycerza Miklosa Toldiego. W porównaniu z poprzednimi wersjami, czołg odznaczał się wzmocnionym pancerzem i zwiększoną ilością amunicji. Podczas II Wojny Światowej wyprodukowano około 12 sztuk.
43 M. Toldi III
niemcy
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: W latach 1934-35, biuro projektowe charkowskiej fabryki lokomotyw opracowało modyfikację artyleryjską BT-7. Nowa, eliptyczna wieża została wyposażona w 76.2mm działo CT-28. Dodatkowo, niektóre pojazdy wyposażono w nowe radiostacje. Ogółem wyprodukowano 155 artyleryjskich BT-7. Uczestniczyły w bitwach o Przesmyk Karelski, w Mandżurii i w pierwszym okresie II Wojny Światowej.
BT-7 artillery
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Najsłynniejszy czołg lekki z czasów II wojny światowej. Łącznie wyprodukowano 13,859 sztuk od 1941 do września 1943. 1576 czołgów (głównie w wersji M3A1) zostały wysłane do ZSSR w ramach programu Lend-Lease.
M3 Light
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 68
Wygrał bitew: 39
Krótki opis: Te-Ke został opracowany przez Tokyo Gasu Denki, aby zastąpić przestarzały czołg lekki Type 94. Produkowano go w latach 1937–1942. Pojazd był wykorzystywany do zwiadu, łączności, patroli i wsparcia piechoty. Służył również jako opancerzony ciągnik. Łącznie wyprodukowano około 600 egzemplarzy.
Type 97 Te-Ke
japonia
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 44
Wygrał bitew: 23
Krótki opis: Ostatnia wersja czołgu lekkiego Pz. II. Pojazd odznaczał się wzmocnionym pancerzem, 2 cm działem Kw.K. 38 i lepszymi urządzeniami obserwacyjnymi. Od marca 1941 roku do grudnia 1942 roku wyprodukowano łącznie 524 pojazdy.
Pz.Kpfw. II
niemcy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 37
Wygrał bitew: 17
Krótki opis: Modyfikacja czołgu Pz. II o wysokiej prędkości przewidziana dla dywizji lekkich utworzonych z kawalerii. Pz.Kpfw.II Ausf. D miał zupełnie nowy kadłub i zawieszenie. Wieżę i działa wzięto z wersji Ausf. C. Zawieszenie złożone było z ośmiu sparowanych kół o dużej średnicy z osobnymi drążkami skrętnymi i bez wałków wspierających. Niektóre czołgi o ulepszonych elementach zawieszenia, wliczając nowe koła napędowe i napinające, zostały oznaczone jako Ausf. E. Według różnych źródeł wyprodukowano około 200–250 pojazdów wersji D i E.
Pz.Kpfw. II Ausf. D
niemcy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 28
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: Pojazd powstał w na bazie czołgów М1931 Christie, zakupionych przez armię brytyjską w roku 1936. Pojazd ten miał być szybkim, lekko opancerzonym czołgiem przełamującym. Zmodyfikowana konstrukcja okazała się dość udaną i stała się podstawą dla innych czołgów krążowniczych. Wyprodukowano 65 pojazdów tego typu. Brały udział w walkach we Francji i Afryce Północnej w latach 1940-1941.
Cruiser Mk. III
anglia
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 21
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: Pierwszy czołg krążowniczy w arsenale brytyjskim. Prace rozpoczęły się w 1934 r. w zakładach Vickers. W latach 1936-1937 wyprodukowano seryjnie 125 egzemplarzy.
Cruiser Mk. I
anglia
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 18
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Czołg wsparcia kawalerii. Opracowany w roku 1934. Produkcję seryjną rozpoczęto w roku 1935, a z taśm montażowych zjechało w sumie 400 takich maszyn. W roku 1938 do produkcji wprowadzono nową wersję oznaczoną jako model H38. Ogółem skonstruowano około 1000 egzemplarzy pojazdów H35/H38/H39.
Hotchkiss H35
francja
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 18
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Opracowany przez Skodę w 1935, służył w armi czechosłowackiej pod nazwą LT vz 35. Podczas okupacji Czechosłowacji przejęte czołgi przemianowano na Pz.Kpfw. 35 (t) i wcielono do Wehrmachtu. Były szeroko wykorzystywane przez Pierwszą Lekką Dywizję (po reorganizacji - Szóstą Dywizję Pancerną) aż do ostatnich miesięcy 1941r. W sumie wyprodukowano 434 tych czołgów.
Pz.Kpfw. 35 (t)
niemcy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Maszyna zaprojektowana w 1928 roku przez J.V. Cardena i V. Loyda. Czołg nigdy nie trafił do służby w Wielkiej Brytanii, był jednak eksportowany do innych krajów, w tym do Chin. W 1937 roku dwadzieścia takich pojazdów walczyło z wojskami japońskimi pod Szanghajem. Sowieckie czołgi T-26 bazujące na Vickersie również trafiały na eksport do Chin, a 82 pojazdy tego typu trafiły do południowych Chin oraz Birmy w latach 1941-1942.
Vickers Mk. E Type B
chiny
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 14
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: Czołg lekki zbudowany na bazie brytyjskiego czołgu Vickers Mk. E. na początku lat 30. Pojazd przeznaczono do wsparcia piechoty i opracowano w kilku wariantach. Służył również jako baza dla wielu pojazdów specjalnych oraz dział samobieżnych, jednak ich użycie nie było masowe. Od 1931 do 1941 roku wybudowano 9686 pojazdów w różnych wariantach i konfiguracjach.
T-26
zsrr
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 11
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Prace nad pojazdem bazującym na modelu M2A3 rozpoczęły się w grudniu 1938r. Czołg posiadał nową, dwuosobową wieżę z potężniejszym uzbrojeniem. W sumie od maja 1940 do marca 1941r. wyprodukowano 365 pojazdów. W kwietniu 1942 powstało 10 kolejnych jednostek w celach szkoleniowych. Niektóre pojazdy przekazano Wielkiej Brytani w ramach Lend-Leas'u, inne wcielono do korpusu amerykańskiej piechoty morskiej, gdzie brały udział w działaniach wojennych na Pacyfiku.
M2 Light Tank
usa
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 11
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Powstał na podwoziu czołgu A. Christie M1931. Produkowany w Charkowskiej Fabryce Lokomotyw. W sumie w latach 1932-1935 wyprodukowano 650 BT-2 i 1884 BT-5.
BT-2
zsrr
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 8
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Poprawiona wersja czołgu T-60. W przeciwieństwie do oryginału, T-45 odznaczał się lepszym pancerzem i wieżą wyposażoną w 45-mm działo z 1938 roku oraz współosiowym karabinem maszynowym DT. Pojazd uznano za przestarzały w czerwcu 1942 roku, szczególnie w porównaniu do T-70. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej, ale jeden wyprodukowany prototyp wysłano na front.
T-45
zsrr
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 7
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Opracowany w 1933 roku jako rozbudowana wersja tankietki TK-3. W 1939 roku, aby zwiększyć siłę ognia, 24 pojazdy wyposażono w automatyczne działo wz. 38 FK-A kal. 20 mm. Tankietki wykorzystano jesienią 1939 roku.
TKS z n.k.m. 20 mm
polska
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 6
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Pojazdy eksperymentalne o nazwach kodowych od T1E4 do T1E6 były silnie wzorowane na brytyjskim czołgu Vickers E. Pierwszy prototyp powstał w warsztatach firmy Cunningham w 1931 roku. Po testach w 1932 roku zbudowano jego ulepszony wariant. Docelowo wybrano jednak inny czołg eksperymentalny - T2.
T1E6
usa
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 3
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Czołg na cele eksportowe stworzony przez firmę Krupp. Pierwszy prototyp przeszedł próby w 1940 roku, ale prace nad nim przerwano, a projekt nie zdołał przyciągnąć potencjalnych klientów. Zbudowano tylko jeden prototyp, który został później zezłomowany.
MKA
niemcy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Ten lekki pojazd kołowo-gąsienicowy wyposażony w karabiny maszynowe został zaprojektowany na potrzeby kawalerii USA. Testy pierwszego prototypu rozpoczęły się w kwietniu 1937 roku i trwały do 1939. Model T7 został jednak porzucony na rzecz pojazdów gąsienicowych.
T7 Combat Car
usa
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 19
Wygrał bitew: 7
Krótki opis: W latach 1930-1934 wyprodukowano 4 prototypy o różnym uzbrojeniu, liczebności załogi, masie i właściwościach trakcyjnych.
Leichttraktor
niemcy
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 9
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Pojazd ten wszedł do czynnej służby w roku 1917, a do końca I wojny światowej wyprodukowano 3177 z ogólnej liczby 3800 takich maszyn. Na początku II wojny światowej w służbie pozostawało wciąż 1560 takich pojazdów.
Renault FT
francja
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 7
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Pierwszy radziecki czołg, który wszedł do produkcji seryjnej. W latach 1928-1931 wyprodukowano 959 pojazdów.
MS-1
zsrr
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 6
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Rozwijany od 1925 do 1928 roku we Francji jako ulepszona wersja czołgu Renault FT. Projekt modernizacji zakończono i czołg ujrzał produkcję seryjną. W 1929 roku Japonia zakupiła łącznie 10 pojazdów i oznaczyła jako Otsu-Gata Sensha (Czołg Model B). Japońskie pojazdy były nieco unowocześnione i powszechnie używane zarówno w akcji jak i w celach treningowych.
Renault Otsu
japonia
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 3
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Eksperymentalny czołg lekki T1E1 zaprojektowany przez firmę Cunningham był wersją rozwojową czołgu T1. Do kwietnia 1928 roku wyprodukowano cztery pojazdy. Po przejściu przez pojazd prób w listopadzie 1928 roku, podjęto decyzję o pogrubieniu pancerza, co doprowadziło do stworzenia kolejnej wersji - T1E2.
T1 Cunningham
usa
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Rozwój nowego czołgu lekkiego na potrzeby Wojska Polskiego rozpoczęto w 1935 roku w Państwowych Zakładach Inżynieryjnych (PZInż) pod kierownictwem inżyniera Edwarda Habicha. Przy projektowaniu tego czołgu lekkiego czerpano obficie z projektów zagranicznych. Był on oparty na 4-tonowym brytyjskim czołgu lekkim Vickers Commercial Carden Loyd . Projekt techniczny wykonano w grudniu 1936 roku i zbudowano pierwszy prototyp czołgu PZInż.140. Pojazd był testowany od jesieni 1937 roku do wiosny 1939 roku, ale ostatecznie nie wszedł do produkcji seryjnej.
4TP
polska
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Projekt NC-2 (nazwa komercyjna NC-31) był modyfikacją czołgu Renault FT-17, która charakteryzowała się miękkim zawieszeniem oraz gumowymi, karbowanymi gąsienicami Kegresse-Hinstin. Dzięki tym elementom oraz ulepszonej jednostce napędowej, czołg osiągał wyższą prędkość maksymalną, 16 km/h. W sumie do Chin wyeksportowano 15 pojazdów tego typu.
Renault NC-31
chiny
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 377
Wygrał bitew: 186
Krótki opis: We wczesnych latach 60. XX wieku Mitsubishi rozpoczęło opracowanie nowego czołgu zgodnego z wymaganiami rządu dotyczącymi uzbrojenia i zdolności obronnych. Pierwsze dwa prototypy czołgu STB-1 zbudowano do prób we wrześniu 1969 roku. W 1970 roku prototypy te zostały pokazane dziennikarzom i uczestniczyły w paradzie wojskowej.
STB-1
japonia
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 358
Wygrał bitew: 166
Krótki opis: Eksperymentalny czołg średni. Opracowywano go od 1953 do 1958 roku w Niżnym Tagile - miał zastąpić T-54. Stworzono dwa prototypy, ale w 1958 roku projekt został zakończony, gdyż do dalszych prac wybrano Object 430.
Object 140
zsrr
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 357
Wygrał bitew: 175
Krótki opis: Niemiecka armia domagała się, aby czołgi serii E miały układ przeniesienia napędu zamontowany w tylnej części kadłuba. Jednakże maszyny E 50 oraz E 75 wykorzystywały przedział silnikowy zapożyczony z pojazdu Tiger II, co uniemożliwiało przeniesienie tego ważnego elementu w inne miejsce. Dopiero czołg E 50 Ausf. M oparty na przerobionym projekcie pojazdu E 50 doczekał się przekładni umieszczonej w tylnej części kadłuba.
E 50 Ausf. M
niemcy
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 347
Wygrał bitew: 175
Krótki opis: W późnych wersjach czołgu Centurion planowano użyć wieży Action X. Jeden prototyp wieży zamontowano na podwoziu czołgu Centurion Mark 7, a jeszcze jeden został użyty w próbach balistycznych. Pojazdy z wieżą Action X nigdy nie weszły do produkcji seryjnej ani do służby.
Centurion Action X
anglia
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 290
Wygrał bitew: 158
Krótki opis: W 1969 roku włoska delegacja wojskowa odwiedziła Niemcy w celu przedyskutowania zakupu czołgów Leopard. Ale nie wszyscy jej członkowie zgadzali się na zakup zagranicznych pojazdów. Włoscy eksperci i inżynierowie wojskowi wyspecyfikowali główne wymagania dla przyszłego czołgu: pochyły kąt płyt pancerza, odlewane wieżę i jarzmo działa, oraz mocny silnik Mitsubishi, co pozwoliłoby na produkcję niewielkiego, lekkiego i zwrotnego, ale doskonale opancerzonego pojazdu. Wzięto pod uwagę plany projektowe Brytyjczyków i Związku Radzieckiego zebrane przez SIFAR-SID. Prace nad projektem przerwano na etapie szkiców i modelowania.
Progetto M40 mod. 65
włochy
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 208
Wygrał bitew: 116
Krótki opis: Podstawowy czołg Republiki Federalnej Niemiec. Prace nad nim rozpoczęto w 1956 roku. Pierwsze prototypy powstały dziewięć lat później w zakładach Krauss-Maffei. Leopard 1 służył w oddziałach pancernych ponad dziesięciu krajów.
Leopard 1
niemcy
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 174
Wygrał bitew: 81
Krótki opis: Czołg eksperymentalny. Efekt kolejnych prac nad rozwojem pojazdu AMX-13. Maszyna została poddana testom, ale nigdy nie weszła do produkcji seryjnej ani do czynnej służby. Skonstruowano jedynie dwa pojazdy.
Bat.-Châtillon 25 t
francja
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 148
Wygrał bitew: 68
Krótki opis: Rozwój nowego czołgu średniego opartego na Type 59 rozpoczęto w roku 1962. Nowy czołg miał się cechować grubszym pancerzem i większą siłą ognia niż oryginalna maszyna, jednakże prace projektowe szybko przerwano. Kilka z zastosowanych tu rozwiązań wykorzystano przy opracowywaniu Type 69. Wszystkie zbudowane prototypy (było ich 121 sztuk) zniszczono podczas prób z bronią atomową.
121
chiny
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 128
Wygrał bitew: 48
Krótki opis: Opracowany w 1966r. Pojazd posiadał zwrotność, moc silnika i zasięg efektywnych działań przeciwczołgowych lepszy niż pozostałe czołgi z wyłączeniem Leoparda 1. Doskonały zasięg widzenia pozwalał dowódcy pojazdu na koordynację działań załogi i dobry przegląd sytuacji, co wyraźnie zwiększało efektywność czołgu. Opancerzenie było relatywnie cienkie, ale ze względu na rozwój amunicji przeciwpancernej zdecydowano, że opancerzenie będzie miało mniejszy wpływ na przetrwanie pojazdu niż jego zwrotność i siła ognia. Wyprodukowano w sumie 2800 pojazdów tego typu.
AMX 30 B
francja
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 126
Wygrał bitew: 61
Krótki opis: Wspólny projekt Škody i ČKD. Rozmowy na temat planowanych cech czołgu rozpoczęły się 14 stycznia 1950 roku, ale Czechosłowackie Ministerstwo Obrony zarzuciło projekt 4 marca tego roku. Nie wyprodukowano żadnych prototypów. Istniał tylko na papierze.
TVP T 50/51
czechosłowacja
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 83
Wygrał bitew: 41
Krótki opis: Object 430U jest wersją czołgu średniego Object 430 z przedziałem przeniesienia napędu z silnika umieszczonym z tyłu. Ta wersja miała charakteryzować się poprzecznie ułożonym silnikiem i dwoma przekładniami planetarnymi. To rozwiązanie techniczne pozwoliło powiększyć przestrzeń w środku i zmniejszyć masę pojazdu. Pojazd był rozwijany w latach 1953-1957 w celu zastąpienia T-54, ale prace przerwano w 1961 roku na korzyść Object 432.
Object 430U
zsrr
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 67
Wygrał bitew: 39
Krótki opis: Prace nad pierwszym radzieckim średnim czołgiem powojennym rozpoczęły się w 1951r. W 1961, po opracowaniu i przetestowaniu kilku działajacych prototypów, do służby wprowadzono T-62A z lufą gwintowaną oraz gładkolufowego T-62. W marcu 1962 wstrzymano masową produkcję T-62A, lecz T-62 pozostawał w produkcji do 1975. Wyprodukowano 20 tysięcy egzemplarzy. Późniejsze modyfikacje tego pojazdu pełnią służbę do dziś.
T-62A
zsrr
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 63
Wygrał bitew: 30
Krótki opis: Najbardziej udany amerykański czołg średni okresu bezpośrednio po wojnie. Prace koncepcyjne rozpoczęto w 1950 roku a w kwietniu 1953 pojazd rozpoczął służbę. Między 1952 a 1959 rokiem wyprodukowano 11703 pojazdów w różnych wariantach.
M48A1 Patton
usa
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 42
Wygrał bitew: 23
Krótki opis: Wersja rozwojowa projektu UDES 14. Ten projekt łączył najlepsze elementy UDES 15 (rozwijanego przez Bofors) i UDES 16 (rozwijanego przez Hägglunds). Projekt stał się główną wersją tradycyjnego projektu czołgu szwedzkiego, ale potem zrezygnowano z niego na korzyść wersji ze zdalnie sterowaną wieżą. Zbudowano pełnowymiarowy prototyp, a elementy pojazdu zostały wykorzystane w kolejnych szwedzkich projektach.
UDES 15/16
szwecja
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 27
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Rozbudowana wersja chińskiego średniego czołgu 121, opracowana w latach 60-tych dwudziestego wieku. W odróżnieniu od prototypu, 121B wyposażono w nowoczesne, gwintowane działo 105mm, ulepszone zawieszenie i wzmocniony przedni pancerz. Pojazdy w tej modyfikacji posiadały reflektory na podczerwień i laserowe dalmierze. System celowniczy 121B odznaczał się lepszą dokładnością strzelania niż ten stosowany w Type 59.
121B
chiny
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 16
Wygrał bitew: 7
Krótki opis:

zsrr
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 770
Wygrał bitew: 382
Krótki opis: Prototyp powstał w latach 1960-1961 jako czołg średni dla Bundeswehry - wyprodukowano w sumie 26 prototypów, które testowano do 1963 roku. Pojazd ten był poprzednikiem czołgu średniego Leopard.
Leopard Prototyp A
niemcy
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 679
Wygrał bitew: 350
Krótki opis: Ten pojazd jest jednym z prototypów projektowanych i budowanych w ramach programu Kampfpanzer Standard (do którego Włochy dołączyły w 1958 roku) we współpracy z Ingenieurbüro Warneke, Rheinstahl Hanomag, Henschel i Rheinmetall. Po wszechstronnych próbach prototypy grupy A zyskały przewagę nad innymi wariantami, a dalsze prace doprowadziły do produkcji czołgu Leopard 1. W 1960 roku wyprodukowano dwa prototypy.
Prototipo Standard B
włochy
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 581
Wygrał bitew: 301
Krótki opis: Ta ulepszona wersja Centuriona powstała w firmie Leyland Motors, miał on powiększony kadłub, ulepszony przedział załogi, większe zbiorniki paliwa i grubszy pancerz.
Centurion Mk. 7/1
anglia
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 548
Wygrał bitew: 283
Krótki opis: Początkowo czołg WZ-120 (Type 59) był kopią sowieckiego czołgu średniego T-54A. W późniejszych modyfikacjach wóz ulepszono. W latach 1958-1987 wyprodukowano od 6000 do 9500 sztuk tego pojazdu we wszystkich wariantach.
WZ-120
chiny
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 518
Wygrał bitew: 259
Krótki opis: Pierwszy czołg opracowany w Japonii po zakończeniu II WŚ. Rozwijany od 1954 do 1961 na bazie amerykańskiego czołgu M47. Zmniejszono rozmiary czołgu i zredukowano pancerz. W rezultacie czołg stał się lżejszy, aby spełniał wymagania japońskich sił zbrojnych.
Type 61
japonia
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 489
Wygrał bitew: 254
Krótki opis: Prototyp wozu powstał w 1944r. Po testowaniu w latach 1945-47 na stan armii został wprowadzony wz. 1947 r. Po wyprodukowaniu 713 pojazdów w 1949 r rozpoczęto produkcję nowego modelu czołgu.
T-54
zsrr
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 409
Wygrał bitew: 201
Krótki opis: Zbudowany w ramach konkursu mającego wyłonić zunifikowany czołg europejski. Pojazd posiadał lepszą zwrotność, moc silnika i odległość efektywnych działań przeciwczołgowych od wszystkich innych czołgów z wyłączeniem Leoparda 1. Opancerzenie było relatywnie cienkie, ale ze względu na rozwój amunicji przeciwpancernej zdecydowano, że opancerzenie będzie miało mniejszy wpływ na przetrwanie pojazdu niż jego zwrotność i siła ognia.
AMX 30 1 er prototype
francja
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 352
Wygrał bitew: 171
Krótki opis: Czołg średni z wieżą oscylacyjną i automatycznym mechanizmem ładującym. Opracowany na bazie czołgu M48 w połowie lat pięćdziesiątych XX wieku. Zbudowano dwa prototypy. Jednak podczas prób automatyczny mechanizm ładujący okazał się wadliwy i projekt zarzucono w 1957 roku.
T54E1
usa
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 315
Wygrał bitew: 162
Krótki opis: Prototyp tego czołgu średniego rozwijano od 1953 do 1957 roku, aby zastąpić czołg T-54. Władze radzieckie potrzebowały czołgu o większej odporności nuklearnej i sile ognia. W rezultacie, w 1961 roku projekt został porzucony na korzyść czołgu Object 432. Wyprodukowano kilka prototypów tego pojazdu.
Object 430
zsrr
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 303
Wygrał bitew: 134
Krótki opis: W latach 1950–1951 inżynierowie firmy FAMH (Compagnie des forges et aciéries de la marine et d'Homécourt) pracowali nad rozwojem czołgu średniego z działem 90 mm i obrotową wieżą. Prace przerwano na wczesnym etapie projektowym. Później wszystkie części pojazdu włączono do czołgu Batignolles-Châtillon 25 t.
Bat.-Châtillon 25 t AP
francja
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 297
Wygrał bitew: 152
Krótki opis: W 1945 roku E 50 był projektowany by zastąpić Panther i Panther II jako podstawowy czołg średni Panzerwaffe. Istniał jedynie na papierze.
E 50
niemcy
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 284
Wygrał bitew: 137
Krótki opis: Czołg M46 Patton zaprojektowano w latach 1948-1949 jako zmodernizowanego i ulepszonego następcę modelu M26 Pershing. W latach 1949-51 wyprodukowano łącznie 1168 sztuk w dwóch podstawowych wariantach. Był intensywnie wykorzystywany w wojnie koreańskiej.
M46 Patton
usa
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 272
Wygrał bitew: 124
Krótki opis: Opracowany w biurze konstrukcyjnym fabryki numer 73 na początku roku 1953. Od 8 marca do 10 marca 1953 roku ministerstwo transportu i inżynierii ciężkiej rozważało ten projekt wraz z wersją alternatywną czołgu o bardziej konwencjonalnej konfiguracji. Jednakże późniejszy rozwój został przerwany.
Object 430 Version II
zsrr
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 256
Wygrał bitew: 130
Krótki opis: Kolejne stadium powojennej koncepcji czechosłowackiego czołgu ogólnego przeznaczenia. Projekt był rozwijany przez Škodę w 1947 roku. W 1948 roku przeszedł duże zmiany. Były plany zamontowania w nim działa 100 mm. Projekt zarzucono po zbudowaniu jednego pełnowymiarowego prototypu z drewna.
Škoda T 50
czechosłowacja
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 220
Wygrał bitew: 121
Krótki opis: Wersja rozwojowa projektu UDES 14E2 zaproponowana przez firmę Hägglunds. Ten pojazd miał posiadać obniżoną sylwetkę i być wyposażony w działo 105 mm z automatycznym ładowaniem. W 1974 roku projekt połączono z projektem Boforsa, czego wynikiem był projekt UDES 15/16. Nie zbudowano żadnych prototypów.
UDES 16
szwecja
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 218
Wygrał bitew: 103
Krótki opis: Ulepszona wersja czołgu T-55. Wóz T 55A charakteryzował się wyższym poziomem zabezpieczeń jądrowych oraz brakiem karabinu maszynowego. Od roku 1962 do 1970 ZSRR dostarczył Niemcom Wschodnim około 1800 czołgów T-55 i T 55A.
T 55A
niemcy
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 3988
Wygrał bitew: 2115
Krótki opis: Konkretyzacja szkicu rozwijanego na zamówienie generała Francesco Rossi, który wierzył, że w nowej wojnie sprawdzą się tylko lekkie pojazdy ważące do 35 ton. Nie zatwierdzono tego innowacyjnego projektu; rozwój zarzucono, kiedy Włochy przystąpiły do projektu Czołgu Standardowego.
Progetto M35 mod 46
włochy
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 2265
Wygrał bitew: 1192
Krótki opis: Aby zwiększyć siłę ognia, w styczniu 1945 roku w czołgu T26E1 zamontowano nową, długolufową armatę kalibru 90 mm. Tak stworzony prototyp nazwano T26E4. Prace zawieszono w styczniu 1947 roku ze względu na problemy z armatą i mechanizmem ładującym. Do tego czasu powstało 25 egzemplarzy, ale żaden nie trafił do służby.
T26E4 SuperPershing
usa
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 806
Wygrał bitew: 426
Krótki opis: Zaprojektowany w 1953 roku w Szwajcarii. Pierwszy prototyp tego czołgu był wyposażony w działo 90 mm. Później zbudowano drugi prototyp z brytyjskim działem 20-funtowym. W końcu wyprodukowano serię 10 pojazdów z działami 105 mm, które pozostały w służbie do 1964 roku. Potem pojazdów użyto jako bazy dla czołgu Panzer 61. Jedyny Panzer 58, który przetrwał do dzisiaj, ma działo 20-funtowe i znajduje się w muzeum czołgów w Thun w kantonie Berno.
Panzer 58 Mutz
niemcy
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 694
Wygrał bitew: 345
Krótki opis: Wprowadzony na stan armii w 1944 roku. Do końca wojny wyprodukowano 965 pojazdów. Czołg pozostawał w służbie do końca lat 70-tych.
T-44
zsrr
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 553
Wygrał bitew: 302
Krótki opis: Opracowany w Fabryce nr 183 w 1944 roku. Był oparty na czołgu T-44, z wieloma elementami zmienionymi w celu usprawnienia pancerza i uzbrojenia nowego pojazdu. Według jednego źródła, pierwszy prototyp ukończono pod koniec 1944 roku. Jednakże inne źródła wspominają inną datę—styczeń 1945 r. Czołg przeszedł próby w marcu i kwietniu 1945 roku, ale nigdy nie wszedł do produkcji masowej.
T-54 first prototype
zsrr
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 506
Wygrał bitew: 267
Krótki opis: Pojazd został opracowany w roku 1943. W roku 1944 zamówiono dwa prototypy z istniejącą już wieżą Panther I. W roku 1945 firma MAN wyprodukowała tylko jeden z nich.
Panther II
niemcy
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 465
Wygrał bitew: 256
Krótki opis: Pierwszy japoński czołg powojenny był opracowany na bazie czołgów amerykańskich. Czołg STA-1 opracowano, biorąc pod uwagę ukształtowanie terenu Japonii, specyfikę sieci kolejowej oraz cechy antropometryczne japońskich czołgistów. Zbudowano tylko jeden prototyp: w grudniu 1956 roku.
STA-1
japonia
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 390
Wygrał bitew: 216
Krótki opis: Średni czołg z wieżą oscylacyjną i automatycznym mechanizmem ładującym. Opracowany na bazie eksperymentalnego czołgu średniego T42 w połowie lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Pojazd nigdy nie trafił do produkcji seryjnej.
T69
usa
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 361
Wygrał bitew: 182
Krótki opis: Pojazd eksperymentalny oparty na konstrukcji czołgu średniego Centurion. Opracowywano go od roku 1956 do 1959. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej. Rozwiązania techniczne i innowacje wprowadzone w FV4202 stały się podstawą dla FV4201 Chieftain.
FV4202 (P)
anglia
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 355
Wygrał bitew: 189
Krótki opis: T-34-2 nie był zmodyfikowaną wersją sowieckiego czołgu T-34, tylko zupełnie innym pojazdem. Chińscy inżynierowie uważali T-34-2 za projekt analogiczny do radzieckiego T-54. W okresie późniejszym ZSRR przekazało technologię produkcji T-54 do Chin, co spowodowało przerwanie projektu.
T-34-2
chiny
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 339
Wygrał bitew: 177
Krótki opis: Prace nad czołgiem Centurion ruszyły w roku 1943. Zaprojektowano go jako „czołg uniwersalny”, mający zastąpić istniejące czołgi piechoty i pościgowe. Centurion był pierwszym brytyjskim czołgiem z pochyłymi płytami pancerza. Wszedł do służby w roku 1947. W sumie w latach 1945-1946 wyprodukowano 100 pojazdów tej serii.
Centurion Mk. I
anglia
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 310
Wygrał bitew: 146
Krótki opis: Projekt czołgu średniego dla armii indyjskiej. Prace nad nim prowadziły firmy Porsche, Daimler-Benz i Zahnradfabrik AG z Friedrichshafen. Pojazd uznano jednakże za zbyt skomplikowany, by możliwa była jego produkcja w Indiach i projekt anulowano.
Indien-Panzer
niemcy
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 289
Wygrał bitew: 154
Krótki opis: Amerykański czołg średni, nazwany w uznaniu zasług generała Johna Pershinga, głównodowodzącego Amerykańskich Wojsk Ekspedycyjnych w okresie pierwszej wojny światowej. W amerykańskiej armii w latach 1944-46 M26 funkcjonował przejświowo jako czołg ciężki. Od lutego 1945r. brał czynny udział w drugiej wojnie światowej; w latach 1950-51 uczestniczył w wojnie w Korei.
M26 Pershing
usa
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 275
Wygrał bitew: 131
Krótki opis: Projekt czołgu średniego zaproponowany przez firmę Škoda jako część rozwijanej w Czechosłowacji koncepcji pojazdu ogólnego przeznaczenia. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
TVP VTU Koncept
czechosłowacja
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 265
Wygrał bitew: 149
Krótki opis: Prace nad czołgiem Object 416 rozpoczęto w biurze konstrukcyjnym fabryki nr 75 jesienią 1949 roku. Do marca projekt był już gotowy. Ze względu na problemy techniczne z wieżą, działający prototyp skonstruowano dopiero w kwietniu 1952 roku. Kolejny powstał po wprowadzeniu ulepszeń latem 1963, ale pojazd nigdy nie trafił do produkcji masowej.
Object 416
zsrr
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 218
Wygrał bitew: 110
Krótki opis: P.44 Pantera był jednym z wariantów włoskiego czołgu średniego rozwijanego w czasie IIWŚ. Istniał tylko na papierze.
P.44 Pantera
włochy
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 161
Wygrał bitew: 75
Krótki opis: Prace nad modyfikacją czołgu Panther zaczęły się wiosną 1944 roku. Nowa wersja miała być wyposażona w nowo zaprojektowaną wieżę Schmalturm. Nowy pojazd został oznaczony Panther Ausf. F. Z raportu z 23 stycznia 1945 roku wynika, że na ulepszonej wersji nowej wieży zamontowano działo 88 mm z czołgu typu Tiger. Powstało wiele sztuk kadłuba tego pojazdu, ale wieża nigdy nie trafiła do produkcji i istniała tylko jako drewniany model.
Panther mit 8,8 cm L/71
niemcy
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 121
Wygrał bitew: 65
Krótki opis: Projekt czołgu UDES 14 rozwijany przez Bofors. Ten projekt miał posiadać działo z automatycznym ładowaniem i hydrauliczne zawieszenie oraz możliwość ręcznego ładowania działa. Istniał tylko na papierze.
UDES 14 Alt 5
szwecja
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 38
Wygrał bitew: 16
Krótki opis: Czołg średni T-34-3 miał być modyfikacją T-34-2. Od czołgu Type 59 odróżniały go słabszy pancerz i działo 122 mm. Projekt powstał w roku 1957, jednak gdy w 1958 roku rozpoczęła się seryjna produkcja czołgu Type 59, a prace nad projektem T-34-3 został zakończone.
T-34-3
chiny
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Wariant brytyjskiego powojennego czołgu Centurion Mk. 5 ze wzmocnionym pancerzem przednim, karabinami maszynowymi i mocniejszym silnikiem. Pojazd był wyposażony w dodatkowy opancerzony zbiornik na paliwo o pojemności 100 galonów umieszczony z tyłu i nie miał osłon bocznych. Pojazd wszedł do służby w australijskich oddziałach pancernych w Wietnamie.
Centurion Mk. 5/1 RAAC
anglia
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Jeden z pierwszych japońskich czołgów pierwszych lat powojennych został zaprojektowany na bazie pojazdów amerykańskich, po uwzględnieniu specyfiki terenu w Japonii, parametrów sieci kolejowej oraz mniejszej postury japońskich czołgistów. Ten wariant prototypu odznaczał się skróconym podwoziem i podniesionym kadłubem. Zbudowano jego dwa prototypy.
STA-2
japonia
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 324
Wygrał bitew: 155
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem zaczęto na przełomie 1941 roku pod inicjatywą S. Ginsburga. Po zakończonych sukcesem testach zaczęto prace nad drugim prototypem w 1942 roku.
KV-13
zsrr
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 320
Wygrał bitew: 175
Krótki opis: W późnych latach czterdziestych XX wieku firma Landsverk rozwinęła serię czołgów przeznaczonych głównie na eksport. Czołg średni Strv Leo był najcięższy w tej serii. Zainteresowała się nim armia, ale nie miał on do zaoferowania żadnych znaczących korzyści nad zagranicznymi odpowiednikami dostępnymi w sprzedaży. W końcu armia zdecydowała się na inny projekt.
Leo
szwecja
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 241
Wygrał bitew: 120
Krótki opis: Ten wóz był projektowany wiosną 1942 roku jako następca T-34. T-43 został rekomendowany do służby, ale prace nad projektem wstrzymano na korzyść rozwoju T-34. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
T-43
zsrr
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 224
Wygrał bitew: 118
Krótki opis: W 1954 roku rząd chiński rozważał możliwość uruchomienia produkcji T-34-85 w Chinach. W tym samym czasie chińscy inżynierowie zaproponowali rozwiązanie alternatywne - T-34-1. Bazował on na klasycznym T-34-85, ale zmodyfikowano w nim zawieszenie i system przeniesienia napędu, co dało mniejszą masę i niższy kadłub. W 1954 roku powstało kilka projektów pojazdu z rozmaitymi wieżami i uzbrojeniem, jednak nigdy nie zbudowano prototypu.
T-34-1
chiny
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 221
Wygrał bitew: 110
Krótki opis: Ten sławny czołg był produkowany między styczniem 1943 a kwietniem 1945 roku. Ogółem powstało 5796 sztuk, plus 8 pojazdów zbudowanych na podwoziu serii F.
Panther
niemcy
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 182
Wygrał bitew: 89
Krótki opis: Na początku 1945 roku wyprodukowano jeden prototyp. Pojazd przeszedł próby i został zatwierdzony do służby. Jednakże Japonia została pokonana przed rozpoczęciem produkcji seryjnej. Po kapitulacji prototyp został skonfiskowany przez amerykańskie władze okupacyjne i przesłany do Stanów Zjednoczonych.
Type 5 Chi-Ri
japonia
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 132
Wygrał bitew: 57
Krótki opis: Projekt pojazdu został opracowany w Fabryce nr 183 przez inżyniera I. S. Bera w kwietniu 1941 roku. Konstrukcja miała być wytwarzana w trzech różnych wersjach o zróżnicowanym opancerzeniu, uzbrojeniu, masie bojowej oraz prędkości. Budowę prototypu zaplanowano na początek roku 1942. Projekt jednak porzucono ze względu na wybuch wojny pomiędzy ZSRR i Niemcami.
A-44
zsrr
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 119
Wygrał bitew: 58
Krótki opis: Kolejna wersja czołgu krążowniczego Cromwell, wykorzystywana przez Brytyjczyków podczas II wojny światowej. Od września 1944 roku końca 1945 wyprodukowano w sumie 1186 pojazdów.
Comet
anglia
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 105
Wygrał bitew: 60
Krótki opis: Pierwszy z serii amerykańskich projektów z lat 1942–1943 czołgów średnich mających zastąpić Shermana M4. Pierwszy prototyp wyprodukowano w maju 1943 roku, a testy trwały do 1944 roku. Pojazdu nie zatwierdzono do produkcji masowej, ale na bazie tego czołgu stworzono kolejne prototypy: T22 i T23. One z kolei posłużyły za bazę dla T25 i T26. Ostatecznie, na ich bazie powstał M26 Pershing, który wszedł do służby.
T20
usa
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 87
Wygrał bitew: 49
Krótki opis: P.43 ter to włoski projekt czołgu średniego rozwijanego w połowie lat czterdziestych. Prace przerwano na etapie projektowania.
P.43 ter
włochy
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 55
Wygrał bitew: 24
Krótki opis: Rozwojowa wersja radzieckiego czołgu T-34-85 zaproponowana w kwietniu 1954 roku. Czechosłowacki wariant pojazdu miał otrzymać 100 mm działo i powiększoną wieżę. Rozpoczęcie produkcji planowano na 1955 rok, ale nigdy nie rozpoczęto prac.
Konštrukta T-34/100
czechosłowacja
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Podczas ofensywy w Ardenach kilka Panter wchodzących w skład niemieckiej 150. Brygady Pancernej zostało "ucharakteryzowanych" na niszczyciele czołgów M10 Wolverine. Była to część większej operacji, której celem było wywołanie zamętu na tyłach Aliantów. Wszystkie pojazdy utracono w bitwie stoczonej 21 lutego 1945 roku,gdy natknęły się na 120. pułk piechoty Armii USA.
Panther/M10
niemcy
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 2175
Wygrał bitew: 1158
Krótki opis: Ostateczna wersja czołgu T-34 z 1943 roku. Wprowadzenie nowej, trzyosobowej wieży pozwoliło na instalację mocniejszego działa kal. 85 mm. Ta innowacja znacząco podniosła skuteczność bojową czołgu w porównaniu do jego poprzednika, T-34-76. Wyprodukowano łącznie 35 000 pojazdów tego typu w różnych wariantach. Niektóre z nich pełnią służbę w kilku krajach aż do dziś.
T-34-85
zsrr
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 848
Wygrał bitew: 431
Krótki opis: Cromwell został opracowany w latach 1941-1942 przez firmę BRC&W. Od końca roku 1943 do 1945 wyprodukowano w sumie 1070 egzemplarzy. Szeroko wykorzystywane przez Armię brytyjską podczas kampanii w Europie północno-zachodniej, w latach 1944-1945.
Cromwell
anglia
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 397
Wygrał bitew: 209
Krótki opis: Ciężko opancerzony szturmowy wariant czołgu M4A3 (75)W. Pojazd posiadał dodatkowe płyty pancerne o grubości 38mm, ulepszony właz do luku silnikowego oraz nową wieżę z rozbydowanym pancerzem, bazującą na modelu T23.
M4A3E2 Sherman Jumbo
usa
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 372
Wygrał bitew: 172
Krótki opis: Firma Porsche zaproponowała koncepcję nowego pojazdu w 1939 roku. 5 marca 1941 roku, po licznych zatwierdzeniach, firma przygotowała projekty, a w lipcu 1941 wyprodukowała prototyp ze stali niestopowej. Kadłub i podwozie (z wyposażeniem odczepianym do okopywania) przeszły próby wydajnościowe. Wyprodukowano jeden drewniany prototyp wieży i jeden drewniany prototyp kadłuba. W 1942 roku projekt porzucono na korzyść nowych czołgów ciężkich.
VK 30.01 (P)
niemcy
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 354
Wygrał bitew: 208
Krótki opis: Zmodyfikowana wersja czołgu T-34-85 produkowana w Fabryce nr 183. W porównaniu do poprzednika wzmocniono przedni pancerz i osłabiono tylny, a baki z paliwem zostały przeniesione do tyłu pojazdu. Powstał tylko jeden prototyp. Produkcja została wstrzymana po tym, jak okazało się, że zawieszenie czołgu jest wadliwe.
T-34-85M
zsrr
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 256
Wygrał bitew: 113
Krótki opis: ZSRR wyeksportował do Chin ok. 1800 wozów T-34-76 i T-34-85. W roku 1954 rząd chiński zdecydował o rozpoczęciu własnej produkcji T-34-85 począwszy od roku 1958 - nowy pojazd oznaczono jako Type 58. Produkcji jednakże nigdy nie rozpoczęto, a siły pancerne Chin musiały bazować na modyfikowanych wersjach T-34.
Type 58
chiny
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 225
Wygrał bitew: 117
Krótki opis: Ten pojazd został zaprojektowany dla Armii Niemieckiej jako kolejne stadium czołgu średniego T-24 w 1942 roku. Projekt uznano za przestarzały. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
Škoda T 25
czechosłowacja
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 178
Wygrał bitew: 110
Krótki opis: Brytyjska wersja amerykańskiego czołgu M4 Sherman, stworzona na początku roku 1944 roku. Posiadała mocniejsze niż w wersji amerykańskiej, siedemnastofuntowe działo, inne rozmieszczenie radiostacji i składu amunicji, zrezygnowano w nim z tylnego działka i zniesiono pozycję pomocnika kierowcy. W latach 1944-45 wybudowano między 2100 a 2300 sztuk tego pojazdu w różnych wariantach.
Sherman Firefly
anglia
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 154
Wygrał bitew: 83
Krótki opis: We wczesnych latach pięćdziesiątych XX wieku do służby w szwedzkiej armii wszedł czołg średni Centurion, ale potrzebny był pojazd lżejszy i o lepszej manewrowości. Zdecydowano się na modernizację starych pojazdów Strv m/42 poprzez wyposażenie ich w nowe wieże i uzbrojenie. Czołg otrzymał nową nazwę, Strv 74. Od 1957 do 1960 roku wyprodukowano łącznie 225 pojazdów. Szwedzka armia używała pojazdów aż do końca 1984 roku.
Strv 74
szwecja
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 145
Wygrał bitew: 75
Krótki opis: P.43 bis jest jedną z wersji włoskiego czołgu średniego rozwijanego w połowie lat czterdziestych. W nowym pojeździe planowano umieścić 90-mm działo. Czołg miał w zamierzeniu z powodzeniem stawić czoła istniejącym pojazdom.
P.43 bis
włochy
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 124
Wygrał bitew: 66
Krótki opis: Zimą 1941-1942 WaPrüf 6 przedstawił wymagania techniczne dla nowego czołgu trzydziestotonowego. Zamówienia projektowe złożono w firmach MAN i Daimler-Benz. Prototypy miały być gotowe do maja 1942 roku, jednakże 13 maja 1942 roku przedstawiono tylko charakterystyki porównawcze projektów. Wybrano konstrukcję zakładów MAN, a projekt Daimler-Benz anulowano.
VK 30.01 (D)
niemcy
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 122
Wygrał bitew: 53
Krótki opis: Czołg średni Type 4 Chi-To został opracowany w 1943 roku w oparciu o podwozie czołgu Chi-Nu. Miał zastąpić czołg Chi-Ha. Jednakże nie uruchomiono produkcji seryjnej ze względu na braki w częściach i niedobór materiałów. Wyprodukowano łącznie sześć podwozi i zbudowano na nich tylko dwa czołgi.
Type 4 Chi-To
japonia
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 105
Wygrał bitew: 62
Krótki opis: Projekt został opracowany przez Biuro Konstrukcyjne Fabryki Lokomotyw Charkowskiego Kominternu nr 183. Pojazd miał zastąpić T-34. Prace bazowano na wynikach analizy najnowszych maszyn niemieckich tego czasu. Fasadowy komisja zbadała materiały i zaproponowała szereg udoskonaleń. Mimo tego, prace nad pojazdem wstrzymano zaraz po rozpoczęciu wojny.
A-43
zsrr
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 71
Wygrał bitew: 38
Krótki opis: Oficjalnie czołg ten został oznaczony jako M4A3(76)W HVSS, ale "Sherman" okazało się łatwiejsze do przyswojenia. Pod koniec sierpnia 1944 roku opracowano nowe zawieszenie dla serii wozów M4. Produkcję seryjną rozpoczęto w marcu 1945 roku i łącznie wyprodukowano 4542 egzemplarze w obu wersjach zawieszenia.
M4A3E8 Sherman
usa
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 26
Wygrał bitew: 16
Krótki opis: Wariant czołgu Pz.Kpfw. V Panther Ausf. G, najliczniej produkowanej wersji niemieckiego czołgu Panther. Dwa niemieckie czołgi Panther Ausf. G zostały zdobyte przez polskie oddziały podczas Powstania Warszawskiego 2 sierpnia 1944 roku. Powstańcy namalowali na pojazdach barwy narodowe i różne emblematy, co ma odzwierciedlenie w grze. Jeden z czołgów został przezwany „Pudel” i był używany w walkach w mieście.
Pudel
polska
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 22
Wygrał bitew: 12
Krótki opis: W ramach rozwoju Strv 74, zaproponowano projekt pojazdu z wieżą oscylacyjną francuskiego czołgu AMX 13 z działem 7,5 cm kan strv 74, ale pojazdu nigdy nie zbudowano.
Strv m/42-57 Alt A.2
szwecja
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 4
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Czołg średni zaprojektowany przez firmę MAN jako wóz trzydziestotonowy. Jednocześnie w zakładach Daimler-Benz powstał konkurencyjny projekt. 13 maja 1942 roku oba projekty przedłożono Ministerstwu Uzbrojenia i Wojny. Wybrano projekt firmy MAN, czołg wszedł do służby jako Pz.Kpfw. V Panther.
VK 30.02 (M)
niemcy
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 241
Wygrał bitew: 99
Krótki opis: Pz IV w wariancie G był produkowany od maja 1942r. W kwietniu 1943 rozpoczęto prace nad wariantem H - ostatecznie najliczniej produkowaną wersją Pz IV. Ausf. H miał to samo ulepszone działo co Ausf. G i posiadał pojedynczą płytę czołową o grubości 80mm zamiast rozwiązania wielowarstwowego. Nowy układ przeniesienia napędu minimalnie zmniejszył prędkość pojazdu, ale był bardziej niezawodny. Czołgi w tym wariancie wyposażano również w ekrany siatkowe o grubości 5-8mm na kadłubie i bokach wieży. W sumie wyprodukowano 3774 sztuki Ausf. H.
Pz.Kpfw. IV Ausf. H
niemcy
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 232
Wygrał bitew: 108
Krótki opis: Legenda radzieckich sił pancernych. Najliczniej produkowany czołg II wojny światowej. Od 1940 do 1944 roku w różnych zakładach ZSRR wyprodukowano 33805 pojazdów w trzech podstawowych wersjach.
T-34
zsrr
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 223
Wygrał bitew: 107
Krótki opis: Projekt nowego pojazdu o pochyłych płytach pancerza i komponentach z Pz.Kpfw. III oraz Pz.Kpfw. IV został zatwierdzony 4 stycznia 1944 roku. W marcu tego roku podpisano kontrakt na trzy prototypy, lecz program zakończono 12 lipca. Jedynie niszczyciel czołgów na podobnej bazie wszedł do produkcji seryjnej.
Pz.Kpfw. III/IV
niemcy
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 220
Wygrał bitew: 111
Krótki opis: Czołg średni Type 3 Chi-Nu Kai jest połączeniem zawieszenia i wieży z Type 3 Chi-Nu oraz działa z Type 4 Chi-To. Zbudowano tylko jeden prototyp, który był gotowy do prób w marcu 1945 roku.
Type 3 Chi-Nu Kai
japonia
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 174
Wygrał bitew: 106
Krótki opis: Spośród 1,800 czołgów T-34 dostarczonych Chinom przez ZSRR na początku lat 50, była tam grupa T-34-76. Po odbyciu służby w ChALW, prawie wszystkie zostały wysłane do Korei Północnej. Kolejne ulepszenia, m.in. nowy silnik i zmodernizowane zawieszenie, wprowadzone przez Chińczyków, znacznie wpłynęły na przydatność tych czołgów.
Type T-34
chiny
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 141
Wygrał bitew: 73
Krótki opis: Pierwszy model Shermana, który wszedł do produkcji seryjnej. Wyprodukowano łącznie 49234 egzemplarzy tego czołgu. Po raz pierwszy został użyty bojowo w Afryce Północnej.
M4 Sherman
usa
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 110
Wygrał bitew: 52
Krótki opis: Rozwijany dla Wehrmachtu w okupowanej Czechosłowacji w 1941 roku. Projekt odznaczał się pochyłymi płytami pancerza i wzmocnionym uzbrojeniem bazującym na radzieckim Т-34. Projekt uznano za przestarzały. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
Škoda T 24
czechosłowacja
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 69
Wygrał bitew: 36
Krótki opis: P.43 jest projektem włoskiego czołgu średniego rozwijanym w połowie lat czterdziestych. Wyprodukowano tylko drewniany prototyp w skali 1:10.
P.43
włochy
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 59
Wygrał bitew: 29
Krótki opis: Czołg średni Type 3 Chi-Nu jest modyfikacją czołgu Тype 1 Chi-He z nową wieżą i działem. Ten czołg był najpotężniejszym spośród produkowanych seryjnie japońskich czołgów z okresu wojny. Wyprodukowano jednak łącznie tylko 60 pojazdów ze względu na braki części i materiałów.
Type 3 Chi-Nu
japonia
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 47
Wygrał bitew: 22
Krótki opis: Rozwijany na bazie czołgu średniego Lago w latach trzydziestych XX wieku. 75-mm działo Bofors zamontowano w 22.5-tonowym czołgu. Wyprodukowano łącznie 282 pojazdy w różnych wariantach. Warianty TM, TH i TV używały bliźniaczych silników Scania-Vabis L-603 dostarczających 160 koni mechanicznych mocy, natomiast czołgi Strv m/42 EH były napędzane pojedynczym silnikiem Volvo A8B o mocy 370 koni mechanicznych.
Strv m/42
szwecja
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 6
Wygrał bitew: 2
Krótki opis:

usa
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 176
Wygrał bitew: 97
Krótki opis: Amerykański czołg średni z czasów II wojny światowej. Pojazd został nazwany na cześć generała wojsk konfederacji z amerykańskiej wojny secesyjnej, Roberta E. Lee. Szeroko znany również pod swoim brytyjskim oznaczeniem—M3 Grant—nadanym na cześć generała Unii, Ulyssessa Granta. M3 powstał w 1940 roku na bazie czołgu M2. Od czerwca 1941 do grudnia 1942 roku był produkowany masowo. Wyprodukowano 6258 egzemplarzy tego pojazdu w różnych wersjach.
M3 Lee
usa
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 68
Wygrał bitew: 27
Krótki opis: Czołg T-28 został opracowany przez Eksperymentalne Biuro Projektowe Maszyn fabryki im. Woroszyłowa. Pojazd wszedł do służby 11 sierpnia 1933r. W sumie między 1933 a 1940 rokiem w fabryce im. Kirowa powstały 503 sztuki. W okresie masowej produkcji T-28 przeszedł wiele zmian projektowych i modyfikacji. Pojazdy wykorzystywano w wojnie z Finlandią w zimie 1939-40 oraz na początku 2 w.św.
T-28
zsrr
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 60
Wygrał bitew: 33
Krótki opis: Produkcja wariantu J rozpoczęła się w marcu 1941r. Oprócz nowego opancerzenia, pojazdy otrzymały nowe działo 50 mm KwK 38, które okazało się bardzo udaną konstrukcją. 1067 pojazdów otrzymało działo KwK 39, ulepszoną wersję z większą zdolnością penetracji. Próby wykorzystania działa 75 mm (wariant N) uznano za porażkę i najdłuższymi seriami produkcyjnymi były pojazdy w wariantach J, L oraz M (z doskonale radzącymi sobie działami 50 mm). W sumie powstało 5691 pojazdów, z których 1969 wyposażono w działa długolufowe, a 2391 w krótkolufowe działa kal. 50 mm.
Pz.Kpfw. III Ausf. J
niemcy
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 52
Wygrał bitew: 30
Krótki opis: Czołg średni Type 1 Chi-He był wersją rozwojową czołgu Type 97 Chi-Ha. Został opracowany w 1941 roku, jednakże z uwagi na brak stali, produkcja rozpoczęła się dopiero w 1943 roku. Wyprodukowano łącznie tylko 170 czołgów tego typu. Większość z nich zachowano do obrony Japonii i nigdy nie użyto ich w walce.
Type 1 Chi-He
japonia
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 34
Wygrał bitew: 18
Krótki opis: Prace konstrukcyjne trwały w latach 1936-1938. W sumie do sierpnia 1943 r. wyprodukowano 2987 egzemplarzy. To jedyny czołg brytyjski, wykorzystywany przez całą II wojnę światową.
Matilda
anglia
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 22
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: Opracowany przez Huberta Clermont w latach 1940-1942 podczas niemieckiej okupacji Francji. Wykorzystano w nim elementy średniego czołgu SOMUA S35 i eksperymentalnego czołgu wsparcia piechoty G1R. Miano nadzieję że prace nad pojazdem będą kontynuowane po wyzwoleniu kraju. Niemniej jednak w 1944 projekt określono jako przestarzały.
SARL 42
francja
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 36
Wygrał bitew: 23
Krótki opis: Brytyjski czołg średni zwany także "szesnasto-tonowcem" Vickersa. W latach od 1926 do 1931 wyprodukowano trzy prototypy. Według niektórych źródeł, kolejne trzy czołgi wyprodukowano w 1933 roku, użytkowano je do roku 1938, ale nigdy nie wzięły udziału w walce.
Vickers Medium Mk. III
anglia
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 31
Wygrał bitew: 17
Krótki opis: Dobra siła ognia, opancerzenie i zwrotność stanowiły o tym, że S35 stał się jednym z najlepszych czołgów swoich czasów. Niemniej jednak, mała wieża zmuszała dowódcę do wykonywania wielu zadań jednocześnie: wyszukiwania celów, celowania i przeładowywania, przy jednoczesnym koordynowaniu pracy załogi. Ograniczało to jego przegląd sytuacji i zmniejszało efektywność czołgu na polu walki. Do momentu kapitulacji Francji 22 czerwca 1940r. zbudowano 427 pojazdów.
Somua S35
francja
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: Z 400 pojazdów, które były na stanie armii francuskiej, część została zdobyta przez Niemców w 1940 roku. Były wykorzystywane do szkolenia i na drugorzędnych odcinkach frontu.
Pz.Kpfw. S35 739 (f)
niemcy
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Rozwijany w 1934 roku przez biuro czołgów w dziale ekonomicznym Zjednoczonego Państwowego Zarządu Politycznego. Projekt miał na celu zastąpienie T-28. Działający prototyp zbudowano w 1935 roku w Leningradzie, w Eksperymentalnej Fabryce Kirowa (Fabryka Nr 185), pod kierownictwem inżyniera W. N. Cejna. Pojazd był dostarczony z napędem kołowym i gąsienicowym. Wszedł do służby w lutym 1936 roku, a jego produkcję rozpoczęto w leningradzkiej Fabryce Kirowa. Wyprodukowano tylko kilka pojazdów, zanim zrezygnowano z dalszej produkcji ze względu na skomplikowaną konstrukcję i niesolidne podwozie.
T-29
zsrr
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 24
Wygrał bitew: 7
Krótki opis: Brytyjski czołg średni stworzony w oparciu o czołg Vickers Medium Mark I, wytwarzany w latach 1924-1925 w zakładach Vickers. Produkcja seryjna nowego pojazdu trwała od roku 1925 do 1934, powstało około 100 czołgów tego typu.
Vickers Medium Mk. II
anglia
Czołgi średnie
2
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Pierwszy czołg brytyjski z działem zamontowanym w ruchomej wieży. Prace rozpoczęto w roku 1922 w zakładach Vickers. W latach 1923-1925 wyprodukowano kilkadziesiąt egzemplarzy. Czołg użytkowano w latach 1924-1938.
Vickers Medium Mk. I
anglia
Czołgi średnie
1
Rozegrał bitew: 422
Wygrał bitew: 212
Krótki opis: Prace nad czołgiem rozpoczęto na wiosnę 1945 roku. Prototypy były testowane w 1946 i 1947 roku. Wóz przeszedł pomyślnie serię testów, ale nie został skierowany do seryjnej produkcji.
IS-7
zsrr
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 291
Wygrał bitew: 172
Krótki opis: Type 5, znany również jako Type 2605, był jednym z wariantów superciężkiego czołgu O-I, opracowanego w czasie 2 w.św. Pojazd zaprojektowano do przełamywania ufortyfikowanych linii obronnych oraz do obrony wybrzeża.
Type 5 Heavy
japonia
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 210
Wygrał bitew: 88
Krótki opis: W czerwcu 1943 roku Adlerwerke otrzymało polecenie opracowania czołgu E 100, jednakże w 1944 rozwój czołgów ciężkich został wstrzymany. Do końca wojny ukończono tylko nadwozie, przechwycone później przez British Army.
E 100
niemcy
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 186
Wygrał bitew: 90
Krótki opis: Prace projektowe nad modelem 113 rozpoczęto w 1963 roku. Czołg ten był rozważany jako alternatywa dla WZ-111, a przy jego konstruowaniu starano się wykorzystać podzespoły i części już istniejących czołgów średnich. Mimo tego projekt został przerwany na rzecz opracowania nowoczesnego czołgu podstawowego.
113
chiny
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 169
Wygrał bitew: 98
Krótki opis: Projekt ciężkiego czołgu z wieżą oscylacyjną i automatycznym mechanizmem ładującym. Opracowywany od 1951 roku. Do 1957 roku zbudowano eksperymentalne wieże dla armat kalibru 120 mm i 155 mm. Projekt jednak okazał się nieudany i prace nad nim zostały przerwane.
T57 Heavy Tank
usa
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 168
Wygrał bitew: 81
Krótki opis: Prace projektowe rozpoczęto w 1952r. zakładając mocniejsze uzbrojenie niż w T-43 (M103). Duży nacisk położono na rozmiar maszyny, ponieważ pojazd ten miał przemieszczać się wąskimi tunelami w Alpach szwajcarskich. Rozważano kilka wersji ale projekt został zaniechany. Czołg ten nigdy nie wszedł do produkcji.
T110E5
usa
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 165
Wygrał bitew: 79
Krótki opis: Prototyp czołgu ciężkiego zaprojektowanego we wczesnych latach sześćdziesiątych. Projekt 111 był oparty na projektach radzieckich czołgów IS-2 i IS-3 i miał być podobny do T-10. Na tle innych wariantów czołgu 111, ten pojazd odznaczał się wzmocnionym pancerzem przednim. Jego rozwój przerwano w 1964 roku.
WZ-111 model 5A
chiny
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 164
Wygrał bitew: 71
Krótki opis: Projekt opracowywało Biuro Projektowe czelabińskiej fabryki Kirowa od grudnia 1943r. W kwietniu 1944r. zbudowano dwa prototypy Object 701, ich testy wymusiły wprowadzenie ulepszoń do projektu. Pod koniec 1944r. i na początku 1945r. poddano testom kolejne dwa prototypy. Rekomendację do służby uzyskał Object 701 No. 5., lecz produkcja została odwołana ze względu na rozpoczęcie montażu IS-3. Po zawieszeniu w 1946r. produkcji IS-3, rozpoczęła się produkcja IS-4 i trwała aż do 1949r. W 1951r. zbudowano łącznie 25 sztuk IS-4M. Później, wszystkie dotychczas zbudowane pojazdy zmodernizowano do poziomu IS-4M. Według różnych źródeł wyprodukowano między 235 a 258 pojazdów, wszystkie rozlokowano na Dalekim Wschodzie.
IS-4
zsrr
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 149
Wygrał bitew: 81
Krótki opis: Pojazd był projektowany od czerwca 1942 do lipca 1944 roku. Stworzono tylko 2 prototypy i zaledwie jeden z nich dysponował uzbrojoną wieżą.
Maus
niemcy
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 145
Wygrał bitew: 78
Krótki opis: Czołg superciężki z wieżą umieszczoną z tyłu. Opracowany przez firmę Krupp w 1942 roku. Projekt zarzucono na korzyść czołgów ciężkich. Nie wyprodukowano ani jednego pojazdu.
Pz.Kpfw. VII
niemcy
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 137
Wygrał bitew: 68
Krótki opis: Projekt nowego pojazdu dla szwedzkiej armii rozpoczęty w 1949 roku. Ze względu na poufność, pojazd oznaczono niezwykłą nazwą KRV oznaczającą samobieżnego żurawia (po szwedzku). Projekt był oparty na francuskim AMX 50. Zbudowano i przetestowano lekkie zawieszenie. Wyprodukowano również makietę z wieżą. Nigdy nie zbudowano prototypu.
Kranvagn
szwecja
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 135
Wygrał bitew: 67
Krótki opis: Projekt czołgu ciężkiego rozwijany w 1956 roku przez Ryszarda Lewandowskiego, który był słuchaczem Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie. Czołg miał ważyć 60 ton i mieć pancerz o grubości 200mm. Prace przerwano na etapie projektowym.
60TP Lewandowskiego
polska
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 120
Wygrał bitew: 55
Krótki opis: Wariant czołgu ciężkiego AMX M4 na bazie Project 141 o wzmocnionym pancerzu przednim. Planowano poprawę pancerza przez montaż płyt pancernych o grubości 280 mm. Zaistniał tylko w planach.
AMX M4 mle. 54
francja
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 107
Wygrał bitew: 56
Krótki opis: Opracowany w latach 1956-58 w leningradzkiej Fabryce Kirowa pod kierownictwem Josepha Kotina. Dwa prototypy wyprodukowano i przetestowano w okresie 1959–60. Kadłub i wieżę wyprodukowano, by zbadać ich odporność na ostrzał. Prace wstrzymano w lecie 1960 z powodu niezadawalających postępów przy niektórych systemach i komponentach. Dodatkowo, pojazd nie miał żadnej przewagi nad czołgiem ciężkim Object 770.
Object 277
zsrr
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 74
Wygrał bitew: 34
Krótki opis: Opracowany od roku 1951 przez DEFA, państwowe biuro konstrukcji broni. Do roku 1958 AMX50B otrzymał szereg usprawnień, wliczając odlewany kadłub o niskim profilu, oraz zawieszenie oparte na drążkach skrętnych. Na pojeździe zamontowano także nową wieżę oscylacyjną ze 120-mm działem. Mimo faktu, że silnik Maybacha posiadał moc tylko 1000 koni mechanicznych, specjaliści z niemieckiej firmy Gruppe M szukali rozwiązania, które pozwoliłoby pojazdowi osiągnąć prędkość do 65 km/godz. Zbudowano tylko jeden kompletny prototyp tego wariantu.
AMX 50 B
francja
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 53
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Wersja ciężkiego czołgu Object 705 z działem 152 mm i ulepszonym silnikiem. Wszelkie prace nad tym projektem przerwano w 1948 roku.
Object 705A
zsrr
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 37
Wygrał bitew: 20
Krótki opis: Wariant czołgu Conqueror z dodatkową osłoną pancerza. Produkowany w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych i używany w testach kierowanych rakiet przeciwpancernych Dart i Malkara. W czasie tych testów, czołg odgrywał rolę czołgu ciężkiego, który mógłby się potencjalnie pojawić w przyszłości. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
Super Conqueror
anglia
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 34
Wygrał bitew: 14
Krótki opis: Wersja ciężkiego czołgu Obiekt 260. Plany projektowe ukończono we wrześniu 1945 roku, ale nie wyprodukowano prototypów tego pojazdu.
Object 260
zsrr
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Propozycja czołgu ciężkiego oparta na konstrukcji wozu Conqueror Mk. II. W przeciwieństwie do wersji seryjnej, ta modyfikacja miała przedział bojowy w tylnej części kadłuba. Nie wyprodukowano żadnego prototypu.
FV215b
anglia
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 420
Wygrał bitew: 243
Krótki opis: Projekt opracowali w fabryce nr 92 inżynierowie W. A. Ganin i A. S. Czasownikow. Nowa maszyna miała być ulepszoną wersją niedoskonałych ciężkich czołgów tamtego okresu. Pozostała jednak wyłącznie na papierze.
ST-I
zsrr
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 393
Wygrał bitew: 200
Krótki opis: Prace nad tą maszyną rozpoczęto w roku 1948. W 1952 pojawiło się zamówienie na 300 takich pojazdów, które miały wziąć udział w wojnie koreańskiej. Czołg oznaczono jako M103.
M103
usa
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 386
Wygrał bitew: 202
Krótki opis: Type 4, znany również jako Type 2604, był jednym z wariantów superciężkiego czołgu O-I, opracowanego w czasie 2 w.św. Pojazd zaprojektowano do przełamywania ufortyfikowanych linii obronnych oraz do obrony wybrzeża.
Type 4 Heavy
japonia
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 380
Wygrał bitew: 196
Krótki opis: Czołg ten, opracowany w latach 1949-1952, miał stanowić przeciwwagę dla nowych radzieckich czołgów ciężkich. W sumie w latach 1955-1959 wyprodukowano 185 maszyn tego typu.
Conqueror
anglia
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 334
Wygrał bitew: 161
Krótki opis: Prototyp czołgu AMX 50. Opracowany we wczesnych latach pięćdziesiątych pod wpływem radzieckiego IS-3 i T-10. Posiadał rozbudowane opancerzenie i 120mm działo w wieży oscylacyjnej.
AMX 50 120
francja
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 321
Wygrał bitew: 165
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się w 1949 roku. Pojazd wszedł do służby jako T-10 w 1953 roku. Dalszy rozwój zaowocował kilkoma usprawnieniami pojazdu, a najliczniej produkowaną wersją był T-10M. Wyprodukowano około 2500 sztuk tego pojazdu.
T-10
zsrr
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 310
Wygrał bitew: 174
Krótki opis: Prototyp ciężkiego czołgu, zaprojektowanego na początku lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Pojazd stworzono na podstawie czołgów sowieckich - IS-3 i T-10. W 1964 roku zaniechano dalszego rozwoju, przenosząc środek ciężkości biur konstrukcyjnych na nowe rodzaje czołgów średnich.
WZ-111 model 1-4
chiny
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 273
Wygrał bitew: 144
Krótki opis: Projekt czołgu ciężkiego zaproponowany przez Tadeusza Tyszkiewicza z Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie we wczesnych latach pięćdziesiątych. Nowy pojazd miał w zamierzeniu ważyć do 50 ton. Istniał tylko na papierze.
50TP Tyszkiewicza
polska
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 263
Wygrał bitew: 136
Krótki opis: Wariant czołgu ciężkiego zaprojektowanego w 1949 roku. W 1952 roku zaproponowano trzy projekty czołgów ciężkich. EMIL 1952 E2 był drugim wariantem. W zależności od pancerza i zamontowanego silnika, jego waga wynosiła od 34 do 39 ton. Jednakże pod koniec 1952 roku przerwano rozwój wersji E2 na korzyść wersji E3, która miała podobne osiągi, ale ulepszony pancerz.
Emil II
szwecja
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 248
Wygrał bitew: 140
Krótki opis: Latem 1942 roku firma Porsche otrzymała zamówienie na projekt czołgu szturmowego z jak najgrubszym pancerzem i potężnym działem. Jednym z wyników projektu superciężkiego czołgu Maus był czołg Typ 205 Mäuschen, projekt czołgu o podobnym wnętrzu. Istniał tylko na papierze.
Mäuschen
niemcy
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 227
Wygrał bitew: 123
Krótki opis: Project 141 był wariantem czołgu ciężkiego AMX M4 z wzmocnionym pancerzem przednim. Prace nad nim rozpoczęły się w listopadzie 1949, ale pojazdu nigdy nie zbudowano. Projekt zawierał również obliczenia dla różnych kadłubów na podobnym podwoziu.
AMX M4 mle. 51
francja
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 200
Wygrał bitew: 117
Krótki opis: Dwa prototypy zostały zaprojektowane przez Ferdynanda Porsche. Jeden z nich posiadał wieżę umieszczoną z przodu pojazdu, drugi - z tyłu. Nie wszedł do produkcji seryjnej.
VK 45.02 (P) Ausf. B
niemcy
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 138
Wygrał bitew: 81
Krótki opis: W 1945 roku E 75 był projektowany by zastąpić Tygrysa II jako podstawowy czołg ciężki Panzerwaffe. Istniał jedynie na papierze.
E 75
niemcy
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 115
Wygrał bitew: 66
Krótki opis: Jedna z pierwszych wersji czołgu ciężkiego Object 705. Pojazd był rozwijany przez Biuro Projektowe zakładów Czelabińsk Kirów. Istniał tylko na papierze.
Object 705
zsrr
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 5810
Wygrał bitew: 3078
Krótki opis: Prototyp tego ciężkiego czołgu, na którego projekt silny wpływ wywarł sowiecki model T-10, powstał we wczesnych latach sześćdziesiątych XX wieku na bazie konstrukcji sowieckich IS-2 i IS-3. Pojazd miał na celu zmodernizowanie sił pancernych Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej . Podczas prób pojawiło się wiele usterek, wobec których prace nad pojazdem zostały wstrzymane w 1964 roku.
WZ-111
chiny
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 519
Wygrał bitew: 280
Krótki opis: Od połowy lat czterdziestych aż do lat pięćdziesiątych zeszłego wieku radzieccy inżynierowie starali się zmodernizować czołg IS-2. Wariant IS-2U, zaprojektowany w listopadzie 1944 roku, miał posiadać wzmocniony przedni kadłub z układem płyt przypominającym maszynę IS-3. W połowie lat pięćdziesiątych projekt został przekazany do Chin, gdzie stał się podstawą rozwoju konstrukcji pancernych tego kraju.
110
chiny
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 500
Wygrał bitew: 257
Krótki opis: Najciężęj opancerzony czołg wyposażony w najpotężniejsze działo przeciwpancerne. Do minusów konstrukcji należy zaliczyć przeciążone zawieszenie i układ przeniesienia napędu, jak również nadmierną masę. W starciu na dystans, Tiger II posiadał przewagę nad każdym innym pojazdem zarówno w ochronie pancerza jak i w sile działa. Mimo to, ze względu na nadmierną masę pojazdu, relatywnie niską wytrzymałość silnika i układu napędowego oraz małą liczbę zbudowanych pojazdów, Tiger II nie wywarł znacznego wpływu na losy wojny.
Tiger II
niemcy
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 488
Wygrał bitew: 243
Krótki opis: Ciężki czołg AMX 50 100 był kojenym stadium projektu M4. Pierwszy prototyp zbudowano w 1949r. 55 tonowy pojazd posiadał działo 100mm w osadzone w wieży oscylacyjnej. Prototyp testowano zarówno z silnikiem benzynowym jak i Diesla w latach 1950-52. Pojazd nie wszedł do masowej produkcji ani do służby.
AMX 50 100
francja
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 480
Wygrał bitew: 275
Krótki opis: Prace nad tym czołgiem wsparcia piechoty rozpoczęły się w roku 1944. Pierwszy prototyp był gotowy do prób w 1952 r. W sumie wyprodukowano 21 czołgów, ale żaden z nich nie wszedł do służby. Część z tych pojazdów przebudowano później do standardu czołgu ciężkiego Conqueror.
Caernarvon
anglia
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 430
Wygrał bitew: 239
Krótki opis: Wersja Maus z 4 czerwca 1942r. 120-tonowy przodek superciężkiego czołgu istniał tylko w planach i nigdy nie wszedł do służby. Był tylko fazą przejściową w pracach nad Maus.
VK 100.01 (P)
niemcy
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 345
Wygrał bitew: 176
Krótki opis: Proponowany plan czołgu ciężkiego, który miał być rozwijany w 1940 roku. Po rozpoczęciu II Wojny Światowej prace przerwano na etapie projektu.
53TP Markowskiego
polska
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 315
Wygrał bitew: 168
Krótki opis: Sukces bojowy ofensywnego czołgu M4A3E2 z rozbudowanym pancerzem wywołał decyzję o stworzeniu podobnej modyfikacji dla M26. Chrysler rozpoczął produkcję ulepszonych pojazdów w lipcu 1945. Próby wykazały potrzebę ograniczenia jego prędkości w terenie, aby uniknąć zniszczenia zawieszenia. Ogółem wyprodukowano 27 pojazdów, które wykorzystywano w próbach I eksperymentach.
T26E5
usa
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 314
Wygrał bitew: 173
Krótki opis: Eksperymentalny amerykański ciężki czołg z okresu drugiej wojny światowej. Zbudowany na bazie czołgów M26 Pershing i T29. Prototypy powstały w 1946r, lecz T32 nigdy nie wszedł do produkcji masowej.
T32
usa
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 255
Wygrał bitew: 127
Krótki opis: Projekt N. L. Duchowa opracowany w kwietniu 1941 roku. Prototyp miał zostać skonstruowany w listopadzie tego samego roku, ale wybuch konfliktu sowiecko-niemieckiego przerwał prace.
KV-4
zsrr
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 251
Wygrał bitew: 132
Krótki opis: Masową produkcję pojazdu rozpoczęto w maju 1945 roku. 7 września 1945 roku pojazdy tego typu wzięły udział w paradzie zwycięstwa w Berlinie. Do końca roku 1946 wyprodukowano 1170 pojazdów po czym produkcję przerwano. Od roku 1948 do końca lat 50. pojazdy tego typu wielokrotnie modernizowano.
IS-3
zsrr
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 249
Wygrał bitew: 127
Krótki opis: Wariant ciężkiego czołgu rozwijanego dla szwedzkiej armii w ramach projektu EMIL w latach pięćdziesiątych XX wieku. Na projekt miały wpływ rozwiązania z projektu francuskiego czołgu AMX 13, co jest oczywiste, gdy się spojrzy na projekt wieży. W 1951 roku przygotowano szkic, ale dalszego rozwoju zaniechano na korzyść późniejszych wersji.
Emil I
szwecja
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 230
Wygrał bitew: 123
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęto w kwietniu 1942 roku. Firma Krupp otrzymała zlecenie na konstrukcję wież. Jednakże prototyp nigdy nie został wyprodukowany. Wieże zamontowano na pierwszych egzemplarzach czołgu Tiger II.
VK 45.02 (P) Ausf. A
niemcy
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 215
Wygrał bitew: 98
Krótki opis: Projekt czołgu ciężkiego zaproponowany przez firmę AMX w 1950. Opracowywany równolegle z AMX 50 100, miał posiadać wzmocniony pancerz z „łbem szczupaka” i nachylonymi płytami. Inne elementy i konfiguracja kadłuba przypominały czołg Royal Tiger. Zaistniał wyłącznie na planach.
AMX 65 t
francja
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 180
Wygrał bitew: 102
Krótki opis: O-Ho to kolejne stadium rozwoju pomysłu na superciężki czołg o ulepszonym pancerzu. Pojazd posiadał skuteczny zestaw dział, pozwalający na jednoczesne prowadzenie ognia na wszystkie strony. Projekt wstrzymano ze względu na koniec wojny. Nie ukończono żadnego prototypu a czołg nigdy nie pojawił się w boju.
O-Ho
japonia
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 170
Wygrał bitew: 84
Krótki opis: IS-2Sh (IS-M) został zaproponowany przez N. F. Szaszmurina w Fabryce Kirowa numer 100 na początku 1944 roku i miał być istotną modyfikacją czołgu IS-2. Projekt miał długo-lufowe działo 122 mm i przedział bojowy umieszczony z tyłu. Projekt przerwano na korzyść czołgu IS-6 (Object 252).
IS-M
zsrr
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 131
Wygrał bitew: 74
Krótki opis: Francuski czołg ciężki, początkowo znany jako Project 141. Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się zaraz po zakończeniu II WŚ, gdyż Francja potrzebowała nowoczesnego czołgu ciężkiego. Zaistniał tylko na planach.
AMX M4 mle. 49
francja
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 92
Wygrał bitew: 56
Krótki opis:

usa
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 57
Wygrał bitew: 31
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęto w 1949 roku w biurze projektowym zakładów Czelabińsk Kirów pod kierunkiem Józefa Kotina. W 1950 roku była gotowa przedprodukcyjna partia 10 pojazdów. Po przejściu przez pojazd wszystkich prób i dodaniu usprawnień został on wdrożony do służby pod oznaczeniem IS-8 w 1953 roku.
IS-5 (Object 730)
zsrr
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Prace nad czołgiem 112 ruszyły w 1962 r. Projekt miał wykorzystywać części i elementy czołgów średnich i ciężkich. Istniał tylko na papierze. Czołg 113 był rozwojową wersją typu 112.
112
chiny
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Francuski czołg ciężki, przedstawiany przez współzawodniczących projektantów jako alternatywa dla AMX 50. Prace nad nim rozpoczęły się w 1946, lecz prototyp nie został opracowany aż do października 1951. W projektowaniu wykorzystano niemieckie technologie z dziedziny budowy czołgów: został wyposażony w działo 100 mm z magazynkowym systemem automatycznego ładowania zainstalowanym w wieży oscylacyjnej. Czołg testowano od stycznia do lipca 1953, lecz nie dało to żadnych obiecujących wyników. W rezultacie projekt zarzucono na rzecz AMX 50.
Somua SM
francja
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 786
Wygrał bitew: 438
Krótki opis: 26 maja 1941 r. Adolf Hitler zlecił Ferdynandowi Porsche i firmie Henschel opracowanie prototypu nowego czołgu. Prototypy pokazano Führerowi 20 kwietnia 1942 roku. Rozpoczęto produkcję, ale przerwano ją ze względu na złożoność systemów napędowych i kierowniczych czołgu, oraz brak potrzebnej miedzi. Później 90 wyprodukowanych kadłubów zaadaptowano na niszczyciele czołgów Ferdinand.
Tiger (P)
niemcy
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 308
Wygrał bitew: 172
Krótki opis: Czołg ciężki IS-1 (IS-85) był gruntowną modernizacją czołgu KV-1. Był wyposażony w działo D-5T kalibru 85 mm. IS-1 wszedł do produkcji seryjnej w październiku 1943 r., ale przerwano ją na początku 1944 r., ponieważ w grudniu 1943 r. rozpozczęła się produkcja seryjna czołgu IS-2 (IS-122). Łącznie wyprodukowano 107 pojazdów tego typu.
IS
zsrr
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 298
Wygrał bitew: 164
Krótki opis: Ten pojazd, zaprojektowany na bazie czołgu ciężkiego KV, początkowo niewiele różnił się od modelu produkowanego seryjnie. Testy polowe przeszedł w styczniu i lutym 1941 roku. Ostatecznie w projekcie dokonano kilku istotnych zmian, znacznie zwiększając osiągi bojowe tego pojazdu. Do 22 lipca 1941 roku ukończono rozwój podwozia i silnika. Według niektórych źródeł jesienią 1941 roku pojazd wyposażono w seryjną wieżę KV i wysłano na front.
KV-3
zsrr
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 205
Wygrał bitew: 102
Krótki opis: Rozwój tego eksperymentalnego czołgu ciężkiego rozpoczęto w 1944 roku. Prototyp zbudowano w 1947 roku. Pojazd był wyposażony w 105 mm działo T5E1. Stworzono tylko kilka prototypów tego pojazdu, bo po wojnie produkcję seryjną czołgów ciężkich uznano za nieracjonalną.
T29
usa
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 198
Wygrał bitew: 104
Krótki opis: Prace nad tym ciężkim czołgiem rozpoczęto w roku 1945. W pojeździe wykorzystano kilka pomysłów z czołgu Pz.Kpfw. VI Ausf. B Tiger II. Zaistniał tylko w projektach. Później, AMX M4 (1945) stał się prototypem dla AMX 50 100.
AMX M4 mle. 45
francja
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 178
Wygrał bitew: 96
Krótki opis: Sowieckie czołgi IS-2 eksportowano do Chin na początku lat pięćdziesiątych zeszłego wieku, a używano ich podczas wojny w Korei w latach 1950-1953. Według amerykańskich danych wywiadowczych, co najmniej cztery chińskie kompanie pancerne stacjonujące w Korei dysponowały tymi maszynami, po pięć sztuk w każdej z nich. IS-2 pozostawał w linii do końca lat 50. Jego produkcja została przerwana z powodu braku części i uruchomienia projektu Type 59. Chiny podarowały niektóre z czołgów IS-2 Wietnamowi, gdzie wzięły udział w końcowej fazie pierwszej wojny indochińskiej w latach 1946-1954.
IS-2
chiny
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 143
Wygrał bitew: 75
Krótki opis: Kolejny etap rozwoju O-I o ulepszonym dziale przeciwczołgowym. Plan dowództwa zakładał ulepszenie wcześniejszych modeli i osiągnięcie lepszych parametrów pancerza. Zaistniał tylko w planach. Nie ukończono żadnego prototypu i pojazd nie wszedł do służby.
O-Ni
japonia
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 121
Wygrał bitew: 68
Krótki opis: Wersję Black Prince opracowano w latach 1943-1945 w oparciu o czołg typu Churchill. Posiadał on przedłużony kadłub umożliwiający montaż wieży z zainstalowaną armatą siedemnastofuntową. W sumie od roku 1944 do 1945 wyprodukowano sześć prototypów tego pojazdu. Kilka maszyn przeszło próby, ale nigdy nie wzięły udziału w walce.
Black Prince
anglia
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 424
Wygrał bitew: 232
Krótki opis: Ciężki czołg szturmowy. Opracowany w styczniu 1940 roku na bazie KV-1, w latach 1940-1941 wyprodukowany w liczbie 334 egz. Czołgi KV-2 trafiły na pole bitwy w 1941 roku i większość z nich została zniszczona przed nadejściem zimy.
KV-2
zsrr
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 195
Wygrał bitew: 100
Krótki opis: Zaprojektowany przez biuro projektowe Atelier de Construction de Rueil podczas Drugiej Wojny Światowej. Pojazd bazował na przestarzałym nadwoziu B1 Bis i posiadał nowe i mocne działo. Czołg uważano za nieudany w porównaniu z podobnymi czołgami zagranicznymi. Wyprodukowano ogółem 60 pojazdów.
ARL 44
francja
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 186
Wygrał bitew: 94
Krótki opis: T-150 był kolejnym etapem rozwoju modelu KV-1. Pojazd ważył 50 ton. T-150 trafił do testów w pierwszej połowie 1941 roku, a jego prototyp wziął udział w starciach pod Leningradem. Stał się on później bazą dla zmodyfikowanej wersji czołgu KV-1 ze wzmocnionym pancerzem.
T-150
zsrr
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 177
Wygrał bitew: 87
Krótki opis: Rozbudowana wersja czołgu KV-1S. W odróżnieniu do poprzednika KV-85 był lepiej uzbrojony. Pojazd został zaprojektowany wiosną 1943 roku w zakładach Czelabińsk Kirów. Po raz pierwszy wykorzystano go już 8 sierpnia. Czołg był produkowany do września, a łącznie wyprodukowano 148 pojazdów. KV-85 został wykorzystany przez kluczowe dla losów wojny pułki pancerne Armi Czerwonej.
KV-85
zsrr
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 106
Wygrał bitew: 55
Krótki opis: Prace nad tym superciężkim czołgiem rozpoczęły się po bitwach nad Chałchin-Goł w 1939r. Pojazd zaprojektowano jako zwrotną jednostkę ogniową o niespotykanych w tym czasie rozmiarach – sam kadłub ważył 100 ton. Wybudowano tylko jeden prototyp ze stali konstrukcyjnej i bez wieży. Próby wstrzymano ze względu na zawodny silnik; pod koniec 1944r. prototyp zezłomowano. W planach czołg miano wyposażyć w 15cm haubicę.
O-I
japonia
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 90
Wygrał bitew: 51
Krótki opis: Stworzony z myślą o wojnie okopowej. Początkowo uzbrojenie tego pojazdu miało znajdować się w przedniej części kadłuba i w bocznych sponsonach. Jednak później zrezygnowano ze sponsonów i postanowiono zainstalować wieżę. Do roku 1943, kiedy zakończono prace nad TOG 2* i przygotowano go do prób, stał się konstrukcją bardzo przestarzałą. Pojazd nigdy nie wszedł do służby.
TOG II*
anglia
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 89
Wygrał bitew: 47
Krótki opis: Modyfikacja A22 ze wzmocnionym pancerzem. Pierwsze pojazdy tego typu wyprodukowano tuż przed lądowaniem Aliantów w Normandii. Na tym modelu oparto też czołg z miotaczem ognia, któremu nadano przydomek Crocodile.
Churchill VII
anglia
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 40
Wygrał bitew: 19
Krótki opis: W 1943, japoński ambasador w Niemczech uczestniczył w polowych próbach w Henschela modelu "Tiger". Po tym wydarzeniu, firma otrzymała rozkaz przesłania całej dokumentacji czołgu do Japonii. Jeden rozmontowany czołg przesłano 14 października 1943 do Bordeaux w celu przetransportowania do Japonii na pokładzie okrętu podwodnego. Pomimo tego, wschodni sojusznik Wehrmachtu nie był w stanie uruchomić własnej produkcji Tygrysów. Japonia nie dostarczyła ani jednego czołgu, a cała operacja kosztowała kraj 645 000 marek niemieckich, wobec początkowych szacunków w wysokości 300 000 marek.
Heavy Tank No. VI
japonia
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 291
Wygrał bitew: 165
Krótki opis: Projekt nowego pojazdu został zaproponowany przez inżynierów firmy Baudet-Donon-Rousell w czerwcu 1938 roku. Do dalszych prac jednak nie doszło.
BDR G1 B
francja
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 218
Wygrał bitew: 116
Krótki opis: Zamówienie na opracowanie tego pojazdu zostało złożone 9 września 1939 r. W czasie jego rozwoju inżynierowie firmy Henschel aktywnie używali elementów projektu D.W. II. Pierwsze dwa prototypy były gotowe w marcu 1942 r.; kolejne dwa zbudowano do października tego samego roku. Podwozia prototypów przeszły próby na poligonie fabryki. Po testach dwa prototypy zamieniono na ciężkie niszczyciele czołgów. Sześć wież wyprodukowanych przez firmę Krupp umieszczono na Wale Atlantyckim.
VK 30.01 (H)
niemcy
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 212
Wygrał bitew: 104
Krótki opis: Prace projektowe rozpoczęły się pod koniec 1938 roku. W sierpniu 1939 roku powstał pierwszy prototyp. Maszyna po raz pierwszy sprawdziła się w boju w grudniu 1939 roku, na Linii Mannerheima. Pojazd produkowano seryjnie od marca 1940 roku do sierpnia 1942 roku, w sumie powstało 2769 sztuk.
KV-1
zsrr
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 102
Wygrał bitew: 58
Krótki opis: Prototyp A22 powstał jesienią 1940 roku w firmie Vauxhall Motors. Pojazd ten wszedł do produkcji seryjnej latem 1941 r. Wczesne modyfikacje nie posiadały błotników gąsienic, miały inny wentylator i trzycalową haubicę zainstalowaną w kadłubie. W sumie wyprodukowano 300 czołgów typu Churchill I.
Churchill I
anglia
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 38
Wygrał bitew: 21
Krótki opis: Prace nad T1E2 rozpoczęto w USA w maju 1940 r. Pojazd został zaprojektowany jako czołg ciężki. Charakteryzował się odlewanym kadłubem i hydromechanicznym przeniesieniem napędu z dwukołowym hydraulicznym konwerterem. Później czołg oznaczono jako M6. Wyprodukowano łącznie 9 pojazdów (w tym 1 eksperymentalny). Czołg nigdy nie uczestniczył w akcji bojowej.
T1 Heavy Tank
usa
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 46
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Prace rozpoczęto w roku 1921. Pojazd wszedł do służby w 1934 roku. W fabrykach Renault, FCM, Schneider, FAHM i AMX wyprodukowano łącznie 403 czołgi. Pojazd wielokrotnie ulepszano. Pomimo przestarzałej konfiguracji, w bitwach przeciwko Niemcom w maju i czerwcu 1940 roku zyskał on sobie reputację niepokonanego pojazdu z mocnym pancerzem.
B1
francja
Czołgi ciężkie
4
Rozegrał bitew: 338
Wygrał bitew: 161
Krótki opis: Prace projektowe zostały rozpoczęte w leningradzkich Zakładach im. Kirowa w roku 1952 pod nadzorem Józefa Kotina. Pojazd został opracowany na podstawie ciężkiego czołgu T-10. Prototyp zbudowano w roku 1956. Pojazd przeszedł cykl prób technicznych, ale nie skierowano go do produkcji seryjnej.
Object 268
zsrr
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 315
Wygrał bitew: 154
Krótki opis: Object 730 Version 4 miał być kolejnym projektem działa samobieżnego zbudowanego na bazie czołgu T-10 (Object 730) do 18 grudnia 1952 roku. W tym samym czasie projekt koncepcyjny był oznaczony jako Object 268. Projekt pozwalał na zamontowanie działa w zamkniętej stacjonarnej kabinie umieszczonej z tyłu kadłuba. Projekt przerwano, bo była w nim potrzebna skomplikowana modyfikacja kadłuba Object 730.
Object 268 Version 4
zsrr
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 299
Wygrał bitew: 160
Krótki opis: Projekt niszczyciela czołgów AMX 50 Foch z działem 120 mm zakładał montaż automatycznego systemu ładowania. Niemniej jednak po pracach nad MAX 50 120 o tym samym uzbrojeniu projekt został uznany za potencjalnie nieefektywny. Pozostał wyłącznie w planach.
AMX 50 Foch B
francja
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 161
Wygrał bitew: 83
Krótki opis: Latem 1942 roku Waffenamt (Agencja Zbrojeniowa Armii Niemieckiej) zawarła z firmami Krupp i Rheinmetall umowę na opracowanie niszczyciela czołgów na podwoziu czołgu Panther. Planowano w nim zamontować 128-milimetrowe działo K 43 lub 150-milimetrową haubicę sFH 43. Projekty oznaczone jako Grille 12 i Grille 15 odznaczały się tylnym umieszczeniem przedziału bojowego i różniły się tylko typem systemu artylerii. Później Grille 15 otrzymał działo 150 mm o długości 63 kalibrów, które mogło przebić 200 mm pancerza z odległości 4000 metrów. Jednakże prace projektowe przebiegały powoli i Grille 15 pozostał tylko na papierze.
Grille 15
niemcy
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 152
Wygrał bitew: 72
Krótki opis: Projekt tego niszczyciela czołgów rozpoczęto na początku lat pięćdziesiątych na bazie czołgu Centurion Mk3. Pojazd początkowo wyposażono w zmechanizowany podajnik amunicji, który jednak nie mieścił się w wieży i został później usunięty. Wyprodukowano jeden prototyp i poddano go testom, ale projekt nigdy nie wszedł do masowej produkcji.
FV4005 Stage II
anglia
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 123
Wygrał bitew: 63
Krótki opis: Projekt niszczyciela czołgu zbudowany na podwoziu Conqueror został opracowany w późnych latach 40. Zaistniał wyłącznie w planach.
FV217 Badger
anglia
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 104
Wygrał bitew: 44
Krótki opis: E 100 powstawał jako kadłub do działa samobieżnego, działa przeciwlotniczego oraz niszczyciela czołgów. Jego produkcja nie została nigdy rozpoczęta.
Jagdpanzer E 100
niemcy
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 95
Wygrał bitew: 53
Krótki opis: W 1954 roku w Detroit zorganizowano konferencję dotyczącą przyszłości czołgów ciężkich. Poza innymi zaawansowanymi projektami, firma Chrysler Corporation zaproponowała produkcję nowego czołgu na bazie projektu TS-31. Podstawowym założeniem dotyczącym gabarytów maszyny była możliwość odbycia swobodnej jazdy tunelem berneńskim. Rozważano kilka wariantów konstrukcji, ale projekt został anulowany.
T110E4
usa
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 69
Wygrał bitew: 34
Krótki opis: Plany ciężkiego działa samobieżnego opartego na pojeździe Mk.II Conqueror ze 183 mm działem i umieszczonymi z tyłu obrotową wieżą i przedziałem bojowym. Pojazd był zaprojektowany do zwalczania radzieckich czołgów ciężkich z dużej odległości (do 1829 metrów) i powinien był przetrwać ogień przeciwnika z dział122 mm z odległości do 500 metrów. Po powstaniu 193 mm rakiet przeciwczołgowych Malkara, które były tańszą i efektywniejszą alternatywą do zwalczania czołgów serii IS, ten pojazd stracił na znaczeniu. Projekt został anulowany wkrótce po powstaniu makiety.
FV215b (183)
anglia
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 44
Wygrał bitew: 22
Krótki opis: W 1952 roku, wraz z rozpoczęciem fazy projektowej czołgu AMX-50-120, Francuzi zrezygnowali z dalszego rozwoju niszczyciela czołgów AMX-50 Foch. Niszczyciel, wyposażony w takie samo jak czołg 120 milimetrowe działo, został uznany za zbędny. Podejmowano jeszcze próby zwiększenia kalibru głównego działa do 155 mm, ale zrezygnowano z nich, gdy Francja rozpoczęła starania o wprowadzenie standardowego wyposażenia NATO.
AMX 50 Foch (155)
francja
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 20
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: W 1954 roku w Detroit zorganizowano konferencję dotyczącą przyszłości czołgów ciężkich. Poza innymi zaawansowanymi projektami, firma Chrysler Corporation zaproponowała produkcję nowego czołgu na bazie projektu TS-31. Podstawowym założeniem dotyczącym gabarytów maszyny była możliwość odbycia swobodnej jazdy tunelem berneńskim. Rozważano kilka wariantów konstrukcji, ale projekt został anulowany.
T110E3
usa
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Rozwijany od 1969 do 1971 roku jako modernizacja Strv 103. W przeciwieństwie do poprzedniej wersji, Strv 103A, Strv 103B był wyposażony w mocniejszy silnik z turbiną gazową, laserowy dalmierz i urządzenia podczerwieni. Pojazd pozwalał również na zamontowanie dodatkowego wyposażenia zmieniającego go w amfibię. W 1970 roku do służby weszło 220 pojazdów. W tym samym czasie pojazdy wcześniejszych wersji przekształcono na Strv 103B, co do 1971 roku dało łącznie 290 pojazdów.
Strv 103B
szwecja
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Koncepcja niszczyciela czołgów WZ-113G FT była oparta na czołgu 113, którego rozwój rozpoczęto w 1963 roku. Żaden z tych projektów nie wszedł do produkcji.
WZ-113G FT
chiny
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 415
Wygrał bitew: 217
Krótki opis: Rozwinięty w 1945 roku na bazie pojazdów IS-2 i IS-3 pod kierownictwem Józefa Kotina. Jedną z charakterystycznych cech były zrównoważone kąty nachylenia płyt pancerza. Pozytywnie przeszedł testy, ale nigdy nie wszedł do służby.
Object 704
zsrr
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 348
Wygrał bitew: 172
Krótki opis: Niszczyciel czołgów stworzony w 1944 na bazie czołgu PzIV. Prace nad nim przerwano na rzecz podobnego projektu opartego o model Krupp Waffentrager 12.8 cm PaK 44 pochodzenia czeskiego. Pojazd ten zaistniał więc tylko na papierze.
Waffenträger auf Pz. IV
niemcy
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 343
Wygrał bitew: 168
Krótki opis: Eksperymentalny czołg ciężki. Ten pojazd był wczesną wersją T29 z ulepszonym uzbrojeniem. W latach 1945-1947 wyprodukowano dwa prototypy, które przeszły próby na poligonie w Aberdeen w 1948 roku. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej ani do służby.
T30
usa
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 283
Wygrał bitew: 157
Krótki opis: Od późnych lat 40. do początku lat 50. XX wieku Francja prowadziła prace nad ciężkimi niszczycielami czołgów. Projekt wzorowano na niemieckich niszczycielach czołgów z okresu II WŚ. Pojazd miał posiadać działo 120 mm. Co najmniej jeden prototyp został zbudowany i wziął udział w paradzie wojskowej 14 lipca 1950 r. w Paryżu. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
AMX 50 Foch
francja
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 278
Wygrał bitew: 158
Krótki opis: Kontrakt na produkcję pojazdu bez wieży podpisano z firmą Bofors w 1960 roku. Wyprodukowano łącznie 10 pojazdów „serii zero”. Pojazdy te różniły się od seryjnie produkowanych Strv 103 słabszym pancerzem i silnikiem, jak również pokrywą luku dowódcy. W 1964 roku pojazdy te wykorzystano jako podstawę do produkcji Strv 103A.
Strv 103-0
szwecja
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 257
Wygrał bitew: 135
Krótki opis: Opracowany od 1942 do 44 roku, ten ciężki niszczyciel czołgów na kadłubie ciężkiego czołgu Tiger II stał się najcięższym pojazdem w produkcji masowej wszechczasów. Według różnych źródeł, wyprodukowano 70-79 tych niszczycieli w latach 1944-45. Służyły w 653 i 512 batalionie Heavy Panzerjäger.
Jagdtiger
niemcy
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 243
Wygrał bitew: 124
Krótki opis: Działo samobieżne zaprojektowane na bazie czołgu ciężkiego WZ-111 w pierwszej połowie lat sześćdziesiątych. Projekt czołgu WZ-111 porzucono, a wszelką aktywność dotyczącą tego czołgu wstrzymano. Nie zbudowano żadnych prototypów.
WZ-111G FT
chiny
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 233
Wygrał bitew: 132
Krótki opis: Prace nad tym czołgiem szturmowym rozpoczęły się w Wielkiej Brytanii w roku 1942. Projekt ukończono w lutym 1944 roku, a złożone zamówienie opiewało na 25 maszyn. Jednak do jesieni roku 1947 wyprodukowano zaledwie pięć egzemplarzy.
Tortoise
anglia
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 200
Wygrał bitew: 101
Krótki opis: Prototyp niszczyciela czołgów został zbudowany na bazie średniego czołgu Centurion. Zbudowany do walki przeciw ciężkim czołgom z tego okresu, włączając w to IS-3.
FV4004 Conway
anglia
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 182
Wygrał bitew: 95
Krótki opis: Prace nad czołgiem rozpoczęto w 1943 roku. Planowano wyprodukować 25 pojazdów w ciągu roku, lecz zostało wyprodukowano tylko 2 pojazdy testowe. Nie był produkowany seryjnie. Nie brał udziału w walkach.
T95
usa
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 365
Wygrał bitew: 174
Krótki opis: Zaprojektowany przez firmę Rheinmetall-Borsig jako specjalny pojazd do przewożenia artylerii, który oprócz tej funkcji był również zdolny do ostrzału z poziomu podwozia. Jego twórcy wykorzystali zawieszenie niszczyciela czołgów typu Hetzer. Projekt trwał od końca 1942 do połowy 1944 roku, jednak przerwano go na rzecz projektu Ardelt ze względu na skomplikowaną budowę, wysokie koszty i bardzo dużą wagę tego modelu.
Rhm.-Borsig Waffenträger
niemcy
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 347
Wygrał bitew: 177
Krótki opis: Szkicowy projekt ciężkiego niszczyciela czołgów rozwijany w latach 1947–1948 pod wpływem pojazdu Jagdpanther. Jako główne uzbrojenie, pojazd miał posiadać działo 120 mm. Cechą szczególną pojazdu były trzy 20 mm karabiny maszynowe MG 151/20 montowane na szczycie przedziału bojowego i na tyle. Istniał tylko na papierze.
AMX AC mle. 48
francja
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 334
Wygrał bitew: 161
Krótki opis: Rozwijany we wczesnych latach siedemdziesiątych XX wieku przez grupę badawczą UDES oraz firmy Bofors i Hägglunds. W 1972 roku projekt został dostarczony przez firmę Bofors. Później zdecydowano się powrócić do koncepcji z obrotową wieżą i prace kontynuowano w ramach projektu UDES 14. Projekt firmy Bofors pozostał tylko na papierze.
UDES 03
szwecja
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 332
Wygrał bitew: 165
Krótki opis: Rozbudowana wersja czołgu Cromwell. Nowa wieża i dwudziestofuntowe działo kalibru 83.4mm czyniły z tego czołgu silnego przeciwnika. Według różnych źródeł, między 200 a 442 czołgów Cromwell rozbudowano do nowych standardów Charioteer.
Charioteer
anglia
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 314
Wygrał bitew: 148
Krótki opis: Powstał na podwoziu czołgu IS jako następca SU-152 po zakończeniu produkcji KV-1s. Od listopada 1943 do września 1945 roku wyprodukowano 4635 pojazdów.
ISU-152
zsrr
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 296
Wygrał bitew: 149
Krótki opis: Pojazd stworzony na podwoziu "Tygrysa" konstrukcji Ferdynanda Porsche. Łącznie w kwietniu i maju 1943 r. wyprodukowano 90 pojazdów, które po raz pierwszy zostały użyte podczas bitwy na Łuku Kurskim (operacja "Cytadela").
Ferdinand
niemcy
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 264
Wygrał bitew: 120
Krótki opis: W 1944 roku biuro projektowe Uralmaszu opracowało wersję SU-101 z działem D-10S oraz SU-102 z działem D-25S. Oba pojazdy oznaczono jako Uralmasz-1. Pojazdy nie były produkowane seryjnie i nie weszły do służby liniowej.
SU-101
zsrr
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 257
Wygrał bitew: 122
Krótki opis: Rozwój niszczyciela czołgów WZ-111-1G FT był oparty na doświadczeniach z budowy czołgu ciężkiego WZ-111. Prototyp tego ostatniego zbudowano we wczesnych latach sześćdziesiątych. Przeszedł on próby, które ujawniły kilka wad w projekcie pojazdu, po czym zaniechano projektu WZ-111 w 1964 roku. Projekt WZ-111-1G FT pokazuje wpływ radzieckiej konstrukcji czołgów. Brak informacji o jakichkolwiek wyprodukowanych prototypach.
WZ-111-1G FT
chiny
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 247
Wygrał bitew: 138
Krótki opis: Wczesny prototyp czołgu ciężkiego zaprojektowany do szturmowania fortyfikacji niemieckiej Linii Zygfryda. Istniał tylko jako projekt przygotowany w ramach programu rozwoju pojazdów ciężkich zapoczątkowanego we wrześniu 1943 r.
T28 Prototype
usa
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 199
Wygrał bitew: 109
Krótki opis: Czołg szturmowy przystosowany do przedzierania się przez ufortyfikowane pozycje. Projekt był gotowy jesienią 1943 roku, ale nie zbudowano żadnego prototypu. Jednak sam pomysł stał się punktem wyjścia dla projektu ciężkiego czołgu szturmowego A39 Tortoise.
AT 15
anglia
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 176
Wygrał bitew: 90
Krótki opis: W marcu 1944, armia amerykańska zamówiła pięć prototypów ciężkich pojazdów oznaczonych jako T28. Tak powstało działo samobieżne T95.
T28
usa
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 110
Wygrał bitew: 54
Krótki opis: Opracowany na podstawie pojazdu Panther II. Pojazd miał posiadać działo kal. 128 mm oraz przedział załogi ulokowany w tylnej części kadłuba. Pozostał tylko w formie projektu.
Jagdpanther II
niemcy
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Niszczyciel czołgów Canon d'assaut de 105 jest projektem pojazdu bojowego stworzonym przez firmę AMX w 1958 roku. Zgodnie z zapisami archiwalnymi, ten niszczyciel czołgów miał na celu połączenie wysokiej manewrowości i mobilności z grubym pancerzem (do 100 mm w obszarze przednim) i mocnym 105-mm działem. Później rozwój przerwano. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
AMX Canon d'assaut 105
francja
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 301
Wygrał bitew: 163
Krótki opis: Rozwój niszczyciela czołgów na bazie czołgu ciężkiego KV-1S rozpoczęto 4 stycznia 1943 roku. Pojazd otrzymał oznaczenie KV-14 (Object 236). Prototyp przeszedł testy polowe na początku lutego 1943 roku i wszedł do służby 14 lutego 1943 roku. W kwietniu KV-14 przemianowano na SU-152. Do grudnia 1943 roku wyprodukowano 670 pojazdów. Dzięki skuteczności w zwalczaniu niemieckich czołgów Tiger I oraz Panther, SU-152 został przez wojsko ochrzczony "Myśliwym".
SU-152
zsrr
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 228
Wygrał bitew: 116
Krótki opis: Opracowany w Zakładach Przemysłu Ciężkiego na Uralu na bazie maszyny T-34-85. Przedział silnika był umieszczony w przedniej części kadłuba, a przedział bojowy w tylnej, co zapewniało dodatkową ochronę załodze i znacznie zmniejszało grubość pancerza spodniego. Chociaż SU-100M1 nigdy nie był produkowany, był etapem pośrednim pojazdów SU-100 i SU-101, które rzeczywiście zaistniały.
SU-100M1
zsrr
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 189
Wygrał bitew: 103
Krótki opis: Planowana jako szturmowy czołg przełamujący, maszyna ta opuściła deski kreślarskie 10 czerwca 1943 roku. Nie powstał ani jeden kompletny prototyp, ale niektóre części i komponenty AT7 znalazły zastosowanie w pojeździe A39 Tortoise.
AT 7
anglia
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 187
Wygrał bitew: 88
Krótki opis: Niszczyciel czołgów na bazie T23. Prace nad projektem rozpoczęto w 1943 roku, ale przerwano je ponieważ T23 nie wszedł w końcu do służby. Pojazd ten zaistniał więc tylko na papierze.
T25/2
usa
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 183
Wygrał bitew: 81
Krótki opis: Stworzony w 1942 roku, powstał na bazie rozszerzonego podwozia Cromwella. Niezaprzeczalną zaletą tego pojazdu było jego siedemnastofuntowe działo, będące najsilniejszym brytyjskim działem w owym czasie. Pozwalało ono temu niszczycielowi czołgów skutecznie razić wroga na odległość do 1000 metrów. Problemem był dość wysoki profil i przeciążone podwozie. Zbudowano około 200 sztuk.
Challenger
anglia
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 173
Wygrał bitew: 79
Krótki opis: Eksperymentalny model niszczyciela czołgów. Zaprojektowany w oparciu o rozszerzone podwozie czołgu VK 30.01 (H). Pojazd ten był wyposażony w prototypowe przeciwpancerne działo 128-mm. Wyprodukowano tylko dwa pojazdy. Walczyły one na Froncie Południowym od lata do jesieni 1942 roku. Próby wykazały szereg problemów i pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
Sturer Emil
niemcy
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 172
Wygrał bitew: 72
Krótki opis: Projekt pojazdu firmy Bofors. Rozwijany w latach 1965-1966 jako część konkursu rozpisanego w ramach poszukiwania czołgu lekkiego przez Szwedzkie Ministerstwo Obrony. Ten lekko opancerzony pojazd miał na celu połączenie wysokiej prędkości, manewrowości i mocnego działa, co zapewniłoby mu na polu bitwy skuteczność przeciwko nowoczesnym czołgom i oddziałom wsparcia. Projekt był gotowy w styczniu 1966 roku. Zaplanowano wtedy dalsze prace, ale nie zbudowano prototypu.
Ikv 90 Typ B
szwecja
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 162
Wygrał bitew: 92
Krótki opis: Proponowany projekt niszczyciela czołgów zbudowanego na bazie czołgu średniego T-34-2, który miał objąć innowacje techniczne wzięte z radzieckiego SU-122-54 i dział samobieżnych z okresu II Wojny Światowej. Nie zbudowano prototypów.
T-34-2G FT
chiny
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 135
Wygrał bitew: 69
Krótki opis: Był projektowany na bazie czołgu T23, ale prace nie zostały zakończone.
T25 AT
usa
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 124
Wygrał bitew: 73
Krótki opis: Pierwszy projekt ciężkiego niszczyciela czołgów opartego na maszynie M4. Prace nad tym pojazdem rozpoczęto w roku 1946. Jego konfiguracja była bardzo podobna do Jagdpanther. Pojazd nie wyszedł poza fazę projektu.
AMX AC mle. 46
francja
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 70
Wygrał bitew: 29
Krótki opis: Prace nad tym niszczycielem czołgów opartym na podwoziu VK 30.02 (MAN) rozpoczęły się w 1942 roku. W październiku 1943 roku przystąpiono do testów prototypu. W sumie wyprodukowano 392 pojazdy.
Jagdpanther
niemcy
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 42
Wygrał bitew: 27
Krótki opis: Prace nad tym ciężkim czołgiem przełamującym rozpoczęły się we wrześniu 1943 roku. W planie było wykorzystanie w nim pewnych części modelu M6, jak również elektromechanicznej skrzyni biegów i 100 mm działa z T5 montowanego w wieży o ograniczonym zakresie obrotu i 203 mm pancerzu. Pojazd miał w zamierzeniu szturmować niemieckie fortyfikacje "Linii Zygfryda" (nazywanej przez Niemców "Westwall"). Amerykańskie siły lądowe odrzuciły ten projekt w fazie planowania. Czołg został później zmodyfikowany, co zaowocowało stworzeniem ciężkiego czołgu przełamującego T95.
T28 Concept
usa
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 24
Wygrał bitew: 16
Krótki opis: Działo samobieżne M56 miało w zamierzeniu wspierać oddziały spadochronowe jako lekki niszczyciel czołgów, który można przewozić samolotem transportowym, zrzucić na spadochronie lub dostarczyć szybowcem. Pojazd był produkowany masowo w latach od 1953 do 1959, ale nie zyskał popularności i wkrótce został zastąpiony przez lekki czołg Sheridan. Scorpion był czasem używany jako wsparcie artyleryjskie w Wietnamie.
M56 Scorpion
usa
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 7
Krótki opis: Ciężkie działo ofensywne ISU-122S, zbudowane na bazie czołgu IS, było skuteczną bronią zarówno przeciwko niemieckim ciężkim czołgom jak i fortyfikacjom. Prototyp zbudowano w czelabińskiej fabryce Kirowa w kwietniu 1944. Został wcielony do służby w sierpniu tego samego roku; w latach 1944-1945 wyprodukowano 675 egzemplarzy.
ISU-122S
zsrr
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 424
Wygrał bitew: 225
Krótki opis: Jeden z najpotężniejszych amerykańskich niszczycieli czołgów. Opracowany z wykorzystaniem kadłuba M10A1 i M10. Od listopada 1943 do września 1945 roku wyprodukowano 2324 sztuki tego pojazdu.
M36 Jackson
usa
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 365
Wygrał bitew: 187
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się w 1942 roku. W kwietniu 1943 roku firma General Motors wyprodukowała pierwsze prototypy. To jeden z niewielu amerykańskich niszczycieli czołgów, dla którego skonstruowano kadłub, nie korzystając z wzorów już istniejących czołgów. Hellcat stał się jednym z najszybszych pojazdów pancernych swojego typu, wyprodukowanych podczas drugiej wojny światowej. Od lipca 1943 roku do października 1944 roku z taśm produkcyjnych zjechało w sumie 2507 egzemplarzy.
M18 Hellcat
usa
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 138
Wygrał bitew: 69
Krótki opis: Pojazd ten powstał na bazie czołgu Churchill. Przedział bojowy wraz z trzycalowym działem umieszczony był w przedniej części kadłuba. Pierwotne zamówienie na 100 egzemplarzy zredukowano później do 24. W sumie w latach 1941-1942 powstało 50 takich maszyn. Nigdy jednak nie weszły do czynnej służby.
Churchill Gun Carrier
anglia
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 99
Wygrał bitew: 54
Krótki opis: Projekt niszczyciela czołgów opartego na czołgu Type 62 znanego również jako WZ-131. Pojazd zaprojektowano w 1963 roku. Podobnie jak pojazd podstawowy, ten niszczyciel czołgów był zaprojektowany do walki w górzystych i bagnistych terenach Południowych Chin połączonych wieloma mostami. Brak informacji o jakichkolwiek wyprodukowanych prototypach.
WZ-131G FT
chiny
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 96
Wygrał bitew: 47
Krótki opis: Prototyp ARL-40. Pojazd miał pełnić rolę szturmowego działa samobieżnego. Produkcja seryjna miała zostać uruchomiona w roku 1940, ale nigdy do tego nie doszło, ponieważ Francja znalazła się pod okupacją.
ARL V39
francja
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 87
Wygrał bitew: 33
Krótki opis: Niszczyciel czołgów Nashorn („nosorożec”) występował pod oficjalną nazwą 8.8 cm PaK 43/1 auf Geschützwagen III/IV (Sf). Nazywany był „Hornisse” („szerszeń”) aż do 1944 r. Wyprodukowano go na bazie tego samego podwozia, którego użyto w ciężkim działe samobieżnym typu Hummel. Przeszedł chrzest bojowy na froncie wschodnim latem 1943 roku. Łącznie wyprodukowano 494 pojazdów tego typu.
Nashorn
niemcy
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 80
Wygrał bitew: 39
Krótki opis: Średni czołg Pz. IV służył jako punkt wyjściowy dla projektów wielu pojazdów, w tym niszczycieli czołgów. Pod koniec 1944r. przygotowano dla niego wersję działa 75mm PaK 42 L/70. Nową wersję pojazdu nazwano JagdPzIV/70. Od października 1944 do marca 1945 roku firma Nibelungwerke wyprodukowała 278 pojazdów tego typu.
Jagdpanzer IV
niemcy
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 151
Wygrał bitew: 71
Krótki opis: Projekt niszczyciela czołgów opartego na radzieckim ciągniku artyleryjskim AT-T, eksportowany do wielu krajów i wielokrotnie kopiowany. Pojazd posłużył za podstawę do rozwoju szerokiego wachlarza pojazdów inżynieryjnych i transportowych. Planowano użyć ciągnika jako podstawy do rozwoju pojazdów bojowych, ale nigdy nie wprowadzono tych planów w życie.
60G FT
chiny
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 149
Wygrał bitew: 77
Krótki opis: Skonstruowany na bazie czołgu T-34 i działa ofensywnego SU-122. W produkcji od sierpnia 1943 do października 1944 roku. 85mm działo D-5S umożliwiało SU-85 prowadzenie skutecznego ognia przeciwko średnim czołgom z odległości ponad 1000 metrów, a na mniejszych dystansach przebijało przedni pancerz czołgów ciężkich.
SU-85
zsrr
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 129
Wygrał bitew: 57
Krótki opis: Prace rozpoczęły się wiosną 1942. Po testach jesienią 1942 roku podjęto decyzję o zmianie działa kal. 57mm na 75 mm. Wyprodukowano dwa prototypy, ale pojazd nie wszedł do produkcji seryjnej ani do służby.
T67
usa
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 115
Wygrał bitew: 61
Krótki opis: Pojazd po raz pierwszy użyto w boju we Francji w 1940 roku. Produkowany był w oparciu o czołg Pz. III w kilku wersjach do roku 1945. Do 1944 r. 9346 takich dział samobieżnych zniszczyło około 20 000 wrogich maszyn. Niektóre pojazdy pozostawały w służbie do 1967 r. i brały nawet udział w wojnie sześciodniowej stoczonej między częścią krajów arabskich i Izraelem.
StuG III Ausf. G
niemcy
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 110
Wygrał bitew: 55
Krótki opis: Projekt zakładał przebudowę czołgów w niszczyciele czołgów przez montaż siedemnastofuntowego działa na otwartej, lekkozbrojnej karoserii.
S35 CA
francja
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 91
Wygrał bitew: 44
Krótki opis: Projekt pojazdu posiadającego na wyposażeniu działo przeciwlotnicze kal. 88 mm. Prace nad nim rozpoczęto w Niemczech w 1941 roku. Konstrukcję pojazdu oparto o podwozie czołgu Pz.Sfl.IVc. Stawiane przed nim wymogi nieustannie ulegały zmianie, a działo FlaK 41 znalazło się na jego wyposażeniu dopiero w 1944 roku. Początkowo w pojeździe miały być zainstalowane różne rodzaje uzbrojenia, ale ten plan nigdy nie doczekał się realizacji. Wyprodukowano tylko trzy prototypy tego modelu.
Pz.Sfl. IVc
niemcy
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 87
Wygrał bitew: 46
Krótki opis: Amerykański niszczyciel czołgów, który doczekał się największej liczby wyprodukowanych egzemplarzy. Od września 1942 do stycznia 1943 roku z taśmy zeszło 6406 pojazdów. Ponad jedna trzecia niszczycieli Wolverine została przekazana wojskom alianckim w Europie w ramach tzw. Lend-Lease Act.
M10 Wolverine
usa
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 59
Wygrał bitew: 27
Krótki opis: W lutym 1943 roku, za namową ministerstwa zbrojeń, firma Krupp rozpoczęła testy nowego pojazdu o konstrukcji opartej na unowocześnionym Stug III, ale z zawieszeniem z czołgów Pz.Kpfw. IV H oraz J. Pierwsze pojazdy wyprodukowano do grudnia 1943 roku. Od stycznia 1944 roku, po wycofaniu Pz IV z produkcji, firma Krupp skoncentrowała się na produkcji nowych pojazdów. Wyprodukowano łącznie 1108 pojazdów, a dalsze 31 zaadaptowano z już istniejących czołgów.
StuG IV
niemcy
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 56
Wygrał bitew: 23
Krótki opis: Projekt czołgu szturmowego, przystosowanego do pokonywania linii obronnych wroga. Prace projektowe zakończono 15 maja 1943 roku. Nie powstał co prawda żaden prototyp, ale rozpoczęte działania były pomocne podczas opracowywania innego czołgu ciężkiego - szturmowego A39 Tortoise.
AT 2
anglia
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 48
Wygrał bitew: 23
Krótki opis: Ten potężny, lekko opancerzony niszczyciel czołgów mógł podjąć walkę z czołgami wroga każdego typu na odległość do 1000 metrów. Maksymalną prędkość ograniczały zbyt niska moc silnika i słabe zawieszenie. Mimo tego, Archer to udana próba wskrzeszenia przestarzałego podwozia Valentine. W latach 1943-45 zbudowano łącznie 665 tych czołgów.
Archer
anglia
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 39
Wygrał bitew: 21
Krótki opis: Pojazdy tego typu służyły we francuskiej armii pomiędzy 1943 a 1944. W 1944 roku 36 pojazdów z Régiment colonial de chasseurs de chars pod okiem Silvère Seurata, inżyniera artylerii morskiej, otrzymało celowniki dział morskich, pozwalające na zwiększenie ich zasięgu strzału do 3000 metrów. Sławny aktor francuski Jean Gabin (ur. Jean-Alexis Moncorgé) służył jako dowódca tego niszczyciela czołgów.
M10 RBFM
francja
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 870
Wygrał bitew: 493
Krótki opis: Eksperymentalny niszczyciel czołgów zaprojektowany na bazie M3 wiosną 1942 roku. Nigdy nie wszedł do produkcji masowej.
T40
usa
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 109
Wygrał bitew: 58
Krótki opis: Rozwijany w latach 1941 i 1942 na bazie lekkiego czołgu M5 Stuart. To działo samobieżne jest przykładem udanego użycia przestarzałego podwozia. Pojazd został wyposażony w krótkolufową haubicę. Podjęto również próby umieszczenia 75 mm działa czołgowego w zmodernizowanej wieży.
M8A1
usa
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 92
Wygrał bitew: 43
Krótki opis: Projekt niszczyciela czołgów na wzór pojazdu Somua S35. Pozostał wyłącznie na papierze.
Somua SAu 40
francja
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 74
Wygrał bitew: 42
Krótki opis: Niszczyciel czołgów stworzony na bazie podwozia czołgu Pz.Kpfw. 38 (t). Wyposażony w działo typu Pak 40 lub Pak 36(r) montowane w kabinie z odsłoniętym tyłem i szczytem. Pojazd wszedł do użytku pod koniec 1942 roku. Jego produkcja seryjna trwała do połowy 1944 roku, a niszczyciele czołgów tego typu były wykorzystywane aż do końca wojny.
Marder 38T
niemcy
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 66
Wygrał bitew: 35
Krótki opis: Niszczyciel czołgów opracowany w latach 1944-1945 na bazie lekkiego czołgu Tetrarch. Projekt wstrzymano po zakończeniu II wojny światowej.
Alecto
anglia
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 61
Wygrał bitew: 30
Krótki opis: W kwietniu i maju 1943 roku przeszedł próby niszczyciel czołgów SU-85B zaprojektowany przez Fabrykę Samochodów imienia Gorkiego. Pojazd był wersją rozwojową pojazdu SU-85A i był wyposażony w działo artyleryjskie LB-2, 160-konny silnik oraz podwozie SU-76M. Przeprojektowano kabinę, koła jezdne oraz zestawy części zamiennych. Zbudowano tylko jeden prototyp.
SU-85B
zsrr
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 91
Wygrał bitew: 44
Krótki opis: Działo tego eksperymentalnego niszczyciela czołgów było zamontowane w centralnej części kadłuba i wyposażone w osłonę pancerną. Skonstruowano prototyp, ale prace nad tym pojazdem zostały przerwane, gdy pojawił się projekt nowego niszczyciela czołgów oparty na modelu Valentine i wyposażony w potężne, 17-funtowe działo.
Valentine AT
anglia
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 50
Wygrał bitew: 30
Krótki opis: Lekki pojazd z działem 76mm, najpowszechniej produkowane radzieckie działo samobieżne. Pomimo słabego pancerza i uzbrojenia, był wykorzystywany jako wóz wsparcia piechoty i kawalerii.
SU-76M
zsrr
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 44
Wygrał bitew: 27
Krótki opis: Program zamontowania 3-calowego działa samobieżnego na podwoziu M3A3 Stuart rozpoczęto we wrześniu 1942 roku. Próby na poligonie w Aberdeen w listopadzie wykazały, że dzało było za ciężkie dla podwozia czołgu lekkiego. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
T56 GMC
usa
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 29
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: Pojazd opracowali Brytyjczycy w roku 1943, a projekt zakładał zamontowanie brytyjskiego 6 funtowego działa na podwoziu francuskiej tankietki UE2. Skonstruowano jeden prototyp.
Renault UE 57
francja
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 16
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: Ten lekki niszczyciel czołgów został opracowany na początku 1942r. na bazie kadłuba przestarzałego, lecz produkowanego masowo Pz.Kpfw. II i wyposażony w potężne działo. Pojazd był szeroko wykorzystywany na Froncie Wschodnim; od 1944 walczył również we Włoszech i na Froncie Zachodnim. Pozostał w służbie do końca wojny.
Marder II
niemcy
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 23
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Transporter Universal Carrier został opracowany w okresie międzywojennym i był jednym z najważniejszych pojazdów gąsienicowych używanych przez wojska Wspólnoty Brytyjskiej. Od roku 1937 do 1945 wyprodukowano w sumie 90 000 takich maszyn. Kolejne jej wersje były wykorzystywane do przewozu ludzi oraz sprzętu, służyły jako mobilna platforma dla karabinów maszynowych, a nawet sprawdzały się podczas misji zwiadowczych. W roku 1940 opracowano wersję wyposażoną w działo przeciwpancerne kal. 40 mm.
Universal Carrier 2-pdr
anglia
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 17
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Lekkie działo samobieżne do wsparcia piechoty i czołgów. Rozwijane w 1938 roku na podwoziu M1A3. Zbudowano tylko jeden prototyp. Testy wykazały szereg problemów technicznych i funkcjonalnych, a pojazd nigdy nie wszedł do służby.
T3 HMC
usa
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 9
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Niszczyciel czołgów AT-1 oparty na czołgu lekkim T-26 był rozwijany przez biuro konstrukcyjne Dział Mechaniczny Projektów Eksperymentalnych Fabryki nr 185 w Leningradzie w latach 1935 i 1936. Pojazd był zaprojektowany do zwalczania czołgów. Zbudowano dwa prototypy wyposażone w działa PS-3 kalibru 76.2 mm. Przeszły one próby do 1936 roku. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
AT-1
zsrr
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 3
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Prace nad Panzerjäger I, niemieckim niszczycielem czołgów, rozpoczęły się w 1939r. przy wykorzystaniu planów Panzerkampfwagen I Ausf. B. Początkowo na kadłubie Panzerkampfwagen I Ausf. B montowano działo 37mm Pak 36. Niemniej jednak, w trakcie inwazji na Polskę okazało się że to działo było mało skuteczne przeciwko nowym pojazdom. Po zdobyciu przez Niemcy Czechosłowacji w 1940r. na niszczycielu zaczęto montować działo 47mm Pak 36(t) L/43.4 (Škoda 47-mm A-5 KP ÚV vz. 38 Model A5). W sumie wyprodukowano 202 pojazdy, które pozostawały w służbie do 1943r.
Panzerjäger I
niemcy
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: We francuskiej armii służyło wiele pojazdów typu Renault FT, co zmuszało do podejmowania licznych prób unowocześnienia tych przestarzałych maszyn. Jeden z projektów zakładał przerobienie ich na niszczyciele czołgów, ale nigdy do tego nie doszło.
Renault FT AC
francja
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 483
Wygrał bitew: 259
Krótki opis: Projekt 210 mm moździerza na podwoziu E 100. Pojazdu nigdy nie wyprodukowano.
G.W. E 100
niemcy
Działa samobieżne
10
Rozegrał bitew: 401
Wygrał bitew: 203
Krótki opis: Stworzony na bazie czołgu ciężkiego IS-7 przez inżynierów z Czelabińska i Leningradu. Prace nad prototypem rozpoczęto w 1947, aczkolwiek zatrzymały się one w fazie projektu.
Object 261
zsrr
Działa samobieżne
10
Rozegrał bitew: 306
Wygrał bitew: 150
Krótki opis: Prace nad T92 zostały rozpoczęte w 1945 roku. W czasie prac nad tym działem samobieżnym wspomagano się częściami z M26. Pojazd ten przeszedł pomyślnie testy polowe w marcu 1945 roku w Aberdeen, ale mimo to nigdy nie zdecydowano się na rozpoczęcie produkcji seryjnej.
T92 HMC
usa
Działa samobieżne
10
Rozegrał bitew: 226
Wygrał bitew: 112
Krótki opis: Propozycja zamontowania haubicy 234 mm na podwoziu czołgu Conqueror. Jednostkę napędową zamontowano z przodu. Przygotowano tylko dokumentację techniczną.
Conqueror Gun Carriage
anglia
Działa samobieżne
10
Rozegrał bitew: 158
Wygrał bitew: 77
Krótki opis: Prototyp działa samobieżnego stworzonego na bazie Batignolles-Chatillon 25t, skonstruowano w roku 1958. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
Bat.-Châtillon 155 58
francja
Działa samobieżne
10
Rozegrał bitew: 681
Wygrał bitew: 359
Krótki opis: Rozwój działa samobieżnego opartego na podwoziu czołgu Pz.Kpfw. VIB Tiger II rozpoczął się w 1942 r. Projekt miał na celu stworzenie wspólnej samobieżnej lawety dla działa Kanone 72 kalibru 17 cm oraz haubicy Mörser 18/1 kalibru 21 cm. Koncept tego działa samobieżnego pozwalał na użycie systemów artyleryjskich zarówno z lawety, jak i z ziemi. Prace nad stworzeniem eksperymentalnego prototypu rozpoczęto w 1945 r.
G.W. Tiger
niemcy
Działa samobieżne
9
Rozegrał bitew: 471
Wygrał bitew: 234
Krótki opis: Parametry techniczne dla działa samobieżnego 212A opracowano w sierpniu 1940 roku. Specjalne Biuro Projektowe Nr 2 leningradzkiej fabryki Kirova rozpoczęło rozwój, bazując na KV-220. Plany pojazdu były gotowe 24 lutego 1941 roku, ale prototypu nigdy nie zbudowano. Do końca 1941 roku rozwój przekazano do Zakładów Przemysłu Ciężkiego na Uralu, ale nigdy nie zbudowano prototypu.
212A
zsrr
Działa samobieżne
9
Rozegrał bitew: 430
Wygrał bitew: 222
Krótki opis: Działo samobieżne na zmodyfikowanym podwoziu czołgu średniego M47. Prototyp wyprodukowano w 1952 roku, a cztery lata później pojazd wszedł do służby w dwóch wersjach: M55 dla armii i M53 dla piechoty morskiej.
M53/M55
usa
Działa samobieżne
9
Rozegrał bitew: 307
Wygrał bitew: 156
Krótki opis: Działo samobieżne 155 mm opracowane w 1955 r. Pojazd miał być produkowany na podwoziu amerykańskiego czołgu średniego M47, który eksportowano do Francji. Jednak ostatecznie wybrano podwozie francuskiego czołgu średniego Batignolles-Chatillon 25t. Wersja początkowa istniała tylko na papierze.
Bat.-Châtillon 155 55
francja
Działa samobieżne
9
Rozegrał bitew: 287
Wygrał bitew: 131
Krótki opis: Modyfikacja Centuriona uzbrojona w haubicę 140 mm. W roku 1956 powstały 2 prototypy. Prace nad FV3805 przerwano cztery lata później. Pojazd ten nigdy nie wszedł do służby.
FV3805
anglia
Działa samobieżne
9
Rozegrał bitew: 432
Wygrał bitew: 206
Krótki opis: Wersja działa samobieżnego oparta na А45 Conqueror. Pojazd miał być uzbrojony w haubicę 105 mm, 140 mm albo 152 mm, w zamkniętej, opancerzonej nadbudówce. Przygotowano tylko dokumentację techniczną.
FV207
anglia
Działa samobieżne
8
Rozegrał bitew: 425
Wygrał bitew: 236
Krótki opis: Stworzony na bazie ciężkiego działa "Long Tom" M43 został najpotężniejszym działem samobieżnym aliantów. M40 brał udział w walkach o Kolonię. Pojazdy tego typu były używane także w wojnie koreańskiej.
M40/M43
usa
Działa samobieżne
8
Rozegrał bitew: 413
Wygrał bitew: 217
Krótki opis: Projekt ciężkiego działa samobieżnego opartego na wydłużonym podwoziu pojazdu klasy Tiger w wersji prof. Porsche. Wiadomym jest, że Ferdynand Porsche chciał stworzyć działo samobieżne, ale prace nigdy nie zostały rozpoczęte.
G.W. Tiger (P)
niemcy
Działa samobieżne
8
Rozegrał bitew: 412
Wygrał bitew: 210
Krótki opis: Działo samobieżne pochodzące z "dużej" rodziny trzech dalekosiężnych broni specjalnego przeznaczenia. Konstrukcję opracowywano w latach 1932-1937. Nie produkowano jej seryjnie. Dwa prototypy zostały zmodernizowane w 1940 roku.
SU-14-2
zsrr
Działa samobieżne
8
Rozegrał bitew: 391
Wygrał bitew: 187
Krótki opis: Eksperymentalne działo samobieżne oparte na konstrukcji prototypu średniego czołgu Char de Bataille Lorraine 40t. Prototyp skonstruowano w roku 1952. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej ani do czynnej służby.
Lorraine 155 mle. 51
francja
Działa samobieżne
8
Rozegrał bitew: 291
Wygrał bitew: 148
Krótki opis: Zaprojektowany i zbudowany na kadłubie KV-1S. Prace nad prototypem rozpoczęły się w styczniu 1944. Haubica B-4 kal. 203 mm została zamontowana na odbudowanym kadłubie KV-1S. Począwszy od marca aż do końca kwietnia 1944 roku przeprowadzano próby pojazdu. Pomimo ich pozytywnego wyniku, S-51 nigdy nie wszedł do masowej produkcji.
S-51
zsrr
Działa samobieżne
7
Rozegrał bitew: 236
Wygrał bitew: 129
Krótki opis: Zaprojektowany w latach 1943-1944 w firmie Krupp. Stworzono tylko model pojazdu, prototyp nie był wyprodukowany.
G.W. Panther
niemcy
Działa samobieżne
7
Rozegrał bitew: 207
Wygrał bitew: 119
Krótki opis: Powstało w Rock Island Arsenal. Wyprodukowano 100 egzemplarzy tego pojazdu, który otrzymał od amerykańskich żołnierzy przydomek „King Kong”. M12 odegrało ważną rolę w czasie zmagań na Linii Zygfryda.
M12
usa
Działa samobieżne
7
Rozegrał bitew: 206
Wygrał bitew: 102
Krótki opis: Opracowany w roku 1952 prototyp działa samobieżnego oparty na eksperymentalnym czołgu Lorraine 40t. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej ani tym bardziej do czynnej służby.
Lorraine 155 mle. 50
francja
Działa samobieżne
7
Rozegrał bitew: 161
Wygrał bitew: 83
Krótki opis: Modyfikacja działa samobieżnego na podwoziu Crusader wyposażona w haubicę 140 mm. Pojazd opracowany tuż po zakończeniu II Wojniy Światowej. Prace nad projektem zatrzymały się w fazie prototypu. Nigdy nie trafił do produkcji seryjnej i nie wszedł do służby.
Crusader 5.5-in. SP
anglia
Działa samobieżne
7
Rozegrał bitew: 230
Wygrał bitew: 121
Krótki opis: Jesienią 1942 roku firma Alkett rozpoczęła prace nad nowym działem samobieżnym o kalibrze 150mm. By przyspieszyć produkcję pojazdu, zaplanowano użycie dostępnych części z Pz. III i Pz. IV. Działo było produkowane na tym samym podwoziu, co niszczyciel ciężkich czołgów Nashorn. W sumie zbudowano 714 tych pojazdów oraz 150 transporterów amunicji, wykorzystujących to samo nadwozie.
Hummel
niemcy
Działa samobieżne
6
Rozegrał bitew: 112
Wygrał bitew: 49
Krótki opis: Skonstruowany pod koniec lat pięćdziesiątych na podwoziu AMX 13. Pojazd był masowo produkowany aż do końca lat sześćdziesiątych i wciąż jest używany przez Francję, Argentynę, Chile, Ekwador, Maroko i inne państwa.
AMX 13 F3 AM
francja
Działa samobieżne
6
Rozegrał bitew: 106
Wygrał bitew: 51
Krótki opis: Działo samobieżne 155 mm na podwoziu czołgu lekkiego M41. Pojazd był używany w czasie wojny w Korei. We wczesnych latach sześćdziesiątych wprowadzono ulepszone działa samobieżne tego typu z obrotową wieżą, a M44 wycofano ze służby. Wedle różnych źródeł w latach 1953-54 wyprodukowano od 250 do 600 pojazdów tego typu.
M44
usa
Działa samobieżne
6
Rozegrał bitew: 106
Wygrał bitew: 62
Krótki opis: Działo samobieżne projektowane w 1934 roku, po przerwie prace wznowiono w roku 1939. Nie było produkowane seryjnie.
SU-8
zsrr
Działa samobieżne
6
Rozegrał bitew: 101
Wygrał bitew: 49
Krótki opis: Prototypowe lekkie działo samobieżne stworzone przez firmę Vickers. Prace rozpoczęły się w roku 1947. Jednak prototyp powstał dopiero w 1950 roku. Do tego czasu konstrukcja działa samobieżnego stała się przestarzała i projekt anulowano.
FV304
anglia
Działa samobieżne
6
Rozegrał bitew: 116
Wygrał bitew: 55
Krótki opis: Niemieckie działo samobieżne produkowane na podwoziu czechosłowackiego Pz.Kpfw. 38(t). Wytwarzano go od 1943 do 1944 roku. Łącznie wyprodukowano 282 takie pojazdy.
Grille
niemcy
Działa samobieżne
5
Rozegrał bitew: 73
Wygrał bitew: 39
Krótki opis: Projekt działa samobieżnego kalibru 122 mm opartego na konstrukcji SU-76. Nie zbudowano żadnego prototypu.
SU-122A
zsrr
Działa samobieżne
5
Rozegrał bitew: 68
Wygrał bitew: 32
Krótki opis: Rozwijany na bazie czołgu Valentine. Standardową wieżę zastąpiono stacjonarną skrzynkową kabiną, w której zamontowano 25-funtową haubicę. Ze względu na niski kąt uniesienia działa (15 stopni), maksymalny zasięg ostrzału wynosił tylko 5800 metrów, czyli tylko połowę zasięgu holowanej haubicy. To działo samobieżne walczyło w Afryce Północnej, na Sycylii i w Południowych Włoszech. Według różnych źródeł, wyprodukowano od 80 do 100 pojazdów.
Bishop
anglia
Działa samobieżne
5
Rozegrał bitew: 31
Wygrał bitew: 15
Krótki opis: Lekkie działo samobieżne skonstruowane na bazie M24. Pojazd wykorzystano w Koreii przeciwko siłom Chin i Korei Północnej. Służył w armii USA do połowy lat 50 XXw, niektóre sztuki przekazano Francji. Według różnych źródeł, wyprodukowano między 85 a 250 sztuk tego działa.
M41 HMC
usa
Działa samobieżne
5
Rozegrał bitew: 87
Wygrał bitew: 39
Krótki opis: Zaprojektowany w 1941 roku na bazie czołgu Pz.Kpfw. II Ausf. Wszystkie wyprodukowane pojazdy zostały wysłane na front i stracone. Działa samobieżne były używane przez Dywizję Afrika w Libii i Tunezji.
Sturmpanzer II
niemcy
Działa samobieżne
4
Rozegrał bitew: 36
Wygrał bitew: 16
Krótki opis: Działo samobieżne pochodzące z "małej" rodziny trzech dalekosiężnych broni specjalnego przeznaczenia. Zaprojektowane i testowane w 1934 roku. Brało udział w defiladzie na Placu Czerwonym. Nie było wytwarzane seryjnie.
SU-5
zsrr
Działa samobieżne
4
Rozegrał bitew: 34
Wygrał bitew: 18
Krótki opis: Działo samobieżne skonstruowane na podwoziu czołgu T-26, produkowane w Leningradzie pod koniec 1941 roku. Wyprodukowano 12 lub 14 pojazdów. Trzy z nich pozostawały na stanie armii jeszcze w 1944 roku.
SU-26
zsrr
Działa samobieżne
3
Rozegrał bitew: 27
Wygrał bitew: 17
Krótki opis: Działo samobieżne rozwijane od roku 1939 do 1940 na podwoziu Panzerkampfwagen I. Wyposażone w działo 150 mm s.I.G. 33, montowane na lawecie. Szybkostrzelność wynosiła trzy strzały na minutę; liczba pocisków na pokładzie sięgała ośmiu. Ten pojazd potrzebował wsparcia transportera amunicji. Działo było używane od roku 1940 do 1943 podczas kampanii we Francji, na Bałkanach i na Froncie Wschodnim. Potem zastąpił go Sturmpanzer II z podobnym działem.
Sturmpanzer I Bison
niemcy
Działa samobieżne
3
Rozegrał bitew: 12
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Działo samobieżne na podwoziu MS-1. Ten model istniał tylko na papierze, nie stworzono nawet prototypu. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
SU-18
zsrr
Działa samobieżne
2