logo
Data założenia klanu: 19.03.2014 r. | Stan osobowy: Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wgn/clans/info/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&clan_id=500041628): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 49
Status: Offline

ptaszk


Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/account/info/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&account_id=503804180): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 107
Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/account/achievements/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&account_id=503804180): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 42 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 691 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 779 Warning: sort() expects parameter 1 to be array, null given in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 802 Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 804
Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Notice: Undefined variable: info in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1003 Warning: file_get_contents(): SSL operation failed with code 1. OpenSSL Error messages: error:1407742E:SSL routines:func(119):reason(1070) in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(): Failed to enable crypto in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004 Warning: file_get_contents(https://api.worldoftanks.eu/wot/encyclopedia/vehicles/?application_id=af10c1240e686e4a8df5bc5dcc5d8703&language=pl&tank_id=): failed to open stream: operation failed in /home/gaashak/www/strona/gracz.php on line 1004
Rozegrał bitew: 369
Wygrał bitew: 198
Krótki opis: We wczesnych latach 60. 75-mm działo o prędkości wylotowej 1000 m/s uznano za przestarzałe. Pojazd otrzymał nowe działo 90-mm F3, które używało potężnych pocisków kumulacyjnych. Ta modernizacja nie wymagała żadnych poważnych zmian projektu wieży ani pojazdu. Pierwsze pojazdy wyprodukowano w lutym 1967 roku. W istniejących pojazdach również zmodernizowano działo.
AMX 13 90
francja
Czołgi lekkie
9
Rozegrał bitew: 120
Wygrał bitew: 64
Krótki opis: Proponowana lekka wersja średniego czołgu typu T-54. Prace nad nim rozpoczęto w maju 1949 r. W porównaniu do swojego poprzednika, czołg wyróżniał się lepszymi osiągami i zwrotnością, w związku z czym planowano wprowadzić go na miejsce T-54 przy okazji skomplikowanych misji. T-54 z 1949 r. został jednak ulepszony i wszedł do masowej produkcji, a prace nad jego lżejszą wersją zostały przerwane w fazie projektowania.
T-54 ltwt.
zsrr
Czołgi lekkie
9
Rozegrał bitew: 219
Wygrał bitew: 115
Krótki opis: Rozbudowana wersja eksperymentalnego czołgu T37. Pojazd przeszedł testy w 1949. Rok później podpisano umowę o produkcji masowej. Czołg był produkowany przez Cadillac Motor Car Division, jeden z działów General Motors.
M41 Walker Bulldog
usa
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 103
Wygrał bitew: 48
Krótki opis: Prace nad tym lekkim czołgiem rozpoczęto na początku 1944 roku w Fabryce nr 174. Zostały one jednak wstrzymane w fazie projektowania oraz wyznaczania wymogów taktycznych i technicznych.
LTTB
zsrr
Czołgi lekkie
8
Rozegrał bitew: 99
Wygrał bitew: 52
Krótki opis: Zwrotny czołg lekki z wieżą oscylacyjną i 75 mm działem wyposażonym w automat ładujący, które mogło wystrzelić do 10 pocisków w ciągu minuty. W tym czasie czołg ten miał lepszą penetrację w porównaniu do innych czołgów średnich.
AMX 13 75
francja
Czołgi lekkie
7
Rozegrał bitew: 142
Wygrał bitew: 78
Krótki opis: W roku 1946 opracowano projekt bardzo szybkiego czołgu lekkiego. Posłużył on za wzór dla dobrze znanego pojazdu AMX 13. Pojazd nie wyszedł poza fazę projektu.
AMX 12 t
francja
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 131
Wygrał bitew: 66
Krótki opis: Lekki czołg T37 został zaprojektowany przez Detroit-Arsenal pod koniec lat 40. w celu zastąpienia M24 Chaffee. Zamówiono trzy prototypy. Później wprowadzono innowacje techniczne w projekcie czołgów T41 i M41.
T37
usa
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 98
Wygrał bitew: 46
Krótki opis: T-50 to czołg lekki produkowany w Fabryce Kirowa w Leningradzie. Rozwój nowego czołgu lekkiego mającego zastąpić T-26 rozpoczęto na początku 1940 roku. Jesienią, po przestudiowaniu projektu niemieckiego czołgu średniego Pz.Kpfw. III, przedstawiono wszystkie wymagania techniczne. Projekt pojazdu posiadał wieżyczkę dowódcy z możliwością obserwacji na wszystkie strony, a dowódca przestał wypełniać role celowniczego i ładowniczego. Ostateczne wymagania dopracowano do listopada 1940 roku, a nowy czołg otrzymał oznaczenie T-50. Na początku 1941 roku w Fabryce Kirowa zbudowano jeden prototyp, który przeszedł próby, ale nigdy nie wszedł do służby. Projekt przerwano na korzyść czołgu T-50 rozwijanego w Fabryce numer 174.
T-50-2
zsrr
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 62
Wygrał bitew: 29
Krótki opis: Produkcja tego sprawdzonego pojazdu opancerzonego Panhard AMD 178 z nową wieżą FL 1, działem SA 35 kal. 47 mm i współosiowym karabinem maszynowy ruszyła ponownie po II wojnie światowej. Prace nad nową wieżą rozpoczęto w 1940, ale zostały wstrzymane po upadku Francji. Nowy prototyp nazwano Panhard AMD 178B. Powstałe pojazdy uczestniczyły w walkach w Indochinach, Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie.
Panhard AMD 178B
francja
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 51
Wygrał bitew: 27
Krótki opis: Propozycja lekkiego pojazdu kołowo-gąsienicowego. Projekt ukończono w lutym 1943 roku. Najbardziej innowacyjnym rozwiązaniem była konstrukcja podwozia. Koła nachodziły na siebie, a napęd był przekazywany na nie wszystkie. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
MT-25
zsrr
Czołgi lekkie
6
Rozegrał bitew: 391
Wygrał bitew: 191
Krótki opis: Opracowany w październiku 1940 roku. Projekt przedstawiony przez Zakład nr 174 został skierowany do testów, które przeszedł pomyślnie w okresie luty-marzec 1941 roku. Pojazd wprowadzono do służby.
T-50
zsrr
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 81
Wygrał bitew: 49
Krótki opis: Projekt VK 16.02, znanego jako Leopart, bazował na opracowanych wcześniej Panzer II Ausf. J (VK 16.01) i Panzer II Ausf. M (VK 13.01). Makieta pojazdu była gotowa w maju-czerwcu, a pierwszy prototyp powstał 1 września 1942 roku. Zgodnie z "Panzerprogramm 41" zakładającym produkcję 339 pojazdów (105 do grudnia 1943 i 150 do połowy 1944 roku), masowa produkcja miała się rozpocząć w kwietniu 1943, lecz nigdy nie wystartowała. W późniejszym okresie wieża z Leoparda była montowana na czołgu Puma - Sd.Kfz.234/2.
VK 16.02 Leopard
niemcy
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 62
Wygrał bitew: 29
Krótki opis: Stworzony w latach 1957-61 z myślą o dostarczeniu francuskim wojskom powietrzno-desantowym pojazdu przenaszalnego drogą lotniczą a jednocześnie zdolnego do walki z ciężkimi czołgami. Pojazd posiadał 90mm działo i bardzo niską sylwetkę. Dwóch członków załogi umieszczono w wieży, która mogła wykonać pełen obrót, ale tylko gdy czołg nie poruszał się. Planowano również warianty wyposażone w inne działa. Wyprodukowano tylko jeden prototyp i nigdy nie wprowadzono go do czynnej służby.
AMX ELC bis
francja
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 61
Wygrał bitew: 38
Krótki opis: Pojazd ten został opracowany z myślą o zastąpieniu wozu M3 Stuart. M24 wszedł do służby we wrześniu 1943 roku. Był produkowany w zakładach Massey-Harris oraz przez General Motors do lipca 1945 roku - wyprodukowano 4731 egzemplarze.
M24 Chaffee
usa
Czołgi lekkie
5
Rozegrał bitew: 131
Wygrał bitew: 77
Krótki opis: W porównaniu do Pz.Kpfw. II Ausf. C, ten pojazd miał nowe kadłub i wieżę, jak również podwozie z naprzemiennym ułożeniem kół jezdnych. Ten czołg zwiadowczy miał dobre charakterystyki, ale wyprodukowano tylko 131 pojazdów wersji L, po tym jak ich wytwarzanie okazał się zbyt drogie.
Pz.Kpfw. II Luchs
niemcy
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 84
Wygrał bitew: 39
Krótki opis: Rozwijany przez firmę BMM jako nowy lekki czołg zwiadowczy na podwoziu Pz.Kpfw. 38 (t) od lipca 1940 roku. Zamiast nitowania stali zastosowano spawanie. Nowy silnik i ulepszona skrzynia biegów pozwalały osiągnąć prędkość 64km/h. Rozwój przerwano na korzyść czołgu VK 1303. Wyprodukowano pięć prototypów.
Pz.Kpfw. 38 (t) n.A.
niemcy
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 50
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Nowy czołg krążowniczy posiadał takie innowacje, jak silnik z przeciwbieżnymi tłokami, czy położone z przodu chłodnice, zaś do jego stworzenia szeroko wykorzystano spawanie. Zamówienie produkcyjne złożono 17 kwietnia 1939 r. W sumie wyprodukowano 1771 czołgów w czterech podstawowych wersjach. Czołgi Covenanter wykorzystywano głównie do celów szkoleniowych w Wielkiej Brytanii od roku 1940 do 1943.
Covenanter
anglia
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 37
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: Ten pojazd miał być wersją rozwojową czołgu krążowniczego 10TP. 14TP również miał być wyposażony w zawieszenie Christie. Ale ten projekt obejmował tylko napęd kołowo-gąsienicowy. Rozwój czołgu 14TP rozpoczęto w 1938 roku. Pierwszy prototyp miał zostać skonstruowany w marcu 1939 roku, ale prace znacznie się opóźniły, bo brakowało odpowiedniego silnika. Nigdy nie zbudowano prototypu, bo Niemcy najechały Polskę we wrześniu 1939 roku.
14TP
polska
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 25
Wygrał bitew: 12
Krótki opis: Prace nad pojazdem rozpoczęto w marcu 1940 roku. Pierwotnie miał on być wyposażony w napęd kołowo-gąsienicowy. Chociaż twórcom udało się ukończyć projekt, prace nad nim zostały przerwane w lipcu tego samego roku.
AMX 40
francja
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 20
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: M5 wszedł do produkcji w kwietniu 1942 jako ulepszona wersja pojazdu M3 Stuart Do czerwca 1944 wyprodukowano łącznie 8884 pojazdy w dwóch wariantach. Czołg był wykorzystany na wszystkich frontach.
M5 Stuart
usa
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 7
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Prace nad czołgiem A-20 rozpoczęto w Fabryce nr 183 w Charkowie w grudniu 1937 r. Projekt stanowił wersję rozwojową czołgu BT-7 i stał się podstawą dla słynnego T-34. Prace prowadził Michaił Koszkin. 18 maja 1938 r. zatwierdzono parametry techniczne czołgu oznaczonego jako BT-20. Wyprodukowano tylko kilka prototypów z zawieszeniem kołowo-gąsienicowym do celów treningowych.
A-20
zsrr
Czołgi lekkie
4
Rozegrał bitew: 479
Wygrał bitew: 275
Krótki opis: Pierwsze zamówienie na tę maszynę złożono w 1939 roku. Pierwotnie miał być to bardzo szybki czołg zwiadowczy dla oddziałów powietrzno-desantowych. Masową produkcję rozpoczęto na początku 1942 roku, zaś na początku roku 1943 dwa takie pojazdy zostały włączone do 1 Dywizji Pancernej. Kolejnych 38 maszyn skierowano latem 1944 roku do LVIII Rezerwowego Korpusu Pancernego.
Pz.Kpfw. I Ausf. C
niemcy
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 81
Wygrał bitew: 41
Krótki opis: Zaprojektowano go w ramach programu mającego na celu poprawienie zwrotności czołgu lekkiego T-26 poprzez zmianę podwozia na kołowo-gąsienicowe. Prototyp zbudowano w 1935 roku. Pojazd wszedł do służby 29 lutego 1936 roku po serii modyfikacji. Przynajmniej 4 pojazdy z partii eksperymentalnej przeszły próby w 1937 roku, ale produkcję przerwano ze względu na awarie skrzyni biegów i wysoki koszt. Wyprodukowane pojazdy były używane podczas Wojny Zimowej oraz II Wojny Światowej.
T-46
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 69
Wygrał bitew: 33
Krótki opis: Najsłynniejszy czołg lekki z czasów II wojny światowej. Łącznie wyprodukowano 13,859 sztuk od 1941 do września 1943. 1576 czołgów (głównie w wersji M3A1) zostały wysłane do ZSSR w ramach programu Lend-Lease.
M3 Light
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 67
Wygrał bitew: 29
Krótki opis: Rozwijany przez firmę ČKD dla czechosłowackiej armii w 1938 roku. Podczas niemieckiej okupacji pojazd wszedł do służby w Wehrmachcie i był używany w kampaniach w Polsce i we Francji, jak również na Froncie Wschodnim. Czołg walczył na linii frontu do połowy 1942 roku. Wyprodukowano łącznie około 1400 pojazdów w ośmiu wersjach (Ausf. A/B/C/D/E/F/S/G).
Pz.Kpfw. 38 (t)
niemcy
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 34
Wygrał bitew: 20
Krótki opis: Rozwijany od 1938 do 1941 roku na bazie czołgu M2. Produkowany seryjnie od 1941 roku. Zbudowano ponad 13000 pojazdów w różnych wersjach, od M3 do M3A3, wszystkie dostarczane praktycznie wszystkim narodom alianckim w ramach Lend-Lease. Czołgi M3 zostały oznaczone przez Stuart I przez Brytyjczyków, a wersję M3A1 oznaczyli oni przez Stuart III. Czołgi M3 pierwszy raz weszły do akcji w bitwie pod Sidi Rezegh.
M3 Stuart
usa
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 21
Wygrał bitew: 12
Krótki opis: Radziecki czołg kołowo gąsienicowy używany w latach 30. i 40. Trzeci pojazd w serii radzieckich czołgów lekkich BT. B-7 różnił się od poprzedników spawanym kadłubem o zmienionym kształcie i nowym silnikiem. Wyprodukowano łącznie 5556 pojazdów w różnych wersjach. Weszły one do akcji w bitwach nad Chałchin-Goł, w kampanii w Polsce, w Wojnie Zimowej i w II Wojnie Światowej.
BT-7
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 20
Wygrał bitew: 12
Krótki opis: W latach 1934-35, biuro projektowe charkowskiej fabryki lokomotyw opracowało modyfikację artyleryjską BT-7. Nowa, eliptyczna wieża została wyposażona w 76.2mm działo CT-28. Dodatkowo, niektóre pojazdy wyposażono w nowe radiostacje. Ogółem wyprodukowano 155 artyleryjskich BT-7. Uczestniczyły w bitwach o Przesmyk Karelski, w Mandżurii i w pierwszym okresie II Wojny Światowej.
BT-7 artillery
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: W 1940 roku szwedzka armia pilnie potrzebowała pojazdów opancerzonych. Jednym z rozwiązań problemu była modernizacja czołgów L-60. Pierwsze 100 zmodernizowanych pojazdów otrzymało ulepszony pancerz i nową automatyczną skrzynię biegów. Modernizacja została wykonana przez AB Landsverk i dlatego pojazdy weszły do służby pod nazwą Strv m/40L. Pojazdy wyprodukowane później w fabryce w Karlstad były wyposażone w mocniejsze silniki, ulepszone zawieszenie i pancerz. Były one oznaczone przez Strv m/40K.
Strv m/40L
szwecja
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Projekt kołowo-gąsienicowego czołgu pościgowego rozwijany w późnych latach trzydziestych. Projekt był oparty na czołgu Christie. Jego prototyp przeszedł testy w latach 1938-1939, ale dalszych prac nie podjęto, bo zaczęła się II Wojna Światowa. Prototyp zniszczono.
10TP
polska
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Rozkaz zaprojektowania 15-tonotwego pojazdu gąsienicowego uzbrojonego w działo został wydany w 1935. Pomimo że waga Pz. Kpfw. III Ausf. E, pierwszego seryjnego pojazdu, osiągnęła 19,5 tony, jego konfigurację przyjęto za udaną, a ilość pojazdów z wolna wzrosła do 96. Dalasze wersje stały się nawet bardziej popularne, a PZ. Kpfw. III stał się najliczniej produkowanym pojazdem Wehrmachtu.
Pz.Kpfw. III Ausf. E
niemcy
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Opracowany w roku 1937 przez firmę AMX na bazie wozu Renault R-40. Pojazd ten miał większą wieżę niż porównywalne maszyny i wyposażony został w silnik diesla. W roku 1940 dwa takie wozy były gotowe do testów.
AMX 38
francja
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: Opracowywany razem z T-126 w fabryce #174 od wiosny do końca 1940 roku. Prace zostały zawieszone na wstępnym etapie projektowania z powodu problemów z rozwojem silników wysokoprężnych V-3.
T-127
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 4
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Projekt lekkiego pojazdu, zaproponowany przez porucznika Prowornowa latem 1942 roku. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
LTP
zsrr
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 2
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Czołg lekki rozwijany przez grupę projektową ČKD w 1938 roku, wszedł do służby w Wehrmachcie pod nazwą Pz.Kpfw. 38 (t). Jest uznawany za najlepszy pojazd czechosłowacki: wyprodukowano łącznie 1400 pojazdów w 8 wersjach.
LT vz. 38
czechosłowacja
Czołgi lekkie
3
Rozegrał bitew: 76
Wygrał bitew: 41
Krótki opis: Prototyp pojazdu został opracowany i zbudowany przez Rock Island Arsenal w 1933. Wykorzystano kadłub i elementy zawieszenia czołgu Vickers Mk. E (Vickers "sześciotonowiec"). Próby prototypu T2 były udane, ale wybrano wariant T2E1 z racji jego lepszej zdolności pokonywania terenu.
T2 Light Tank
usa
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 62
Wygrał bitew: 38
Krótki opis: Prace nad pojazdem bazującym na modelu M2A3 rozpoczęły się w grudniu 1938r. Czołg posiadał nową, dwuosobową wieżę z potężniejszym uzbrojeniem. W sumie od maja 1940 do marca 1941r. wyprodukowano 365 pojazdów. W kwietniu 1942 powstało 10 kolejnych jednostek w celach szkoleniowych. Niektóre pojazdy przekazano Wielkiej Brytani w ramach Lend-Leas'u, inne wcielono do korpusu amerykańskiej piechoty morskiej, gdzie brały udział w działaniach wojennych na Pacyfiku.
M2 Light Tank
usa
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 52
Wygrał bitew: 33
Krótki opis: Pojazd powstał w na bazie czołgów М1931 Christie, zakupionych przez armię brytyjską w roku 1936. Pojazd ten miał być szybkim, lekko opancerzonym czołgiem przełamującym. Zmodyfikowana konstrukcja okazała się dość udaną i stała się podstawą dla innych czołgów krążowniczych. Wyprodukowano 65 pojazdów tego typu. Brały udział w walkach we Francji i Afryce Północnej w latach 1940-1941.
Cruiser Mk. III
anglia
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 30
Wygrał bitew: 16
Krótki opis: Opracowany w 1936 roku w zakładach Vickers-Armstrong i wyprodukowany w latach 1941-1942 w liczbie 177 pojazdów w dwóch podstawowych wersjach (Mk I i Mk ICS). W 1942 roku na mocy ustawy Lend-Lease dwadzieścia takich pojazdów przekazano ZSRR, z czego 19 walczyło na Froncie Wschodnim do października 1943 roku.
Tetrarch
zsrr
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 25
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: Prace nad tą maszyną rozpoczęto w 1929 roku. Rok później uruchomiono produkcję seryjną, a do 1935 roku zbudowano 160 takich pojazdów. Podczas kampanii francuskiej w linii znalazły się 152 takie czołgi. Osiemnaście maszyn wpadło w ręce Niemców, którzy wykorzystali je w celach szkoleniowych.
D1
francja
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 21
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Powstał na podwoziu czołgu A. Christie M1931. Produkowany w Charkowskiej Fabryce Lokomotyw. W sumie w latach 1932-1935 wyprodukowano 650 BT-2 i 1884 BT-5.
BT-2
zsrr
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: Czołg lekki zbudowany na bazie brytyjskiego czołgu Vickers Mk. E. na początku lat 30. Pojazd przeznaczono do wsparcia piechoty i opracowano w kilku wariantach. Służył również jako baza dla wielu pojazdów specjalnych oraz dział samobieżnych, jednak ich użycie nie było masowe. Od 1931 do 1941 roku wybudowano 9686 pojazdów w różnych wariantach i konfiguracjach.
T-26
zsrr
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 7
Krótki opis: Nowsza wersja lekkiego czołgu typu Mk.VI z ulepszonym uzbrojeniem (karabin maszynowy Besa, kal. 15 mm). W produkcji od grudnia 1939 do lipca 1940. Czołg ten zaprojektowano z myślą o wykorzystaniu go w koloniach. Łącznie wyprodukowano 130 pojazdów typu MK VIC.
Light Mk. VIC
anglia
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 14
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: Zaprojektowany przez Landsverk AB w 1934 jako kolejna rozbudowa czołgu L-10. Konfiguracja pojazdu posiadała kilka rewolucyjnych rozwiązań. Cztery pojazdy sprzedano Austrii, Węgrom i Irlandii. Po kilku przebudowach pojazd wszedł do służby w Szwecji pod nazwą Strindsvagn m/38.
L-60
szwecja
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 13
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Ostatnia wersja czołgu lekkiego Pz. II. Pojazd odznaczał się wzmocnionym pancerzem, 2 cm działem Kw.K. 38 i lepszymi urządzeniami obserwacyjnymi. Od marca 1941 roku do grudnia 1942 roku wyprodukowano łącznie 524 pojazdy.
Pz.Kpfw. II
niemcy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 13
Wygrał bitew: 7
Krótki opis: Opracowany przez Skodę w 1935, służył w armi czechosłowackiej pod nazwą LT vz 35. Podczas okupacji Czechosłowacji przejęte czołgi przemianowano na Pz.Kpfw. 35 (t) i wcielono do Wehrmachtu. Były szeroko wykorzystywane przez Pierwszą Lekką Dywizję (po reorganizacji - Szóstą Dywizję Pancerną) aż do ostatnich miesięcy 1941r. W sumie wyprodukowano 434 tych czołgów.
Pz.Kpfw. 35 (t)
niemcy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 13
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Rozwijany na bazie czołgu lekkiego L-60 przez firmę Landsverk AB. W czasie produkcji seryjnej pojazd przeszedł kilka modernizacji. Od 1939 do 1944 roku wyprodukowano łącznie 216 pojazdów w różnych wariantach. Pojazd pozostał w służbie w armii szwedzkiej do lat sześćdziesiątych XX wieku.
Strv m/38
szwecja
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 6
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Czołg wsparcia kawalerii. Opracowany w roku 1934. Produkcję seryjną rozpoczęto w roku 1935, a z taśm montażowych zjechało w sumie 400 takich maszyn. W roku 1938 do produkcji wprowadzono nową wersję oznaczoną jako model H38. Ogółem skonstruowano około 1000 egzemplarzy pojazdów H35/H38/H39.
Hotchkiss H35
francja
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Pojazdy eksperymentalne o nazwach kodowych od T1E4 do T1E6 były silnie wzorowane na brytyjskim czołgu Vickers E. Pierwszy prototyp powstał w warsztatach firmy Cunningham w 1931 roku. Po testach w 1932 roku zbudowano jego ulepszony wariant. Docelowo wybrano jednak inny czołg eksperymentalny - T2.
T1E6
usa
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 2
Krótki opis: 7TP był modyfikacją brytyjskiego czołgu Vickers Mk.E produkowanego w Polsce na licencji. W przeciwieństwie do oryginału, ten czołg był wyposażony w mocniejszy silnik PZInż. 235 (Saurer VBLDb), ulepszoną wieżę i lepsze uzbrojenie. Pierwsze wyprodukowane czołgi miały dwie wieże. W 1935 roku szwedzka firma Bofors podpisała porozumienie na produkcję wieży i działa, w które miał być wyposażony model czołgu z jedną wieżą. Pierwszy prototyp czołgu 7TP z jedną wieżą przeszedł testy w lutym 1937 roku i rozpoczęto produkcję seryjną. Do września 1939 roku wyprodukowano łącznie 110 tych pojazdów.
7TP
polska
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Opracowany w 1933 roku jako rozbudowana wersja tankietki TK-3. W 1939 roku, aby zwiększyć siłę ognia, 24 pojazdy wyposażono w automatyczne działo wz. 38 FK-A kal. 20 mm. Tankietki wykorzystano jesienią 1939 roku.
TKS z n.k.m. 20 mm
polska
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 0
Krótki opis: Modyfikacja czołgu Pz. II o wysokiej prędkości przewidziana dla dywizji lekkich utworzonych z kawalerii. Pz.Kpfw.II Ausf. D miał zupełnie nowy kadłub i zawieszenie. Wieżę i działa wzięto z wersji Ausf. C. Zawieszenie złożone było z ośmiu sparowanych kół o dużej średnicy z osobnymi drążkami skrętnymi i bez wałków wspierających. Niektóre czołgi o ulepszonych elementach zawieszenia, wliczając nowe koła napędowe i napinające, zostały oznaczone jako Ausf. E. Według różnych źródeł wyprodukowano około 200–250 pojazdów wersji D i E.
Pz.Kpfw. II Ausf. D
niemcy
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Ten lekki pojazd kołowo-gąsienicowy wyposażony w karabiny maszynowe został zaprojektowany na potrzeby kawalerii USA. Testy pierwszego prototypu rozpoczęły się w kwietniu 1937 roku i trwały do 1939. Model T7 został jednak porzucony na rzecz pojazdów gąsienicowych.
T7 Combat Car
usa
Czołgi lekkie
2
Rozegrał bitew: 55
Wygrał bitew: 39
Krótki opis: Eksperymentalny czołg lekki T1E1 zaprojektowany przez firmę Cunningham był wersją rozwojową czołgu T1. Do kwietnia 1928 roku wyprodukowano cztery pojazdy. Po przejściu przez pojazd prób w listopadzie 1928 roku, podjęto decyzję o pogrubieniu pancerza, co doprowadziło do stworzenia kolejnej wersji - T1E2.
T1 Cunningham
usa
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 41
Wygrał bitew: 20
Krótki opis: Pierwszy radziecki czołg, który wszedł do produkcji seryjnej. W latach 1928-1931 wyprodukowano 959 pojazdów.
MS-1
zsrr
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 11
Krótki opis: W latach 1930-1934 wyprodukowano 4 prototypy o różnym uzbrojeniu, liczebności załogi, masie i właściwościach trakcyjnych.
Leichttraktor
niemcy
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 9
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Czołg LK II został zaprojektowany w Niemczech w 1918 roku. Pojazd przeszedł próby i niemiecka armia zamówiła 1000 czołgów. Jednakże zamówienie nie zostało zrealizowane przed zakończeniem I wojny światowej. W 1920 roku Niemcy sprzedali 10 pojazdów LK II do Szwecji, gdzie weszły one do służby pod nazwą Stridsvagn fm/21. W latach 1929-1932 pojazdy przeszły modernizację i otrzymały mocniejsze silniki i usprawniony pancerz przedni. Wszystkie zmodernizowane pojazdy przemianowano na Stridsvagn m/21-29 i używano ich w celach treningowych do 1940 roku.
Strv fm/21
szwecja
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 9
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Rozwijany od 1925 do 1928 roku we Francji jako ulepszona wersja czołgu Renault FT. Projekt modernizacji zakończono i czołg ujrzał produkcję seryjną. W 1929 roku Japonia zakupiła łącznie 10 pojazdów i oznaczyła jako Otsu-Gata Sensha (Czołg Model B). Japońskie pojazdy były nieco unowocześnione i powszechnie używane zarówno w akcji jak i w celach treningowych.
Renault Otsu
japonia
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Pojazd ten wszedł do czynnej służby w roku 1917, a do końca I wojny światowej wyprodukowano 3177 z ogólnej liczby 3800 takich maszyn. Na początku II wojny światowej w służbie pozostawało wciąż 1560 takich pojazdów.
Renault FT
francja
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Rozwój nowego czołgu lekkiego na potrzeby Wojska Polskiego rozpoczęto w 1935 roku w Państwowych Zakładach Inżynieryjnych (PZInż) pod kierownictwem inżyniera Edwarda Habicha. Przy projektowaniu tego czołgu lekkiego czerpano obficie z projektów zagranicznych. Był on oparty na 4-tonowym brytyjskim czołgu lekkim Vickers Commercial Carden Loyd . Projekt techniczny wykonano w grudniu 1936 roku i zbudowano pierwszy prototyp czołgu PZInż.140. Pojazd był testowany od jesieni 1937 roku do wiosny 1939 roku, ale ostatecznie nie wszedł do produkcji seryjnej.
4TP
polska
Czołgi lekkie
1
Rozegrał bitew: 473
Wygrał bitew: 245
Krótki opis: Eksperymentalny czołg średni. Opracowywano go od 1953 do 1958 roku w Niżnym Tagile - miał zastąpić T-54. Stworzono dwa prototypy, ale w 1958 roku projekt został zakończony, gdyż do dalszych prac wybrano Object 430.
Object 140
zsrr
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 384
Wygrał bitew: 197
Krótki opis: Podstawowy czołg Republiki Federalnej Niemiec. Prace nad nim rozpoczęto w 1956 roku. Pierwsze prototypy powstały dziewięć lat później w zakładach Krauss-Maffei. Leopard 1 służył w oddziałach pancernych ponad dziesięciu krajów.
Leopard 1
niemcy
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 380
Wygrał bitew: 207
Krótki opis: W późnych wersjach czołgu Centurion planowano użyć wieży Action X. Jeden prototyp wieży zamontowano na podwoziu czołgu Centurion Mark 7, a jeszcze jeden został użyty w próbach balistycznych. Pojazdy z wieżą Action X nigdy nie weszły do produkcji seryjnej ani do służby.
Centurion Action X
anglia
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 325
Wygrał bitew: 181
Krótki opis: Niemiecka armia domagała się, aby czołgi serii E miały układ przeniesienia napędu zamontowany w tylnej części kadłuba. Jednakże maszyny E 50 oraz E 75 wykorzystywały przedział silnikowy zapożyczony z pojazdu Tiger II, co uniemożliwiało przeniesienie tego ważnego elementu w inne miejsce. Dopiero czołg E 50 Ausf. M oparty na przerobionym projekcie pojazdu E 50 doczekał się przekładni umieszczonej w tylnej części kadłuba.
E 50 Ausf. M
niemcy
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 103
Wygrał bitew: 54
Krótki opis: Prace nad pierwszym radzieckim średnim czołgiem powojennym rozpoczęły się w 1951r. W 1961, po opracowaniu i przetestowaniu kilku działajacych prototypów, do służby wprowadzono T-62A z lufą gwintowaną oraz gładkolufowego T-62. W marcu 1962 wstrzymano masową produkcję T-62A, lecz T-62 pozostawał w produkcji do 1975. Wyprodukowano 20 tysięcy egzemplarzy. Późniejsze modyfikacje tego pojazdu pełnią służbę do dziś.
T-62A
zsrr
Czołgi średnie
10
Rozegrał bitew: 441
Wygrał bitew: 240
Krótki opis: Czołg M46 Patton zaprojektowano w latach 1948-1949 jako zmodernizowanego i ulepszonego następcę modelu M26 Pershing. W latach 1949-51 wyprodukowano łącznie 1168 sztuk w dwóch podstawowych wariantach. Był intensywnie wykorzystywany w wojnie koreańskiej.
M46 Patton
usa
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 399
Wygrał bitew: 243
Krótki opis: Prototyp wozu powstał w 1944r. Po testowaniu w latach 1945-47 na stan armii został wprowadzony wz. 1947 r. Po wyprodukowaniu 713 pojazdów w 1949 r rozpoczęto produkcję nowego modelu czołgu.
T-54
zsrr
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 306
Wygrał bitew: 172
Krótki opis: Kolejne stadium powojennej koncepcji czechosłowackiego czołgu ogólnego przeznaczenia. Projekt był rozwijany przez Škodę w 1947 roku. W 1948 roku przeszedł duże zmiany. Były plany zamontowania w nim działa 100 mm. Projekt zarzucono po zbudowaniu jednego pełnowymiarowego prototypu z drewna.
Škoda T 50
czechosłowacja
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 297
Wygrał bitew: 160
Krótki opis: W latach 1950–1951 inżynierowie firmy FAMH (Compagnie des forges et aciéries de la marine et d'Homécourt) pracowali nad rozwojem czołgu średniego z działem 90 mm i obrotową wieżą. Prace przerwano na wczesnym etapie projektowym. Później wszystkie części pojazdu włączono do czołgu Batignolles-Châtillon 25 t.
Bat.-Châtillon 25 t AP
francja
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 295
Wygrał bitew: 144
Krótki opis: Ta ulepszona wersja Centuriona powstała w firmie Leyland Motors, miał on powiększony kadłub, ulepszony przedział załogi, większe zbiorniki paliwa i grubszy pancerz.
Centurion Mk. 7/1
anglia
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 263
Wygrał bitew: 138
Krótki opis: Prototyp powstał w latach 1960-1961 jako czołg średni dla Bundeswehry - wyprodukowano w sumie 26 prototypów, które testowano do 1963 roku. Pojazd ten był poprzednikiem czołgu średniego Leopard.
Leopard Prototyp A
niemcy
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 192
Wygrał bitew: 100
Krótki opis: W 1945 roku E 50 był projektowany by zastąpić Panther i Panther II jako podstawowy czołg średni Panzerwaffe. Istniał jedynie na papierze.
E 50
niemcy
Czołgi średnie
9
Rozegrał bitew: 282
Wygrał bitew: 141
Krótki opis: Prace nad czołgiem Centurion ruszyły w roku 1943. Zaprojektowano go jako „czołg uniwersalny”, mający zastąpić istniejące czołgi piechoty i pościgowe. Centurion był pierwszym brytyjskim czołgiem z pochyłymi płytami pancerza. Wszedł do służby w roku 1947. W sumie w latach 1945-1946 wyprodukowano 100 pojazdów tej serii.
Centurion Mk. I
anglia
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 219
Wygrał bitew: 111
Krótki opis: Wprowadzony na stan armii w 1944 roku. Do końca wojny wyprodukowano 965 pojazdów. Czołg pozostawał w służbie do końca lat 70-tych.
T-44
zsrr
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 200
Wygrał bitew: 101
Krótki opis: Projekt czołgu średniego dla armii indyjskiej. Prace nad nim prowadziły firmy Porsche, Daimler-Benz i Zahnradfabrik AG z Friedrichshafen. Pojazd uznano jednakże za zbyt skomplikowany, by możliwa była jego produkcja w Indiach i projekt anulowano.
Indien-Panzer
niemcy
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 175
Wygrał bitew: 92
Krótki opis: Pojazd został opracowany w roku 1943. W roku 1944 zamówiono dwa prototypy z istniejącą już wieżą Panther I. W roku 1945 firma MAN wyprodukowała tylko jeden z nich.
Panther II
niemcy
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 168
Wygrał bitew: 92
Krótki opis: Projekt czołgu średniego zaproponowany przez firmę Škoda jako część rozwijanej w Czechosłowacji koncepcji pojazdu ogólnego przeznaczenia. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
TVP VTU Koncept
czechosłowacja
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 165
Wygrał bitew: 87
Krótki opis: Pojazd eksperymentalny oparty na konstrukcji czołgu średniego Centurion. Opracowywano go od roku 1956 do 1959. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej. Rozwiązania techniczne i innowacje wprowadzone w FV4202 stały się podstawą dla FV4201 Chieftain.
FV4202 (P)
anglia
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 154
Wygrał bitew: 81
Krótki opis: Amerykański czołg średni, nazwany w uznaniu zasług generała Johna Pershinga, głównodowodzącego Amerykańskich Wojsk Ekspedycyjnych w okresie pierwszej wojny światowej. W amerykańskiej armii w latach 1944-46 M26 funkcjonował przejświowo jako czołg ciężki. Od lutego 1945r. brał czynny udział w drugiej wojnie światowej; w latach 1950-51 uczestniczył w wojnie w Korei.
M26 Pershing
usa
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 144
Wygrał bitew: 79
Krótki opis: Aby zwiększyć siłę ognia, w styczniu 1945 roku w czołgu T26E1 zamontowano nową, długolufową armatę kalibru 90 mm. Tak stworzony prototyp nazwano T26E4. Prace zawieszono w styczniu 1947 roku ze względu na problemy z armatą i mechanizmem ładującym. Do tego czasu powstało 25 egzemplarzy, ale żaden nie trafił do służby.
T26E4 SuperPershing
usa
Czołgi średnie
8
Rozegrał bitew: 524
Wygrał bitew: 267
Krótki opis: Ten sławny czołg był produkowany między styczniem 1943 a kwietniem 1945 roku. Ogółem powstało 5796 sztuk, plus 8 pojazdów zbudowanych na podwoziu serii F.
Panther
niemcy
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 249
Wygrał bitew: 141
Krótki opis: Kolejna wersja czołgu krążowniczego Cromwell, wykorzystywana przez Brytyjczyków podczas II wojny światowej. Od września 1944 roku końca 1945 wyprodukowano w sumie 1186 pojazdów.
Comet
anglia
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 238
Wygrał bitew: 112
Krótki opis: Czołg stworzono jako odpowiedź na radziecki T-34 i pod jego wpływem. Zamówienie na 200 pojazdów anulowano. Pierwszeństwo w produkcji oddano wozowi klasy Pantera.
VK 30.02 (D)
niemcy
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 124
Wygrał bitew: 46
Krótki opis: Rozwojowa wersja radzieckiego czołgu T-34-85 zaproponowana w kwietniu 1954 roku. Czechosłowacki wariant pojazdu miał otrzymać 100 mm działo i powiększoną wieżę. Rozpoczęcie produkcji planowano na 1955 rok, ale nigdy nie rozpoczęto prac.
Konštrukta T-34/100
czechosłowacja
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 123
Wygrał bitew: 74
Krótki opis: Ten wóz był projektowany wiosną 1942 roku jako następca T-34. T-43 został rekomendowany do służby, ale prace nad projektem wstrzymano na korzyść rozwoju T-34. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
T-43
zsrr
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 113
Wygrał bitew: 54
Krótki opis: W późnych latach czterdziestych XX wieku firma Landsverk rozwinęła serię czołgów przeznaczonych głównie na eksport. Czołg średni Strv Leo był najcięższy w tej serii. Zainteresowała się nim armia, ale nie miał on do zaoferowania żadnych znaczących korzyści nad zagranicznymi odpowiednikami dostępnymi w sprzedaży. W końcu armia zdecydowała się na inny projekt.
Leo
szwecja
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 89
Wygrał bitew: 61
Krótki opis: Pierwszy z serii amerykańskich projektów z lat 1942–1943 czołgów średnich mających zastąpić Shermana M4. Pierwszy prototyp wyprodukowano w maju 1943 roku, a testy trwały do 1944 roku. Pojazdu nie zatwierdzono do produkcji masowej, ale na bazie tego czołgu stworzono kolejne prototypy: T22 i T23. One z kolei posłużyły za bazę dla T25 i T26. Ostatecznie, na ich bazie powstał M26 Pershing, który wszedł do służby.
T20
usa
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 43
Wygrał bitew: 20
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem zaczęto na przełomie 1941 roku pod inicjatywą S. Ginsburga. Po zakończonych sukcesem testach zaczęto prace nad drugim prototypem w 1942 roku.
KV-13
zsrr
Czołgi średnie
7
Rozegrał bitew: 775
Wygrał bitew: 448
Krótki opis: Cromwell został opracowany w latach 1941-1942 przez firmę BRC&W. Od końca roku 1943 do 1945 wyprodukowano w sumie 1070 egzemplarzy. Szeroko wykorzystywane przez Armię brytyjską podczas kampanii w Europie północno-zachodniej, w latach 1944-1945.
Cromwell
anglia
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 462
Wygrał bitew: 255
Krótki opis: Ten pojazd został zaprojektowany dla Armii Niemieckiej jako kolejne stadium czołgu średniego T-24 w 1942 roku. Projekt uznano za przestarzały. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
Škoda T 25
czechosłowacja
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 128
Wygrał bitew: 75
Krótki opis: We wczesnych latach pięćdziesiątych XX wieku do służby w szwedzkiej armii wszedł czołg średni Centurion, ale potrzebny był pojazd lżejszy i o lepszej manewrowości. Zdecydowano się na modernizację starych pojazdów Strv m/42 poprzez wyposażenie ich w nowe wieże i uzbrojenie. Czołg otrzymał nową nazwę, Strv 74. Od 1957 do 1960 roku wyprodukowano łącznie 225 pojazdów. Szwedzka armia używała pojazdów aż do końca 1984 roku.
Strv 74
szwecja
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 54
Wygrał bitew: 30
Krótki opis: Ostateczna wersja czołgu T-34 z 1943 roku. Wprowadzenie nowej, trzyosobowej wieży pozwoliło na instalację mocniejszego działa kal. 85 mm. Ta innowacja znacząco podniosła skuteczność bojową czołgu w porównaniu do jego poprzednika, T-34-76. Wyprodukowano łącznie 35 000 pojazdów tego typu w różnych wariantach. Niektóre z nich pełnią służbę w kilku krajach aż do dziś.
T-34-85
zsrr
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 53
Wygrał bitew: 38
Krótki opis: Oficjalnie czołg ten został oznaczony jako M4A3(76)W HVSS, ale "Sherman" okazało się łatwiejsze do przyswojenia. Pod koniec sierpnia 1944 roku opracowano nowe zawieszenie dla serii wozów M4. Produkcję seryjną rozpoczęto w marcu 1945 roku i łącznie wyprodukowano 4542 egzemplarze w obu wersjach zawieszenia.
M4A3E8 Sherman
usa
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 52
Wygrał bitew: 27
Krótki opis: W połowie 1939 roku Edward Habich zaprojektował kilka pojazdów, uwzględniając doświadczenia niemieckich i radzieckich inżynierów. Jeden z tych projektów miał zawieszenie Hortsmanna, 60-milimetrowy pochyły pancerz, małą niemiecką wieżę i działo o wysokiej penetracji i małym odrzucie. W ten sposób Habich zaprojektował pojazd łączący cechy niemieckiego czołgu średniego Pz.Kpfw.IV i radzieckiego czołgu średniego T-34. Prace przerwano po ataku na Polskę w 1939 roku.
40TP Habicha
polska
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 22
Wygrał bitew: 13
Krótki opis: Czołg średni Type 4 Chi-To został opracowany w 1943 roku w oparciu o podwozie czołgu Chi-Nu. Miał zastąpić czołg Chi-Ha. Jednakże nie uruchomiono produkcji seryjnej ze względu na braki w częściach i niedobór materiałów. Wyprodukowano łącznie sześć podwozi i zbudowano na nich tylko dwa czołgi.
Type 4 Chi-To
japonia
Czołgi średnie
6
Rozegrał bitew: 221
Wygrał bitew: 123
Krótki opis: Pz IV w wariancie G był produkowany od maja 1942r. W kwietniu 1943 rozpoczęto prace nad wariantem H - ostatecznie najliczniej produkowaną wersją Pz IV. Ausf. H miał to samo ulepszone działo co Ausf. G i posiadał pojedynczą płytę czołową o grubości 80mm zamiast rozwiązania wielowarstwowego. Nowy układ przeniesienia napędu minimalnie zmniejszył prędkość pojazdu, ale był bardziej niezawodny. Czołgi w tym wariancie wyposażano również w ekrany siatkowe o grubości 5-8mm na kadłubie i bokach wieży. W sumie wyprodukowano 3774 sztuki Ausf. H.
Pz.Kpfw. IV Ausf. H
niemcy
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 111
Wygrał bitew: 55
Krótki opis: Crusader został opracowany przez firmę Nuffield Mechanizations Ltd. w latach 1938-1940. Od roku 1941 do 1943 wyprodukowano ponad 5300 pojazdów. Najliczniej wykorzystywano je podczas kampanii w Afryce Północnej, w latach 1941-1942.
Crusader
anglia
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 109
Wygrał bitew: 72
Krótki opis: Pierwszy model Shermana, który wszedł do produkcji seryjnej. Wyprodukowano łącznie 49234 egzemplarzy tego czołgu. Po raz pierwszy został użyty bojowo w Afryce Północnej.
M4 Sherman
usa
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 84
Wygrał bitew: 46
Krótki opis: Rozwijany dla Wehrmachtu w okupowanej Czechosłowacji w 1941 roku. Projekt odznaczał się pochyłymi płytami pancerza i wzmocnionym uzbrojeniem bazującym na radzieckim Т-34. Projekt uznano za przestarzały. Nie wyprodukowano żadnych prototypów.
Škoda T 24
czechosłowacja
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 81
Wygrał bitew: 50
Krótki opis: Legenda radzieckich sił pancernych. Najliczniej produkowany czołg II wojny światowej. Od 1940 do 1944 roku w różnych zakładach ZSRR wyprodukowano 33805 pojazdów w trzech podstawowych wersjach.
T-34
zsrr
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 75
Wygrał bitew: 34
Krótki opis: Rozwój tego czołgu średniego (oznaczenie robocze 20/25TP) rozpoczęto w Polsce w styczniu 1937 roku. Komitet do Spraw Uzbrojenia i Sprzętu Ministerstwa Spraw Wojskowych (KSUS) zaproponował dwie wersje tego pojazdu. Druga z nich miała pancerz o grubości 50 mm i ulepszoną jednostkę napędową. Istniał tylko na papierze.
25TP KSUST II
polska
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 46
Wygrał bitew: 29
Krótki opis: Czołg średni Type 3 Chi-Nu jest modyfikacją czołgu Тype 1 Chi-He z nową wieżą i działem. Ten czołg był najpotężniejszym spośród produkowanych seryjnie japońskich czołgów z okresu wojny. Wyprodukowano jednak łącznie tylko 60 pojazdów ze względu na braki części i materiałów.
Type 3 Chi-Nu
japonia
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 45
Wygrał bitew: 24
Krótki opis: Projekt nowego pojazdu o pochyłych płytach pancerza i komponentach z Pz.Kpfw. III oraz Pz.Kpfw. IV został zatwierdzony 4 stycznia 1944 roku. W marcu tego roku podpisano kontrakt na trzy prototypy, lecz program zakończono 12 lipca. Jedynie niszczyciel czołgów na podobnej bazie wszedł do produkcji seryjnej.
Pz.Kpfw. III/IV
niemcy
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 32
Wygrał bitew: 17
Krótki opis: Rozwijany na bazie czołgu średniego Lago w latach trzydziestych XX wieku. 75-mm działo Bofors zamontowano w 22.5-tonowym czołgu. Wyprodukowano łącznie 282 pojazdy w różnych wariantach. Warianty TM, TH i TV używały bliźniaczych silników Scania-Vabis L-603 dostarczających 160 koni mechanicznych mocy, natomiast czołgi Strv m/42 EH były napędzane pojedynczym silnikiem Volvo A8B o mocy 370 koni mechanicznych.
Strv m/42
szwecja
Czołgi średnie
5
Rozegrał bitew: 231
Wygrał bitew: 132
Krótki opis: Czołg T-28 został opracowany przez Eksperymentalne Biuro Projektowe Maszyn fabryki im. Woroszyłowa. Pojazd wszedł do służby 11 sierpnia 1933r. W sumie między 1933 a 1940 rokiem w fabryce im. Kirowa powstały 503 sztuki. W okresie masowej produkcji T-28 przeszedł wiele zmian projektowych i modyfikacji. Pojazdy wykorzystywano w wojnie z Finlandią w zimie 1939-40 oraz na początku 2 w.św.
T-28
zsrr
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 67
Wygrał bitew: 30
Krótki opis: Amerykański czołg średni z czasów II wojny światowej. Pojazd został nazwany na cześć generała wojsk konfederacji z amerykańskiej wojny secesyjnej, Roberta E. Lee. Szeroko znany również pod swoim brytyjskim oznaczeniem—M3 Grant—nadanym na cześć generała Unii, Ulyssessa Granta. M3 powstał w 1940 roku na bazie czołgu M2. Od czerwca 1941 do grudnia 1942 roku był produkowany masowo. Wyprodukowano 6258 egzemplarzy tego pojazdu w różnych wersjach.
M3 Lee
usa
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 45
Wygrał bitew: 23
Krótki opis: V-8-H był wersją rozwojową czołgu średniego PS-II-b i lekkiego czołgu piechoty P-II-b. Pojazd przechodził próby od lata 1937 roku do wiosny 1938 roku. Jesienią 1938 roku przetestowano go ponownie. Po usunięciu wszystkich usterek, czołg wszedł do służby pod nazwą ST vz.39. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
ST vz. 39
czechosłowacja
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 32
Wygrał bitew: 16
Krótki opis: Czołg średni Type 1 Chi-He był wersją rozwojową czołgu Type 97 Chi-Ha. Został opracowany w 1941 roku, jednakże z uwagi na brak stali, produkcja rozpoczęła się dopiero w 1943 roku. Wyprodukowano łącznie tylko 170 czołgów tego typu. Większość z nich zachowano do obrony Japonii i nigdy nie użyto ich w walce.
Type 1 Chi-He
japonia
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 31
Wygrał bitew: 18
Krótki opis: Firma Landsverk rozpoczęła prace nad tym pojazdem w 1936 roku. Nowy pojazd zawierał pewne elementy czołgu lekkiego L-60. W 1939 roku projektem zainteresowały się Węgry. Do czasu powstania pierwszego prototypu w 1940 roku, Węgry zdecydowały się na rozwój własnego czołgu średniego w oparciu o czołg Škoda Т-21. Później, niektóre rozwiązania techniczne zastosowano w procesie rozwijania czołgu Strv m/42.
Lago
szwecja
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 28
Wygrał bitew: 16
Krótki opis: Prace konstrukcyjne trwały w latach 1936-1938. W sumie do sierpnia 1943 r. wyprodukowano 2987 egzemplarzy. To jedyny czołg brytyjski, wykorzystywany przez całą II wojnę światową.
Matilda
anglia
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 20
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Produkcja wariantu J rozpoczęła się w marcu 1941r. Oprócz nowego opancerzenia, pojazdy otrzymały nowe działo 50 mm KwK 38, które okazało się bardzo udaną konstrukcją. 1067 pojazdów otrzymało działo KwK 39, ulepszoną wersję z większą zdolnością penetracji. Próby wykorzystania działa 75 mm (wariant N) uznano za porażkę i najdłuższymi seriami produkcyjnymi były pojazdy w wariantach J, L oraz M (z doskonale radzącymi sobie działami 50 mm). W sumie powstało 5691 pojazdów, z których 1969 wyposażono w działa długolufowe, a 2391 w krótkolufowe działa kal. 50 mm.
Pz.Kpfw. III Ausf. J
niemcy
Czołgi średnie
4
Rozegrał bitew: 17
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: Jedyny amerykański czołg średni, który został przyjęty do służby w okresie międzywojennym. Pojazd był wyposażony w działo 37 mm i sześć karabinów maszynowych 7.62 mm, z których cztery były zamontowane na obrotowych jednostkach ogniowych. Dwa nieobrotowe karabiny maszynowe były umieszczone na przodzie kadłuba. Pomimo niezbyt imponujących cech bojowych pojazdu M2A1 stał się kamieniem milowym dla amerykańskiego rozwoju czołgów od czasu wczesnego projektu, dzięki łatwej możliwości zaadaptowania do produkcji seryjnej. W 1940 roku wyprodukowano 94 pojazdy.
M2 Medium Tank
usa
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 16
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: Kolejna modyfikacja czołgu D1. Opracowano ją w roku 1934 w zakładach Renault. W latach 1936-1940 wyprodukowano w sumie 100 takich pojazdów. Maszyny kolejnej serii oznaczono jako D2bis.
D2
francja
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: Rozwijany przez Mitsubishi od 1935 do 1937 r. Pojazd ten był produkowany seryjnie od 1938 do 1942 r., równolegle do ulepszonego Shinhoto Chi-Ha, który produkowano od 1941 do 1942 r. Powstało łącznie 1220 pojazdów obu typów. Czołgi Chi-Ha oraz Shinhoto Chi-Ha były licznie używane przez siły japońskie w Chinach, na wyspach Pacyfiku i na Wyspach Kurylskich. Po kapitulacji Japonii pojazdy te służyły zarówno w siłach PLA, jak i Kuomintangu w Chińskiej Wojnie Domowej od 1946 do 1949 r.
Type 97 Chi-Ha
japonia
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 10
Wygrał bitew: 6
Krótki opis: Brytyjski czołg średni zwany także "szesnasto-tonowcem" Vickersa. W latach od 1926 do 1931 wyprodukowano trzy prototypy. Według niektórych źródeł, kolejne trzy czołgi wyprodukowano w 1933 roku, użytkowano je do roku 1938, ale nigdy nie wzięły udziału w walce.
Vickers Medium Mk. III
anglia
Czołgi średnie
3
Rozegrał bitew: 13
Wygrał bitew: 5
Krótki opis: Eksperymentalny czołg średni. Projektowany i testowany od 1930 do 1932 roku. Nie był produkowany seryjnie.
T2 Medium Tank
usa
Czołgi średnie
2
Rozegrał bitew: 11
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: Opracowany przez Arsenał Artylerii w Osace z zamiarem zastąpienia czołgu Type 2589. Chi-Ni oraz Chi-Ha przeszły wspólne próby w 1937 r. Czołg Chi-Ha został uznany za bardziej udany. Wyprodukowano tylko jeden prototyp.
Chi-Ni
japonia
Czołgi średnie
2
Rozegrał bitew: 4
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Brytyjski czołg średni stworzony w oparciu o czołg Vickers Medium Mark I, wytwarzany w latach 1924-1925 w zakładach Vickers. Produkcja seryjna nowego pojazdu trwała od roku 1925 do 1934, powstało około 100 czołgów tego typu.
Vickers Medium Mk. II
anglia
Czołgi średnie
2
Rozegrał bitew: 390
Wygrał bitew: 194
Krótki opis: Prace projektowe rozpoczęto w 1952r. zakładając mocniejsze uzbrojenie niż w T-43 (M103). Duży nacisk położono na rozmiar maszyny, ponieważ pojazd ten miał przemieszczać się wąskimi tunelami w Alpach szwajcarskich. Rozważano kilka wersji ale projekt został zaniechany. Czołg ten nigdy nie wszedł do produkcji.
T110E5
usa
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 291
Wygrał bitew: 167
Krótki opis: Prace nad czołgiem rozpoczęto na wiosnę 1945 roku. Prototypy były testowane w 1946 i 1947 roku. Wóz przeszedł pomyślnie serię testów, ale nie został skierowany do seryjnej produkcji.
IS-7
zsrr
Czołgi ciężkie
10
Rozegrał bitew: 442
Wygrał bitew: 209
Krótki opis: Czołg ten, opracowany w latach 1949-1952, miał stanowić przeciwwagę dla nowych radzieckich czołgów ciężkich. W sumie w latach 1955-1959 wyprodukowano 185 maszyn tego typu.
Conqueror
anglia
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 294
Wygrał bitew: 151
Krótki opis: Prace nad tą maszyną rozpoczęto w roku 1948. W 1952 pojawiło się zamówienie na 300 takich pojazdów, które miały wziąć udział w wojnie koreańskiej. Czołg oznaczono jako M103.
M103
usa
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 278
Wygrał bitew: 147
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się w 1949 roku. Pojazd wszedł do służby jako T-10 w 1953 roku. Dalszy rozwój zaowocował kilkoma usprawnieniami pojazdu, a najliczniej produkowaną wersją był T-10M. Wyprodukowano około 2500 sztuk tego pojazdu.
T-10
zsrr
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 125
Wygrał bitew: 61
Krótki opis: Wariant czołgu ciężkiego zaprojektowanego w 1949 roku. W 1952 roku zaproponowano trzy projekty czołgów ciężkich. EMIL 1952 E2 był drugim wariantem. W zależności od pancerza i zamontowanego silnika, jego waga wynosiła od 34 do 39 ton. Jednakże pod koniec 1952 roku przerwano rozwój wersji E2 na korzyść wersji E3, która miała podobne osiągi, ale ulepszony pancerz.
Emil II
szwecja
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 51
Wygrał bitew: 28
Krótki opis: Projekt czołgu ciężkiego zaproponowany przez Tadeusza Tyszkiewicza z Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie we wczesnych latach pięćdziesiątych. Nowy pojazd miał w zamierzeniu ważyć do 50 ton. Istniał tylko na papierze.
50TP Tyszkiewicza
polska
Czołgi ciężkie
9
Rozegrał bitew: 1553
Wygrał bitew: 852
Krótki opis: Masową produkcję pojazdu rozpoczęto w maju 1945 roku. 7 września 1945 roku pojazdy tego typu wzięły udział w paradzie zwycięstwa w Berlinie. Do końca roku 1946 wyprodukowano 1170 pojazdów po czym produkcję przerwano. Od roku 1948 do końca lat 50. pojazdy tego typu wielokrotnie modernizowano.
IS-3
zsrr
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 259
Wygrał bitew: 131
Krótki opis: Eksperymentalny amerykański ciężki czołg z okresu drugiej wojny światowej. Zbudowany na bazie czołgów M26 Pershing i T29. Prototypy powstały w 1946r, lecz T32 nigdy nie wszedł do produkcji masowej.
T32
usa
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 184
Wygrał bitew: 100
Krótki opis: Wariant ciężkiego czołgu rozwijanego dla szwedzkiej armii w ramach projektu EMIL w latach pięćdziesiątych XX wieku. Na projekt miały wpływ rozwiązania z projektu francuskiego czołgu AMX 13, co jest oczywiste, gdy się spojrzy na projekt wieży. W 1951 roku przygotowano szkic, ale dalszego rozwoju zaniechano na korzyść późniejszych wersji.
Emil I
szwecja
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 172
Wygrał bitew: 96
Krótki opis: Proponowany plan czołgu ciężkiego, który miał być rozwijany w 1940 roku. Po rozpoczęciu II Wojny Światowej prace przerwano na etapie projektu.
53TP Markowskiego
polska
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 102
Wygrał bitew: 63
Krótki opis: Prace nad tym czołgiem wsparcia piechoty rozpoczęły się w roku 1944. Pierwszy prototyp był gotowy do prób w 1952 r. W sumie wyprodukowano 21 czołgów, ale żaden z nich nie wszedł do służby. Część z tych pojazdów przebudowano później do standardu czołgu ciężkiego Conqueror.
Caernarvon
anglia
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 90
Wygrał bitew: 38
Krótki opis: Ciężki czołg AMX 50 100 był kojenym stadium projektu M4. Pierwszy prototyp zbudowano w 1949r. 55 tonowy pojazd posiadał działo 100mm w osadzone w wieży oscylacyjnej. Prototyp testowano zarówno z silnikiem benzynowym jak i Diesla w latach 1950-52. Pojazd nie wszedł do masowej produkcji ani do służby.
AMX 50 100
francja
Czołgi ciężkie
8
Rozegrał bitew: 812
Wygrał bitew: 489
Krótki opis: Rozwój tego eksperymentalnego czołgu ciężkiego rozpoczęto w 1944 roku. Prototyp zbudowano w 1947 roku. Pojazd był wyposażony w 105 mm działo T5E1. Stworzono tylko kilka prototypów tego pojazdu, bo po wojnie produkcję seryjną czołgów ciężkich uznano za nieracjonalną.
T29
usa
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 416
Wygrał bitew: 195
Krótki opis: Czołg ciężki IS-1 (IS-85) był gruntowną modernizacją czołgu KV-1. Był wyposażony w działo D-5T kalibru 85 mm. IS-1 wszedł do produkcji seryjnej w październiku 1943 r., ale przerwano ją na początku 1944 r., ponieważ w grudniu 1943 r. rozpozczęła się produkcja seryjna czołgu IS-2 (IS-122). Łącznie wyprodukowano 107 pojazdów tego typu.
IS
zsrr
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 313
Wygrał bitew: 175
Krótki opis: Opracowanie konstrukcji czołgu Tiger I rozpoczęto w firmie Henschel w roku 1937. Masowa produkcja ruszyła w 1942 - łącznie wyprodukowano 1354 egzemplarze. Pierwszy raz użyto bojowo tego czołgu pod Leningradem - wozy tego typu jednakże spotkać można było na froncie od Tunezji po Kursk. Mimo przerwania produkcji w lecie 1944 roku, Tiger I używany był w walce do końca wojny.
Tiger I
niemcy
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 111
Wygrał bitew: 46
Krótki opis: Proponowany projekt czołgu ciężkiego. Ten pojazd miał w zamierzeniu być dalszym rozwinięciem czołgu średniego Habicha. Kadłub miał być wyposażony w grubsze płyty pancerza. Projekt obejmował również wyposażenie czołgu w mocniejsze działo. Ale prototypu nigdy nie skonstruowano.
45TP Habicha
polska
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 90
Wygrał bitew: 62
Krótki opis: Wersję Black Prince opracowano w latach 1943-1945 w oparciu o czołg typu Churchill. Posiadał on przedłużony kadłub umożliwiający montaż wieży z zainstalowaną armatą siedemnastofuntową. W sumie od roku 1944 do 1945 wyprodukowano sześć prototypów tego pojazdu. Kilka maszyn przeszło próby, ale nigdy nie wzięły udziału w walce.
Black Prince
anglia
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 87
Wygrał bitew: 44
Krótki opis: Prace nad tym ciężkim czołgiem rozpoczęto w roku 1945. W pojeździe wykorzystano kilka pomysłów z czołgu Pz.Kpfw. VI Ausf. B Tiger II. Zaistniał tylko w projektach. Później, AMX M4 (1945) stał się prototypem dla AMX 50 100.
AMX M4 mle. 45
francja
Czołgi ciężkie
7
Rozegrał bitew: 1189
Wygrał bitew: 651
Krótki opis: Rozbudowana wersja czołgu KV-1S. W odróżnieniu do poprzednika KV-85 był lepiej uzbrojony. Pojazd został zaprojektowany wiosną 1943 roku w zakładach Czelabińsk Kirów. Po raz pierwszy wykorzystano go już 8 sierpnia. Czołg był produkowany do września, a łącznie wyprodukowano 148 pojazdów. KV-85 został wykorzystany przez kluczowe dla losów wojny pułki pancerne Armi Czerwonej.
KV-85
zsrr
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 417
Wygrał bitew: 229
Krótki opis: Eksperymentalny niemiecki ciężki czołg drugiej wojny światowej wyprodukowany przez firmę Henshel. Pojazd był efektem dalszego rozwoju projektu VK 30.01 (H) oraz stanowił etap w produkcji modelu Tiger. Ogółem, w 1942 roku wyprodukowano osiem nadwozi i jeden prototyp. W trakcie tworzenia wypróbowywano wiele rozwiązań technicznych. Niektóre z nich przeniesiono do projektów innych niemieckich ciężkich czołgów okresu drugiej wojny światowej. Nadwozia były również wykorzystywane w pancernych pojazdach ewakuacyjnych.
VK 36.01 (H)
niemcy
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 145
Wygrał bitew: 88
Krótki opis: Ciężki czołg szturmowy. Opracowany w styczniu 1940 roku na bazie KV-1, w latach 1940-1941 wyprodukowany w liczbie 334 egz. Czołgi KV-2 trafiły na pole bitwy w 1941 roku i większość z nich została zniszczona przed nadejściem zimy.
KV-2
zsrr
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 127
Wygrał bitew: 64
Krótki opis: Zaprojektowany przez biuro projektowe Atelier de Construction de Rueil podczas Drugiej Wojny Światowej. Pojazd bazował na przestarzałym nadwoziu B1 Bis i posiadał nowe i mocne działo. Czołg uważano za nieudany w porównaniu z podobnymi czołgami zagranicznymi. Wyprodukowano ogółem 60 pojazdów.
ARL 44
francja
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 108
Wygrał bitew: 44
Krótki opis: Czołg ten znajdował się w fazie projektowej od 1940 do 1942 roku. W okresie od listopada 1942 do lutego 1944 roku wyprodukowano zaledwie 40 egzemplarzy tego pojazdu. M6 nie brał udziału w walkach.
M6
usa
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 65
Wygrał bitew: 31
Krótki opis: Modyfikacja A22 ze wzmocnionym pancerzem. Pierwsze pojazdy tego typu wyprodukowano tuż przed lądowaniem Aliantów w Normandii. Na tym modelu oparto też czołg z miotaczem ognia, któremu nadano przydomek Crocodile.
Churchill VII
anglia
Czołgi ciężkie
6
Rozegrał bitew: 328
Wygrał bitew: 185
Krótki opis: Prace projektowe rozpoczęły się pod koniec 1938 roku. W sierpniu 1939 roku powstał pierwszy prototyp. Maszyna po raz pierwszy sprawdziła się w boju w grudniu 1939 roku, na Linii Mannerheima. Pojazd produkowano seryjnie od marca 1940 roku do sierpnia 1942 roku, w sumie powstało 2769 sztuk.
KV-1
zsrr
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 141
Wygrał bitew: 69
Krótki opis: Prace nad T1E2 rozpoczęto w USA w maju 1940 r. Pojazd został zaprojektowany jako czołg ciężki. Charakteryzował się odlewanym kadłubem i hydromechanicznym przeniesieniem napędu z dwukołowym hydraulicznym konwerterem. Później czołg oznaczono jako M6. Wyprodukowano łącznie 9 pojazdów (w tym 1 eksperymentalny). Czołg nigdy nie uczestniczył w akcji bojowej.
T1 Heavy Tank
usa
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 63
Wygrał bitew: 36
Krótki opis: Projekt nowego pojazdu został zaproponowany przez inżynierów firmy Baudet-Donon-Rousell w czerwcu 1938 roku. Do dalszych prac jednak nie doszło.
BDR G1 B
francja
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 40
Wygrał bitew: 26
Krótki opis: Prototyp A22 powstał jesienią 1940 roku w firmie Vauxhall Motors. Pojazd ten wszedł do produkcji seryjnej latem 1941 r. Wczesne modyfikacje nie posiadały błotników gąsienic, miały inny wentylator i trzycalową haubicę zainstalowaną w kadłubie. W sumie wyprodukowano 300 czołgów typu Churchill I.
Churchill I
anglia
Czołgi ciężkie
5
Rozegrał bitew: 42
Wygrał bitew: 20
Krótki opis: Prace rozpoczęto w roku 1921. Pojazd wszedł do służby w 1934 roku. W fabrykach Renault, FCM, Schneider, FAHM i AMX wyprodukowano łącznie 403 czołgi. Pojazd wielokrotnie ulepszano. Pomimo przestarzałej konfiguracji, w bitwach przeciwko Niemcom w maju i czerwcu 1940 roku zyskał on sobie reputację niepokonanego pojazdu z mocnym pancerzem.
B1
francja
Czołgi ciężkie
4
Rozegrał bitew: 97
Wygrał bitew: 40
Krótki opis: W 1954 roku w Detroit zorganizowano konferencję dotyczącą przyszłości czołgów ciężkich. Poza innymi zaawansowanymi projektami, firma Chrysler Corporation zaproponowała produkcję nowego czołgu na bazie projektu TS-31. Podstawowym założeniem dotyczącym gabarytów maszyny była możliwość odbycia swobodnej jazdy tunelem berneńskim. Rozważano kilka wariantów konstrukcji, ale projekt został anulowany.
T110E4
usa
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 28
Wygrał bitew: 12
Krótki opis: E 100 powstawał jako kadłub do działa samobieżnego, działa przeciwlotniczego oraz niszczyciela czołgów. Jego produkcja nie została nigdy rozpoczęta.
Jagdpanzer E 100
niemcy
Niszczyciele czołgów
10
Rozegrał bitew: 285
Wygrał bitew: 149
Krótki opis: Opracowany od 1942 do 44 roku, ten ciężki niszczyciel czołgów na kadłubie ciężkiego czołgu Tiger II stał się najcięższym pojazdem w produkcji masowej wszechczasów. Według różnych źródeł, wyprodukowano 70-79 tych niszczycieli w latach 1944-45. Służyły w 653 i 512 batalionie Heavy Panzerjäger.
Jagdtiger
niemcy
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 221
Wygrał bitew: 123
Krótki opis: Eksperymentalny czołg ciężki. Ten pojazd był wczesną wersją T29 z ulepszonym uzbrojeniem. W latach 1945-1947 wyprodukowano dwa prototypy, które przeszły próby na poligonie w Aberdeen w 1948 roku. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej ani do służby.
T30
usa
Niszczyciele czołgów
9
Rozegrał bitew: 483
Wygrał bitew: 257
Krótki opis: Opracowany na podstawie pojazdu Panther II. Pojazd miał posiadać działo kal. 128 mm oraz przedział załogi ulokowany w tylnej części kadłuba. Pozostał tylko w formie projektu.
Jagdpanther II
niemcy
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 256
Wygrał bitew: 139
Krótki opis: Zaprojektowany przez firmę Rheinmetall-Borsig jako specjalny pojazd do przewożenia artylerii, który oprócz tej funkcji był również zdolny do ostrzału z poziomu podwozia. Jego twórcy wykorzystali zawieszenie niszczyciela czołgów typu Hetzer. Projekt trwał od końca 1942 do połowy 1944 roku, jednak przerwano go na rzecz projektu Ardelt ze względu na skomplikowaną budowę, wysokie koszty i bardzo dużą wagę tego modelu.
Rhm.-Borsig Waffenträger
niemcy
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 196
Wygrał bitew: 117
Krótki opis: Wczesny prototyp czołgu ciężkiego zaprojektowany do szturmowania fortyfikacji niemieckiej Linii Zygfryda. Istniał tylko jako projekt przygotowany w ramach programu rozwoju pojazdów ciężkich zapoczątkowanego we wrześniu 1943 r.
T28 Prototype
usa
Niszczyciele czołgów
8
Rozegrał bitew: 225
Wygrał bitew: 119
Krótki opis: Prace nad tym niszczycielem czołgów opartym na podwoziu VK 30.02 (MAN) rozpoczęły się w 1942 roku. W październiku 1943 roku przystąpiono do testów prototypu. W sumie wyprodukowano 392 pojazdy.
Jagdpanther
niemcy
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 120
Wygrał bitew: 68
Krótki opis: Niszczyciel czołgów na bazie T23. Prace nad projektem rozpoczęto w 1943 roku, ale przerwano je ponieważ T23 nie wszedł w końcu do służby. Pojazd ten zaistniał więc tylko na papierze.
T25/2
usa
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 94
Wygrał bitew: 44
Krótki opis: Eksperymentalny model niszczyciela czołgów. Zaprojektowany w oparciu o rozszerzone podwozie czołgu VK 30.01 (H). Pojazd ten był wyposażony w prototypowe przeciwpancerne działo 128-mm. Wyprodukowano tylko dwa pojazdy. Walczyły one na Froncie Południowym od lata do jesieni 1942 roku. Próby wykazały szereg problemów i pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
Sturer Emil
niemcy
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 44
Wygrał bitew: 21
Krótki opis: Prace nad tym ciężkim czołgiem przełamującym rozpoczęły się we wrześniu 1943 roku. W planie było wykorzystanie w nim pewnych części modelu M6, jak również elektromechanicznej skrzyni biegów i 100 mm działa z T5 montowanego w wieży o ograniczonym zakresie obrotu i 203 mm pancerzu. Pojazd miał w zamierzeniu szturmować niemieckie fortyfikacje "Linii Zygfryda" (nazywanej przez Niemców "Westwall"). Amerykańskie siły lądowe odrzuciły ten projekt w fazie planowania. Czołg został później zmodyfikowany, co zaowocowało stworzeniem ciężkiego czołgu przełamującego T95.
T28 Concept
usa
Niszczyciele czołgów
7
Rozegrał bitew: 869
Wygrał bitew: 518
Krótki opis: Prace nad tym pojazdem rozpoczęły się w 1942 roku. W kwietniu 1943 roku firma General Motors wyprodukowała pierwsze prototypy. To jeden z niewielu amerykańskich niszczycieli czołgów, dla którego skonstruowano kadłub, nie korzystając z wzorów już istniejących czołgów. Hellcat stał się jednym z najszybszych pojazdów pancernych swojego typu, wyprodukowanych podczas drugiej wojny światowej. Od lipca 1943 roku do października 1944 roku z taśm produkcyjnych zjechało w sumie 2507 egzemplarzy.
M18 Hellcat
usa
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 119
Wygrał bitew: 68
Krótki opis: Średni czołg Pz. IV służył jako punkt wyjściowy dla projektów wielu pojazdów, w tym niszczycieli czołgów. Pod koniec 1944r. przygotowano dla niego wersję działa 75mm PaK 42 L/70. Nową wersję pojazdu nazwano JagdPzIV/70. Od października 1944 do marca 1945 roku firma Nibelungwerke wyprodukowała 278 pojazdów tego typu.
Jagdpanzer IV
niemcy
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 90
Wygrał bitew: 48
Krótki opis: Początkowo planowano wykorzystać ten pojazd do niszczenia umocnień. Dwa prototypy zostały wyprodukowane wiosną 1941 roku. W okresie późniejszym pojazd przekwalifikowano na ciężki niszczyciel czołgów. Oba egzemplarze zostały użyte bojowo na froncie wschodnim. Nie podjęto masowej produkcji.
Dicker Max
niemcy
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 49
Wygrał bitew: 26
Krótki opis: Niszczyciel czołgów Nashorn („nosorożec”) występował pod oficjalną nazwą 8.8 cm PaK 43/1 auf Geschützwagen III/IV (Sf). Nazywany był „Hornisse” („szerszeń”) aż do 1944 r. Wyprodukowano go na bazie tego samego podwozia, którego użyto w ciężkim działe samobieżnym typu Hummel. Przeszedł chrzest bojowy na froncie wschodnim latem 1943 roku. Łącznie wyprodukowano 494 pojazdów tego typu.
Nashorn
niemcy
Niszczyciele czołgów
6
Rozegrał bitew: 650
Wygrał bitew: 346
Krótki opis: Pojazd po raz pierwszy użyto w boju we Francji w 1940 roku. Produkowany był w oparciu o czołg Pz. III w kilku wersjach do roku 1945. Do 1944 r. 9346 takich dział samobieżnych zniszczyło około 20 000 wrogich maszyn. Niektóre pojazdy pozostawały w służbie do 1967 r. i brały nawet udział w wojnie sześciodniowej stoczonej między częścią krajów arabskich i Izraelem.
StuG III Ausf. G
niemcy
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 302
Wygrał bitew: 158
Krótki opis: Amerykański niszczyciel czołgów, który doczekał się największej liczby wyprodukowanych egzemplarzy. Od września 1942 do stycznia 1943 roku z taśmy zeszło 6406 pojazdów. Ponad jedna trzecia niszczycieli Wolverine została przekazana wojskom alianckim w Europie w ramach tzw. Lend-Lease Act.
M10 Wolverine
usa
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 157
Wygrał bitew: 94
Krótki opis: Prace rozpoczęły się wiosną 1942. Po testach jesienią 1942 roku podjęto decyzję o zmianie działa kal. 57mm na 75 mm. Wyprodukowano dwa prototypy, ale pojazd nie wszedł do produkcji seryjnej ani do służby.
T67
usa
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 44
Wygrał bitew: 24
Krótki opis: Projekt pojazdu posiadającego na wyposażeniu działo przeciwlotnicze kal. 88 mm. Prace nad nim rozpoczęto w Niemczech w 1941 roku. Konstrukcję pojazdu oparto o podwozie czołgu Pz.Sfl.IVc. Stawiane przed nim wymogi nieustannie ulegały zmianie, a działo FlaK 41 znalazło się na jego wyposażeniu dopiero w 1944 roku. Początkowo w pojeździe miały być zainstalowane różne rodzaje uzbrojenia, ale ten plan nigdy nie doczekał się realizacji. Wyprodukowano tylko trzy prototypy tego modelu.
Pz.Sfl. IVc
niemcy
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 17
Wygrał bitew: 8
Krótki opis: W lutym 1943 roku, za namową ministerstwa zbrojeń, firma Krupp rozpoczęła testy nowego pojazdu o konstrukcji opartej na unowocześnionym Stug III, ale z zawieszeniem z czołgów Pz.Kpfw. IV H oraz J. Pierwsze pojazdy wyprodukowano do grudnia 1943 roku. Od stycznia 1944 roku, po wycofaniu Pz IV z produkcji, firma Krupp skoncentrowała się na produkcji nowych pojazdów. Wyprodukowano łącznie 1108 pojazdów, a dalsze 31 zaadaptowano z już istniejących czołgów.
StuG IV
niemcy
Niszczyciele czołgów
5
Rozegrał bitew: 106
Wygrał bitew: 53
Krótki opis: W 1943 roku Wehrmacht miał duże braki pod względem niszczycieli czołgów StuG III, bo połączone naloty USA i Wielkiej Brytanii spowodowały duże uszkodzenia fabryki firmy Alkett, która produkowała te pojazdy. W grudniu 1943 roku podjęto decyzję o użyciu możliwości fabryki BMM w Pradze do rozpoczęcia produkcji niszczycieli czołgów. W nowym pojeździe użyto w dużym stopniu części czołgu Pz.Kpfw. 38(t). Pierwsze prototypy powstały w marcu 1944 roku. Do maja 1945 roku powstało ponad 2800 pojazdów.
Jagdpanzer 38(t) Hetzer
niemcy
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 57
Wygrał bitew: 36
Krótki opis: Eksperymentalny niszczyciel czołgów zaprojektowany na bazie M3 wiosną 1942 roku. Nigdy nie wszedł do produkcji masowej.
T40
usa
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 50
Wygrał bitew: 26
Krótki opis: Rozwijany w latach 1941 i 1942 na bazie lekkiego czołgu M5 Stuart. To działo samobieżne jest przykładem udanego użycia przestarzałego podwozia. Pojazd został wyposażony w krótkolufową haubicę. Podjęto również próby umieszczenia 75 mm działa czołgowego w zmodernizowanej wieży.
M8A1
usa
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 37
Wygrał bitew: 25
Krótki opis: Niszczyciel czołgów stworzony na bazie podwozia czołgu Pz.Kpfw. 38 (t). Wyposażony w działo typu Pak 40 lub Pak 36(r) montowane w kabinie z odsłoniętym tyłem i szczytem. Pojazd wszedł do użytku pod koniec 1942 roku. Jego produkcja seryjna trwała do połowy 1944 roku, a niszczyciele czołgów tego typu były wykorzystywane aż do końca wojny.
Marder 38T
niemcy
Niszczyciele czołgów
4
Rozegrał bitew: 19
Wygrał bitew: 10
Krótki opis: W 1943 roku dziesięć pojazdów FCM 36, przejętych przez Niemców, przekwalifikowano na niszczyciele czołgów. Pojazdy te walczyły we Francji w ramach Verstärkte Schnelle Brigade West.
FCM 36 Pak 40
francja
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 15
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: Ten lekki niszczyciel czołgów został opracowany na początku 1942r. na bazie kadłuba przestarzałego, lecz produkowanego masowo Pz.Kpfw. II i wyposażony w potężne działo. Pojazd był szeroko wykorzystywany na Froncie Wschodnim; od 1944 walczył również we Włoszech i na Froncie Zachodnim. Pozostał w służbie do końca wojny.
Marder II
niemcy
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 7
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Lekki pojazd z działem 76mm, najpowszechniej produkowane radzieckie działo samobieżne. Pomimo słabego pancerza i uzbrojenia, był wykorzystywany jako wóz wsparcia piechoty i kawalerii.
SU-76M
zsrr
Niszczyciele czołgów
3
Rozegrał bitew: 12
Wygrał bitew: 7
Krótki opis: Niszczyciel czołgów AT-1 oparty na czołgu lekkim T-26 był rozwijany przez biuro konstrukcyjne Dział Mechaniczny Projektów Eksperymentalnych Fabryki nr 185 w Leningradzie w latach 1935 i 1936. Pojazd był zaprojektowany do zwalczania czołgów. Zbudowano dwa prototypy wyposażone w działa PS-3 kalibru 76.2 mm. Przeszły one próby do 1936 roku. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
AT-1
zsrr
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 5
Wygrał bitew: 3
Krótki opis: Lekkie działo samobieżne do wsparcia piechoty i czołgów. Rozwijane w 1938 roku na podwoziu M1A3. Zbudowano tylko jeden prototyp. Testy wykazały szereg problemów technicznych i funkcjonalnych, a pojazd nigdy nie wszedł do służby.
T3 HMC
usa
Niszczyciele czołgów
2
Rozegrał bitew: 116
Wygrał bitew: 54
Krótki opis: Stworzony na bazie ciężkiego działa "Long Tom" M43 został najpotężniejszym działem samobieżnym aliantów. M40 brał udział w walkach o Kolonię. Pojazdy tego typu były używane także w wojnie koreańskiej.
M40/M43
usa
Działa samobieżne
8
Rozegrał bitew: 118
Wygrał bitew: 62
Krótki opis: Powstało w Rock Island Arsenal. Wyprodukowano 100 egzemplarzy tego pojazdu, który otrzymał od amerykańskich żołnierzy przydomek „King Kong”. M12 odegrało ważną rolę w czasie zmagań na Linii Zygfryda.
M12
usa
Działa samobieżne
7
Rozegrał bitew: 322
Wygrał bitew: 182
Krótki opis: Skonstruowany pod koniec lat pięćdziesiątych na podwoziu AMX 13. Pojazd był masowo produkowany aż do końca lat sześćdziesiątych i wciąż jest używany przez Francję, Argentynę, Chile, Ekwador, Maroko i inne państwa.
AMX 13 F3 AM
francja
Działa samobieżne
6
Rozegrał bitew: 125
Wygrał bitew: 74
Krótki opis: Działo samobieżne 155 mm na podwoziu czołgu lekkiego M41. Pojazd był używany w czasie wojny w Korei. We wczesnych latach sześćdziesiątych wprowadzono ulepszone działa samobieżne tego typu z obrotową wieżą, a M44 wycofano ze służby. Wedle różnych źródeł w latach 1953-54 wyprodukowano od 250 do 600 pojazdów tego typu.
M44
usa
Działa samobieżne
6
Rozegrał bitew: 513
Wygrał bitew: 295
Krótki opis: Czołgi ciężkie B1 zdobyte przez armię niemiecką podczas kampanii francuskiej przeszły modyfikacje i były aktywnie używane przez Wehrmacht. Niektóre pojazdy przebudowano na działa samobieżne o oznaczeniu 10.5 cm leFH18/3 auf Geschützwagen B2 (f).
105 leFH18B2
francja
Działa samobieżne
5
Rozegrał bitew: 41
Wygrał bitew: 26
Krótki opis: Lekkie działo samobieżne skonstruowane na bazie M24. Pojazd wykorzystano w Koreii przeciwko siłom Chin i Korei Północnej. Służył w armii USA do połowy lat 50 XXw, niektóre sztuki przekazano Francji. Według różnych źródeł, wyprodukowano między 85 a 250 sztuk tego działa.
M41 HMC
usa
Działa samobieżne
5
Rozegrał bitew: 27
Wygrał bitew: 9
Krótki opis: Działo samobieżne skonstruowane na podwoziu czołgu T-26, produkowane w Leningradzie pod koniec 1941 roku. Wyprodukowano 12 lub 14 pojazdów. Trzy z nich pozostawały na stanie armii jeszcze w 1944 roku.
SU-26
zsrr
Działa samobieżne
3
Rozegrał bitew: 1
Wygrał bitew: 1
Krótki opis: Działo samobieżne rozwijane od roku 1939 do 1940 na podwoziu Panzerkampfwagen I. Wyposażone w działo 150 mm s.I.G. 33, montowane na lawecie. Szybkostrzelność wynosiła trzy strzały na minutę; liczba pocisków na pokładzie sięgała ośmiu. Ten pojazd potrzebował wsparcia transportera amunicji. Działo było używane od roku 1940 do 1943 podczas kampanii we Francji, na Bałkanach i na Froncie Wschodnim. Potem zastąpił go Sturmpanzer II z podobnym działem.
Sturmpanzer I Bison
niemcy
Działa samobieżne
3
Rozegrał bitew: 11
Wygrał bitew: 4
Krótki opis: Działo samobieżne na podwoziu MS-1. Ten model istniał tylko na papierze, nie stworzono nawet prototypu. Nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
SU-18
zsrr
Działa samobieżne
2