Krótki opis: Pierwsze czołgi z serii M5 zostały wyprodukowane w kwietniu 1942, spośród kilku wariantów wybrano model M5A1. Po tym jak zaprojektowany został czołg M24 Chaffee, czołgi M5A1 uznano za przestarzałe i rozpoczęto ich eksport do innych krajów, w tym do Chin. W sumie 100 wozów tego typu zostało dostarczonych armii Kuomintangu. Podczas wojny domowej (1946-1949) wiele z tych maszyn zostało przejętych przez Chińską Armię Ludowo-Wyzwoleńczą. | |
M5A1 Stuart chiny Czołgi lekkie 4 |
Krótki opis: Rozkaz zaprojektowania 15-tonotwego pojazdu gąsienicowego uzbrojonego w działo został wydany w 1935. Pomimo że waga Pz. Kpfw. III Ausf. E, pierwszego seryjnego pojazdu, osiągnęła 19,5 tony, jego konfigurację przyjęto za udaną, a ilość pojazdów z wolna wzrosła do 96. Dalasze wersje stały się nawet bardziej popularne, a PZ. Kpfw. III stał się najliczniej produkowanym pojazdem Wehrmachtu. | |
Pz.Kpfw. III Ausf. E niemcy Czołgi lekkie 3 |
Krótki opis: Maszyna zaprojektowana przez Mitsubishi w latach 1935-1937. Czołg był w produkcji seryjnej w latach 1938-1942, przez ostatnie dwa lata równolegle produkowano również ulepszony czołg Shinhoto Chi-Ha. W sumie powstało 1220 pojazdów obu typów. Czołgi Chi-Ha oraz Shinhoto Chi-Ha były powszechnie wykorzystywane przez japońską armię w Chinach, a po kapitulacji Japonii trafiły do służby zarówno po stronie Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej jak i sił Kuomintangu w wojnie domowej w 1946 roku. | |
Type 2597 Chi-Ha chiny Czołgi lekkie 3 |
Krótki opis: Projekt lekkiego pojazdu, zaproponowany przez porucznika Prowornowa latem 1942 roku. Nie wyprodukowano żadnych prototypów. | |
LTP zsrr Czołgi lekkie 3 |
Krótki opis: Ostatnia wersja czołgu lekkiego Pz. II. Pojazd odznaczał się wzmocnionym pancerzem, 2 cm działem Kw.K. 38 i lepszymi urządzeniami obserwacyjnymi. Od marca 1941 roku do grudnia 1942 roku wyprodukowano łącznie 524 pojazdy. | |
Pz.Kpfw. II niemcy Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Ten lekki pojazd kołowo-gąsienicowy wyposażony w karabiny maszynowe został zaprojektowany na potrzeby kawalerii USA. Testy pierwszego prototypu rozpoczęły się w kwietniu 1937 roku i trwały do 1939. Model T7 został jednak porzucony na rzecz pojazdów gąsienicowych. | |
T7 Combat Car usa Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Zaprojektowany przez Landsverk AB w 1934 jako kolejna rozbudowa czołgu L-10. Konfiguracja pojazdu posiadała kilka rewolucyjnych rozwiązań. Cztery pojazdy sprzedano Austrii, Węgrom i Irlandii. Po kilku przebudowach pojazd wszedł do służby w Szwecji pod nazwą Strindsvagn m/38. | |
L-60 szwecja Czołgi lekkie 2 |
Krótki opis: Rozwijany od 1925 do 1928 roku we Francji jako ulepszona wersja czołgu Renault FT. Projekt modernizacji zakończono i czołg ujrzał produkcję seryjną. W 1929 roku Japonia zakupiła łącznie 10 pojazdów i oznaczyła jako Otsu-Gata Sensha (Czołg Model B). Japońskie pojazdy były nieco unowocześnione i powszechnie używane zarówno w akcji jak i w celach treningowych. | |
Renault Otsu japonia Czołgi lekkie 1 |
Krótki opis: W latach 1930-1934 wyprodukowano 4 prototypy o różnym uzbrojeniu, liczebności załogi, masie i właściwościach trakcyjnych. | |
Leichttraktor niemcy Czołgi lekkie 1 |
Krótki opis: Lekki czołg kołowo-gąsienicowy został zaprojektowany na bazie podwozia ciągnika Hanomag WD-50. Pojazd nigdy nie wszedł do służby, gdyż po wynikach testów został uznany za przestarzały. Wyprodukowano kilka pojazdów w trzech wersjach; trzy wyeksportowano do Włoch i ZSRR. W czasie niemieckiej okupacji jedyny pojazd pozostały w Czechosłowacji przetrwał w formie pomnika. | |
Kolohousenka czechosłowacja Czołgi lekkie 1 |
Krótki opis: Projekt NC-2 (nazwa komercyjna NC-31) był modyfikacją czołgu Renault FT-17, która charakteryzowała się miękkim zawieszeniem oraz gumowymi, karbowanymi gąsienicami Kegresse-Hinstin. Dzięki tym elementom oraz ulepszonej jednostce napędowej, czołg osiągał wyższą prędkość maksymalną, 16 km/h. W sumie do Chin wyeksportowano 15 pojazdów tego typu. | |
Renault NC-31 chiny Czołgi lekkie 1 |
Krótki opis: Eksperymentalny czołg lekki T1E1 zaprojektowany przez firmę Cunningham był wersją rozwojową czołgu T1. Do kwietnia 1928 roku wyprodukowano cztery pojazdy. Po przejściu przez pojazd prób w listopadzie 1928 roku, podjęto decyzję o pogrubieniu pancerza, co doprowadziło do stworzenia kolejnej wersji - T1E2. | |
T1 Cunningham usa Czołgi lekkie 1 |
Krótki opis: Kolejne stadium powojennej koncepcji czechosłowackiego czołgu ogólnego przeznaczenia. Projekt był rozwijany przez Škodę w 1947 roku. W 1948 roku przeszedł duże zmiany. Były plany zamontowania w nim działa 100 mm. Projekt zarzucono po zbudowaniu jednego pełnowymiarowego prototypu z drewna. | |
Škoda T 50 czechosłowacja Czołgi średnie 9 |
Krótki opis: Prace nad modyfikacją czołgu Panther zaczęły się wiosną 1944 roku. Nowa wersja miała być wyposażona w nowo zaprojektowaną wieżę Schmalturm. Nowy pojazd został oznaczony Panther Ausf. F. Z raportu z 23 stycznia 1945 roku wynika, że na ulepszonej wersji nowej wieży zamontowano działo 88 mm z czołgu typu Tiger. Powstało wiele sztuk kadłuba tego pojazdu, ale wieża nigdy nie trafiła do produkcji i istniała tylko jako drewniany model. | |
Panther mit 8,8 cm L/71 niemcy Czołgi średnie 8 |
Krótki opis: Projekt czołgu średniego zaproponowany przez firmę Škoda jako część rozwijanej w Czechosłowacji koncepcji pojazdu ogólnego przeznaczenia. Nie wyprodukowano żadnych prototypów. | |
TVP VTU Koncept czechosłowacja Czołgi średnie 8 |
Krótki opis: Rozwojowa wersja radzieckiego czołgu T-34-85 zaproponowana w kwietniu 1954 roku. Czechosłowacki wariant pojazdu miał otrzymać 100 mm działo i powiększoną wieżę. Rozpoczęcie produkcji planowano na 1955 rok, ale nigdy nie rozpoczęto prac. | |
Konštrukta T-34/100 czechosłowacja Czołgi średnie 7 |
Krótki opis: Ten pojazd został zaprojektowany dla Armii Niemieckiej jako kolejne stadium czołgu średniego T-24 w 1942 roku. Projekt uznano za przestarzały. Nie wyprodukowano żadnych prototypów. | |
Škoda T 25 czechosłowacja Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: ZSRR wyeksportował do Chin ok. 1800 wozów T-34-76 i T-34-85. W roku 1954 rząd chiński zdecydował o rozpoczęciu własnej produkcji T-34-85 począwszy od roku 1958 - nowy pojazd oznaczono jako Type 58. Produkcji jednakże nigdy nie rozpoczęto, a siły pancerne Chin musiały bazować na modyfikowanych wersjach T-34. | |
Type 58 chiny Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: Ciężko opancerzony szturmowy wariant czołgu M4A3 (75)W. Pojazd posiadał dodatkowe płyty pancerne o grubości 38mm, ulepszony właz do luku silnikowego oraz nową wieżę z rozbydowanym pancerzem, bazującą na modelu T23. | |
M4A3E2 Sherman Jumbo usa Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: Czołg średni zaprojektowany przez firmę MAN jako wóz trzydziestotonowy. Jednocześnie w zakładach Daimler-Benz powstał konkurencyjny projekt. 13 maja 1942 roku oba projekty przedłożono Ministerstwu Uzbrojenia i Wojny. Wybrano projekt firmy MAN, czołg wszedł do służby jako Pz.Kpfw. V Panther. | |
VK 30.02 (M) niemcy Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: Czołg Thunderbolt VII dowodzony przez podpułkownika Creightona Abramsa, dowódcy 37. batalionu czołgów (a potem generała i głównodowodzącego armii amerykańskiej) Pojazd był po prostu czołgiem M4A3E8 Sherman wyposażonym w dodatkowy pancerz montowany w polu. | |
M4A3E8 Thunderbolt VII usa Czołgi średnie 6 |
Krótki opis: Pierwszy model Shermana, który wszedł do produkcji seryjnej. Wyprodukowano łącznie 49234 egzemplarzy tego czołgu. Po raz pierwszy został użyty bojowo w Afryce Północnej. | |
M4 Sherman usa Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Projekt nowego pojazdu o pochyłych płytach pancerza i komponentach z Pz.Kpfw. III oraz Pz.Kpfw. IV został zatwierdzony 4 stycznia 1944 roku. W marcu tego roku podpisano kontrakt na trzy prototypy, lecz program zakończono 12 lipca. Jedynie niszczyciel czołgów na podobnej bazie wszedł do produkcji seryjnej. | |
Pz.Kpfw. III/IV niemcy Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Spośród 1,800 czołgów T-34 dostarczonych Chinom przez ZSRR na początku lat 50, była tam grupa T-34-76. Po odbyciu służby w ChALW, prawie wszystkie zostały wysłane do Korei Północnej. Kolejne ulepszenia, m.in. nowy silnik i zmodernizowane zawieszenie, wprowadzone przez Chińczyków, znacznie wpłynęły na przydatność tych czołgów. | |
Type T-34 chiny Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Rozwijany dla Wehrmachtu w okupowanej Czechosłowacji w 1941 roku. Projekt odznaczał się pochyłymi płytami pancerza i wzmocnionym uzbrojeniem bazującym na radzieckim Т-34. Projekt uznano za przestarzały. Nie wyprodukowano żadnych prototypów. | |
Škoda T 24 czechosłowacja Czołgi średnie 5 |
Krótki opis: Produkcja wariantu J rozpoczęła się w marcu 1941r. Oprócz nowego opancerzenia, pojazdy otrzymały nowe działo 50 mm KwK 38, które okazało się bardzo udaną konstrukcją. 1067 pojazdów otrzymało działo KwK 39, ulepszoną wersję z większą zdolnością penetracji. Próby wykorzystania działa 75 mm (wariant N) uznano za porażkę i najdłuższymi seriami produkcyjnymi były pojazdy w wariantach J, L oraz M (z doskonale radzącymi sobie działami 50 mm). W sumie powstało 5691 pojazdów, z których 1969 wyposażono w działa długolufowe, a 2391 w krótkolufowe działa kal. 50 mm. | |
Pz.Kpfw. III Ausf. J niemcy Czołgi średnie 4 |
Krótki opis: V-8-H był wersją rozwojową czołgu średniego PS-II-b i lekkiego czołgu piechoty P-II-b. Pojazd przechodził próby od lata 1937 roku do wiosny 1938 roku. Jesienią 1938 roku przetestowano go ponownie. Po usunięciu wszystkich usterek, czołg wszedł do służby pod nazwą ST vz.39. Pojazd nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej. | |
ST vz. 39 czechosłowacja Czołgi średnie 4 |
Krótki opis: Amerykański czołg średni z czasów II wojny światowej. Pojazd został nazwany na cześć generała wojsk konfederacji z amerykańskiej wojny secesyjnej, Roberta E. Lee. Szeroko znany również pod swoim brytyjskim oznaczeniem—M3 Grant—nadanym na cześć generała Unii, Ulyssessa Granta. M3 powstał w 1940 roku na bazie czołgu M2. Od czerwca 1941 do grudnia 1942 roku był produkowany masowo. Wyprodukowano 6258 egzemplarzy tego pojazdu w różnych wersjach. | |
M3 Lee usa Czołgi średnie 4 |
Krótki opis: Jedyny amerykański czołg średni, który został przyjęty do służby w okresie międzywojennym. Pojazd był wyposażony w działo 37 mm i sześć karabinów maszynowych 7.62 mm, z których cztery były zamontowane na obrotowych jednostkach ogniowych. Dwa nieobrotowe karabiny maszynowe były umieszczone na przodzie kadłuba. Pomimo niezbyt imponujących cech bojowych pojazdu M2A1 stał się kamieniem milowym dla amerykańskiego rozwoju czołgów od czasu wczesnego projektu, dzięki łatwej możliwości zaadaptowania do produkcji seryjnej. W 1940 roku wyprodukowano 94 pojazdy. | |
M2 Medium Tank usa Czołgi średnie 3 |
Krótki opis: Rozwijany w 1934 roku przez biuro czołgów w dziale ekonomicznym Zjednoczonego Państwowego Zarządu Politycznego. Projekt miał na celu zastąpienie T-28. Działający prototyp zbudowano w 1935 roku w Leningradzie, w Eksperymentalnej Fabryce Kirowa (Fabryka Nr 185), pod kierownictwem inżyniera W. N. Cejna. Pojazd był dostarczony z napędem kołowym i gąsienicowym. Wszedł do służby w lutym 1936 roku, a jego produkcję rozpoczęto w leningradzkiej Fabryce Kirowa. Wyprodukowano tylko kilka pojazdów, zanim zrezygnowano z dalszej produkcji ze względu na skomplikowaną konstrukcję i niesolidne podwozie. | |
T-29 zsrr Czołgi średnie 3 |
Krótki opis: W czerwcu 1943 roku Adlerwerke otrzymało polecenie opracowania czołgu E 100, jednakże w 1944 rozwój czołgów ciężkich został wstrzymany. Do końca wojny ukończono tylko nadwozie, przechwycone później przez British Army. | |
E 100 niemcy Czołgi ciężkie 10 |
Krótki opis: W 1945 roku E 75 był projektowany by zastąpić Tygrysa II jako podstawowy czołg ciężki Panzerwaffe. Istniał jedynie na papierze. | |
E 75 niemcy Czołgi ciężkie 9 |
Krótki opis: Od połowy lat czterdziestych aż do lat pięćdziesiątych zeszłego wieku radzieccy inżynierowie starali się zmodernizować czołg IS-2. Wariant IS-2U, zaprojektowany w listopadzie 1944 roku, miał posiadać wzmocniony przedni kadłub z układem płyt przypominającym maszynę IS-3. W połowie lat pięćdziesiątych projekt został przekazany do Chin, gdzie stał się podstawą rozwoju konstrukcji pancernych tego kraju. | |
110 chiny Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: Najciężęj opancerzony czołg wyposażony w najpotężniejsze działo przeciwpancerne. Do minusów konstrukcji należy zaliczyć przeciążone zawieszenie i układ przeniesienia napędu, jak również nadmierną masę. W starciu na dystans, Tiger II posiadał przewagę nad każdym innym pojazdem zarówno w ochronie pancerza jak i w sile działa. Mimo to, ze względu na nadmierną masę pojazdu, relatywnie niską wytrzymałość silnika i układu napędowego oraz małą liczbę zbudowanych pojazdów, Tiger II nie wywarł znacznego wpływu na losy wojny. | |
Tiger II niemcy Czołgi ciężkie 8 |
Krótki opis: Opracowanie konstrukcji czołgu Tiger I rozpoczęto w firmie Henschel w roku 1937. Masowa produkcja ruszyła w 1942 - łącznie wyprodukowano 1354 egzemplarze. Pierwszy raz użyto bojowo tego czołgu pod Leningradem - wozy tego typu jednakże spotkać można było na froncie od Tunezji po Kursk. Mimo przerwania produkcji w lecie 1944 roku, Tiger I używany był w walce do końca wojny. | |
Tiger I niemcy Czołgi ciężkie 7 |
Krótki opis: Sowieckie czołgi IS-2 eksportowano do Chin na początku lat pięćdziesiątych zeszłego wieku, a używano ich podczas wojny w Korei w latach 1950-1953. Według amerykańskich danych wywiadowczych, co najmniej cztery chińskie kompanie pancerne stacjonujące w Korei dysponowały tymi maszynami, po pięć sztuk w każdej z nich. IS-2 pozostawał w linii do końca lat 50. Jego produkcja została przerwana z powodu braku części i uruchomienia projektu Type 59. Chiny podarowały niektóre z czołgów IS-2 Wietnamowi, gdzie wzięły udział w końcowej fazie pierwszej wojny indochińskiej w latach 1946-1954. | |
IS-2 chiny Czołgi ciężkie 7 |
Krótki opis: Rozwój tego eksperymentalnego czołgu ciężkiego rozpoczęto w 1944 roku. Prototyp zbudowano w 1947 roku. Pojazd był wyposażony w 105 mm działo T5E1. Stworzono tylko kilka prototypów tego pojazdu, bo po wojnie produkcję seryjną czołgów ciężkich uznano za nieracjonalną. | |
T29 usa Czołgi ciężkie 7 |
Krótki opis: Eksperymentalny niemiecki ciężki czołg drugiej wojny światowej wyprodukowany przez firmę Henshel. Pojazd był efektem dalszego rozwoju projektu VK 30.01 (H) oraz stanowił etap w produkcji modelu Tiger. Ogółem, w 1942 roku wyprodukowano osiem nadwozi i jeden prototyp. W trakcie tworzenia wypróbowywano wiele rozwiązań technicznych. Niektóre z nich przeniesiono do projektów innych niemieckich ciężkich czołgów okresu drugiej wojny światowej. Nadwozia były również wykorzystywane w pancernych pojazdach ewakuacyjnych. | |
VK 36.01 (H) niemcy Czołgi ciężkie 6 |
Krótki opis: Pod koniec 1942 roku uzbrojenie czołgu Churchill uznano za niewystarczające. Nowe czołgi: A31, A32 i A33 zaprojektowano jako czołgi piechoty. A33 powstał w English Electric Company. Firma LMS brała udział w pracach nad zawieszeniem nowego pojazdu. Wyprodukowano dwa, znacznie różniące się od siebie egzemplarze. A33 miał wejść do produkcji, ale w 1943 r. cofnięto decyzję o zaprzestaniu masowej produkcji maszyn klasy Churchill, przez co nie złożono zamówienia na A33. | |
Excelsior anglia Czołgi ciężkie 5 |
Krótki opis: Niemieckie działo samobieżne produkowane na podwoziu czechosłowackiego Pz.Kpfw. 38(t). Wytwarzano go od 1943 do 1944 roku. Łącznie wyprodukowano 282 takie pojazdy. | |
Grille niemcy Działa samobieżne 5 |
Krótki opis: Działo samobieżne na podwoziu przestarzałego Pz.Kpfw. II. Ten pojazd zaprojektowano jako mobilną artylerię dla oddziałów pancernych. Opancerzona kabina z ulepszoną haubicą polową 105 mm była montowana na środkowej i tylnej części podwozia. To działo pokazało możliwość dobrego ponownego wykorzystania przestarzałych podwozi. W latach 1943 i 1944 wyprodukowano łącznie 700 takich pojazdów. | |
Wespe niemcy Działa samobieżne 3 |